چالش های مدیریت تکنولوژی در صنایع

به اعتقاد صاحب نظران اگر صنعت ایران داعیه جهانی شدن را دارد، یکی از مهمترین نهادهایی که باید ایجاد شود، نهاد مدیریت تکنولوژی در راستای استراتژی جهانی شدن است. در این راستا نیاز به تعمیق آشنایی دست اندرکاران صنایع با مفاهیم بنیادی این مقوله از قبیل تکنولوژی و نسبت آن با دانش، صنعت و تجارت، مفهوم تکنولوژی مناسب، دوره عمر تکنولوژی و فرایند نوآوری تکنولوژیکی از یک سو و مفاهیم کاربردی مدیریت تکنولوژی مانند انواع قراردادهای انتقال تکنولوژی، استراتژی تکنولوژی، اکتساب و بکارگیری تکنولوژی از سوی دیگر، نیازی است که پاسخگویی به آن فراهم آوردن نهادهای مناسب جهت تکمیل یک سیر مطالعاتی منظم و در عین حال مرتبط با تجربیات صاحبان صنایع را می طلبد و می بایست با ایجاد پل ارتباطی مدیریتی خاص برقراری ارتباط مستقیم میان مدیریت تکنولوژی و صنعت را ایجاد و بهره مند شد.
۱) روندهای کلیدی بازار که به طراحی سیستمی و عملکرد محصولات تاثیر دارند می توان به اختصار به موارد ذیل اشاره نمود:
▪ روندهای جمعیت شناسی اجتماعی:
این روند امید به زندگی بیشتر را مدنظر قرارداده، بطوریکه دگرگونی شیوه زندگی باعث شده مشتریان از تولیدات امروزه چیزی فراتر از حدمعمول را انتظار داشته باشندو........
▪ روندهای تکنولوژی:
پیشرفت تکنولوژی های توانمندساز، به ویژه گسترش چشمگیر فناوری های رایانه ای و ارتباطات، یک نیروی پیشران برای گسترش محصولات صنعت ایجاد و فراهم نموده است.
▪ روندهای صنعت :
با کم شدن موانع اقتصادی ، بازارهای جهانی بیش از پیش به یکدیگر نزدیک می شوند، رقابت جهانی باعث بهبود بی سابقه بهره وری شده است، شرکتها، مخصوصا صاحبان صنایع باید جهانی بیاندیشند و محلی عمل کنند. لذا جهانی شدن هم مهندسی و هم منبع یابی را شامل می شود که هردو با سرعت چشمگیری در حال رشد می باشند.
▪ روندهای افزایش توقع مصرف کننده :
هر چند این روند آنطوری که می بایست، دگرگون نشده، اما اولویت آنها پیوسته در حال جابجایی است. در این راستا مواردی چون، قیمت، کیفیت، کارایی، خدمات و نگهداری، ایمنی، راحتی، مصرف و محیط زیست به عنوان نمونه هایی از ترجیحات و توقعات مشتریان را مورد توجه قرارداده است. وبرای موفقیت وتصاحب فرصت ها می بایست صاحبان صنایع در عرصه تولید به نیازها و انتظارات مشتریان توجه و از منابع موجود برای جلب نظر آنان بیشترین بهره برداری را ببرند، چه اینکه آنها باید پیوسته روندها و دگرگونی های بازار را ارزیابی و خودرا بابهترین تکنولوژی های دنیا منطبق سازند.
۲) مدیریت تکنولوژی از جمله مباحثی است که اگر درست به آن توجه شود در صنعت موثر واقع خواهدشد بطوریکه مدیریت تکنولوژی شامل توسعه و کاربری استراتژی ، سازمان، فرایندها و منابع تکنولوژی است و به عبارت دیگر مدیریت تکنولوژی تقریبا با تمامی زوایای کسب و کار ارتباط و تاثیر مستقیم بر درآمد خالص و ارزش سهام شرکت دارد بنابراین لازم است کاملا با کسب وکار آمیخته و مدیریت شود.
▪ تولیدکنندگان باید برای برآورده کردن نیازهای مشتریان اقدام به توسعه محصولات و تکنولوژی های نو کنند، از طرفی این نوع مدیریت با چالشهایی از قبیل چالش اثربخشی، چالش کارآیی، چالش توانمندی روبرو است.
۳) برای رویارویی با چالش های مذکور، راهکارهای موثری که بیشترین تناسب را بویژه با مدیریت تکنولوژی در صنایع ایفا می نماید را می توان به اختصار به شرح ذیل مطرح نمود:
▪ هم راستا کردن فرایندها، منابع و سازماندهی تکنولوژی با استراتژی تکنولوژی یعنی تبین چشم انداز بنگاه در آینده و هماهنگی استراتژی، فرایند ها . منابع و سازماندهی، یک مفهوم بنیادی در بنا نهادن هر سازمانی است و اینکه فرایندهای تکنولوژی باید استراتژی هم راستا باشند و هم چنین بر اساس تاثیر رقابتی دسته بندی شده و در یکی از چهار دسته زیر قرارگیرد:
▪ تکنولوژی پایه : برای حضور در کسب و کار ضروری است اما هیچ برتری رقابتی ویژه ای ایجاد نمی نماید
▪ تکنولوژی کلیدی : تکنولوژی است که در حال حاضر برتری رقابتی میشود.
▪ تکنولوژی پیشگام : تکنولوژی است که در آینده برتری رقابتی ایجاد خواهد کرد.
▪ تکنولوژی نوظهور : که در حال حاضر پتانسیل خاصی را نشان نمی دهد و نیازمند نظارت دقیق است
▪ جهانی کردن تحقیق و توسعه نیز یکی از راهکارهای افزایش کارایی و اثر بخشی توسعه تکنولوژی برای یک شرکت چند ملیتی، جهانی کردن تحقیق وتوسعه است. نزدیک تر شدن به مشتری نهایی یک مزیت بالقوه جهانی شدن است.
۴) بخشی از مسئولیت های یک مدیریت ارشد تکنولوژی هم راستا کردن استراتژی تکنولوژی با استراتژی تجاری برای رشد بهتر و ایجاد ارزش برای سهامداران، تعریف ساز وکارهای استراتژیک، هماهنگ ساختن استراتژی های تکنولوژی در کل شرکت مسئول و حامی نیروی کاری فنی و پیشرفت آن، فعالیت به عنوان مسئول آینده نگاری شرکت و..... می باشد.
۵) آگاهی تکنولوژی، صرفا اطلاعات نیست بلکه اطلاعات را می توان ماده خامی دانست که آگاهی تکنولوژی از ان بوجود می آید.
۶) در تلاش برای مدیریت تکنولوژی، چالش اصلی، شناسایی یک راهکار موثر نیست بلکه اجرای آن است که به سه بخش عمده:
الف) آماده سازی برای دگرگونی
ب) توجه به قواعد نامکتوب بازی
ج) استفاده از معیارهای اندازه گیری مناسب می توان تقسیم نمود.
درنتیجه مدیریت تکنولوژی، چالشهای که مدیران صاحبان صنایع با آنها مواجه شده و یا می شوند و چگونگی پرداختن به آنها و برون رفت از مشکلات رامی بایست مطرح نموده، هر چند امروزه مشکل می توان شرکتی را یافت که بتواند به تنهایی و خودکفا، نیازهای توسعه تکنولوژی خود را با توجه به موانع گوناگونی که در پیش رو دارد، برآورده سازد. چیزی که ممکن است در راستای یک استراتژی پیشتاز قرار نداشته باشد.
در حال حاضر چالش فراروی مدیر تکنولوژی، بهینه سازی ترکیب منابع درونی و بیرونی برای دستیابی به چشم انداز مطلوب تکنولوژی است.

محمد رضا عباسی

منبع : روزنامه رسالت