این‌بار فقط نیمه پر لیوان را ببینیم

افرادی‌که خوش‌بین هستند و دست دارند به همه مسائل از دریچه خوب آن نگاه کنند، معتقدند: ”باید همیشه نیمه پر لیوان را دید و نه نیمه خالی آن‌را“. این نوع نگاه و نگرش چند حسن دارد که مهم‌ترین آن امیدواری به آینده است و این که در قبال هر موضوعی، جنبه‌های مثبت آن را دید و اجازه نداد که عوامل منفی، از انگیزه‌ها کم کرده و امیدها را کم‌رنگ کند.
مرحله نهائی جام‌جهانی ۲۰۰۶ آلمان که قرار است از ۱۹ خردادماه آغاز شود با دیدار تیم‌های ملی آلمان و کاستاریکا آغاز شود یکی از رویدادهای بزرگ و اتفاقات پرجاذبه ورزش است که از چند زاویه می‌توان با آن برخورد کرد یک گروه مردم کشورهائی هستند که توانسته‌اند خود را به جمع ۳۲ تیم برتر این بازی‌ها برسانند و چاره‌ای ندارند جزء اینکه از پای گیرنده‌های خود این رقابت‌ها را تعقیب کنند و دل به تیم‌هائی بسپارند که ستارگان محبوب آنها در آن توپ می‌زنند و یا فوتبال آن کشور را در مقایسه با سایر کشورها بیشتر می‌پسندند.
تیم‌هائی مثل برزیل، ایتالیا، انگلیس، آلمان و فرانسه از آن دسته تیم‌هائی هستند که همواره به خاطر بازیکنان صاحب نامی که در اختیار دارند، از طرفداران زیادی در جهان برخوردارند و در جام جهانی ۲۰۰۶، نگاه مشتاقان بسیاری را به ساق‌های مردان خود گره زده‌اند.
گروه دیگر مردم کشورهائی هستند که تیم‌های ملی کشورشان، به افتخار بزرگ حضور در مرحله نهائی جام جهانی نائل آمده‌اند و با شور و حال خاصی نسبت به گروه اول، این بازی‌ها را پی‌گیری می‌کنند.
در جامی که بزرگان و پدیده‌های فوتبال جهان فرصت خودنمائی پیدا می‌کنند هر کشوری که بتواند فوتبال قابل قبولی را به نمایش بگذارد در یاد جهانیان و در تاریخ جام جهانی ماندگار خواهد شد و برای همیشه می‌تواند به هنر مردان خود ببالد و آن‌را از افتخارات همیشگی خود بداند.
خوشبختانه در جام جهانی آلمان تیم ملی فوتبال ایران نیز این افتخار را پیدا کرده که یکی از تیم‌های حاضر در مرحله نهائی این جام باشد، جامی که ۴ نماینده قاره آسیا این شانس را پیدا کرده‌اند تا شایستگی‌های فوتبال قاره کهن را به رخ کشورهای اروپائی آمریکای جنوبی و حتی آفریقائی‌ها بکشند و این اتفاقی است که نه می‌توان از کنار آن به سادگی گذشت و نه انصاف است که آن را نادیده بگیریم و کم‌رنگ جلوه دهیم.
● تیم ملی از آن مردم است
طی ماه‌های پس از آغاز مرحله اول مسابقات مقدماتی جام جهانی ۲۰۰۶ آلمان و متعاقب آن مرحله دوم مسابقات مقدماتی قاره آسیا و پس از آنکه حضور ایران در مرحله نهائی این جام مسجل شد رسانه‌های گروهی کشورمان اعم از تصویری، شنیداری و به‌ویژه نوشتاری براساس دیدگاه‌های خود به تجزیه و تحلیل چگونگی حضور ایران در مراحل مختلف این جام پرداختند و بعد از هر مسابقه عملکرد کادر فنی و بازیکنان را زیر ذره‌بین بردند و در این راه حتی در برخی موارد مسئولان فدراسیون را به خاطر عملکردشان در جهت آمادگی تیم ملی، برپائی اردوها حمایت قاطع از کادر فنی و یا نداشتن برنامه دیدارهای تدارکاتی نقد کردند.
متأسفانه فضائی که مدت‌ها است بر رسانه‌های گروهی ما حاکم شده، در بعضی مواقع براساس واقعیات و عدالت نبوه و براساس دیدگاه‌ها و تفکرات شخصی صورت می‌گیرد که این فضا نه قابل اطمینان است و نه قابل اعتنا و اگر در ماه‌های گذشته مشاهده شده که فدراسیون فوتبال بخشی از توان خود را صرف پاسخگوئی و مجادله با رسانه‌های جمعی کرده، به همین دلیل است.
در این بین خیلی از نگاه‌ها نیز منصفانه بوده و در آن تلاش شده که رعایت عدالت صورت بگیرد و تصویر و ذهنیتی برای مردم ایجاد شود که راحت‌تر بتوانند به قضاوت بنشینند و توقعات خود را بر مبنای درست و اصولی مطرح و پی‌گیری کنند.
از سوی دیگر برخی از همکاران برای مقابله با نگاه‌های تخریب‌گرایانه و دلسردکننده، به حمایت بی‌چون و چرا و به قولی چشم بسته از تیم ملی رو آوردند که این نوع نگاه هم چشم‌ها را بر واقعیات فوتبال ما بست و انتظاراتی را به دنبال آورد که تحقق آن براساس داشته‌هائی که در اختیار داریم ممکن نیست و تنها می‌توان فضای مبهم و تخیلی را برای آن ترسیم کرد که احتمال دارد هر لحظه مثل حباب بترکد و همه را ناامید کند.
بنابراین به‌نظر می‌رسد اگر در روزهای واپسینی که به آغاز جام‌جهانی ۲۰۰۶ در آلمان مانده، بتوانیم مثبت‌تر به قضایا نگاه کنیم و از بزرگ‌نمائی پرهیز کرده و به قولی نیمه پر لیوان را ببینیم، شاید چندان به خطا نرفته باشیم و گامی در جهت بالابردن روحیه تیم ملی و مردمی که تیم ملی از آن آنان است برداشته باشیم.
● زوج مناسب دائی ـ هاشمیان
شاید این نوع نگاه برای منتقدان واقعی و منصف تیم ملی کمی سخت باشد، اما برای آنکه بدانیم چه داریم، از چه جایگاهی برخورداریم، با کدام توانائی قابل تکیه، راهی آلمان هستیم و خلاصه آنچه که می‌تواند ما را به تیم ملی برای حضور شایسته در آلمان امیدوار کند، این بار قصد داریم هیچ سخنی از ضعف‌ها و مشکلات به میان نیاوریم و اصلاً نیمه خالی لیوان را نبینیم و از آن سخنی نگوئیم.
قبول کنیم که در مرحله مقدماتی جام جهانی ۲۰۰۶ آلمان، یکی از آسان‌ترین صعودها را داشتیم. در مقایسه با دوبار دیگری که در سال‌های ۷۸ آرژانتین و ۹۸ فرانسه به جام جهانی راه پیدا کردیم، این‌بار راحت‌تر از آنچه که فکرش را می‌کردیم به این افتخار بزرگ دست یافتیم. یکی از اتفاقات خوب در مرحله اول مسابقات مقدماتی جام جهانی در قاره آسیا، اهمیتی بود که کمیته فنی فدراسیون فوتبال و کادر فنی تیم ملی در برهه‌ای حساس به‌نظر مردم و رسانه‌های گروهی دادند. و از دو بازیکنی که می‌توانستند تیم ملی را در راه صعود از این مرحله کمک کنند، دعوت به‌عمل آوردند. حضور وحید هاشمیان و خداداد عزیزی در تیم ملی، یک حرکت مثبت بود که باید از آن یاد کرد و ثمره آن را هم دیدیم و از آن روز وحید هاشمیان در ترکیب اصلی تیم ملی صاحب جایگاه خاصی شد.
او آمد تا زوج مناسبی برای علی دائی باشد و اگر چه به‌نظر می‌رسد هر دو از ویژگی‌های مشابهی برخوردارند، اما تیم ملی از این اتفاق ضرر نکرد و در حال حاضر مهره‌های قابل اعتنائی در خط حمله ما هستند.
نیمه پر لیوان به ما می‌گوید، علی دائی همچنان یک مهاجم ارزنده در خط حمله تیم ملی است. او در اوج تجربه و در شرایطی که از نظر آمادگی بدنی هم، در فرم خوبی قرار دارد، هنوز می‌تواند موجب آزار خط دفاعی حریفان در جام‌جهانی آلمان شود. سابقه و اعتبار دائی و گل‌های پرشمار و زیبائی که او به ثمر رسانده خط حمله ما می‌افزاید و باید باور کنیم در شرایط کنونی، دائی یک امتیاز بزرگ برای تیم ملی است و دیگر مهاجمان مطرح لیگ برتر، نمی‌تواند تهدید جدی برای او و تجربه گرانبهای بین‌المللی‌اش باشند.
● لژیونرهای خود را باور کنیم
قبول کنیم که لژیونرهای امروز فوتبال ما، چهره‌های شاخصی هستند که نمی‌توان آنان را ندید و توانائی‌هایشان را نادیده گرفت.
پیشاپیش این گروه، علی کریمی قرار دارد. هافبک مؤثر این فصل باشگاه بایرن مونیخ آلمان که اکنون در روزهای پس از مصدومیت تمرینات خود را از سر گرفته است. بازگشت کریمی به اوج که امیدواریم به‌زودی اتفاق بیافتد کلید کادر فنی برای گشودن قفل‌های بسته است. تکنیک فردی، قدرت شوت‌زنی، بازی‌سازی و گلزنی، از او یک بازیکن با ویژگی‌های جهانی ساخته که می‌تواند برگ برنده فوتبال ما در آلمان باشد.ستاره‌های نام‌آشنائی که در کشور محل برگزاری جام جهانی ۲۰۰۶ چهره‌های مطرح و شناخته شده‌ای هستند از آن‌جمله می‌توان به مهدی مهدوی‌کیا اشاره کرد یک پیستون سرعتی که با نفوذهای دیدنی و قدرت سانتر توپ یک مهره ثابت در ترکیب تیم هامبورگ و یک بازیکن تعیین کننده برای تیم ملی به حساب می‌آید. توانائی او در نواختن ضربات ایستگاهی بی‌شک یکی از حربه‌های ما در جام جهانی آلمان است که اگر به درستی از آن استفاده کنیم شاهد پروازهای تماشائی دو مهاجم سرزن ایران در ژرمن‌ها خواهیم بود.
رهائی مهدوی‌کیا از مسائل حاشیه‌ای که این روزها برای او مثل سم است می‌تواند او را تمام و کمال در خدمت تیم ملی قرار دهد و وظیفه ما در رسانه‌های گروهی دوری جستن از اخباری است که بر حاشیه‌ها می‌افزاید و از قدرت تیم ملی کم می‌کند.
جواد نکونام در قلب خط میانی هافبک مطمئنی است که این روزها در لیگ امارات (و پس از جام‌ جهانی احتمالاً در بوندس لیگا) تجربیات بین‌المللی خود را بالاتر می‌برد. نکونام در اوج، نعمت بزرگی در میانه میدان ایران است و باور توانائی‌های او از جمله قدرت شوت‌زنی، بازی‌سازی و حتی هنر گلزنی‌اش در برهه‌های مختلف ثابت شده است.
وقتی به این مثلث فریدون زندی را اضافه می‌کنیم آنگاه خط میانی ما صاحب یک هافبک چپ پا و با کلاس می‌شود که به‌نظر می‌رسد اصول فوتبال را بهتر از خیلی از بازیکنان ما آموخته و اگر کادر فنی تیم ملی در جام مناسب از وجود او استفاده کند آنگاه توانائی‌های او را بیشتر به تماشا خواهیم نشست.
در بین لژیونرها، بازیکنان شایسته‌ای چون ایمان مبعلی، علی سامره و حتی اولادی هم هستند که اگر قرار باشد همه مثبت فکر کنیم و به اقتدار تیم ملی بیاندیشیم آنگاه می‌توانیم از نیمکت ذخیره خوبی نیز در آلمان برخوردار شویم مشروط بر آنکه همه و همه فقط به سربلندی ایران فکر کنیم و نه چیز دیگر.
● شایسته‌های لیگ را نادیده نگیریم
در اظهارنظرهای کلی که در مورد تیم ملی فوتبال ایران می‌شود، از درون دروازه و از خط دفاعی به‌عنوان نقاطی یاد می‌شود که نیاز به ترمیم و تقویت دارد. به‌نظر می‌رسد اگر کادر فنی تیم ملی بخواهد به نفرات موجود بسنده کند و از چهره‌های آماده لیگ تدافعی را به جمع نفرات گذشته اضافه کنند آنگاه باید دل خود را به حضور حسین کعبی، رحمان رضائی و یحیی گل‌محمدی خوش کنیم.
کعبی در خطر دفاعی تیم ملی اگر چه فراز و فرود زیادی دارد، اما هرگاه در اوج است یک مدافع راست تمام عیار است که می‌تواند جور خط دفاعی تیم ملی را بکشد. در این خط رحمان رضائی یک مدافع ثابت کلاسیک است که شاید در فوتبال امروزی مدافعی با چنین ویژگی کمتر ببینیم هنوز هم در لیگ ایتالیا مربیانی هستند که مدافعانی چون رحمان را همواره در ترکیب ثابت خود حفظ کرده‌اند. بنابراین او هم می‌تواند از تجربیات بین‌المللی خود در خط دفاعی تیم ملی استفاده کند و به وزنه‌ای تبدیل شود. یحیی هم بازیکن پخته‌ای است که اگر چه سطح بازی او یکنواخت است ولی افت زیادی ندارد و می‌تواند مکمل خوبی برای سایر مدافعان باشد.
بدیهی است در خط دفاعی مدافعان شاخصی در لیگ برتر حضور درخشانی داشتند و می‌توانند از نگرانی‌های تیم ملی در یک‌سوم دفاعی کم کنند.
در درون دروازه ابراهیم میرزاپور طی دو، سه سال اخیر سنگربان ثابت تیم ملی بوده که مدتی است سیر نزولی در پیش گرفته که البته بخش اعظم آن روحی است و بخش دیگر نبود یک رقیب جدی تا او برای تمرینات از انگیزه قوی‌تری برخوردار شد. با مروری بر دروازه‌بان حال حاضر فوتبال وحید طالب‌لو، جدی‌ترین گزینه برای رقابت با میرزاپور و حتی جانشینی او به شمار می‌رود که شاید از نظر فیزیک بدنی عقب‌تر از میرزاپور باشد اما در خروج‌ها و جاگیری‌ها بهتر از او عمل می‌کند و این می‌تواند شانس طالب‌لو را برای حضور در ترکیب ثابت تیم ملی بیشتر کند. مگر آنکه میرزاپور با غلبه بر مشکلات روحی ناشی از انتقادهای چند ماه اخیر و با تمرینات مستمر و با انگیزه جایگاه خود را محکم‌تر نماید.
● حمایت فدراسیون از برانکوی نتیجه‌گرا
اردوهای تدارکاتی تیم ملی در سوئیس، کرواسی، تهران و مشهد و آخرین روزهای مانده تا آغاز جام جهانی در آلمان فرصت مناسبی است تا تیم ملی خود را بیشتر پیدا کند و باور کند. بازی با کرواسی و بوسنی هم موجب شناخت نفرات اصلی و ترکیب نهائی برای حضور موفقیت‌آمیز در جام‌جهانی ۲۰۰۶ خواهد شد و برانکو ایوانکوویچ و دستیارانش به ارزیابی دقیق‌تر نسبت به داشته‌ها و توانائی‌های تیم ملی خواهند رسید.
برانکو طی سال‌ها حضور در ایران نشان داده که یک مربی نتیجه‌گرا است و حاضر نیست نتیجه را فدای زیبا بازی کردن تیم ملی کند. همین تفکر او موجب شد تا علی‌رغم انتقادات فراوان نسبت به بازی‌های تیم ملی ایران به جام جهانی آلمان راه یابد.
برای فدراسیون فوتبال نیز حضور در جام جهانی بر رضایت تماشاگران و رسانه‌ها از شیوه بازی تیم ملی در میدان ارجح‌تر بود. و با حمایتی که از عملکرد برانکو کرد نشان داد آنقدر به سرمربی کروات تیم ملی اعتماد دارد که حتی نیازی به آوردن یک مربی شایسته ایرانی برای تقویت کادر فنی تیم ملی نمی‌بیند.
فدراسیون فوتبال اگر چه در جریان صعود تیم ملی به جام جهانی آلمان با برخی رسانه‌ها و خبرنگاران مستقیم و غیرمستقیم درگیر شد اما به‌خوبی توانست رسانه‌ها را به‌خصوص در مرحله اول مسابقات مقدماتی و اکنون در آستانه مرحله نهائی جام جهانی با خود همراه کند. به گونه‌ای که پیش‌بینی می‌شود ۱۰۰ گزارشگر تصویربردار خبرنگار و عکاس با پشتیبانی فدراسیون فوتبال در آلمان حضور یابند تا از دغدغه‌های فدراسیون در این روزهای حساس و خاص کاسته شود و مسئولان فدراسیون وقت خود را بیشتر صرف برنامه‌های آماده‌سازی تیم ملی کنند تا پاسخگوئی به رسانه‌ها این تفکری بود که به‌نظر می‌رسد تا امروز که حدود یک‌ماه تا جام جهانی آلمان وقت داریم، توانسته تیم ملی را از زیر فشار رسانه‌ها خارج کند و در روزهای مانده نیز تیم ملی کمتر در ایران حضور خواهد داشت که نگران مسائل حاشیه‌ای از سوی رسانه‌های گروهی باشد.
● تیم ملی در آلمان تنها نیست
تیم ملی فوتبال ایران در آخرین رنکینگ فیفا در رده بیست و دوم جای گرفت که می‌تواند یک امتیاز مثبت از نظر روحی برای ملی‌پوشان ما باشد. تیم ایران که پس از ژاپن، دومین تیم آسیائی در رده‌بندی فدراسیون بین‌المللی فوتبال است باید قدر و منزلت خود را بداند و به این باور برسد که می‌تواند نماینده شایسته‌ای برای قاره آسیا در جام‌جهانی آلمان باشد. اگر چه نسبت به رنکینگ ماه قبل سه پله سقوط داشته‌ایم اما با کسب نتایج قابل قبول مقابل کرواسی و بوسنی و حضور پرقدرت در آلمان قطعاً صاحب جایگاه بهتری در فوتبال جهان خواهیم شد.
خوشبختانه تیم ملی در آلمان تنها نیست و تماشاگران خوب کشورمان با سفر به آن کشور اجازه نخواهند داد تا ایران در سرزمین ژرمن‌ها احساس غربت کند. فراموش نکنیم ایرانیان مقیم خارج از کشور نیز که همواره از حامیان پر و پا قرص تیم ملی بوده و هستند این‌بار نیز در آلمان حضور خواهند داشت تا تیم ملی کشورمان را در مصاف با مکزیک، پرتغال و آنگولا همراهی کند.
از آن مهم‌ترین تیم ملی از نظر مالی و معنوی پشتیبانان پرقدرتی دارد که نمی‌‌گذارند تیم کشورمان با مشکل روبه‌رو شود. حمایت مسئولان بلند پایه نظام و به‌ویژه رئیس‌جمهوری (از بعد معنوی می‌تواند انگیزه لازم را در ملی‌پوشان کشورمان برای حضور موفقیت‌آمیز در آلمان تقویت کند) و اسپانسرهائی که تا امروز نگذاشته‌اند فوتبال ایران احساس کمبود و ضعفی داشته باشد. بنابراین باور کنیم تیم ملی فوتبال ایران در اندازه خود از توانائی قابل اعتنائی برخوردار است که با تکیه بر آن می‌تواند در جام جهانی آلمان حضور شایسته‌ای داشته و نام خود را در اذهان فوتبال‌دوستان جهان باقی بگذارد.
روزهای طلائی مانده تا ۱۹ خرداد ماه ۸۵ و آغاز جام جهانی ۲۰۰۶ آلمان را جدی بگیریم قدر خود و موقعیت به‌دست آمده را بیشتر بدانیم و همه چیز را با دید مثبت نگاه کنیم و با دیدن نیمه پر لیوان به انتظار روزهای خوش آینده بنشینیم.

سیدفریدون موسوی

منبع : مجله‌فوتبال