طب سوزنی و ریزش مو

پوست وسیع‌ترین ارگان بدن انسان است در یک فرد ۶۸ کیلوگرمی اگر پوست را در یک سطح بگسترانیم وسعتی در حدود ۲ یارد مربع یا ۷/۱ مترمربع و وزنی در حدود ۹ پوند یا ۴ کیلوگرم خواهد داشت. پوست حافظ اندامهای داخلی بدن می‌باشد و پلک ها ظریف‌ترین وپاشنه‌ی پا ضخیم ترین قسمت‌های پوست می‌باشد. موها در واقع پوست تغییر شکل یافته است. در تمام بدن به جز کف دست‌ها و پاها، لب و پلک وجود دارد. موها در تابستان سریعتر و در زمستان کندتر رشد می‌کند و همچنین رشد موها در شب‌ها کندتر از روز است. موهای انسان بر اساس فاز رشد خود به سه دسته آناژن، کاتاژن و تلوژن تقسیم می‌شود. آناژن موهای در حال رشد بوده در حالی که کاتاژن مرحله‌ی انتقالی از فاز رشد به فاز استراحت محسوب می‌شود. موهای تلوژن موهای در حال استراحت است و برای مدتی کوتاه از فولیکول باقی می‌مانند.
▪ موهای آناژن عمری در حدود ۱۰۰۰ روز و یا به طور متوسط محدوده‌ی سنی در حدود ۲ تا ۶ سال را دارا می‌باشند.
▪ موهای کاتاژن در مرحله‌ی‌ انتقالی بوده، این مرحله یک یا دو هفته طول کشیده و تمام فعالیت‌های رشد در آن متوقف است و سرانجام به تشکیل موهای چماقی یا (Club- Hair) منجر می‌شود.
▪ موهای تلوژن، به موهای در حال استراحت گفته می‌شود این حالت در حدود ۱۰۰روز طول می‌کشد و به تدریج ریزش پیدا کرده و جای خود را به موهای مرحله‌ی آناژن می‌دهند.
۸۵ تا ۹۰% موهای سر در مرحله‌ی آناژن ۱۰ تا ۱۵%، در مرحله‌ی تلوژن و ۳% در مرحله‌ی کاتاژن می‌باشند.
فاز آناژن موهای سایر نقاط بدن مثل ابروها و مژه‌ها حدود ۱ تا ۶ ماه طول می‌کشد اما فاز تلوژن آنها طولانی‌تر است به همین علت موهای این نواحی کوتاه می‌مانند. هر مو سه لایه دارد میانی در مرکز که لایه‌ی مغزی را در برگرفته و کوتیکول که لایه‌ی خارجی آن است. رشد مو توسط سلول‌هایی است که در قاعده تولید شده و به صورت یک ردیف سلول به طرف پوست و بالاتر می‌رود و به تدریج که بالا می‌رود ازمنابع تغذیه‌ی خود فاصله گرفته و در این شرایط به تدریج Keratinization ایجاد می‌شود. وقتی این پروسه ایجاد شد سلول‌ها می‌میرند، سلول‌های کراتینی شده بافت سبب راست بودن مو نیز می‌باشند. رنگ موهم به تعداد توزیع ملانین در کورتکس مربوط است. موهای یک پیگمان زرد و قرمز هم دارند، افرادی که موهای بلوند یا قرمز دارند تعداد ملانین در موهای آن‌ها کمتر است. بعد از این شرح مختصر راجع به ساختمان و رویش مو، موردی که با طب سرجوک (سوزنی) توسط اینجانب درمان شده است به اختصار بیان می‌شود.
خانمی به نام س - م ۲۵ ساله دو ماه بعد از ازدواج در آبان سال ۸۵ مبتلا به ریزش شدید مو می‌شود و در مدتی کوتاه مبتلا به آلوپسی ژنرالیزه می‌گردد. ریزش ابتدا از آهیانه سمت راست را شروع و کمی بعد از آن سمت چپ و سپس به تمام قسمت‌های سر گسترش پیدا می‌کند. در حدود ۲ ماه قبل از نگارش این نامه یعنی اواخر تیرماه سال ۸۶ که این بیمار ویزیت شد، مختصری مو در دستگاه مو در ناحیه‌ی پیشانی و مقدار قابل توجهی در ناحیه‌ی Occirput و کمی هم در اطراف هلیکس ‌ها وجود داشت به همکاران محترم پوست مراجعه می‌نماید که یک داروی ساختنی و سولفات روی تجویز می‌شود یک ماه از این دارو استفاده می‌کند. در مراجعه‌ی بعدی Minoxidil %۲ تجویز می‌شود. بعد به همکار دیگری مراجعه می‌کند که او هم یک محلول ساختنی سولفات روی و روزی یک ربع ساعت در معرض نور خورشید بودن را توصیه می‌کند بعداً به هومیوپاتی‌ مراجعه می‌کند و دو دارو دریافت می‌کند که دو ماه نیز از این داروها استفاده می‌کند. مقادیر قابل توجه کورتن نیز مصرف کرده به صورت تزریق و زمان‌های تزریق را دقیقاً به خاطر نمی‌آورد. بالاخره در اواخر تیرماه ۸۶ به اینجانب مراجعه کرد و با وضع ناراحت و افسرده که تحت درمان با سرجوک (طب سوزنی پیشرفته) قرارگرفت، کار روی مریدین روده‌ی بزرگ و کلیه‌ها شروع شد. در جلسه‌ی دوازدهم که از بیمار سوال شد وضع موهایت چطور است گفت خیلی خوب است که من کنجکاو شدم موها را بازدید کنم چون تصور نمی‌کردم که به این زودی موها حالت نرمال خود را پیدا کرده باشد. در حال حاضر موها حالت طبیعی خود را بازیافته و از همه مهمتر روحیه‌ی بیمار خیلی شاد و از افسردگی اثری دیده نمی‌شود فقط یک ناحیه به اندازه‌ی یک سکه ۲۵ تومانی در قله‌ی سر یا نقطه Bai-hui (از دیدگاه طب سوزنی) بدون مو باقی مانده است.
اخیراً جوانی ۲۲ ساله به علت ریزش مو متجاوز از یکصد عدد در روز و آلوپسی آره آتا در ماستونید سمت راست مراجعه کرده که با همان متد درمانی تحت درمان قرارگرفته و بعد از ۵ جلسه ریزش مو به کلی قطع شده و آلوپسی در حال بهتر شدن است.

نویسنده : دکتر حسین اشراقی

منبع : انجمن درمانگران ایران