مایازارا، مادر خوب

مایازارا دایناسوری منقار اردكی، بزرگ و گیاهخوار بود. مایازارا اولین دایناسوری بود كه در كنار بچه ها، تخمها و آشیانه اش یافت شد. این وضعیت نشان می دهد كه مایازارا بچه هایش را پرورش می داد.
● آناتومی:
مایازارا دایناسوری منقار اردكی بود كه جمجمه ای مسطح و تاجهای كوچك در جلوی چشمانش داشت. این دایناسور گیاهخوار یك منقار بدون دندان، كیسه های گونه ای و بسیاری دندان های گونه ای تیز داشت. لعاب سختی در هر دو سطح خارجی دندان های بالایی و سطح داخلی دندان های پایینی یافت شد.دستان این دایناسور چهار انگشت داشت و پاهای آن پنجه های سم مانند داشت.
مایازاروس تا حدود ۳۰ فوت(۹متر) طول، ۸/۶ فوت(۵/۲-۲متر) بلندی و حدود ۴-۳ تن وزن می رسید. بچه های تازه از تخم بیرون آمده مایازارا حدود ۱فوت(۳۰ سانتی متر) طول داشت.
● مایازارا در فضا:
یك تكه استخوان مایازارا و یك قطعه از پوست تخمش در سال ۱۹۸۵ در یك ماموریت ۸ روزه توسط فضانوردی به نام لورن آكتون به فضا برده شد. این نخستین دایناسور در فضا بود. فسیل های تاریخی مایازارا امروزه در موزه روكیس در بوزمان، مونتانا، ایالات متحده نگهداری می شود.
● رفتار اجتماعی مایازارا:
مایازاراها اولین دایناسورهایی بودند كه در كنار بچه ها، تخم ها و آشیانه هایشان یافت شدند. این وضعیت پیشنهاد می كند كه آنها بچه هایشان را پرورش می دادند. آشیانه های آنها گودالهایی به قطر ۷-۶فوت(۲-۸/۱متر) بود كه درون زمین حفر می شد، و هر یك از آنها حاوی بیش از ۲۵ تخم در اندازه میوه گریپ فوروت بود. طول نوزادان آنها حدود۱فوت(۳/۰متر) بود.آشیانه ها حدود ۲۵تا۳۰فوت دورتر از محل تخمها بود،كه به اندازه یك مایازارای بالغ است. در مونتانا در زمینی به مساحت ۵/۲ جریب(۱هكتار)حدود ۴۰ آشیانه پیدا شد.
در مونتانا، فسیل های مایازارا در گروه های بزرگ ۱۰ هزارتایی یافت شده اند و نشان می دهد كه این دایناسور گیاهخوار به صورت گله ای می زیسته است. این جانوران در خاكستر آتشفشانی مدفون شده بودند، علاوه بر این وجود گله ها بیان می كنند،مهاجرت فصلی چنین گروه های بزرگی از جانوران برای یافتن غذا بوده است.
● زمان زیست:
مایازارا در طول دوره كرتاسه پسین، حدود ۸۰تا۶۵میلیون سال پیش یعنی در عصر خزندگان می زیست. این جانور از آخرین گونه های جانوری بود كه قبل از انقراض كرتاسه-ترشیاری در ۶۵ میلیون سال قبل ظهور یافت. دایناسورهای هم عصر مایازارا ولوسیراپتو، آلبرتوزاروس و ترودون(گوشتخوارانی كه احتمالا" مایازاراها را شكار می كردند)،تیرانوزوروس ركس(نمونه بزرگتر آلبرتوزاروس)،آنكیلوزاروس(دایناسور گیاهخوار زره دار)، پاراسارولوپوس، كوریتوزاروس( یك دایناسور تاج دار) و دریپتوزاروس (یك دایناسور گوشتخوار) بودند.
● هوش:
مایازارا یك اورنیتوپود بود كه هوش آن( هوش دایناسورها با توجه به نسبت بین مغزشان با وزن بدنشان یاEQ ) در میان دایناسورها متوسط بود.
● تغذیه:
مایازارا گیاهخوار بود. مایازاراهای بالغ حدود ۲۰۰ پوند،برگ،ساقه و دانه را در روز می خوردند.
● تحرك:
مایازارا بر روی چهار پا راه می رفت و نسبتا" دایناسوری تندرو بود. پاهای جلویی مایازارا بسیار كوتاه تر از پاهای عقبی اش بودند. و احتمالا" به هنگام دویدن تنها از دو پای عقبی اش و از دمش به منظور ایجاد تعادل استفاده می كرد. این دایناسور تنها به هنگام فرار از دست گوشتخوارانی نظیر آلبرتوزاروس و ترودون فرار می كرد.
● كشف فسیل:
مایازارا اولین دایناسور كشف شده در مونتانای آمریكا بود. هزاران فسیل مایازارا در غرب كانادا و ایالات متحده یافت شده است. مایازاراهای بالغ، تازه از تخم درآمده، جوانترها، آشیانه ها، تخمها و جنین ها یافت شده است. یك لایه استخوان دار بزرگ در مونتانا هزاران فسیل یافت شده است.
این لایه به وسیله ماریون براندوولد و پسرش دیوید تركسلر كشف شد. مایازارا به وسیله جك هورنر و رابرت ماكلا در سال ۱۹۷۹ نامگذاری شد. لوری تركسلر گونه شاخص مایازارا پیبلسوروم را كشف كرد و ماریون براندوولد تخم های فسیل شده آن را كشف كرد.
● طبقه بندی:
مایازارا یك دایناسور اورنیتیسكیان، رده دایناسورهای پرنده شكل و گیاهخوار بود. این دایناسور عضوی از زیر رده اورنیتوپودا و خانواده دایناسورهای گله ای، منقار اردكی یعنی هادروزاروس بود.

منبع : پایگاه داده های علوم زمین کشور