رفتار‍ِ مطالعه در محیط دیجیتالی تغییر در رفتار‍ِ مطالعه در طول ۱۰ سال گذشته

این تحقیق تلاش دارد در محیط دیجیتال با تحلیل چگونگی تغییر رفتار مطالعه در ۱۰ سال گذشته، رفتار‍ِ مطالعه را مورد بررسی قرار دهد. در این تحقیق، روش‌های پژوهش پیمایشی و تحلیلی، به‌کارگرفته شده است.
با افزایش مقدار زمان صرف‌شده برای خواندن مدارک الکترونیکی، نوعی رفتار‍ِ مطالعه از روی صفحه نمایش، در حال پیدایش است. رفتار‍ِ مطالعه از روی صفحه نمایش با صرف زمان بیش‌تر برای مرور و نگاه اجمالی، تشخیص کلیدواژه‌ای، مطالعه تک‌باره، خواندن غیرخطی، ‌و مطالعه گزینشی‌تر مشخص می‌شود، در حالی‌که زمان کم‌تری برای خواندن عمیق، و خواندن متمرکز صرف می‌شود. به کاهش توجه مستمر نیز اشاره شده است. یادداشت‌نویسی و پررنگ نمودن در هنگام خواندن، فعالیت معمول در محیط چاپی است. اما ‌این الگوی «سنتی»‌ هنوز به محیط دیجیتال در هنگامی که افراد، مدارک الکترونیکی را مطالعه می‌کنند انتقال نیافته است. در این مقاله تبعات مترتب بر تغییر در رفتار‍ِ مطالعه مورد بحث واقع شده، و جهتگیری‌هایی برای تحقیقات آینده پیشنهاد گردیده است.
● مقدمه
ظهور رسانه‌های دیجیتالی و رشد مجموعه مدارک دیجیتالی تأثیری شگرف بر مطالعه داشته است. گفته شده که توسعه کتابخانه‌های دیجیتالی «در گرایش عمومی اجتماعی به سوی مطالعه سطحی‌تر، ازهم‌گسیخته‌تر و کم‌‌تمرکزتر نقش دارد» (Levy ۱۹۹۷).‌
در تحقیقات پیشین تلاش شده که مطالعه در محیط دیجیتالی را از طریق بررسی تکامل ]شکل‌های[ مطالعه یا مشاهده چگونگی مطالعه مدارک (‌بویژه مدارک الکترونیکی)‌ در یک دوره زمانی مشخص، بررسی شود. هدف این تحقیق بررسی مطالعه در محیط دیجیتالی از دیدگاهی متفاوت می‌باشد. به جای مشاهده چگونگی مطالعه مدارک دیجیتالی توسط افراد، این تحقیق تلاش دارد رفتار مطالعاتی در محیط دیجیتالی را با تحلیل چگونگی تغییر رفتار‍ِ مطالعه افراد در ۱۰ سال گذشته، ‌بررسی کند. درک تغییرات رفتار‍ِ مطالعه به طراحی کتابخانه‌های کارآمدتر دیجیتالی و توانمندسازی کاربران در محیط دیجیتالی کمک خواهد کرد.
● مرور متون مرتبط
تأثیر رسانه‌های دیجیتالی بر خواندن،‌ موضوع بررسی‌های تجربی و نظری محققان رشته‌های گوناگونی بوده است که روانشناسی،‌ علوم رایانه، علوم تربیتی، مطالعات سوادآموزی،‌ و کتابداری و اطلاع‌رسانی از آن جمله‌اند. هر رشته‌ای کانون توجه و روش‌شناسی منحصر به فرد تحقیقاتی خود را توسعه داده است. ‌مرور همه رویکردها و تحقیقات گوناگون،‌ هدف تحقیق حاضر نیست. هرچند که بررسی متون مرتبط آشکار می‌کند که بعضی از تحقیقات ضروری وجود دارند که ارزش بذل توجه بیش‌تر را دارند.
با رشد حجم اطلاعات دیجیتالی در دسترس و حجم فزاینده زمانی که افراد صرف مطالعه رسانه‌های الکترونیکی می‌کنند، اثرگذاری محیط دیجیتالی بر رفتار‍ِ مطالعه افراد آغاز شده است.
تعدادی از دانشمندان معتقدند که ‌ظهور رسانه‌های دیجیتالی، ‌همراه با ماهیت از‌هم‌گسیخته فرامتن، تهدیدی برای مطالعه مستمر می‌باشد (Healy ۱۹۹۰; Birkerts ۱۹۹۴)‌. «بیرکرتز»[۲] (۱۹۹۴)‌ می‌افزاید نسل جوان‌تری که در محیط دیجیتالی رشد می‌یابد، توانایی خواندن عمیق و تحمل وارد شدن در مطالعه طولانی را ندارد.
«بالتر»[۳] (۱۹۹۱)‌ می‌گوید:
‌گذار از چاپ به رایانه نه به معنای پایان خود سواد، بلکه به معنای پایان دوره سواد چاپی است؛ زیرا فناوری الکترونیکی نوع جدیدی از کتاب و روش جدیدی برای نوشتن و خواندن را به ما عرضه می‌کند.
رسانه‌های دیجیتالی در گذار متحولانه ‌مطالعه سهم دارند. این رسانه‌ها پاره‌ای مزایای قدرتمند که به صورت سنتی در محیط چاپی وجود ندارد (‌مثل قابلیت تعامل، ‌غیرخطی بودن، فوری بودن دسترسی به اطلاعات، و همگرایی متن و تصویر، ‌شنیدار و دیدار را نیز ارائه می‌کنند (Landow ۱۹۹۲; Lanham ۱۹۹۳; Murray ۱۹۹۷; Ross ۲۰۰۳)‌. «لانهام»[۴] (۱۹۹۵)‌ تفاوت بین سواد چاپی و سواد دیجیتالی را مقایسه می‌کند. او تأکید دارد که:
در دنیای چاپی، ‌ایده و بیان آن عملاً یکی هستند. معنا‌ شکل واژه را به خود می‌گیرد؛ واژه‌ها معنا را تولید می‌کنند. سواد دیجیتالی به روشی ذاتاً متفاوت عمل می‌نماید. همان کدهای دیجیتالی که واژه‌ها و اعداد را بازنمایی می‌کند، اگر مؤلفه‌های بازنمایی آن اصلاح شوند می‌توانند تولید صدا و تصویر نمایند. این تفاوت مؤلفه در مرکز بازنمونگری دیجیتالی قرار می‌گیرد، یعنی نقشی که در محیط چاپی هرگز نمی‌تواند ایفا نماید.
سواد دیجیتالی به طور بالقوه می‌تواند توانایی ما در مناسب‌تر ساختن اطلاعات برای دریافت‌کننده هدف (مثلاً فرد معلول) را افزایش بخشد‌. خواه افراد رسانه‌های دیجیتالی را دوست داشته باشند یا نه، خواندن و سواد با ظهور فناوری دیجیتالی در حال باز تعریف شدن هستند. عرضه رسانه‌های جدید، امکانات مثبت و منفی را به همراه می‌آورد. در بررسی تأثیر رسانه‌های جدید بر عادات مطالعه افراد بین دهه‌های ۱۹۷۰ تا ۱۹۹۰، «نالست»[۵] و دیگران (۱۹۹۶)‌ دریافتند که:‌
رسانه‌های جدید کاربران را ملزم می‌کند که ترجیحات خود را صریح‌تر بیان نمایند [...]. استفاده از صفحه کنترل[۶]، کاربر را قادر می‌سازد خواسته خود را با جزئیات بسیارکوچک تحمیل نماید،‌ و بنابراین هربار با نتایج حاصل از ترجیحات خود مواجه شود. در سرزمین چندرسانه‌ای، افراد تشویق نمی‌شوند که برای بیش‌تر دانستن در یک موضوع، منتظر بمانند و روی دکمه «بعدی» کلیک نکنند، یا خود را در معرض نظرات ناشناخته قرار دهند. و این دقیقاً یکی از دستاوردهای مهم فرهنگ مطالعه است.
رسانه‌های چاپی و رسانه‌های دیجیتالی مزایا و محدودیت‌های خاص خود را دارند. تعیین کاربردپذیری یک رسانه بخصوص در یک بافت یا فرایند مشخص، چالش مربوط به آن‌ها است. مثلاً رسانه‌های الکترونیکی به سودمندتربودن در جستجو گرایش دارند، در حالی که رسانه‌های مبتنی بر کاغذ برای استفاده عملی از اطلاعات، به بقیه ترجیح داده می‌شوند. خواندن هنوز کارآمدترین روش برای انتقال واژه‌ها است. یک جامعه پیچیده‌تر، به افزایش مطالعه تمایل دارد نه به کاهش آن. پرسشی که هنوز باید به آن بپردازیم، تعیین ‌رسانه‌ای است که خواندن از طریق آن صورت می‌پذیرد. نامحتمل به نظر می‌رسد که در آینده، رایانه به عنوان رسانه خواندن،‌ جایگزین کتاب چاپی شود- ‌آن گونه که ماشین تحریر به عنوان ابزار نوشتاری جایگزین ابزارهای دیگر شده است. «راس»[۷] (۲۰۰۳)‌ پیشنهاد می‌کند باید به این که خوانندگان در عمل چگونه به رسانه‌های متفاوت می‌پردازند، ‌دلایل آن‌ها برای انتخاب یک قالب از بین قالب‌های دیگر، ‌و رضایت آن‌ها از هر قالب، توجه بیش‌تری بکنیم. در تحقیقی درباره شیوه‌های مطالعه که اخیراً در دانشگاه ملی مکزیک انجام گرفت، «رامیرز» [۸](۲۰۰۳) دریافت که نزدیک به ۸۰ درصد دانشجویان ترجیح می‌دهند یک قطعه دیجیتالی متن را به صورت چاپی آن مطالعه کنند تا آن متن را به روشنی بفهمند. نزدیک به ۶۸ درصد پاسخ‌دهندگان گزارش کردند که وقتی رسانه‌های چاپی را مطالعه می‌کنند، اطلاعات بیش‌تری را درک و در حافظه خود حفظ می‌کنند. اما فقط ۴ درصد از پاسخ‌دهندگان خلاف آن را گزارش نمودند. وضوح کم‌تر بر روی نمایشگر رایانه یکی از عوامل اصلی است که افراد، مدارک (بویژه مدارک طولانی) را برای خواندن، چاپ می‌کنند. «هارتزل»[۹] (۲۰۰۲) نیز می‌گوید که خواندن از روی نمایشگر ۳۰ درصد کندتر از خواندن همان متن از روی صفحه چاپی صورت می‌پذیرد. «مورفی»[۱۰]و دیگران (۲۰۰۳) بر روی ترغیب‌کنندگی متون چاپی و الکترونیکی تمرکز می‌کنند. آن‌ها می‌گویند که دانشجویان دوره کارشناسی که متن پیوسته را مطالعه می‌کنند، درک متن را مشکل‌تر، و دارای جذابیت کم‌تری می‌بینند و به نسبت آن‌هایی که نسخه چاپی را مطالعه می‌کنند، نویسندگان مدارک مربوطه را کم‌اعتبار‌تر می‌دانند.
«آدلر»[۱۱] و دیگران (۱۹۹۸) فعالیت‌های مستندسازی (چاپی و الکترونیکی) مرتبط با کار ۱۵ نفر از متخصصان گوناگون را در یک دوره ۵ روزه کاریِ متوالی توصیف کردند. آن‌ها دریافتند که مقدار زمانِ صرف‌شده برای مستندسازی به طور متوسط نزدیک به ۸۲ درصد از زمان کاری، و بین ۲۳ درصد (برای پرستاران) تا ۹۴ درصد (برای کمک حسابدار) متغیر است. در تحقیق اخیر درباره فعالیت‌های مستندسازی در صندوق بین‌المللی پول[۱۲] (سازمانی که بر مستندات و مدارک متکی است)، معلوم شد که ۵۱ درصد از فعالیت‌های مرتبط با مستندات تنها با مدارک چاپی، ۱۴ درصد تنها با مدارک دیجیتالی، و ۳۵ درصد با ترکیبی از مدارک کاغذی و دیجیتالی انجام گرفته است (Sellen and Harper ۱۹۹۷). ما در آینده شاهد همزیستی مدارک کاغذی و دیجیتالی خواهیم بود، به این دلیل ساده که هر رسانه‌ای گرایش به پشتیبانی فعالیت‌های معینی دارد که به آسانی توسط دیگری قابل جایگزینی نیست.
خواندن، فعالیتی تک‌بعدی نیست، رفتاری پیچیده و متغیر، و مستلزم مقاصد مختلف است و مهارت‌های متفاوتی را در کار با مدرک، لازم می‌آورد. «مک‌نایت» [۱۳] (۱۹۹۷) چند ژرف‌اندیشه قابل توجه را در رفتار مربوط به خواندن رسانه‌های الکترونیکی مطرح می‌کند. او معتقد است که افراد دوست ندارند از روی صفحه نمایشگر مطالعه کنند و ترجیح می‌دهند مدارک الکترونیکی را برای خواندن، چاپ کنند، حتی اگر با چاپگرهای ماتریس نقطه‌ای انجام بگیرد. او گرایش اخیر به ایجاد مدارک الکترونیکی در قالب پی‌دی‌اف را باعث دلسرد کردن فرد به مطالعه از روی صفحه نمایشگر و باعث ترغیب او به چاپ کردن مدرک می‌داند. افراد معمولاً مایل‌اند مدارکی را که طولانی‌تر از چند صفحه‌اند، چاپ کنند. همچنین افراد می‌دانند مدارک چاپی را چگونه سازماندهی و آمایش نمایند، اما آمایش مدارک الکترونیکی، مجموعه مهارت‌های متفاوتی را طلب می‌کند.
افراد دوست دارند مقالات را مرور کنند و چیزهایی را به طور تصادفی پیدا کنند. «نانبرگ»[۱۴] (۱۹۹۴) می‌گوید:
مرور کردن پایگاه داده‌های متشکل از مدارک هرگز همانند مرور یک کتابفروشی یا مخزن کتابخانه نخواهد بود، زیرا مدارک الکترونیکی نشانی از منشأ فیزیکی، آن گونه که در کتاب‌های چاپی می‌بینیم- این که قیمتی که برای آن‌ها می‌پردازیم به خاطر جسمیت آن‌ها باشد- ندارند. اما این حالت شاید خیلی متفاوت از مرور نوارهای یک فروشگاه کرایه نوارهای ویدیویی نباشد.
«اولسن»[۱۵] (۱۹۹۴) در مطالعه خود دریافت که ۸۲ درصد از افراد شرکت‌کننده در پیمایش او، نقش خوش‌اقبالی را مهم دانسته‌اند.
تورق و نگاه اجمالی (الگویی که در مطالعه مدارک چاپی مورد استفاده است) فقط ابزاری برای مکان‌یابی اطلاعات در یک مدرک نیست، بلکه ابزاری برای رسیدن به معنایی از کل متن نیز هست. بالا و پایین بردن صفحه نمایش رایانه، این روش مطالعه و پردازش اطلاعات را پشتیبانی نمی‌کند. خوانندگان تمایل دارند که حافظه‌ای بصری برای مکان اقلام در یک صفحه و درون یک مدرک به وجود آورند. بالا و پایین بردن صفحه نمایش، چنین رابطه‌ای را تضعیف می‌کند (Olsen ۱۹۹۴). یک شباهت تاریخی در این الگوی مطالعه وجود دارد. همانگونه که «مانگوئل»[۱۶] (۱۹۹۶) ذکر می‌کند:
طومار حجیمی که سطحی محدود دارد- نقصی که امروزه از آن به خوبی آگاهیم، و به شکل باستانی کتاب ]یعنی کدکس [۱۷][به صفحه نمایش رایانه ما بازگشته است، و در هر بار که صفحه را بالا و پایین می‌کنیم، فقط قسمتی از متن را آشکار می‌کند.
برای مرور کامل پیشینه‌های مرتبط با خواندن، به «رادوی»[۱۸] (۱۹۹۴) و «راس» (۲۰۰۳) مراجعه کنید.
● روش‌شناسی
محیط دیجیتالی شروع به اثرگذاری بر چگونگی خواندن افراد کرده است. اما مطالعات کمی این موضوع اساسی را بررسی کرده است. محققان تنها در مرحله بسیار ابتدایی از کشف تغییرات الگوهای خواندن هستند. بسیاری از مطالعات گذشته سعی کردند با بررسی تحولات خواندن یا توجه به چگونگی خواندن مدارک (بویژه مدارک الکترونیکی) توسط افراد در یک دوره زمانی مشخص، به تحقیق بر روی خواندن در محیط دیجیتالی بپردازند. هر چند چنین رویکردهایی در کشف چگونگی تغییرات در رفتار خواندن، سودمندند، اما محدودند. مثلاً رویکردِ تکاملی به ما امکان می‌دهد به مشاهده تغییرات در خواندن از جنبه تاریخی بپردازیم، اما در فراهم آوردن اطلاعات مشروحِ درباره چگونگی فعالیت‌های خواندن ـ آن گونه که به واقع در حال تغییرندـ محدود است. برعکس، رویکرد مشاهده‌ای، توصیف و تحلیلی مشروح از چگونگی خواندن واقعی افراد، به دست می‌دهد، اما از ارائه تصویری کلی از چگونگی تغییرات رفتار خواندن در محیط دیجیتالی عاجز است.
این تحقیق سعی دارد از دیدگاهی متفاوت به بررسی خواندن در محیط دیجیتالی بپردازد و به جای توجه به چگونگی خواندن مدارک الکترونیکی، سعی می‌کند که چگونگی تغییر رفتار خواندن افراد در ۱۰ سال گذشته را با استفاده از معیارهایی که خود افراد از تجربه عمومی خود در خواندن گزارش کرده‌اند (شامل خواندن مرتبط با کار و خواندن به قصد تفریح) بررسی کند. از آن جا که این تحقیق به شرکت‌کنندگانی که یادآوری دقیقی از عادات کلی خواندن خود در ۱۰ سال گذشته داشته‌اند، متکی است، توجهی دقیق به کفایت حافظه بلندمدت در طراحی سؤالات پیمایش و مقیاس‌های پاسخگویی شده است. این که از افراد بخواهیم تغییرات جزئی را گزارش کنند، غیرواقعی به نظر می‌آید: اما درخواست گزارش تغییرات عمومی (مثل افزایش، کاهش، و عدم تغییر) از افراد، عملی است. اگر شرکت‌کنندگان به یاد نیاورند، می‌توانند «نمی‌دانم» را انتخاب کنند. بررسی آزمایشی روی ۲۰ نفر در بهار سال ۲۰۰۳ برای پیش‌آزمون سؤالات پیمایش انجام شد. بررسی آزمایشی نیز پیش‌فرض‌های بالا را تأیید کرد. پرسش‌های نهایی این تحقیق براساس تحقیق آزمایشی و نیز دیگر تحقیقات مرتبط، تدوین شدند.
از شرکت‌کنندگان خواسته شده بود براساس تجربه کلی خواندن خود در ۱۰ سال گذشته، به پرسش‌های زیر پاسخ دهند:
▪ زمانی که صرف خواندن شده؛
▪ درصد زمانی که صرف خواندن مدارک چاپی شده؛
▪ درصد زمانی که صرف مطالعه مدارک الکترونیکی شده؛
▪ درصد زمانی که صرف مرور و مطالعه اجمالی شده؛
▪ درصد زمانی که صرف تشخیص کلیدواژه‌‌‌ها شده؛
▪ درصد زمانی که صرف خواندن عمیق شده؛
▪ درصد زمانی که صرف خواندن متمرکز شده؛
▪ درصد مدارکی که یک بار خوانده شده (خواندن یک‌باره)؛
▪ خواندن مطالب به صورت انتخابی؛
▪ خواندن غیرخطی (مثلاً پرش به سطور بعدی)؛
▪ توجه مستمر؛
▪ فراوانی یادداشت‌نویسی بر مدارک چاپی در هنگام خواندن؛
▪ فراوانی یادداشت‌نویسی بر مدارک الکترونیکی در هنگام خواندن؛
▪ فراوانی رنگی‌کردن مدارک چاپی در هنگام خواندن؛
▪ فراوانی رنگی‌کردن مدارک الکترونیکی در هنگام خواندن؛
▪ فراوانی چاپ مدارک الکترونیکی برای خواندن؛
▪ ترجیح رسانه مربوطه در هنگام خواندن.
گزینه‌های پاسخ به سؤالات ۱ تا ۵ «وقت‌ بیش‌تر»، «وقت کم‌تر»، «بدون تغییر» و «نمی‌دانم»؛ گزینه‌های پاسخ به سؤالات ۶ تا ۱۱ «رو به افزایش»، «رو به کاهش»، «بدون تغییر» و «نمی‌دانم»؛ گزینه‌های پاسخ به سؤالات ۱۲ تا ۱۶ «همیشه»، «اغلب»، «گاهی» و «هرگز»؛ گزینه‌های پاسخ به سؤال ۱۷ «رسانه‌های الکترونیکی»، «رسانه‌های چاپی» و «هر دو نوع رسانه مناسب است» را شامل می‌شوند.
مقدار زمانی که صرف خواندن شده در میان گروه‌های سنی گوناگون بسیار متفاوت است. این تحقیق بر روی افرادی که بین ۳۰ تا ۴۵ ساله هستند تمرکز دارد. از آن جا که منظور از این تحقیق بررسی تأثیر رسانه‌های دیجیتالی بر رفتار خواندن است، افرادی که تجربه‌ای گسترده در خواندن مدارک دیجیتالی دارند، انتخاب شدند. ۲۵۰ نسخه از پرسشنامه در تابستان و پاییز سال ۲۰۰۳ توزیع شدند؛ ۱۶۰ نسخه به وسیله پست در میان مهندسان، دانشمندان، حسابداران، معلمان، و مدیران در سازمان‌های گوناگون، و ۹۰ نسخه در سر کلاس میان دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه مرکزی سن‌خوزه[۱۹] توزیع شدند. بنابراین، این نمونه بیش‌تر از این که نمونه‌ای تصادفی باشد، نمونه‌ای مفید است. شرکت‌کنندگان از هدف این تحقیق که بررسی تأثیر رسانه‌های دیجیتالی بر رفتار خواندن بود، آگاه شدند. از آن‌ها خواسته شده بود که پرسشنامه‌ها را براساس تجربة‌ خودشان در مطالعه، تکمیل نمایند. از ۱۱۹ نسخه بازگشت داده‌شده، ۱۱۳ تای آن‌ها تکمیل و ۶ نسخه نیز تکمیل نشده بودند.
● پیامدها و نتیجه‌گیری
در محیط رو به دیجیتالی شدن هر چه بیش‌تر، احتمالاً خوانندگان (بویژه خوانندگان جوان) به تدریج، رفتار مطالعه از روی صفحه نمایشگر و استفاده فزاینده از انواع راهبردها (مثل مرور کردن، تشخیص کلیدواژه‌ای) را برای غلبه بر محیط وفور اطلاعاتی در خود ایجاد می‌کنند. از طرف دیگر، خوانندگان به استفاده از رسانه‌های چاپی برای عمده فعالیت‌های مطالعاتی خود، بویژه خواندن عمیق، ادامه می‌دهند. خواندن عمیق معمولاً مستلزم یادداشت‌نویسی و پررنگ‌کردن است. ترجیح افراد به استفاده از کاغذ به عنوان رسانه خواندن (مخصوصاً خواندن عمیق) همچنین به این اشاره دارد که محو کاغذ در عصر دیجیتالی، نامحتمل است. در عصر دیجیتالی، چاپ کردن برای خواندن، همچنان یکی از محرکه‌های اصلی برای افزایش مصرف کاغذ خواهد بود (Hart and Liu ۲۰۰۳; Liu and Stork ۲۰۰۰; Sellen and Harper ۱۹۹۷). تعدادی از ابزارهای خواندن دیجیتالی برای پشتیبانی خواندن کارآمد مدارک الکترونیکی طراحی شده‌اند. تلاش‌های تحقیقاتی آینده را می‌توان بر افزایش مستمر توجه به خواندن در محیط دیجیتالی متمرکز کرد.
این تحقیق تلاش داشت چگونگی تغییر رفتار مطالعه افراد در طول ۱۰ سال گذشته را با معیار‌های گزارش‌شده توسط خود افراد در مورد تجربه کلی خواندن، بررسی کند. هدف این تحقیق افراد بین ۳۵ تا ۴۵ ساله بوده‌اند. محدودیت‌های ذاتی معیار‌های خوداظهاری و اندازه کوچک حجم نمونه در این تحقیق به این معنا است که نتایج، به گروه‌های سنی گوناگون قابل تعمیم نیست. از آن جا که نسل کاملی که با فناوری جدید رشد کرده در رابطه با استفاده از رسانه‌های دیجیتالی، احتمالاً انتظارات و رفتارهای متفاوتی دارند، برای اعتباریابی کامل یافته‌ها، انجام تحقیقاتی بر روی متغیرهای جمعیت‌‌شناختی ضروری است. تحقیقات آتی نیز برای بررسی تغییر در عادات مطالعه در ارتباط با یادگیری، مورد نیاز است.
بیش‌ترین داده‌ها در این تحقیق از تجربه ایالات متحده گرفته شده است. عموماً این باور هست که انعکاسات جهانی ناشی از تأثیر رسانه‌های دیجیتالی بر خواندن، اول در ایالات متحده احساس خواهد شد. هرچند فهمیدن این که در هنگام تحلیل تأثیر رسانه‌های دیجیتالی بر رفتار مطالعاتی در دیگر فرهنگ‌ها، چه چیز منحصر به فردی در تجارب امریکایی هست، بسیار مشکل می‌باشد. در هر حال، تحلیل ملاک‌های مرتبط، معیار حساسی را برای پیش‌بینی رفتار خواندن در محیط دیجیتالی فراهم می‌کند. تحقیقات آینده، با بررسی مسائل پژوهشی مشابه در بافت‌های فرهنگی متفاوت، یافته‌های این تحقیق را گسترش خواهد داد.

مترجم: رضا رجبعلی‌بگلو کارشناس ارشد علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی
منابع
۱. Adler, A., A. Gujar, B. Harrison, K. O’Hara, and A. J. Sellen. ۱۹۹۸. A diary study of work-related reading: design implication for digital reading devices. In Proceedings of CHI’۹۸ Conference, ۲۴۱-۲۴۸. Los Angeles, CA
۲. Almind, T. C. and P. Ingwersen. ۱۹۹۷. Informetric analyses on the world wide web: methodological approaches to webometrics. Journal of Documentation ۵۳(۴): ۴۰۴-۲۶.
۳. Berkenkotter, C. and T. N. Huckin. ۱۹۹۳. Rethinking genre from a sociocognitive Perspective. Written Communication ۱۰(۴): ۴۷۵-۵۰۹.
۴. Birkerts, S. ۱۹۹۴. The Gutenberg Elegies: The Fate of Reading in an Electronic Age. Faber and Faber, Boston, MA.
۵. Bolter, J. D. ۱۹۹۱. Writing Spaces: The Computer, Hypertext, and the History of Writing. Hillsdale, NJ.: Laurence Erlbaum Associates.
۶. Darnton, R. ۱۹۸۹. Towards a history of reading. Wilson Quarterly ۱۳(۴):۸۷-۱۰.
۷. Eveland, W. P. and S. Dunwoody. ۲۰۰۱. User control and structural isomorphism or disorientation and cognitive load? Learning from the web versus print. Communication Research ۲۸(۱): ۴۸-۷۸.
۸. Goldsborough, R. ۲۰۰۰. Text demands respect on the web. Advertising Age ۷۱(۳۲): ۴۴.
۹. Gordon, M. D. ۱۹۹۷. It’s ۱۰ a.m. Do you know where your documents are? The nature and scope of information retrieval problem in business. Information Processing & Management ۳۳(۱): ۱۰۷-۲۱.
۱۰. Griffiths, J. and D. W. King. ۱۹۹۳. Special libraries: increasing the information edge. Washington, DC: Special libraries association.
۱۱. Hart, P. E. and Z. Liu. ۲۰۰۳. Trust in the preservation of digital information.
Communications of the ACM ۴۶(۶): ۹۳-۷.
۱۲. Hartzell, G. ۲۰۰۲. Paper lion. School Library Journal ۴۸(۹): ۳۷.
۱۳. Healy, J.M. ۱۹۹۰. Endangered Minds: Why Our Children Don’t Think. New York, NY: Simon and Schuster.
۱۴. Knulst, W. P., G. Kraaykamp, G., van den Broek, A. and de Haan, J. (۱۹۹۶), Reading habits: ۵۰ years of research on reading and threats to reading: cultural foundations. www.scp.nl/boeken/studies/studie۲۳/uk/samenvatting.htm (accessed August ۱, ۲۰۰۴).
۱۵. Landow, G. P. ۱۹۹۲. Hypertext: The Convergence of Technology and Contemporary Critical Theory. Baltimore, MD.: Johns Hopkins University Press.
۱۶. Lanham, R. A. ۱۹۹۳. The Electronic Word: Technology, Democracy, and the Arts. Chicago, IL.: University of Chicago Press.
۱۷. Lanham, R. A. ۱۹۹۵. Digital literacy. Scientific American ۲۷۳(۳): ۱۹۸-۲۰۰.
۱۸. Levy, D. M. ۱۹۹۷. I read the news today, oh boy: reading and attention in digital Libraries. In Proceedings of the ۲nd ACM International Conference on Digital Libraries, ۲۰۲-۱۱. Philadelphia, PA.
۱۹. Liu, Z. ۲۰۰۳. Trends in transforming scholarly communication and their implications. Information Processing & Management ۳۹(۶): ۸۸۹-۹۸.
۲۰. Liu, Z. ۲۰۰۶. Print vs. electronic resources: a study of user perceptions, preferences and use. Information Processing and Management ۴۲(۲): ۵۸۳-۹۲.
۲۱. Liu, Z. and D. Stork. ۲۰۰۰. Is paperless really more? Rethinking the role of paper in the digital age. Communications of the ACM ۴۳(۱۱): ۹۴-۷.
۲۲. McKnight, C. ۱۹۹۷. Electronic journals: what do users think of them? Proceedings of the International Symposium on Research, Development and Practice in Digital Libraries. Tsukuba: University of library and information science.
۲۳. Manguel, A. ۱۹۹۶. A History of Reading. New York, NY: Viking.
۲۴. Marshall, C. C. ۱۹۹۷. Annotation: from paper books to the digital library. Proceedings of the ۲nd ACM International Conference on Digital Libraries, ۱۳۱-۴۰. Philadelphia, PA.
۲۵. Miall, D. S. and T. Dobson. ۲۰۰۱. Reading hypertext and the experience of literature. Journal of Digital Information ۲(۱). http://jodi.ecs.soton.ac.uk/Articles/v۰۲/i۰۱/ (accessed August ۱, ۲۰۰۴)
۲۶. Michie, D. ۱۹۹۶. Scan, annotate and pass on... . New Scientist ۱۴۹(۲۰۱۳): ۴۸-۹.
۲۷. Murray, J. H. ۱۹۹۷. Hamlet on the Holodeck: The Future of Narrative in Cyberspace. Boston, MA: MIT Press.
۲۸. Murphy, P. K., J. F. Long, T. A. Holleran, and E. Esterly. ۲۰۰۳. Persuasion online or on paper: a new take on an old issue. Learning and Instruction ۱۳: ۵۱۱-۳۲.
۲۹. Nunberg, G. ۱۹۹۴. The places of books in the age of electronic production. In Future Libraries, ed. R. H. Bloch and C. Hesse, ۱۳. Berkeley, CA: University of California Press.
۳۰. O’Hara, K. and A. Sellen. ۱۹۹۷. A comparison of reading paper and on-line documents. In Proceedings of CHI’۹۷ Conference, ۳۳۵-۴۲. Atlanta, GA.
۳۱. Olsen, J. ۱۹۹۴. Electronic Journal Literature: Implications for Scholars. London: Mecklermedia.
۳۲. Poynter Institute. ۲۰۰۰. Eye-tracking study conducted by the Poynter Institute and Stanford University. www.poynter.org/eyetrack۲۰۰۰/Changes in reading behavior ۷۱۱ (accessed August ۱, ۲۰۰۴).
۳۳. Radway, J. ۱۹۹۴. Beyond Mary Bailey and old maid librarians: reimagining readers and rethinking reading. Journal of Education for Library and Information Science ۳۵(۴): ۲۷۵-۹۶.
۳۴. Ramirez, E. ۲۰۰۳. The impact of the internet on the reading practices of a university community: the case of UNAM. In Proceedings of the ۶۹th IFLA General Conference and Council. www.ifla.org/IV/ifla۶۹/papers/۰۱۹e-Ramirez.pdf (accessed August ۱, ۲۰۰۴).
۳۵. Ross, C. S. ۲۰۰۳. Reading in a digital age. www.camls.org/ce/ross.pdf (accessed August ۱, ۲۰۰۴).
۳۶. Sellen, A. and R. Harper. ۱۹۹۷. Paper as an analytic resource for the design of new technologies. In Proceedings of CHI’۹۷ Conference. Atlanta, GA, www.rxrc.xerox.com/publis/com-trs/html/epc-۱۹۹۷-۱۰۲.htm (accessed August ۱, ۲۰۰۴).
۳۷. Sellen, A. and R. Harper. ۲۰۰۲. The Myth of the Paperless Office. Cambridge, MA: MIT Press.
۳۸. Stoll, C. ۱۹۹۵. Silicon Snake Oil: Second Thoughts on the Information Highway. New York, NY.: Doubleday.
۳۹. Strassmann, P. A. ۱۹۸۵. Information Payoff. New York, NY: The Free Press.
۴۰. Topping, K. J. ۱۹۹۷. Electronic literacy in school and home: a look into the Future. Newark, DE.: International Reading Association, www.readingonline.org/international/future/ (accessed August ۱, ۲۰۰۴).
پی‌نوشت‌ها
[۱]. Ziming Liu. ۲۰۰۵. Reading behavior in the digital environment; Changes in reading behavior over the past ten years. Journal of documentation ۶۱(۶): ۷۰۰-۷۱۲.
[۲].Birkerts
[۳].Bolter
[۴].Lanham
[۵].Knulst
[۶].Control Panel
[۷].Ross
[۸].Ramirez
[۹].Hartzell
[۱۰].Murphy
[۱۱].Adler
[۱۲].MP
[۱۳].McKnight
[۱۴].Nunberg
[۱۵].Olsen
[۱۶].Manguel
[۱۷].codex
[۱۸].Radway
[۱۹].San Jose State University
[۲۰] .Michie
[۲۱]. Poynter Institute
[۲۲]. Gordon
[۲۳]. hyper-reading
[۲۴]. Stoll
[۲۵]. Miall
[۲۶]. Dobson
[۲۷]. Eveland
[۲۸]. Dunwoody.
[۲۹]O’Hara.
[۳۰] Sellen
[۳۱]. Marshall
[۳۲]. Liu
[۳۳]. Strassmann

منبع : فصلنامه علوم اطلاع رسانی