نقد و ارزیابی نظریه‌ی کاریزمایی در تبیین رهبری امام خمینی (ره)

نویسنده : اخوان‌کاظمی، بهرام
شماره کنگره : ۷ن۳الف/ ۱۵۷۷ DSR
شابک : ۹۶۴-۴۱۹-۱۳۴-X
رده دیویی : ۹۵۵.۰۸۴۲
تاریخ نشر : ۸۵۰۶۰۷
تعداد صفحه : ۳۲۴
نوبت چاپ : ۱

نگارنده در اين كتاب كوشيده تا نشان دهد به رغم تلاش‌هاي برخي از نويسندگان و پژوهشگران داخل و خارجي براي تعيين نسبت نظريه‌ي كاريزمايي با رهبري حضرت امام (ره)، چارچوب تئوريك كاريزما از تبيين رهبري امام (ره) ناتوان است. به تصريح وي: نظريه‌ي كاريزماييي و به ويژه رهبري و سلطه‌ي كاريزمايي، سلطه‌اي ضد عقلاني و هم‌چنين بسيج‌گرا، توده‌اي و احساسي و ضد دموكراتيك و مخصوص نظام‌هاي توتاليتر و فاشستي قلمداد شده است. نوعي رهبري كه به جاي تكيه بر قانون و عقلانيت و مردم‌سالاري، بر يكه‌سالاري و ديكتاوري و ارزش‌هاي استثنايي و شخصي رهبر، استوار است. كار رهبر كاريزمايي ترغيب و تهييج ابعاد غير عقلاني يا عاطفي مردم است. اقتدار به شدت، شخصي و مبتني بر قدرت‌هاي خارق‌العاده‌ي رهبر و رابطه‌ي عاطفي و غير عقلاني ميان او و پيروان است. اين اقتدار در دوره‌هاي فشار، اضطرار رواني، فيزيكي، اقتصادي، اخلاقي، مذهبي و سياسي پيدا مي‌شود و معمولا شرايط اجتماعي مملو از نااميدي و بحران، به توهماتي دامن مي‌زند كه مردم منفعل و مريدان چشم و گوش بسته و توده‌هاي بي‌اختيار را در انتظار يك ناجي آسماني قرار مي‌دهد و اين شرايط، موجد ظهور قدرت كاريزماتيك است و بديهي است با رفع اين شرايط و بازگشت عقلانيت به افراد اجتماع و رفع احساسات و تهييجات آن‌ها قدرت كاريزماتيك كم‌رنگ شده، شرايط براي غلبه‌ي دو سلطه‌ي ديگر ـ سنتي يا عقلاني ـ فراهم مي‌شود.