تحلیل بازار جهانی لوله های فولادی خطوط انتقال

●مقدمه:
لوله های فولادی ، كالایی استراتژیك در توسعه صنعت نفت و گاز محسوب می شود . بطوریكه لوله حدود ۵۰درصد هزینه ساخت خطوط انتقال را به خود اختصاص می دهد :تحلیل بازار لوله های فولادی ابزاری قوی در بررسی قیمت های روز ، روند عرضه و تقاضا و برنامه های توسعه تولید و مصرف جهانی در اختیار برنامهریزان و مسئولین اجرایی پروژه های خطوط انتقال قرار می دهد .
بخش اول (حاضر) بازار آمریكای شمالی را پوشش می دهد.
بخش دوم در خصوص بازار اروپا ، خاورمیانه و افریقا به زودی تقدیم می گردد.
●بخش اول: آمریكا و كانادا
▪ادامه افزایش قیمت لوله های ( UOE) خطوط انتقال
اگر چه برخی از تولید كنندگان لوله های قطور امریكای شمالی و ژاپنی خبر از كاهش تعداد پروژه های خطوط انتقال می دهند، ولی كارخانجات نورد لوله اروپا و خاورمیانه دوره پركاری را سپری می كنند . كمبود جهانی ورق API، قیمت های لوله ( UOE ) و اسپیرال را در سطح خیلی بالایی نگه میدارد . تنها شوك بالقوه افق بازار ، اعمال برنامه جدید تعرفه گمركی واردات انبوه فولاد توسط روسها در مقابل تولید كنندگان ژاپن ، آلمان ، كانادا و اكراین می باشد.
●صعود تقاضای انرژی بنفع بازار لوله درز جوش ( ERW)
تولید كنندگان لوله درزجوش خطوط انتقال از تقاضای زیاد و قیمت بالای حاكم بــرنفت و گـــاز سود می برند. با وجود تضعیف قیمت ورق گرم در بسیاری از مناطق بجز آسیا ، سازندگان لوله درزجوش هنوز قیمت های بالایی را كسب می كنند. ازدیاد دكل های حفاری نفت و گاز بدون شك افزایش تقاضای لوله های درزجوش را در پی خواهد داشت . (به نمودار سر شماری دكل های حفاری مراجعه شود)
این هیچ علائم افت را نشان نمی دهد ، از طرفی اوپك با اعلام برنامه افزایش تولید برای چهارمین بار در كمتر از یك سال ، افزایش سهمیه تولید تا ۰۰۰/۵۰۰ بشكه در روز از اول آوریل در برنامه دارد. در ماههای آینده خطر بالقوه مازاد لوله درزجوش در امریكا وجود دارد. همانطوریكه انتظار می رفت ، با گرمتر شدن هوا و كاهش فعالیت ، در این هفته تعداد دكل های حفاری نفت كانادا ۲۵ درصد افت داشتـــه است . پیش بینی میشود ، تولید كنندگان لوله كانادایی بازارهای جنوبی تر را مدنظر قرار دهند.
●كاهش خرید لوله فولادی درز جوش در كانادا
در نتیجه سطح بالای موجودی انبار مصرف كنندگان لوله های درزجوش ، خرید این نوع لوله در كانادا طی ماه جاری كاسته شده است . علی رغم كاهش خرید ، قیمت ها تعدیل نیافته است . قیمت لوله های درزجوش در حدود ۸۸۰- ۸۷۰ دلار هر تن( TON) ( ۹۷۰- ۹۵۹ دلار هر تن TONNE ) نشان دهنده تقاضای قوی برای لوله درزجوش در ماههای اخیر میباشد . موجودی بالای لوله های درزجوش نزد مصرف كنندگان ناشی از مشكل لوله گذاری در و ضعیت نامساعد آب و هوا میباشد.
با شروع فصل بهار ، تولید كنندگان لوله با مشكلاتی مواجه خواهند بود ، بطوریكه با گرمتر شدن هوا تعداد زیادی از دكلهای حفاری نفت و گاز غیر قابل دسترس می شوند و فعالیت حفاری در غرب كانادا كاهش می یابد .
●احتمال بهبود تقاضا و قیمت در تابستان كانادا
آمار نشان می دهد كه فعالیت حفاری در استانهای غربی كانادا با تقاضای لوله های درزجوش مرتبط است و در فصل زمستان افزایش می یابد . تقاضای واردات لوله درزجوش طی این دوره به بالاترین سطح خود میرسد . فعالیت حفاری در مناطق شمالی آلبرتا و برتیش كلمبیا طی ماههای تابستان انجام نمی شود. در تابستان عوارض جغرافیایی زمین، حفاری را محدود میسازد. عواملی چون باتلاق ، جنگل ، جریان رودخانه و عدم وجود جاده ، دسترسی به نقاط حفاری را با مشكل مواجه میكند . در زمستــان باتلاق و لجن زارهای طبیعی منجمد و دسترسی به مكان استقرار دكل های حفاری را میسر میسازد و لوله درزجوش برای انتقال نفت و گاز استفاده میشود . بخش تحقیقات متال بولتن براین باور است كه زمستان معتدل در غرب كانادا مشكل دسترسی به دكل های حفاری و نهایتا" كاهش عملیات لوله گذاری خطوط انتقال را فراهم ساخته است .
همچنین در بهار با ذوب یخ سطح جاده ها در این مناطق از كانادا نرم میشود و با حمل بار سنگین مستعد خسارت میشوند. در نتیجه مسئولین ایالتی محدودیت وزن بار در جاده ها را اعمال می كنند . ممنوعیت جاده ای طی سه ماهه دوم سال برقرار می شود و بطور چشمگیری عملیات اجرای خطوط انتقال را محدود میسازد . برای تغییر زمان بخشی از فعالیت حفاری در تابستان ، مقامات كانادایی در صدد ساخت جاده تمام فصل با استفاده از فناوری پوشش حصیر میباشند.به هر حال در این فناوری با حصیر چوبی كف جاده موقت و محوطه چاه حفاری را با لیفتراك حمل و می پوشانند. اجرای عملیات جاده سازی به روش مذكور فقط برای یك دكل حفاری چندین هفته زمان می برد .
در نتیجه ، معتقدیم كه تقاضای لوله درزجوش در ماههای آتی كساد می ماند و برای لوله سازان مشكل خواهد بود كه قیمت ها را بیش از این افزایش دهند. لوله سازان كانادایی امیدوارند كه با گرمتر شدن هوا در ماه آوریل لوله گذاری تسریع و موجودی انبارهای لوله كاهش یابد .با این وجود، مازاد عرضه ورق گرم در امریكا قیمت ها را در كانادا تحت فشار قرار می دهند .بنابراین ، اگر تقاضا از خصوصیات مرسوم فصلی پیروی و در ماههای تابستان كاهش یابد ، تولید كنندگان لوله درزجوش كانادایی در بالا بردن قیمت با مشكل مواجه خواهند بود.
●اعمال تعرفه گمركی كانادا در مقابله با واردات انبوه از كره جنوبی
در كانادا ، واردات لوله درزجوش از كره جنوبی و ژاپن كاهش یافته و لوله سازان امریكایی از این فرصت ســـود می برنـــــد . كانادا طــی پنـــــج ســـــال گذشتــــه تعرفـــه گمركـــی ضــد واردات انبوه ( ANTI DUMPING DUTY ) لوله های فولادی درزجوش از كره جنوبی اعمال كرده است .مهلت اجرای این تعرفه گمركی در ماه ژوئن سال جاری خاتمه می یابد . با این حال مقامات گمركی كانادا اعلام داشته اند كه در صورت برداشتن تعرفه گمركی مذكور ، لوله سازان كره جنوبی به از سرگیری صادرات انبوه ( DUMPING) تشویق می شوند . بنابراین ، احتمال میرود این تعرفه گمركی تمدید شود .
●تقاضای پایدار لوله درزجوش در آمریكا
در امریكا تقاضای لوله درزجوش بالا مانده است . براساس سر شماری دكل های حفاری نفت توسط شركت BAKER HUGHES روند رو به افزایش است . توضیح اینكه تعداد دكل های حفاری نفت و گاز رابطه نزدیكی با تقاضا و مصرف لوله درزجوش دارد .
گزارش میشود ، در ماه جاری ۱۱۶۳ دكل حفاری در مناطق خشكی امریكا فعال میباشند. آمار در سال جاری تعداد ۱۵۲ دكل حفاری بیش از ۱۰۱۱ دكل دوره مشابه سال ۲۰۰۴ را نشان می دهد . انتظار میرود تقاضای لوله درزجوش در سه ماهه دوم سال جاری قوی باقی بماند.
در سال جاری با تثبیت قیمت های انرژی ، اغلب شركتهای نفتی و گاز در منطقه بودجه های حفاری خود را افزایش داده اند . در نتیجه ، تعداد دكل های حفاری و همچنین تقاضا برای لوله خطوط انتقال افزایش خواهد یافت .
●مشكلات لوله سازان آمریكایی در برابر واردات
به هر حال ، اعتقاد براین است كه بازار لوله های فولادی امریكا بخصوص در ساحل غربی با نفوذ روز افزون واردات مواجه شده است . لذا، تولید كنندگان داخلی اخیراً تن به كاهش قیمت داده اند. قیمت لوله های وارداتی با كمی افزایش در حال حاضر حدود ( CWT ) ۴۰-۳۸ دلار هر یكصد پوند ( ۸۹۶- ۸۵۱ دلار هر تنTONNE) میباشد. در نتیجه ، قیمت لوله های وارداتی حدود ۱۷-۱۵ در صد كمتر از قیمت تولید داخل میباشد .این در حالی است كه سال گذشته اختلاف قیمت لوله وارداتی و تولید داخل ۳۰ درصد بوده و قیمت لوله تولید داخل تا سقف ۱۰۱۵ دلار هر تن ( TON) ( ۱۲۰۰ دلار هر تنTONNE) رسید . در حــــال حاضـر ، لوله های تولیدی میانه غربی امریكا به ساحل غربی در حدود /CWT ۴۶-۴۵ دلار هـر یكصـــد پونــــد ( ۱۰۳۰-۱۰۰۸ دلار هر تن TONNE ) با احتساب هزینه حمل حدود ۷۰-۶۵ دلار هر تن TONNE تحویل می شود . با این وجود ، بنظر میرسد كه قیمت های كاهش یافته بازده موثری در حجم خرید لوله های تولید آمریكا در ساحل غربی را تقویت كرده است . مضافا" اینكه ، پیش بینی می شود ، قیمت لوله های تولید آسیا در آمریكا بالا رود و تولید كنندگان آمریكایی از این وضعیت سود خواهند جست . در صورتی قیمت لوله های وارداتی جذاب خواهند بود كه ۱۰-۸ درصد ارزانتر باشند.
●تقاضای رو به رشد لوله های قطور در آمریكا
از سال گذشته ، بازار لوله قطور خطوط انتقال ( DSAW) در مقایسه با بازار لوله درزجوش ( ERW) در آمریكای شمالی كسادتر باقی مانده است . از سال گذشته ، ارقام واردات لوله های قطور ( DSAW) امریكا شدیداً تنزل یافته است . این وضعیت در مورد بازار لوله های كوچك ( ERW) یا پروفیل صدق نمی كند. در شبه قاره آمریكا ، قیمت بالای ورق قیمت لوله های قطور ( UOE) و اسپیرال را بالا می برد. با وجود فعالیت محدود ، در حال حاضر متوسط قیمت های لوله قطور و اسپیرال با گرید X۶۵ نزدیك به ۱۳۰۰-۱۲۰۰ دلار هر تن ( TON) ( ۱۴۳۰ – ۱۳۲۰ دلار هر تنTONNE ) میباشد . بیانگر آنست كه قیمـــت ها حدود ۱۵۰- ۷۰ دلار هر تن TONNE در ماههای گذشته افزایش داشته است .
بر این باوریم كه در سال آتی ، تقاضا برای لوله های قطور خطوط انتقال خشكی بخصوص در كانادا ترقی خواهد كرد . شركتهای خطوط انتقال همچون TERASEN PIPELINES TRANS CANADA CORP , وENBRIDGE INC . به ساخت خطوط انتقال نفت از كانادا به ساحل غربی و میانه غربی امریكا چشـــم دوخته اند . برای مثال شركت TERASEN پروژه توسعه خط انتقال ساحل غربی معروف به پروژه TMX را در دست پیشنهاد دارد . فاز اول این خط ۱۷۸ كیلومتر با لوله ( DSAW) به قطر ۳۰ یا ۳۲ اینچ میباشد . شركت مذكور در حال مذاكرات تجاری با مشتریان خود میباشد و در نظر دارد تا پایان ۲۰۰۵ پروژه را در دستور كار قرار دهد . این خط لوله باید تا پایان ۲۰۰۸ به بهره برداری برسد و این شركت حداكثر تا سه ماهه اول ۲۰۰۶ سفارش تولید لوله خواهد داد .
بخصوص اینكه ، طراحان توسعه كانادا همچنین روشهای توسعه ذخایر شنی نفت آلبرتا را در دست بررسی دارند . انجمن تولید كنندگان نفت كانادا پیش بینی می كنند كه تولید نفت خام كانادا از ۴/۲ میلیون بشكه كنونی تا سال ۲۰۱۵ به سقف ۳/۳ میلیون بشكه در روز خواهد رسید . حاكی از آنست ارزش پروژه ها با احتساب توسعه خطوط انتقال حداقل ۹/۶ میلیارد دلار در برنامه توسعه قرار دارد .
●استفاده روز افزون از ورق گرید بالاتر در آمریكای شمالی
برنامه اجرای پروژه خط MCKENZIE در كانادا قوت گرفته است . اطلاع یافتیم كه در این خط لوله به احتمال قوی از ورق API با گرید X۸۰ استفاده شود . آمریكای شمالی در بكارگیری لوله با ورق گرید بالا پیشرو است . یكی دیگر از پروژه های عمده خط لوله در كانــادا ، خط لوله آلاسكا میباشد كه ممكن است از لوله UOE با گرید X۱۰۰ در آن استفاده شود . در واقع حتی در بازار لوله پروژه های آبی ، اكثر لوله مصرفی در خلیج مكزیك از استاندارد API گرید X۶۵ به API گرید X۷۰ تغییر یافته است .
پیش بینی می شود ، قیمت لوله های قطور در سه ماهه دوم سال جاری مستحكم باقی بماند . اخیرا" ورق كمیاب شده و تولید كنندگان داخلی ورق با ۹۰ درصد ظرفیت تولید می كنند. اطلاع یافتیم كه گـــروه بین المللی فولاد در آمریكا ( ISG) تولید ورق ۱۱۰ اینچ را در كارخانه نورد BURS HARBOR مجددا" شروع كرده اند و ۰۰۰/۲۵۰ تن ورق بیشتر به بازار ارائه و كمكی در سهولت تامیــــن ایـــن كالا میشود . با وجود نیاز به حجم بالای لوله در آمریكا و رشد تولید كانادا، انتظار میرود كه قیمت های لولــه UOE ثابــــت باقی بماند .
منبع: ماهنامه لوله های فولادی بخش تحقیقات متال بولتن ( MBR)
گردآوری و ترجمه: منوچهر یوسفی خواه
اداره بررسی منابع و تحقیقات بازرگانی و پیمانكاری

منبع : شرکت ملی گاز ایران