دارچین، هم ادویه، هم دارو

دارچین گیاهی است از خانواده Lauaaceae یا برگ بو، بومی سری‌لانکاست ولی به صورت وحشی در جنوب هندوستان و مالزی می‌روید. برای نخستین بار در سری‌لانکا، از خاور دور به اروپا راه پیدا کرد. پرتغالی‌ها در اواسط قرن شانزدهم و به دنبال آن هلندی‌ها به اهمیت دارچین پی بردند و در سال ۱۷۷۰ آن را در کشورشان به مقدار زیادی کشت کردند. دارچین از پوست شاخه‌های درخت دارچین است که لایه لایه تشکیل شده و وقتی شاخه در آفتاب خشک می‌شود، تشکیل ورقه دارچین را می‌دهد.
اروپایی‌ها از گذشته‌های خیلی دور در شیرینی‌پزی و آشپزی از دارچین برای طعم دادن به انواع غذاها و شیرینی‌ها وکیک‌ها استفاده می‌کرده‌اند. دارچین کوبیده نشده خیلی بهتر از دارچین آسیاب شده، عطر خود را حفظ می‌کند.
از دارچین برای معطر کردن غذاهای گوشتی استفاده می‌شود. دارچین کوبیده نشده خیلی بهتر از دارچین آسیاب شده، عطر خود را حفظ می‌ کند. دارچین یکی از اجزای اصلی کاری هندی است. روغن فراری که از پوست دارچین بدست می‌آید دارای خاصیت ضدباکتریایی است که از مسمومیت‌های غذایی، به‌خصوص در کشورهای گرم و مرطوب که غذا و گوشت به سرعت فاسد می‌شوند، جلوگیری می‌کند. در آشپزی این کشورها از دارچین هم برای عطر غذا و هم جلوگیری از فساد غذا استفاده می‌شود. قرن‌ها پیش، مصریان باستان از دارچین برای جلوگیری از فساد آن را در ترکیب مواد مومیایی استفاده می‌کرده‌اند.
در هندوچین از پوست شاخه‌ها و اسانس آن به عنوان محرک هاضمه، محرک تنفس و محرک جریان خون استفاده می‌شده، اسانس آن خاصیت جرم‌کشی قوی دارد ولی به خاطر اثر تحریکی‌اش کمتر برای میکروب‌کشی بکار می‌رود.
در کتاب طب‌سنتی خاور دور به‌عنوان، بادشکن، مقوی معده، قابض ، محرک، آرام بخش و دارویی برای ناراحتی‌های پس از زایمان از آن نام برده شده است.
دارچین، جریان خون را تسریع، تنفس را تحریک می‌کند و موجب افزایش اغلب ترشحات بدن می‌شود.
از سرشاخه‌های جوان آن بعنوان قاعده‌آور و معرق نام برده شده است.
طبق نظر حکمای سنتی ایران و هند، دارچین طبیعتی گرم و خشک دارد، حکمای طب سنتی معتقدند که بسیار لطیف کننده و بازکننده گرفتگی‌ها و فرح‌آور است. برای رفع بدبویی دهان و قطع سرفه‌های رطوبی و تنگی نفس و رفع خشونت صدا و ضدعفونی رخم‌ها مفید است. موارد استعمال آن را به‌صورت خوردن در شربت‌ها، مصرف گرد، روغن و ضماد و شیاف و مالیدن آن به اعضا ذکر کرده‌اند. از مالیدن روغن آن به پلک چشم برای رفع پریدن پلک چشم نام برده‌اند. روغن آن بسیار گرم و خشک است و برای سنگینی سر، سردرد و دردهای رحمی چه از طریق خوردن و چه با مالیدن نافع است.
در ایران به آن دارچین می‌گویند و در کتب سنتی انواع آن را با نام‌های دارچینی، قرفه‌الدارچینی و سلیخه نام برده‌اند.

منابع:
گیاهان دارویی، دکتر علی زرگری
گنجینه اسرار گیاهان، حسین میرحیدر
جادوی سبز، آنا کروگر، علی عبادی و آزیتا عبادی