ولادت باسعادت امام رضا علیه السلام

روز یازدهم ماه ذیقعده سال ۱۴۸ هجری در مدینه در خانه‏ی امام موسی بن جعفر (ع) فرزندی چشم به جهان گشود (۱) كه بعد از پدر تاریخساز صحنه‏ی ایمان و علم و امامت‏شد.او را«علی نامیدند و در زندگی به‏«رضا»معروف گشت. مادر گرامی او«نجمه‏» (۲) نام دارد،و در خردمندی و ایمان و تقوی از برجسته‏ترین بانوان بود (۳) ، اصولا امامان پاك ما همگی از نسل برترین پدران بودند و در دامان پاك و پر فضیلت گرامی‏ترین مادران پرورش یافتند.
امام رضا علیه السلام در سال ۱۸۳ هجری،پس از شهادت امام كاظم (ع) در زندان هارون،در سن سی و پنج‏سالگی بر مسند الهی امامت تكیه زد و عهده دار پیشوایی امت‏شد.امامت آن گرامی همانند سایر ائمه‏ی معصومین علیهم السلام،به تعیین و تصریح رسول خدا صلی الله علیه و آله،و با معرفی پدرش امام كاظم (ع) بود،امام كاظم علیه السلام پیش از دستگیری و زندان،مشخص كرده بود كه هشتمین امام راستین و حجت‏خدا در زمین پس از او كیست،تا پیروان و حقجویان در ظلمت نمانند و به كجروی و گمراهی نیفتند. «مخزومی‏»می‏گوید:امام موسی بن جعفر علیهما السلام‏ما را احضار فرمود و گفت:
● آیا می‏دانید چرا شما را طلبیدم؟
▪ نه!
● خواستم تا گواه باشید كه این پسرم-اشاره به امام رضا (ع) -وصی و جانشین من است... (۴)
▪ «یزید بن سلیط‏»می‏گوید:برای انجام عمره به مكه می‏رفتیم،در راه با امام كاظم روبرو شدیم، و به آن حضرت عرض كردم:این محل را می‏شناسید؟
● فرمود:آری.تو نیز می‏شناسی؟
▪ عرض كردم:آری من و پدرم در همین جا شما و پدرتان امام صادق علیه السلام را ملاقات كردیم و سایر برادرانتان نیز همراه شما بودند،پدرم به امام صادق عرض كرد:پدر و مادرم فدایتان،شما همگی امامان پاك ما هستید و هیچ كس از مرگ دور نمی‏ماند،به من چیزی بفرما تا برای دیگران باز گویم كه گمراه نشوند. امام صادق به او فرمود:ای ابو عمارهٔ!اینان فرزندان منند و بزرگشان این است-و به سوی شما اشاره كرد-در او حكم و فهم و سخاوت است،و به آنچه مردم نیازمندند علم و آگاهی دارد،و نیز به همه‏ی امور دینی و دنیوی كه مردم در آن اختلاف كنند داناست،اخلاقی نیكو دارد و او دری از درهای خداست...
آنگاه به امام كاظم عرض كردم:پدر و مادرم فدایتان،شما نیز مانند پدرتان مرا آگاه سازید (و امام بعد از خود را معرفی كنید) . امام پس از توضیحی در مورد امامت كه امری الهی است و امام از طرف خدا و پیامبر (ص) تعیین می‏شودفرمود:«الامر الی ابنی علی سمی علی و علی‏»پس از من امر امامت‏به پسرم‏«علی‏»می‏رسد كه همنام امام اول‏«علی بن ابیطالب‏»و امام چهارم‏«علی بن الحسین‏»است.
در آن هنگام خفقان سنگینی بر جامعه‏ی اسلامی حكمفرما بود،و بهمین جهت امام كاظم (ع) در پایان كلام خود به‏«یزید بن سلیط‏»فرمود:ای یزید!آنچه گفتم نزد تو چون امانتی محفوظ بماند و جز برای كسانی كه صداقتشان را شناخته باشی باز گو مكن. «یزید بن سلیط‏»می‏گوید پس از شهادت امام موسی بن جعفر (ع) خدمت امام رضا شرفیاب شدم،پیش از آنكه چیزی بگویم فرمود:ای یزید!می‏آیی به عمره برویم؟ عرض كردم:پدر و مادرم فدایتان،اختیار با شماست،اما من خرج سفر ندارم. فرمود:مخارج سفرت را من می‏پردازم. با آن حضرت به سوی مكه رهسپار شدیم،و به همانجا كه امام صادق و امام كاظم را ملاقات كرده بودم رسیدیم...و داستان ملاقات با امام موسی بن جعفر و آنچه شنیده بودم برای آن حضرت شرح دادم... (۵)

۱- به كافی ج ۱ ص ۴۸۶ و اعلام الوری ص ۳۰۲ و ارشاد مفید ص ۲۸۵ و قاموس الرجال ج ۱۱ ص ۳۱ ملحقات مراجعه شود.
۲- نام دیگر این بانو«تكتم‏»است.
۳- اعلام الوری ص ۳۰۲
۴- اعلام الوری ص ۳۰۴
۵- اعلام الوری ص ۳۰۵- كافی ج ۱ ص ۳۱۶

منبع : انتخابی از منابع گوناگون