اوضاع سیاسی کردستان از 1258 تا 1325 ه . ش

نویسنده : برزویی - مجتبی
مقدمه :یونسی - ابراهیم
محل نشر : تهران
تاریخ نشر : ۱۳۷۸/۱۲/۱۸
رده دیویی : ۹۵۵.۴۲
قطع : رقعی
جلد : شومیز
تعداد صفحه : ۴۱۶
نوع اثر : تالیف
زبان کتاب : فارسی
نوبت چاپ : ۱
تیراژ : ۵۰۰۰
شابک : ۹۶۴-۶۸۷۰-۰۲-۳

بررسی و تحلیل سه رویداد مهم مربوط به کردهای ایران در دوران معاصر, یعنی ((قیام شیخ عبیدالله نهری)), ((شورش سمکو)) و ((جمهوری مهاباد)), همچنین تبیین وضعیت کردها در عصر رضاشاه, و به طور کلی اوضاع و احوال سرزمین‌های کردنشین در روند تحولات و رویدادهای تاریخ معاصر ایران ـ به ویژه از دوره قاجار تا دوره پهلوی دوم ـ موضوع اصلی پژوهش حاضر است که ذیل پنج فصل سامان یافته است :در فصل یکم طی شش بخش, ((قیام شیخ عبیدالله نهری)) بررسی شده است . عناوین بخش‌های ششگانه این فصل عبارت‌اند از :((خاندان حکومتگر اردلان و ولایت کردستان)), ((اوضاع بخش کردنشین آذربایجان پیش از قاجار)), ((زمینه‌های قیام شیخ عبیدالله)), ((انگلیسی‌ها و شیخ عبیدالله)), ((آغاز قیام شیخ عبیدالله)) و ((اهداف شیخ عبیدالله و ماهیت قیام او)) .فصل دوم به تشریح اوضاع سیاسی نواحی کردنشین ایران از قیام شیخ عبیدالله تا شورش سمکو اختصاص دارد .((نقش کردها در اختلافات مرزی ایران و عثمانی)), ((ظهور ناسیونالیسم کرد)), ((مشروطیت در کردستان)) و ((اثرات جنگ جهانی اول بر کردها)) موضوعات این فصل را تشکیل می‌دهند .پژوهنده در فصل سوم به علل, چگونگی, ماهیت, هدف, دستاوردها و سرنوشت ((شورش سمکو)) می‌پردازد .بخش‌های ششگانه این فصل عبارت‌اند از :((زمینه‌های شورش سمکو)), ((قدرتمند شدن سمکو)), ((تاثیرات ملی‌گرایان کرد عراق و ترکیه بر حرکت سمکو)), ((سمکو و قدرت‌های بیگانه)), ((سمکو از اوج قدرت تا شکست نهایی)) و ((عملکرد و ماهیت شورش سمکو)) .بررسی وضعیت کردها در عصر رضاشاه موضوع فصل چهارم کتاب است که شامل چهار بخش با این مطالب است :((اعاده قدرت دولت مرکزی در نواحی کردنشین)), ((اقدامات نظام پهلوی در نواحی کردنشین(خلع سلاح عشایر, اسکان اجباری عشایر یا تخته‌قاپو))), ((قیام ملا خلیل)) و ((پیدایش ستم ملی در دوران حکومت رضاشاه)) .آخرین فصل کتاب درباره آغاز و انجام جمهوری مهاباد و نقش آن در پیدایش ناسیونالیسم کرد در ایران است .مباحث این فصل در نه بخش گنجانده شده که عبارت‌اند از :((پیامد سقوط رضاشاه در نواحی کردنشین ایران)), ((کومله ژ ـ ک)), ((حزب دمکرات کردستان ایران)), ((نقش اتحاد شوروی در رویدادهای کردستان از 1325تا 1320ش)), ((تاسیس دولت ملی کرد در ایران)), ((روند اصلاحات در جمهوری مهاباد)), ((جمهوری مهاباد و سیاست دوری از دولت مرکزی)), ((خروج شوروی‌ها از ایران و تجدیدنظر کردها در سیاست‌هایشان)), ((آغاز دوران ضعف حکومت مهاباد و دلایل سقوط آن)) .نتیجه‌گیری مولف از مباحث هر فصل در پایان همان فصل آمده و صفحات پایانی کتاب به فهرست منابع و ماخذ, نیز فهرست نام کسان اختصاص یافته است .