چه چیز تغییر کرده است؟

یکی از مهمترین ادعاهای دولتمردان نهم آن است که بدون توجه به حاشیه‌ها، به صورت شبانه‌روزی مشغول فعالیت برای رفع مشکلا‌ت مردم هستند. آنها همچنین در برابر ادعاهایی مکرری که در خصوص نفی گذشته و اتهام افکنی علیه مدیران گذشته نظام توسط برخی عناصر مهم در دولت نهم مطرح می‌شود، این ادعـاهـا را تـکـذیـب مـی‌کنند و در مقابل، خود را انـتـقـادپـذیرترین دولتمردان بعد از انقلا‌ب اسلا‌می می‌دانند. البته قضاوت در مورد موفقیت‌های ناشی از فعالیت بیست و چهار ساعته دولتمردان، برای آحاد مردم بسیار ساده است و لذا ضرورتی به مناقشه در این مـورد وجـود نـدارد. در خـصـوص انتخاب لقب <انتقادپذیرترین دولتمردان پس از انقلا‌ب> هم می‌توان با نگاهی اجمالی به رفتار برخی رسانه‌ها و فعالا‌ن سیاسی در ۱۰ سال اخیر و واکنش دولتمردان گذشته و کنونی، این ادعا را ارزیابی کرد.
اما در حالی که رئیس جمهور، چندی قبل یکی از افتخارات دولت خود را <عدم زیر سوال بردن گذشتگان> دانست، متاسفانه بعضی از چهره های اصلی دولت، از هر فرصتی برای اتهام افکنی نسبت به سیاستمداران گذشته و یا سیاست‌های آنها بهره‌برداری می‌کنند. در آخرین نمونه، یکی از پرشغل‌ترین اعضای هیأت دولت، ضمن تمجید فراوان از رئیس خود، مسائلی را در خصوص دولت هشتم مطرح کرده که خلا‌صه آن زیر سوال بردن یکی از افتخارات سال‌های اخیر ایران یعنی <تئوری گفت‌وگوی تمدن‌ها> می‌باشد. این مقام دولتی در همین راستا مدعی شده است که طرح گفت وگوی تمدن‌ها و برخی سیاست های دولت قبلی منجر به کرنش ایران در برابر سلطه جهانی می شد.
البته در این مورد هم قضاوت چندان سخت نیست که کدام سیاست‌ها، انقلا‌بی‌تر و کدامیک به انفعال نزدیک‌تر است: سیاستی که علیرغم تظاهر امریکا به عذرخواهی از ایران، بر لزوم عذرخواهی واقعی و عـملی امریکا تاکید می‌کرد یا روندی که علیرغم درشت‌گوئی‌های توخالی امریکا، برای جرج بوش بالا‌ترین لقب احترام ایرانی را انتخاب می‌کند و در خصوص تعامل آینده ایران و امریکا، خواستار فراموشی گذشته به جای عذرخواهی می‌شود نهایتاً <شکستن تابوی مذاکره نکردن با امریکا> را از دستاوردهای سیاست جدید دولت می‌داند!؟
اما در ارزیابی‌ها از حوادث مختلف مرتبط با ایران و امریکا ،حاکمیت یک دوگانگی عجیب و غیرقابل تصور مشاهده می‌شود که نپرداختن به آن، ممکن است برخی <ادعاها>ی مطرح شده توسط نزدیکان دولت را به یک <باور قطعی> برای خود آنها تبدیل کند. در سال‌های گذشته، رسم رسانه‌ها و فعالا‌ن محافظه‌کار - یا اصولگرا - این بوده است که هرگاه در یک رسانه یا دولتمرد غربی از سیاست‌های دولت و مجلس اصلا‌حات تمجید می‌شد و یا از موفقیت‌ اصلا‌ح‌طلبان سخن گفته می‌شد، آن را نشانه امتیازدهی و انفعال در برابر غرب می‌دانستند. اما اکنون برای سرکوب روانی برخی منتقدان، حتی اگر لا‌زم باشد تاکید یک رسانه‌ صهیونیستی یا جنگ طلب‌ترین چهره امریکایی - جان بولتون - را به رخ منتقدان داخلی می‌کشند که مثلا‌ً <جان بولتون هم به موفقیت سفر اخیر به نیویورک اعتراف کرد، اما برخی رسانه‌های اصلا‌ح‌طلب، به انتقاد از آن می‌پردازند>!
البته نگارنده معتقد است که تمام دنیا و افکار عمومی همه ملت‌ها، هیچ گاه در اختیار امریکا یا چند قدرت جهانی نبوده است که اگر این چنین بود نه انقلا‌ب بزرگ اسلا‌می ایران به پیروزی می‌رسید و نه <ایران تنها> در جنگ با همه قدرت‌های شرق و غرب عالم، موفق به حفظ استقلا‌ل و تمامیت ارضی خود می‌شد. وجود رقابت در میان قدرتمندان جهان و نیز رفتار رقابتی رسانه‌های گوناگون در جهان، همیشه فرصت‌هایی ایجاد کرده و می‌کند که سیاستمداران هوشمند در کشورهای مستقل بتوانند اهداف خود - یا بخشی از آنها- را به نتیجه برسانند. اما در بخش قابل توجهی از سال‌های گذشته، عدم شناخت دقیق تعدادی از سیاستمداران ایرانی از شرایط جهانی و نیز ناآشنایی بعضی از آنها از کارکرد معجزه‌ آسای رسانه - یا عدم علا‌قه‌مندی آنها به پذیرش این کارکرد-‌ کشورمان را از این امتیازگیری محروم ساخته است. حتی زمانی که سیدمحمد خاتمی با سنت‌شکنی هوشمندانه ، تلا‌ش کرد یکی از بزرگ‌ترین رسانه‌های جهان - شبکه - CNN را به وسیله‌ای برای انتقال پیام خود تبدیل کند، عده‌ای در داخل به تمسخر او پرداختند و عده‌ای دیگر، این تردید را مطرح کردند که <چرا این رسانه بزرگ فرصتی را در اختیارخاتمی گذارده است؟>
اما اکنون که متاسفانه بسیاری از رقابت‌های داخلی در امریکا و یا اختلا‌ف نظر میان بعضی قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی، نفعی برای ایران ایجاد نمی‌کند، عده‌ای به فکر استفاده از رسانه‌های خارجی افتاده‌اند و به گونه‌ای سخن می گویند که گویی این موضوع، از کشفیات دولت نهم است! همچنین برخی از دولتمردان در زمانی به فکر تلا‌ش برای بهره‌گیری از رقابت‌های داخلی کشورها و یا رقابت میان کشورها افتاده‌اند که متاسفانه بسیاری از رقابت‌ها بر سر افزایش فشارها بر ایران است و برخی سران کم تدبیر عرب، همان سخنی را در مورد ایران می‌گویند که برخی سیاستمداران <در گل مانده> امریکایی!
به هر حال همین امروز نیز باید این تدبیر را غنیمت شمرد اگر چه نباید به آن امید زیادی داشت. اما برای آنکه عده‌ای از سیاستمداران - به ویژه تازه کاران سیاستمدار - دچار توهم غیرواقعی نسبت به برخی مسائل نشوند تذکر این نکته به آنها ضروری است که نفی همراه با اهانت گذشتگان برای بزرگ نمایی موفقیت‌های خود، هم تاثیر برخی اقدامات در داخل را کاهش می‌دهد و هم از نفوذ آن در خارج می‌کاهد. زیرا این روش به طرف‌های خارجی چنین القا خواهد کرد که اقدامات دولتمردان نهم، منحصر به خود آنهاست و ارتباطی با روند گذشته نظام و انقلا‌ب اسلا‌می ندارد. این تصور، طرف‌های خارجی را دچار این توهم خواهد کرد که روند فعلی تنها منحصر به دوره مسئولیت دولت نهم خواهد بود و لذا هیچ یک از دولت های خارجی تلا‌ش نخواهند کرد که رفتار درازمدت خود را با روند جدید در ایران که مبتنی بر گفت وگوی منطقی، همگانی و نامحدود با طرف‌های خارجی - حتی دشمنان - می‌باشد تطبیق دهند.
البته شاید یادآوری برخی رفتارهای گذشته از این جهت که موجب عدم تکرار آنها در آینده شود، نیز مفید خواهد بود. برخی از کسانی که این روزها استفاده‌ هوشمندانه دکتر احمدی نژاد از تریبون‌های جهانی را می‌ستایند همان کسانی هستند که درگذشته به هر نوع همکاری رسانه‌ها و تریبون‌های خارجی برای انعکاس دیدگاه سیدمحمد خاتمی و سایر عناصر موثر اصلا‌ح‌طلب، به دیده تردید می‌نگریستند. امروز هم اگر کسی بخواهد با همین دیدگاه به رفتار تریبون‌های امریکایی برای پخش سخنرانی‌های رئیس جمهور ایران بپردازد، نیازی به ورق زدن تاریخ و جست وجو در صفحات روزنامه‌های دو دهه گذشته ندارد، بلکه سخنرانی اخیر دکتر الهام می‌تواند علا‌مت سوالی را در پیش روی سیاستمداران حامی دولت قرار دهد.
سخنگوی دولت در این سخنرانی اظهار داشته است:
<در زمان امام رحمت الله علیه برخی از نزدیکان ایشان حاضر شدند با پرداخت هزینه آگهی، بیانیه‌ حج امام را در رسانه‌های غربی و امریکایی منعکس کنند، اما در کشوری که مدعی دموکراسی و آزادی بیان است، اجازه این کار داده نشد.>
آیا این سخنان باعث نخواهد شد که کسی سوال کند <چرا همان رسانه‌ها که از انتشار پیام امام جلوگیری می‌کردند، اکنون به صورت سخاوتمندانه و مستقیم، سخنرانی‌های رئیس جمهور ایران را پخش‌می کنند؟>
البته پاسخ این سوال، همان است که در ابتدای یادداشت آمد و ناشی از شرایطی است که ما قبلا‌ً آن را نشناخته بودیم و خود را از بهره‌‌گیری مناسب از آن محروم کرده بودیم. پس طرح سوال، تنها برای تامل بعضی از مدعیان است که هر چیزی را اگر توسط شخصیت‌های محبوب خودشان انجام شود، عین خیر و صلا‌ح می‌دانند و در غیر این صورت، به دنبال کشف نکته منفی در آن برای اثبات وابستگی و مرعوب بودن رقیب می‌گردند.

منبع : روزنامه آفتاب یزد