“ام.اس” چیست؟

بدون شک بیماری ام.اس را می‌توان از شایع‌ترین بیماری‌های سیستم عصبی دانست. متاسفانه تعداد زیادی از مردم جهان به این بیماری مبتلا هستند و روز به روز بر تعداد مبتلایان افزوده می‌شود. در ایران نیز بیماری ام.اس را می‌توان پدیده‌ای نسبتا جدید محسوب نمود و جامعه ما نیز با موارد زیادی از این بیماری روبرو است. آنچه مهم است که همگان خصوصا بیماران ام.اس بدانند آن است که ام.اس بیماری‌ای است که با ترفندهای خاص، اراده، صبر، بردباری، امید و تو کل بر خداوند متعال به راحتی می‌توان با آن کنار آمد و از پیشرفت‌ بیماری جلوگیری نمود.
علی‌رغم تحقیقات وسیع، علت بیماری ام.اس هنوز ناشناخته است، این بیماری، وراثتی و یا مسری نیست. شروع ام.اس معمولا از ۲۰ تا ۵۰ سالگی است و در آب و هوای معتدل شایع‌تر است. عوامل گوناگونی از جمله فاکتور‌های محیطی: همانند منطقه جغرافیایی و مهاجرت، استعداد و نژادی، سیستم ایمنی، ارث و فاکتورهای ژنتیکی، ویروس‌ها دربروز بیماری‌ موثر می‌باشند.
وقوع ام.اس در دوران کودکی نادر است و با افزایش سن شیوع آن بالا می‌رود تا حوالی ۳۰ سالگی که به حداکثر می‌رسد و همچنان تا دهه چهار بالا می‌ماند و سپس سریعا کاهش پیدا می‌کند به گونه‌ای که شیوع آن پس از ۶۰ سالگی کم می‌شود. ام.اس در زنان شایع‌تر از مردان است. بروز آن در زنان تا ۳ برابر بیشتر از مردان بوده و احتمالا فاکتورهای هورمونی و سیستم ایمنی علت بروز بیشتر ام.‌اس‌ در زنان می‌باشند. ام.اس در طبقات اجتماعی - اقتصادی بالا بیشتر دیده می‌شود و احتمال در جوامع شهری شیوع بیشتری نسبت به جوامع روستایی دارد.
استرس‌های روحی به عنوان یک عامل احتمالی برای عود و پیشرفت ام.اس ذکر شده است. به دلایلی که هنوز کاملا مشخص نیست. وقتی یک نوع از گلبول‌های سفید (لنفوسیت‌ها) اشتباها به میلین سیستم عصبی مرکزی که شامل مغز و نخاع است به جای یک عامل بیگانه حمله می‌کنند، بیماری ام.اس آغاز می‌شود و هر بار که این نوع خاص سلول‌ها به میلین یک قسمت از سیستم عصبی مرکزی حمله کنند آن قسمت دچار مشکل خواهد شد و علائم مربوطه بروز می‌کند، مثلا زمانی که عصب بینایی درگیر شود فرد دچار تاری دید و درد چشم می‌شود.
اگر میلین در مخچه آسیب ببیند علائم آن به صورت سرگیجه، عدم تعادل، اختلال تکلم به صورت بریده سخن گفتن، ناهماهنگی در راه رفتن و لرزش اندام‌هاست و اگر آسیب در ساقه مغز رخ دهد فرد دچار دو بینی و ناهماهنگی حرکات چشم می‌شود و در صورت درگیری‌ راه‌های حرکتی مغز و نخاع، فرد دچار ضعف حرکتی، سفتی اندام‌ها و اشکال در راه رفتن و سختی عضلات می‌گردد. از دیگر علائمی که در ام.اس رخ می‌دهد علائم حسی نظیر احساس سوزن سوزن شدن اندام‌ها، خواب رفتن اندام‌ها، بی‌حسی و کرختی در دست‌ها و پاها می‌باشد. علائم دیگری نظیر احتباس ادراری، تکرر ادرار، بی‌اختیاری ادرار، یبوست، ناتوانی جنسی، احساس درد یا سوزش، افسردگی، اضطراب، سرخوشی بیش از حد واگذار نیز دیده می‌شود، بیمار ممکن است یک علامت یا بیشتر از یک علامت را داشته باشد ولی تمام علائم را ندارند. چند روش تشخیص برای این بیماری وجود دارد. که عبارتند از:
۱) گرفتن تاریخچه پزشکی و شرح حال
۲) معاینه عصبی
۳) ام.‌‌آر.ای MRI
۴) پتانسیل‌های فراخوانده بینایی و شنوایی و حسی
۵) آزمایش مغزی - نخاعیCS F
عوامل زیادی بیماری ام.اس را تشدید می‌کنند از جمله خستگی یا فعالیت زیاد از حد، گرما، عفونت‌ها بخصوص از نوع ویروسی، تب، حمام داغ و گرم، استرس و فشارهای روحی و روانی، حاملگی، تروما‌(ضربه.)
باوجود تلاش‌های بسیار زیاد محققان، هنوز درمانی برای علاج کامل ام.اس کشف نشده است و درمانهای موجود فقط در تخفیف عوارض جانبی و پیشگیری نسبی از حملات عود بیماری موثر هستند ولی باتوجه به پیشرفت‌های فراوان در عرصه‌های علمی و دانش پزشکی این امید وجود دارد که تا شناخت کامل بیماری و درمان قطعی آن فاصله چندانی نداشته باشیم. البته انرژی درمانی، طب سوزنی، یوگا درمانی و هومیوپاتی در درمان ام.اس موثر می‌باشد طوری که موجب احساس آرامش و راحتی شده و ایستادن و توانایی بدن را تنظیم و بیمار احساس پایداری بیشتری در پاهایشان نموده و سبب افزایش نیرو و انعطاف و مقاومت بدن و نیز باعث کاهش استرس در بیمار می‌شود و به رفع حالت سفتی و مشکلات جسمانی بیمار کمک می‌کند. استفاده از زهر زنبور عسل به عنوان یکی از روش‌های درمانی ام.اس پیشنهاد شده است. برای درمان، بیمار قبل از دریافت نیش زنبور عسل باید واکسن کزاز دریافت کند و نظر به اینکه الکل سفید خنثی کننده ترکیبات زهر می‌باشد، محل نیش زدن زنبور عسل باید با آب و صابون تمیز شود، چون ترکیبات زهر زنبور عسل از یک زنبور به زنبور دیگر و از یک فصل به فصل بعد متغیر می‌باشد، بهتر است از آ‌مپول‌های تزریقی زهر زنبور عسل استفاده شود.
در پایان به عنوان توصیه کلی به افراد مبتلا به ام.اس می‌توان گفت که اولین وظیفه آنان کنترل روحیه است که این کار در ابتدا مشکل است ولی فرد مبتلا نباید راه انکار را در پیش گیرد یا افسرده شود و نباید بگذارد احساسات منفی کنترل او را به دست گیرند. پیمودن این راه مشکل است ولی وقتی از موانع گذشتی احساس پیروزی می‌کنی. ارتباط با خدا و دعا نقش کلیدی در آرامش روح دارد. پس با خدای خویش به راز و نیاز بپرداز.

منابع و ماخذ:
۱- دکتر مسعود اعتمادی‌فر، دکتر احمد چیت‌ساز، مولتیپل اسکلروز (ام.اس)
۲- هاریسون، ترجمه دکتر درباطی، نرولوژی بالینی (بخش درمان ام.اس)
۳- کاپلان، روانپزشکی بالینی (بخش ام.اس)
۴- هاریسون، فیزیولوژی اعصاب جلد ۳

منبع : روزنامه رسالت