خاکم نکنید...

اگرچه باید اعتراف کرد که دوران طرح برای پزشکان بسیار آموزنده بوده و وجود آن برای توزیع خدمات بهداشتی و تخصصی برای تمامی نقاط میهن عزیزمان گریز ناپذیر است، اما این مطلب تنها بعضی از مشکلات پزشکان را در قالب طنز و بسیار اغراق ‌آمیز مطرح کرده تا بتواند لحظات شادی را برای شما به ارمغان آورد...
برای یک پزشک جوان که پس از سال‌ها جان کندن در دانشگاه بالاخره توانسته است مدرک خود را از دانشگاه اخذ کند، دو سال اعزام شدن به محل خدمتی که حتی با جی پی اس هم مشکل است که بفهمد به طور دقیق کجای دنیای مافیها قرار دارد، می‌تواند یک کابوس تمام عیار باشد.
برای خدمت یک معلم، مرده‌شور یا مامور شهرداری، محدودیت وجود دارد. خلاصه معلم حتما جایی خدمت می‌کند که در آن حداقل مدرسه وجود دارد. برای خدمت مرده‌شورحداقل امکانات، وجود مرده‌شور‌خانه است. برای مامور شهرداری هم حتما شهر برای خدمت وجود دارد. ولی بدبختانه برای پزشک هیچ کدام از امکانات، ممکن است وجود نداشته باشد. شما ممکن است در جایی مشغول به خدمت شوید که اختراع ادیسون، چراغ برق، افتخار شرف‌یابی به این منطقه را پیدا نکرده باشد و حتی اتومبیل و جاده پایشان به این منطقه باز نشده است. حتی اگر بداقبال باشید، وجود یک عدد سقف واقعی هم برای محل خدمت شما با اما و اگر‌هایی همراه است (فرض کنید پزشک یک ایل کوچ نشین شوید).
از قدیم‌الایام اعتقاد عامه این بوده است که در دوران سربازی است که مرد ساخته می‌شود.ولی طرح به تنهایی یا قرابت آن با سربازی هم، نه تنها پزشک جوان را (حتی اگر خانم باشد) مرد بار می‌آورد، بلکه بابایش را هم تا هفت جد و آباد، پیش چشمان خمار می‌آورد (قافیه را حال کردید؟)
اگر این‌جانب خدای ناکرده زبانم لال، آمریکای جنایتکار بودم، همه دشمانم را به جای گوانتانامو و اردوگاه اشعه ایکس، برای گذراندن دوران طرح و سربازی به یکی از نقاط دور افتاده می‌فرستادم. دوران طرح گاهی حتی از زندان انفرادی و حبس در گوانتانامو هم بدتر است. حداقل در آنجا شکم تروریست‌ها را با تغذیه رایگان و اصل چهار ترومن، پر می‌کنند و برای یک لقمه نان آنها را به بیگاری نمی‌گیرند.
نکات زیر در دوران طرح می‌تواند جان و مال و حال شما را نجات دهد:
۱) بعضی‌ها فکر می‌کنند که با انتخاب میان بد و بدتر می‌توانند اندکی از آلام و دردهایشان بکاهند. به طور مثال، با این فکر که اگر ازدواج کنند، وزراتخانه آنها را به محل قابل تحمل‌تری می‌فرستد، خود را گرفتار ازدواج می‌کنند. واضح است که این افراد انتخاب میان بد و بدتر را با انتخاب میان بد و فاجعه اشتباه می‌گیرد. طرح اگر چه دوران حبس با اعمال شاقه است، ولی بالاخره بعد از دوسال هر کوفتی هم که باشد تمام می‌شود ولی شما جوان هستید و قرار نیست برای دو سال ناقابل، خود را به یک عمر سنگسار روزانه محکوم کنید.
۲) اگر همه عمر خود را در شهرسردسیری مانند اردبیل سپری کرده‌اید و دانشگاه را هم همان جا تمام کرده‌اید و برای طرح به یکی از روستاهای اطراف بوشهر اعزام شدید، زیاد نگران نباشید. روباه‌های قطبی با گرم شدن هوا رنگ موهایشان عوض می‌شود. مارمولک‌ها پوست اندازی می‌کنند و آدم‌ها...خوب آدم‌ها بالاخره به ترتیبی زنده می‌مانند دیگر! زیاد به خودتان سخت نگیرید.
۳) جایی که شما اعزام می‌شوید شاید جایی باشد که پزشکی که آخرین بار از آن جا عبورکرده است، شخص زکریای رازی باشد. بنابراین برای هر پیشامدی آماده باشید.
۴) یک روش برای خلاصی از طرح این است که یک عملیات تروریستی تدارک ببینید تا شما را در گوانتانامو زندانی کنند. به این ترتیب مفت و مسلم در یکی از جزایر خوش آب و هوای خلیج کارائیب می‌خورید و می‌خوابید و بیگاری نمی‌کنید.
۵) ممکن است در دوران طرح مجبور شوید همزمان نقش پزشک عمومی‌، پرستار، تزریقاتی ، متخصص قلب و روان‌پزشک وحتی دامپزشک را با هم ایفا کنید. پس اگر در دوران دانشجویی چیزی از علم پزشکی حالی‌تان نشده است، چیز‌هایی بالاجبار یاد می‌گیرید که‌ هاریسون و سیسیل را اگر کلمه به کلمه می‌جویدید و تف می‌کردید هم یاد نمی‌گرفتید.
۶) یک دکتر در هر وضعیتی هم باشد بالاخره دکتر است. اگر محل خدمت شما یکی از نواحی مرزی است، حتی اگر اوضاع اقتصادیتان از اولیور تویست هم بدتر باشد، به دلیل حمل دو کیلو چای قاچاق با آبروی پزشکان متخصص و معتبری که در شهرهای بزرگ نشسته‌اند و پول پارو می‌کنند، بازی نکنید. حداقل محموله چند تنی هرویین یا کرک قاچاق کنید که با کلاس حرفه پزشک، سازگار باشد.
۷) دوستان و فامیل را به هیچ وجه به عنوان توریست به محل خدمت خود دعوت نکنید. یک ضرب‌المثل فرانسوی می‌گوید: «شرف المکین بالمکان!» شما قرار است اگر عمری باشد به شهر بازگردید. فکر می‌کنید مردمی‌که شما را در آن حال و روز دیده‌اند تا آخر عمرشان چه دیدی نسبت به شما پیدا کنند؟
۸) هیچ‌گاه درباره دوران طرح خود با یک دانشجوی علوم پزشکی در حال تحصیل صحبت نکنید. در غیر این صورت شما مسوول هر نوع حادثه غیر‌مترقبه از جمله خودکشی وی هستید.
۹) باوجود اینکه همه‌اش از مضرات طرح گفتیم، دوران طرح فوایدی هم دارد. شما می‌توانید در دوران طرح یک زبان شیرین محلی یاد بگیرید. دوشیدن شیر، دامپروری و فنون کشاورزی یاد بگیرید. پخت غذا‌های محلی یاد بگیرید. حتی حصبه، وبا، تب مالت و مالاریا بگیرید! و به صورت عملی روی خودتان با این بیماری‌ها آشنا شوید!
۱۰) اگر محل خدمت شما مرکز بهداشت یا ناحیه‌ای است که مجبورید از یک رییس شبکه یا مسئولی که آخرین مدرک تحصیلی‌اش چهارم طبیعی نظام قدیم است، دستور بگیرید سعی کنید خود را به بلاهت بزنید. چون این افراد به طور معمول چشم دیدن آدم‌های بالاتر از خود را ندارند و تا پوستتان را قلفتی نکنند، دست از سرتان بر نمی‌دارند. بنابراین کاری کنید که طرف با پدر و مادرتان به دلیل داشتن پسر خل و چلی مانند شما احساس همدردی کرده و در طول آن مدت با شما مدارا کند. در ضمن به صورت یک توصیه کلی همیشه به یاد داشته باشید که آدم‌های احمق در هر زمان و مکان به طور نسبی موفق‌ترند.
۱۱) اگر دختر هستید یا احیانا از سربازی معاف بودید و پول و پله‌ای در طرح گیرتان آمد، با ندید‌بدید بازی آن را حیف و میل عینک و لباس و جوراب مارک‌دار نکنید. درست است که روز مبادایتان همان دوران طرح است، ولی با این وزارتخانه‌ای که من و شما می‌شناسیم، چه بسا روز‌های مباداتری هم در پیش باشد!

علی مرسلی
پاورقی
(۱) پزشکانی که سال‌هاست در نقاط دور افتاده به خدمت مشغول‌اند، ممکن است ندانند که جی پی اس چیست. برای این عزیزان باید خاطر نشان کنم که سیستم موقعیت‌یاب جهانی یا جی پی اس، وسیله‌ای است شبیه موبایل که موقعیت شما را به کمک ماهواره نشان می‌دهد. برای آن دسته از عزیزان که محل خدمت آنها از نعمت تلفن همراه (موبایل) هم محروم است باید عرض کنم که ان‌شاءالله اگر زنده به شهر بازگشتید و دکتر خوبی بودید، به شما نشان خواهم داد که موبایل چیست و چگونه وسیله‌ای است.

منبع : هفته نامه سپید