حفاظت از کوهستان

آیاتاکنون فکرکرده ایدکه اگردر ایران کوه های بلند نداشتیم، وضع سرزمینی ما چگونه بود؟ایران در "کمربند خشک" نیم کره شمالی قرار دارد، و اگر کوه ها که سبب به دام افتادن ابر ها وبارش باران وبرف هستند، نبودند، سیمای کشور تماما بیابانی بود.وجود رشته کوه زاگرس در غرب، سبب بارش از محل جبهه های مدیترانه ای می شود؛ شکل گیری چمنزارها ونیز پوشش جنگلی زاگرس، به برکت همین بارش ها است.همچنین ذخیره برفی این کوه ها، پشتوانه جریان دائمی بزرگترین رودخانه های ایران (کارون، کرخه، دز، سفید رود، زاینده رود،و......)است.
در شمال کوه های البرز همچون گهواره ای است که رطوبت دریای مازندران را در خود میگیرد و بارش پر مهر خود را بر کوه پایه ها و دشتها می ریزد و نگین سبزی را در این گستره بیابانی بی پایان پدید آورده است . اگر این کوه ها نبودند،کناره جنوبی این دریا هم مانند کناره های شرقی و شمالی آن ، بدون پوشش درختی بود وحتی چهره بیابانی می یافت.
در جهان نیمی از آب های شیرین از کوه ها سرچشمه میگیرند، اما در ایران تقریبا تمامی آبهای شیرین منشاء کوهستانی دارند؛ ما در کشورمان نه مانند کانادا و نروژ یخچالهای بزرگ و یخ پهنه های طبیعی داریم که رودخانه ها و دریاچه های آب شیرین را پدید آورند، ونه مانند سرزمینهای کمربند استوایی(در کشورهایی مانند برزیل ،فیلیپین ، اندونزی ، ..)
بارانهای مداوم که امکان کشاورزی بدون آبیاری را فراهم آورد. در اینجا، زندگانی تقریبا به کلی مدیون کوه ها است، چه به واسطه رودخانه هایی که از کوه ها سرچشمه میگیرندوچه به خاطر سفره های آب زیر زمینی که عمدتا از کوه ها تغذیه می شوند واز دیر باز با سازه های پر کاری همچون قنات ها به دشت آورده شده اند.
کوه ها همجنین بزرگترین تامین کننده علوفه برای دامهای ما، تامین کننده چوب وگیاهان دارویی ومواد معدنی ، وگسترده ترین تفرج گاههای ما ، ودر بر گیرنده آثار تاریخی ومیراث فرهنگی متنوع هستند. با این وجود ، آگاهی نسبت به اهمیت کوه ها در ایران(و بسیاری از دیگرنقاط جهان) ناچیز است، و همین امر سبب غفلت از لزوم حفاظت آنها و پیش گرفتن شیوه های "استفاده پایدار" از آنها شده است. گویی منابع کوهستان پایان ناپذیرند ومیتوان بی هیچ محدویتی وبا هر شیوه ای از آنها سود جست : چندین برابر ظرفیت تولید علوفه دام به کوه ها گسیل میداریم ، با شیوه های مخرب وبی رحمانه به راهسازی و معدن کاوی در کوه می پردازیم؛ جنگل های کوهستانی را پاک تراشی میکنیم و می پنداریم ک این درختان به سرعت و دوباره سربرمی آورند ؛ زباله و مواد شیمیایی وپسآبها را غیر مسئولانه در دره ها و رودخانه ها رها میکنیم؛ودرگردشهایمان، پسماند ها را رها میکنیم ، علف ها را می چینیم و دامنه ها را خراب میکنیم.

وبلاگ ردپای کوهنورد