چهارشنبه, ۲۷ تیر, ۱۴۰۳ / 17 July, 2024
مجله ویستا

نگاهی به برخی دلیل ها و علت های دور افتادگی از کتاب و کتابخوانی


نگاهی به برخی دلیل ها و علت های دور افتادگی از کتاب و کتابخوانی
سیستم‌ آموزشی‌ نقش‌ مهمی‌ در شكل‌گیری‌ شخصیت‌ افراد دارد به‌ خصوص‌ در مقاطع‌ راهنمایی‌ و دبیرستان. در این‌ دوره‌ حتی‌ مممكن‌ است‌ آنچه‌ كه‌ فرد در خانواده‌ تحت‌ تاثیر اعضای‌ آن‌ یاد گرفته، به‌ كلی‌ تغییر دهد یا اصلاح‌ كند.متاسفانه‌ در كشور ما برای‌ ایجاد شوق‌ و رغبت‌ نسبت‌ به‌ كتاب‌ و مطالعه‌ در مدارس‌ عمل‌ نشده‌ است. غیر از اینكه‌ یك‌ حركت‌ یا برنامه‌ مشخصی‌ برای‌ مطالعه‌ نداریم، كتابخانه‌های‌ مدارس‌ چندان‌ جدی‌ عمل‌ نمی‌كنند و ما در موجودی‌ كتابخانه‌ و اداره‌كنندگان‌ آن‌ شاهد هستیم‌ كه‌ مسئله‌ مطالعه‌ خیلی‌ حاشیه‌ای‌ و پیش‌ پا افتاده‌ تلقی‌ می‌شود. در این‌ میان‌ غالباً ازبین‌ معلمان‌ و دبیران‌ كسی‌ كه‌ مقدار علاقه‌ای‌ به‌ مطالعه‌ داشته‌ باشد به‌ عنوان‌ كتابدار انتخاب‌ می‌شود، ولو هیچگونه‌ اطلاعی‌ از كتاب‌ و كتابداری‌ نداشته‌ باشد، در این‌ مورد صرفاً همان‌ علاقه‌ كم‌ كفایت‌ می‌كند و حتی‌ گاهی‌ كتابدار از بین‌ خود دانش‌آموزان‌ انتخاب‌ می‌شود بدون‌ اینكه‌ بتواند در میان‌ بچه‌ها جذابیت‌ و ترغیبی‌ برای‌ مطالعه‌ ایجاد كند. همین‌ بی‌توجهی‌ باعث‌ نزول‌ سطح‌ مطالعه‌ در بین‌ جوانان‌ ونوجوانان‌ می‌شود، در حالی‌ كه‌ شالودهِ‌ شوق‌ به‌ مطالعه‌ و كتابخوانی‌ در دبستان، مدرسهِ‌ راهنمایی‌ تحصیلی‌ ودبیرستان‌ گذاشته‌ می‌شود.آمار جدید وزارت‌ ارشاد درباره‌ میزان‌ مطالعه‌ در ایران‌ وسایر كشورهای‌ آماری‌ متاءثركننده‌ است. براساس‌ این‌ آمار در می‌بابیم‌ كه‌ بیشتر افراد در كشور ما دقایق‌ محدودی‌ را به‌ مطالعه‌ اختصاص‌ می‌دهند، در حالیكه‌ در برخی‌ از كشورها متوسط‌ ۴ ساعت‌ مطالعه‌ در روز وجود دارد. تفاوت‌ گاه‌ به‌ حدی‌ است‌ كه‌ نشانه‌ای‌ غم‌انگیز از عدم‌ رغبت‌ و علاقه‌ مردم‌ ما به‌ مطالعه‌ و كتاب‌ را به‌ رخ‌ می‌كشد.كمبود كتابخانه‌طبق‌ آمار كنفرانس‌ بین‌المللی‌ كتابداری‌ و اطلاع‌رسانی‌ در هر جامعه‌ای‌ برای‌ هر ۳ تا ۵ هزار نفر باید یك‌ كتابخانه‌ عمومی‌ وجود داشته‌ باشد و اگر ما حداقل‌ استاندارد را در نظر بگیریم‌ باید برای‌ هر ۵۰۰۰ نفر یك‌ كتابخانه‌ وجود داشته‌ باشد، یعنی‌ در كشور ما باید حدود ۱۴۰۰۰ كتابخانه‌ عمومی‌ وجود داشته‌ باشد، درحالی‌ كه‌ طبق‌ آمار ارائه‌ شده‌ حدود ۱۵۰۰ كتابخانه‌ داریم‌ و اگر كتابخانه‌های‌ مدارس، حوزه‌های‌ علمیه‌ و مساجد و غیره‌ را هم‌ در نظر بگیریم‌ در مجموع‌ حدود ۴۰۰۰ كتابخانه‌ عمومی‌ داریم‌ و این‌ بدین‌ معنا است‌ كه‌ ۱۱۰۰۰ كتابخانه‌ كم‌ داریم. به‌ عبارت‌ دیگر از هر ۱۰۰ كتابخانه‌ كه‌ باید داشته‌ باشیم‌ تنها ۲۰ كتابخانه‌ داریم. در این‌ صورت‌ یك‌ نوجوان‌ یا جوان‌ ۵ بار كمتر كتابخانه‌ می‌بیند. به‌ عبارت‌ دیگر در وضعی‌ كه‌ كتابخانه‌ به‌ عنوان‌ یكی‌ از گزینه‌های‌ مهم‌ برای‌ پر كردن‌ اوقات‌ فراغت‌ باید خودش‌ را نشان‌ بدهد ۱۵ جایگاه‌ خود را دارد. در بسیاری‌ از مواقع‌ نوجوان‌ یا جوان‌ از وجود جایی‌ به‌ نام‌ كتابخانه‌ بی‌اطلاع‌ است، یعنی‌ كتابخانه‌ درجایی‌ قرار گرفته‌ كه‌ در معرض‌ دید و در دسترس‌ افراد قرار نگرفته‌ است‌ و این‌ باعث‌ می‌شود كتاب‌ جزو انتخابهای‌ فرد نباشد واگر شخص‌ وقت‌ یا ساعتی‌ برای‌ فراغت‌ داشته‌ باشد بجای‌ كتاب‌ خواندن، به‌ سوی‌ رفتارهای‌ هنجار یا ناهنجار یا تفریحات‌ سالم‌ و ناسالم‌ دركنار دوستان‌ و همسالان‌ خود كشانده‌ می‌شود. اما او این‌ را نمی‌داند كه‌ می‌تواند در این‌ اوقات‌ فراغت‌ ساعتی‌ را به‌ كتاب‌ خواندن‌ اختصاص‌ بدهد و به‌ مطالعه‌ بپردازد. در واقع‌ ما در كشورمان‌ ۱۵ حداقل‌ استاندارد جهانی‌ كتابخانه‌ داریم. ما ملتی‌ هستیم‌ كه‌ قدیمی‌ترین‌ وغنی‌ترین‌ كتابخانه‌های‌ دنیا را داشتیم. در كتابخانه‌ خواجه‌نصیرالدین‌ طوسی‌ (مراغه) بیش‌ از ۴۰۰ هزار جلد كتاب‌ ونسخه‌ خطی‌ قدیمی‌ وجود داشت‌ كه‌ نگارش‌ هر كدام‌ از این‌ نسخ‌ همزمان‌ با دوره‌ای‌ است‌ كه‌ در اروپا عدد كتابهای‌ كتابخانه‌های‌ بزرگ‌ و قدیمی‌ آنها به‌ ۱۰۰ یا كمتر از ۱۰۰ كتاب‌ نمی‌رسید و این‌ درحالی‌ بود كه‌ در كتابخانه‌های‌ معمولی‌ ما حدود ۲۰۰ یا ۴۰۰ هزار جلد كتاب‌ وجود داشت. وقتی‌ امروز ما نسلی‌ داریم‌ كه‌ در خانواده‌ جز تلویزیون‌ چیزی‌ ندیده‌ و كتابخانه‌ و كتابخوان‌ در خانه‌ نداشته‌ است‌ و در مدرسه‌اش‌ كتابخانه‌ بیشتر شبیه‌ به‌ یك‌ انباری‌ خاك‌ گرفته، بسته‌ و غیرقابل‌ استفاده‌ بوده‌ و در جامعه‌ چیزی‌ به‌ عنوان‌ كتابخانه‌ ندیده‌ است، چه‌ توقعی‌ می‌توان‌ داشت‌ كه‌ در جامعه‌ آن‌ موجی‌ كه‌ در جوامع‌ دیگر در ارتباط‌ با روز آمد كردن‌ اطلاعات‌ و ارتباط‌ آن‌ با شغل‌ افراد ایجاد شده‌ است‌ خود را نشان‌ بدهد؟نقش‌ اجتماع‌جامعه‌ به‌ عنوان‌ سومین‌ عامل‌ تاثیرگذار در شخصیت‌ افراد می‌تواند تاثیر منفی‌ یا مثبت‌ در ایجاد یا از بین‌ بردن‌ یك‌ رفتار یا عادت‌ خوب‌ و بد داشته‌ باشد. جامعه‌ جهانی‌ هر روز در پرتو تحولات‌ جدید، تكنولوژی‌ مدرن‌ و روزآمدی‌ را به‌ جامعه‌ ارائه‌ می‌دهد و در این‌ میان‌ اگر كسی‌ از دانش‌ و فن‌ و تكنیك‌ روز عقب‌ بماند هیچ‌ فرصت‌ جبرانی‌ برای‌ سالهای‌ از دست‌ رفته‌ ندارد و در نتیجه‌ در بسیاری‌ از مسائل‌ همگام‌ و هماهنگ‌ با دیگر افراد جامعه‌ نخواهد بود.بسیاری‌ از افراد جامعه‌ با آن‌ دقت‌ و وضوح‌ لازم‌ این‌ عوامل‌ را متوجه‌ نشده‌اند و اگر بخواهیم‌ جامعه‌ای‌ پیشرو داشته‌ باشیم‌ و هر روز فاصله‌ ما از نظر تمدن‌ و تكنولوژی‌ با جوامع‌ پیشرفته‌ بیشتر نشود و همچنین‌ اگر بخواهیم‌ از نظر فرهنگی‌ جامعه‌ای‌ بهنجار داشته‌ باشیم، یعنی‌ جامعه‌ای‌ كه‌ بتواند از یك‌ تاریخ‌ و فرهنگ‌ غنی‌ و عظیم‌ حمایت‌ كند و حامی‌ و نماینده‌ آن‌ در بین‌ كشورهای‌ دیگر باشد، باید برای‌ اهمیت‌ و ارزش‌ دادن‌ افراد به‌ كتاب‌ و مطالعه‌ عمیقاً در اندیشه‌ بود و وسیعاً برنامه‌ریزی‌ كرد، زیرا ما چه‌ بخواهیم‌ چه‌ نخواهیم‌ تكنیك‌ و دانش‌ و فناوری‌ روز به‌ ما دیكته‌ خواهد شد. پس‌ جامعه‌ باید وسایل‌ ارتقاء و زمینه‌های‌ ایجاد آن‌ را فراهم‌ كند. چرا ما باید حداقل‌ استاندارد جهانی‌ كتابخانه‌ داشته‌ باشیم؟ نتیجه‌ این‌ می‌شود كه‌ نوجوان‌ و جوان‌ ما كتابخانه‌ را به‌ عنوان‌ یكی‌ از گزینه‌های‌ ذهنی‌ خود باور ندارد و كمبود تعداد كتاب‌ و كتابخانه‌ باعث‌ می‌شود كه‌ در صورت‌ ایجاد رغبت‌ مطالعه‌ در میان‌ نوجوانان‌ و جوانان، تراكم‌ زیادی‌ در كتابخانه‌ها ایجاد شود و خود این‌ مسئله‌ عامل‌ دافعه‌ای‌ در برابر جذب‌ مخاطب‌ به‌ كتاب‌ خواهد بود. به‌ هر تقدیر ما باید در بخش‌ عوامل‌ اجتماعی‌ برای‌ رشد شاخص‌ مطالعه‌ حركت‌ جدی‌تری‌ داشته‌ باشیم.علل‌ كاهش‌ رغبت‌‌ به‌ كتاب‌ و كتابخوانی‌علاوه‌ بر خانواده‌ و دولت، برای‌ گسترش‌ فرهنگ‌ مطالعه‌ و جستجوگری‌ سه‌ وزارتخانه‌ فرهنگی‌ ما یعنی‌ وزارت‌ آموزش‌ و پروش، وزارت‌ فرهنگ‌ و ارشاد اسلامی، وزارت‌ آموزش‌ عالی‌ و تحقیقات‌ و فناوری‌ نقش‌ كارساز دارند و دخیل‌ هستند و در این‌ میان‌ بیشترین‌ سهم‌ را در هدایت‌ جامعه‌ به‌ مطالعه‌ و برگرداندن‌ این‌ مسیر ناصحیح‌ به‌ مسیر اصلی‌ باید دولت‌ برعهده‌ داشته‌ باشد، برخلاف‌ سایر مواردی‌ كه‌ نباید برعهده‌ دولت‌ گذاشته‌ شود این‌ مورد بخصوص‌ جز با هدایت‌ و حمایت‌ دولت‌ شكل‌ نمی‌گیرد و نخواهد گرفت. بعد از خانواده‌ كه‌ عامل‌ موثری‌ در شكل‌گیری‌ شخصیت‌ و الگوسازی‌ رفتاری‌ فرزندان‌ است، شكل‌گیری‌ شخصیت‌ افراد در مدرسه‌ و جامعه‌ به‌ گونه‌ای‌ است‌ كه‌ متاثر از تصمیم‌گیری‌ها و امكاناتی‌ است‌ كه‌ كاملاً در اختیار دولت‌ است.
اگر قرار باشد تغییری‌ در الگوهای‌ رفتاری‌ افراد صورت‌ گیرد باید این‌ كار از محیط‌ خانواده‌ آغاز شود اما این‌ روندی‌ است‌ كه‌ ممكن‌ است‌ یك‌ یا دو نسل‌ به‌ طول‌ انجامد، یعنی‌ نمی‌توان‌ توقع‌ داشت‌ كه‌ جامعه‌ ما در كمتر از دو یا سه‌ نسل‌ بتواند رفتارهای‌ خود را تغییر دهد اما می‌توانیم‌ این‌ توقع‌ را داشته‌ باشیم‌ كه‌ به‌ یكباره‌ وزارت‌ آموزش‌ و پرورش‌ تصمیم‌ بگیرد كتابخانه‌های‌ مدارس‌ و آموزشگاه‌ها را توسعه‌ دهد.این‌ عمل‌ شدنی‌ است‌ كه‌ فی‌ المثل‌ از سال‌ آینده‌ ترتیبی‌ داده‌ شود كه‌ در مدارس‌ ساعتی‌ را برای‌ مطالعه‌ در نظر بگیرند و در آن‌ ساعت‌ دانش‌آموزان‌ برای‌ مطالعه‌ به‌ كتابخانه‌ بروند و معلمان‌ و دبیران‌ یا مسئولان‌ كتابخانه‌ آنان‌ را هدایت‌ كنند و بر مطالعه‌ و كتابخوانی‌ آنها نظارت‌ داشته‌ باشند. در برنامه‌ای‌ دیگر دولت‌ می‌تواند به‌ دارندگان‌ مدرك‌ كارشناسی‌ كتابداری، به‌ جای‌ محول‌ كردن‌ تدریس‌ علوم‌ مانند تعلیمات‌ دینی، شیمی‌ و فیزیك‌ (و واگذاری‌ اداره‌ كتابخانه‌ها به‌ معلمین‌ سایر درس‌ها)، اداره‌ كتابخانه‌ را بسپارد.دولت‌ و مجلس‌ باید با همكاری‌ هم‌ لایحه‌ای‌ برای‌ استخدام‌ حداقل‌ یك‌ كتابدار در هر مدرسه‌ تنظیم‌ كنند، اینها تغییراتی‌ است‌ كه‌ می‌توان‌ از دولت‌ انتظار داشت. ولی‌ متاسفانه‌ گویا این‌ مسئله‌ تا حدی‌ عادی‌ شده‌ كه‌ بایسته‌ها از طرف‌ برخی‌ مسئولان‌ ما چنان‌ كه‌ لازم‌ است‌ مورد توجه‌ قرار نمی‌گیرد. شاید این‌ طرز تفكر وجود داشته‌ باشد كه‌ كسی‌ پیگیر این‌ قضیه‌ نیست‌ و مردم‌ ما چنین‌ مسائلی‌ را مورد تاكید قرار نمی‌دهند، اما با تعمق‌ بر موضوع‌ می‌توان‌ دریافت‌ كه‌ به‌ عكس، مباحث‌ فرهنگی‌ همیشه‌ مورد توجه‌ یكایك‌ مردم‌ ما بوده‌ است‌ و ملت‌ ایران‌ با سیر تاریخی‌ بسیار طولانی‌ خود را مردمی‌ فرهنگی‌ می‌دانند و سایر كشورها، جامعه‌ ایران‌ را ملتی‌ با یك‌ تمدن‌ غنی، چشمگیر و درخشان‌ می‌شناسند. ما در بسیاری‌ از حركت‌ها شاهد حساسیت‌ مردم‌ به‌ عنوان‌ اعتراض‌ به‌ رفتار و عملكرد بخش‌های‌ فرهنگ‌ساز جامعه‌ یعنی‌ رسانه‌های‌ ارتباط‌ جمعی، مطبوعات‌ و غیره‌ بوده‌ایم‌ و دست‌ اندركاران‌ مسائل‌ فرهنگی‌ نمی‌توانند بگویند این‌ مسئله‌ از نیازهای‌ اولیه‌ مردم‌ نیست، زیرا با هرگونه‌ كم‌ لطفی‌ به‌ قدرت‌ تشخیص‌ و بلوغ‌ فكری‌ آنها بی‌توجهی‌ كرده‌اند. بنابر این‌ بخش‌های‌ مختلف‌ كشور خصوصاً وزارت‌ آموزش‌ و پرورش‌ و وزارت‌ فرهنگ‌ و ارشاد اسلامی‌ وظیفه‌ دارند در مدارس، آموزشگاهها.
دانشگاهها و سایر قسمت‌ های‌ جامعه‌ كتابخانه‌ های‌ آموزشگاهی‌ و عمومی‌ را تقویت‌ كنند و دولت‌ در این‌ موارد می‌تواند به‌ سرعت‌ عمل‌ كند. برخلاف‌ شرایط‌ خانواده‌ ها كه‌ ایجاد تغییرات‌ رفتاری‌ در آن‌ ممكن‌ است‌ یك‌ یا دو نسل‌ به‌ طول‌ بیانجامد، شاید برای‌ آموزش‌ و پرورش‌ رسیدن‌ به‌ بخشی‌ از این‌ اهداف‌ كمتر از یكسال‌ به‌ طول‌ انجامد و با یك‌ سلسله‌ نقل‌ و انتقالات‌ و برنامه‌ ریزی‌ و اجرای‌ فوری‌ می‌تواند بخشی‌ از این‌ اهداف‌ را برآورده‌ سازد. همانطور كه‌ گفته‌ شد خانواده‌ نقش‌ مهمی‌ در شخصیت‌سازی‌ و الگوپذیری‌ افراد به‌ عهده‌ دارد اما با وجود شرایط‌ فعلی‌ زندگی‌ اجتماعی‌ نمی‌توان‌ به‌ تغییر سریع‌ الگوهای‌ ساخته‌شده‌ از سوی‌ والدین‌ در خانواده‌ امیدوار بود مگر اینكه‌ دولت‌ با اجرای‌ سیاست‌ های‌ اقتصادی‌ دقیق، حساب‌ شده‌ و از پیش‌ تعیین‌ شده‌ تغییری‌ در وضع‌ اقتصادی‌ طبقات‌ مختلف‌ مردم‌ بوجود آورد. مشكل‌ بزرگ‌ اكثریت‌ مردم‌ در این‌ زمینه‌ مساله‌ كمبود درآمدها و اداره‌ زندگی‌ است‌ كه‌ باید این‌ معضل‌ و مانع‌ بزرگ‌ با كمك‌ دولتمردان‌ و مسئولان‌ از پیش‌ پای‌ مردم‌ برداشته‌ شود.‌‌نقش‌ و جایگاه‌ رسانه‌ هاكتابخوانی‌ بر اثر نیاز افراد جامعه‌ ایجاد می‌شود اما فرهنگ‌ كتاب‌ و كتابخوانی‌ و وجود چنین‌ نیازی‌ در بین‌ مردم‌ ما به‌ خوبی‌ جا نیفتاده‌ است. برای‌ آگاه‌ سازی‌ افراد و ترویج‌ فرهنگ‌ مطالعه‌ باید بستر سازیهایی‌ از سوی‌كانون‌ خانواده‌ ها، مسئولان‌ و خصوصاً وسایل‌ ارتباط‌ جمعی‌ صورت‌ گیرد تا نسل‌ های‌ آینده‌ ما نسل‌ هایی‌ كتابخوان‌ باشند.رسانه‌ ملی‌ به‌ عنوان‌ پرنفوذترین‌ رسانه‌ در جامعه‌ باید به‌ خوبی‌ ایفای‌ نقش‌ كند و عدم‌ تعهد یا سهل‌ انگاری‌ در اجرای‌ این‌ نقش‌ به‌ هیچ‌ وجه‌ قابل‌ اغماض‌ نیست‌ و مسلماً با وجود این‌ مسئولیت‌ سنگین‌ كه‌ برعهده‌ دارد، هرگونه‌ در صورت‌ كوتاهی‌ و قصور در برابر این‌ امر مهم، ناگزیر باید پاسخگوی‌ نسل‌ های‌ آینده‌ باشد.
امروز رسانه‌ ملی‌ و جراید و روزنامه‌ ها و مجلات‌ باید نسبت‌ به‌ این‌ مسئولیت‌ اجتماعی‌ مهم‌ وقوف‌ و آگاهی‌ یابند، چون‌ ما می‌بینیم‌ در برخی‌ از دوران‌ ها آگاهی‌ مردم‌ رشد می‌كند و این‌ مساله‌ در رفتارهای‌ سیاسی‌ و اجتماعی‌ آنها نمایان‌ می‌شود. اگر در این‌ زمینه‌ ریشه‌ یابی‌ كنیم‌ به‌ این‌ نتیجه‌ می‌رسیم‌ كه‌ رسانه‌ ها و مطبوعات‌ و جراید آن‌ دوره‌ توانایی‌ها و قدرت‌ خود را نشان‌ داده‌ اند.پس‌ در بحث‌ فرآیند هدایت‌ نسل‌ آینده‌ به‌ سوی‌ مطالعه، رسانه‌ های‌ ارتباط‌ جمعی‌ نقش‌ مهمی‌ دارند و مطمئناً كوتاهی‌ در انجام‌ این‌ امر منجر به‌ بروز زیان‌ های‌ جبران‌ ناپذیر در اندازه‌ های‌ بزرگ‌ ملی‌ می‌شود.هر سال‌ در هفته‌ كتاب‌ حركت‌ هایی‌ را از سوی‌ نهادها، وزارتخانه‌ ها و ارگانهای‌ مربوطه‌ شاهد هستیم‌ و به‌ نوعی‌ تقلاهایی‌در عرصهِ‌ كتاب‌ و كتابخوانی، نمایشگاه‌ كتاب‌ و تلاش‌ برای‌ یافتن‌ عوامل‌ گرایش‌ جوانان‌ به‌ مطالعه‌ و بررسی‌ موانع‌ رویكرد آنها به‌ كتابخوانی، انجام‌ می‌گیرد. روزآمد كردن‌ اطلاعات‌ در همهِ‌ گروه‌ ها خصوصاً مسئولان‌ و رسانه‌ ها دیده‌ می‌شود و متصدیان‌ از این‌ مهم‌ سخن‌ می‌گویند كه‌ با برنامه‌ ریزی‌های‌ پیوسته‌ باید به‌ داد نسل‌ امروز و آینده‌ رسید. ولی‌ متاسانه‌ می‌بینیم‌ كه‌ با پایان‌ یافتن‌ هفته‌ كتاب‌ و نمایشگاه، تمامی‌ این‌ شعارها و شور و اشتیاق‌ ها به‌ خاموشی‌ می‌گراید و همه‌ چیز فراموش‌ می‌شود.مسئولین‌ می‌توانند در وزارتخانه‌ های‌ آموزش‌ و پرورش، ارشاد و تحقیقات‌ و فناوری، كمیسیون‌ هایی‌ را برای‌ حل‌ این‌ مشكل‌ مهم‌ مامور كنند و یا كمیسیونی‌ مشترك‌ ترتیب‌ دهند و امكاناتی‌ را برای‌ ایجاد كتابخانه‌ های‌ عمومی‌ و دانشگاهی‌ و هدایت‌ نسل‌ امروز و آینده‌ به‌ سمت‌ مطالعه‌ كتاب‌ بسیج‌ كنند. امروز در بسیاری‌ از كشورهای‌ آسیایی‌ و اروپایی‌ مطالعه‌ جایگاه‌ خود را باز كرده‌ است. در واقع‌ ما ملتی‌ هستیم‌ كه‌ بیشتر به‌ ایرانی‌ بودنمان‌ توجه‌ داریم‌ زیرا ملتی‌ هستیم‌ كه‌ قرن‌ ها پرچمدار دانش، فرهنگ‌ و اندیشه‌ بشری‌ بودیم‌ و چه‌ قبل‌ از اسلام‌ و چه‌ بعد از اسلام. با تكیه‌ بر میراث‌ گران‌ سنگ‌ فرهنگی‌مان‌ باید به‌ مطالعه‌ توجه‌ داشته‌ باشیم. عقیده‌ صاحبنظران‌ بر این‌ است‌ كه‌ برای‌ ایجاد تغییر در این‌ زمینه‌ دولت‌ می‌تواند بیشترین‌ نظارت‌ بر سه‌ وزارتخانه‌ یادشده‌ داشته‌ باشد. طبعاً مراكزی‌ مثل‌ صداوسیما كه‌ با بودجه‌ های‌ عمومی‌ اداره‌ می‌شوند و پاسخگوی‌ مردم‌ هستند، همچنین‌ مطبوعات‌ كه‌ پرچمدارهای‌ پیشرفت‌ و ترقی‌ و تجدد محسوب‌ می‌شوند یقیناً باید احساس‌ مسئولیت‌ بیشتری‌ از خود نشان‌ دهند و حركت‌ بزرگی‌ را صورت‌ دهند و الا وضعیت‌ ما در عرصه‌ كتاب‌ و كتابخوانی‌ از این‌ كه‌ هست‌ نگران‌ كننده‌ تر خواهد شد. در پایان‌ این‌ گزارش‌ امیدواریم‌ بعد از این‌ همه‌ بحث‌ در مورد عدم‌ رغبت‌ میلیون‌ ها نفر - حتی‌ دارندگان‌ مدارك‌ و مدارج‌ دانشگاهی‌ - به‌ كتاب‌ و كتابخوانی، ساعتی‌ فارغ‌ از گرفتاریهای‌ روزمره‌ زندگی‌ از قفسهِ‌ كتابخانه‌ كتابی‌ را بردارید و شروع‌ به‌ خواندن‌ كنید. همچنین‌ شما والدین‌ محترم‌ باید بدانید كه‌ اركان‌ خانواده‌ های‌ فردا از میان‌كودكان‌ امروز ساخته‌ خواهد شد و همچنین‌ امیدواریم‌ با حمایت‌ دولت‌ و وزارت‌ ارشاد از چاپ‌ و نشر كتاب، مشكل‌ كاغذ و دیگر مسائل‌ مربوط‌ به‌ نشر حل‌ شود و تیراژ كتابها بالا برود. همچنین‌ نمایندگان‌ محترم‌ مجلس‌ شورای‌ اسلامی‌ می‌تواند برای‌ جلوگیری‌ از چند نرخی‌ شدن‌ قیمت‌ كتاب، حداكثر و حداقلی‌ را تصویب‌ كنند. شاید با این‌ كار قیمت‌ كتابها با درآمد افراد متناسب‌ شود و تمام‌ اقشار جامعه‌ بتوانند از نعمت‌ كتابخوانی‌ بهره‌ مند شوند.
منبع : تبیان