آیا خنده بهترین پزشک است؟

انسان‌های خوشرو افراد باشعور و بااستعدادتری هستند. ”ارسطو“
خنده یک عکس‌العمل‌ طبیعی است که در حالت تخلیه‌ٔ احسا‌س‌های شادی، غم، عصبانیت یا خستگی‌های جسمی و روحی بروز می‌نماید. متأسفانه بسیاری از مردم، این هدیه و موهبت الهی را که نیروی التیام‌بخش درد و رنج است، جلف و سبکسری می‌دانند و با این نوع فکرها، خود را از یک قدرت سازندهٔ خدادادی بی‌بهره و محروم می‌نمایند و در اسارت فکرهای مشوش و دردآور غوطه‌ور می‌کند، به‌حدی که خود را از بی‌خوابی و خوردن قرص‌های ضداسترس در رنج قرار می‌دهند. از طرفی، خوش‌روئی و خنده‌روئی نه تنها برای سلامت جسم و روح انسان‌ها مفید است، بلکه برای استحکام و حفظ سلامت و ارتباط عالی با خانواده، اقوام و دوستان نیز توصیه شده است.
”رابرت پروواین“ (Robert Provine) عصب‌شناس رفتاری و پیشکسوت علم تحقیق و پژوهش خنده‌درمانی می‌گوید: ”انسان نسبت به حرکت‌های غیرعادی خود یا دیگران با خوشروئی و خندیدن به اشتباه و رفتار غلط و غیرعادی خود یا دیگران، بسیار آموزنده و حتی در مرحلهٔ عالی آموزشی است. در حالی‌که متأسفانه بیشتر مردم، پس از اشتباه کردن، عصبانی می‌شوند!“
”جان‌موریل“ (John Morreal) فیلسوف می‌گوید: ”اولین‌بار خنده زمانی به‌وجود آمد که انسان از خطر. رهایی یافت“. خنده، نشانه‌ٔ آرامش و اعتمادبه‌نفس است. انسان تنها موجودی است که می‌خندد. هیچ‌یک از حیوانات با گیاهان نمی‌خندند، زیرا وقتی انسان می‌خندد که چیزی به‌نظرش عجیب بیاید و خودش را خردمندتر حس کند.
خوشروئی و خنده‌روئی در سلامت جسم و روح اصطلاح فیزیولوژیکی خنده را ”ژلوتولوژی“ (Gelotology) می‌نامند. هر مغزی به دو قسمت شرقی و غربی یا راست و چپ تقسیم شده است. قسمت چپ مغز، کار آنالیز یا محاسبه‌ٔ کلمه‌های ساختاری جوک را انجام می‌دهد و قسمت راست مغز برای آنالیز کارهای هوشیارانه و دریافت جوک می‌باشد.
وقتی می‌خندیم، تغییرهائی در سراسر بدن به‌وجود می‌آید که سبب تحریک ماهیچه‌های بدن می‌شود. پانزده ماهیچه در صورت و در ناحیهٔ بالای گونه هستند که عمل مکانیسم خنده را انجام می‌دهند. این ماهیچه‌ها سیستم تنفسی را فعال و ورود و خروج هوای تنفسی را عادی و منظم می‌کنند.
هنگام خندیدن، به‌خصوص بعد از صرف غذا، مغز ما ماده‌ای به‌نام، ”اندرفین“ (Endorphins) را در رگ‌های خونی ترشح می‌نماید که باعث روان شدن جریان خون می‌شود و این یک قرص ضد غلظت خون است که خداوند به ما هدیه کرده تا شادکامی خود را حفظ کنیم. امروزه آن را ”سیستم قدرت شفابخش طبیعی“ می‌نامند.
دکتر ”ویلیام فرای“ (Dr. William Fry) پژوهش‌گر و متخصص روان‌شناس، به این نتیجه رسیده است که خنده برای تقویت قلب و بهبود بیماری‌های قلبی، سیستم تنفسی، سیستم مخاطی، غده‌های درونی، سیستم‌های ماهیچه‌ای و سیستم اعصاب و کسانی‌که گردن‌درد و یا کمردرد دارند، بسیار مفید است.
خنده‌، سبب باز شدن رگ‌های گرفته و تازه شدن خون در رگ‌ها می‌شود. در رفع سوء‌تغذیه به‌خصوص بعد از غذا مؤثر است.
● نقش خوشروئی و خنده‌روئی در جامعه
با پژوهش‌های انجام‌شده در کشورهای غربی و شرقی. به‌خصوص هندوستان به این نتیجه رسیده‌اند که اگر افکار، شاد باشد، گفتار هم شاد می‌شود. اگر گفتار، شادی‌بخش شود، کردار، شادکننده می‌شود. وقتی هم کردار، شادکننده شود، مشکل‌های اجتماعی خود به ‌خود و بدون حضور قانون برطرف می‌شوند. جامعه‌ای که با این نوع شخصیت‌ها شکل بگیرد، نه تنها به ناامیدی، عصبانیت و بیچارگی عادت نمی‌کند، بلکه بدون شک، سرنوشت درخشانی پیدا خواهد کرد.
خوشروئی، بر استعداد و احساس‌ها و سلامتی‌ کودکان تأثیر دارد. تأثیر خوشروئی و خنده‌ در کودکان، نوجوانان، جوانان و بزرگسالان، آنچنان است که امروزه برای یادگیری درس‌ها از روش‌های شادی‌آفرین استفاده می‌کنند. با خوش‌روئی می‌توان نسل آینده را شاداب‌تر و باهوش‌تر پرورش داد. هر جامعه‌ای که خوشروئی، خنده و شادی، شعار زندگی کردن آنان باشد، گذشت و همکاری بین آنان بیشتر است و قهرمان‌های ملی در این کشورها بیشتر می‌شود. امروزه در تولید صنایع هم از روش‌های شادی‌آفرین استفاده می‌کنند. در بیمارستان‌ها برای بیمارهای صعب‌العلاج و برای کاهش هزینه‌های بیمارستان از شرکت‌های ساخت برنامه‌های خنده‌دار (کمدی) یا از تجهیزات شادی‌آفرین استفاده می‌کنند.
خوشروئی و خنده‌روئی، راهی برای رهائی از خشم و خجالت است. کسی‌که تهدید می‌شود، اگر به خنده تمسک جوید، ریسک درگیری او به مراتب کمتر می‌شود.
● چه کار کنیم خوشرو و خنده‌رو شویم؟
خوش‌خلقی و خنده‌روئی در زندگی روزمره را باید با تمرین روش‌های زیر به‌دست آورد:
▪ احساس‌های منفی را به مثبت تبدیل کنیم.
▪ از چیزی که داریم، قدردانی کنیم.
▪ با روحیهٔ دیگران کنار بیابیم.
▪ با ساختار سازمانی یا سیستم کاری محیط کار کنار بیاییم.
▪ در سازگاری روحیهٔ خود با محیط کار، ابتکار عمل به خرج دهیم.
▪ از مباحثه به شدت دوری کنیم.
▪ توجه طرف مقابل را جلب نماییم.
▪ در شرایط نامعقول به دیگران کمک کنیم.
▪ به دیگران در به یاد آوردن مطلب کمک کنیم.
▪ در موارد مختلف به دیگران یاری‌رسانی نماییم.
▪ دیگران را تشویق نماییم.
▪ حالت تدافعی خود را کاهش دهیم.
▪ شادکامی را هدیه‌ای الهی بدانیم.

مجتبی میرمالک
منبع ”خنده درمانی از دیدگاه علمی و پزشکی“

منبع : مجله شادکامی و موفقیت