انگلیسی‌ها به تغییر تاکتیک می‌اندیشند و "خانه‌تکانی" شاید

به گفته "ابازید" فرمانده نیروهای آمریكایی در منطقه خلیج فارس، كتاب "ستون عقل" نوشته لورنس دومین كتابی است كه سربازان آمریكایی به مطالعه آن علاقه نشان می‌دهند. لورنس در كنار طوایف عرب برضد حكومت عثمانی جنگیده بود او منافع "بریتانیای كبیر" را دنبال می‌كرد، منفعتی كه لندن در جدایی اعراب از حكومت عثمانی دیده بود.
لورنس در میان اعراب جایگاه و احترام خاصی داشت و معتقد بود بهتر است عربها خود دولتی متوسط الحال تشكیل دهند تا اینكه خارجی‌ها دولتی بی‌نقص برای آنها در قدرت بنشانند.
خاطران لورنس عربستان تنها گوشه‌ای از شناخت عمیق انگلیسی‌ها از خاورمیانه و كشورهای عربی و خلق و خوی مردم این سرزمین است، شناختی كه همواره آنها را در خاورمیانه و شمال آفریقا یك سروگردن بالاتر از آمریكایی‌ها قرار داده است.
انگلیسی‌ها همچنین شناخت عمیقی درباره شبه قاره هند دارند، شناختی كه نتیجه سالها سیطره بریتانیا بر این منطقه است.
اگر خونسردی و پرهیز انگلیسی‌ها از واكنش‌های عجولانه را بر این متغیرها اضافه كنیم درمی‌یابیم كه آنان نسبت به آمریكایی‌ها و هر ملت دیگر اروپایی در سیاست خارجی خود و تعامل با ملتهای دیگر زیركانه‌تر ظاهر شده‌اند و از این رهگذر منافع خود را به دست آورده و كمتر خویش را در معرض تهدید قرار داده‌اند.
با این مقدمه این پرسش مطرح است كه چرا لندن قلب انگلیس هدف تهاجم تروریستی قرار گرفت؟
آیادوره زیركی انگلیسی به سرآمده یا آنان از شتاب تحولات جهانی عقب مانده‌اند، آیا ملتی كه كتاب خاطرات سربازانش در آغاز هزاره سوم دست به دست می‌چرخد، از درك وجود متغیرهای جدید در تحولات بین‌المللی عاجز شده یا انفجارهای لندن تنها حاصل یك غفلت اطلاعاتی و امنیتی بوده است؟
درمقابل این پرسشها، پرسش دیگری مطرح می‌شود كه "چرا انگلیس نه؟" این كشور نزدیكترین متحد كاخ سفید درمبارزه با تروریسم بوده و بعد از حمله‌های هولناك تروریستی به نیویورك در ‪ ۱۱‬سپتامبر سال ‪ ۲۰۰۱‬دوشادوش آمریكایی‌ها برای " مبارزه با تروریسم" جنگیده است.
وقتی انفجار بمب در مادرید، اسپانیایی‌ها را شوكه كرد بسیاری انتظار داشتند هدف بعدی تروریستها پس از ‪ ۱۱‬سپتامبر بریتانیا باشد اما آیا زیركی انگلیسی این حادثه را چند سال عقب انداخت؟
برخی از تحلیلگران بویژه در میان اسلامگرایان معتدل و میانه‌رو بر این اعتقادند كه لندن در چند سال گذشته كانون گروههای افراطی بوده و حضور این گروهها را "پاشنه آشیل" بریتانیایی‌ها می‌دانند و در مقابل عده‌ای بر این اعتقادند كه همین نكته باعث شد كه تهدیدهای تروریستی دست كم پس از حوادث ‪ ۱۱‬سپتامبر تا روز پنجشنبه گذشته كه انفجار چهار بمب مركز بریتانیا را لرزاند، عقب بیافتد.
به اعتقاد برخی تحلیلگران، مدارای انگلیس با گروههای تندرو به این كشور امكان می‌دهد كه نبض حركتهای رادیكال را در دست داشته باشد.
رییس پلیس سابق انگلیس بعد از انفجارهای لندن اعلام كرد كه در پنج سال اخیر هشت حمله تروریستی در این كشور خنثی شده است.
به گفته "سرجان استیونس"، هدف همه این حمله‌های تروریستی اماكن عمومی بوده و این حمله‌ها برای وارد كردن بیشترین خسارتهای مالی و جانی طراحی شده بودند.
رییس پلیس سابق انگلیس گفت كه هیچیك از این حمله‌ها ارتباطی به یكدیگر نداشته و هركدام از آنها توسط گروه تروریستی متفاوتی طراحی شده بود.
پرسش این است كه آیا مقامهای بریتانیایی راهبرد گذشته خود را تغییر می‌دهند؟
تامل در این موضوع از این نظر اهمیت دارد كه لندن در آینده چه تدبیری خواهد اندیشید آیا به آنچه مدارا با گروههای مختلف بویژه فرقه‌های تندرو اسلامی خوانده شده ادامه می‌دهد یا این راهبرد را شكست خورده می‌داند و برنامه‌های لندن به واشنگتن نزدیكتر می‌شود؟
تغییر در راهبرد انگلیس در این زمینه همه بخشهای این كشور را تحت‌الشاع قرار خواهد داد و از سیاست خارجی این كشور بویژه در خاورمیانه و شبه قاره هند تا موضوع‌های داخلی همچون مهاجرت و حتی جذب دانشجو در دانشگاههای این كشور را دربرمی‌گیرد.
انتظار نمی‌رود انگلیسی‌های زیرك و خونسرد به این خانه تكانی گسترده دست بزنند اما تغییر تاكتیك دور از انتظار نیست.

فرزاد كاظم‌زاده

منبع : خبرگزاری جمهوری اسلامی ـ ایرنا