نگرانی جهانی از خصوصی سازی آب

«دولت ها و نه بخش خصوصی باید در بهبود دستیابی عمومی به آب آشامیدنی سالم تلاش کنند.» این پیام نمایندگان ۱۴۸ کشور دنیا در روز پایانی اجلاس آب ۲۰۰۶ در مکزیکوسیتی بود که بر بهبود کیفیت آب در سراسر دنیا تاکید می کردند. در این سمینار بیشترین نگرانی از افزایش عرضه آب های معدنی ( بطری شده) در کشورهای مختلف بود که به وسیله بخش خصوصی به فروش می رسد.
این صنعت در سراسر جهان معادل ۱۰۰ میلیارد دلار در سال درآمد دارد. بنابر اظهارات گروه های مخالف و سایر منتقدان «دولت ها باید امکاناتی را ایجاد کنند که استفاده از آب تصفیه شده بهبود یابد و مردم بتوانند از آب لوله کشی در منازل استفاده کنند.»
در بیانیه این اجلاس که به تصویب رسید صراحتاً به بخش خصوصی اشاره نشده است اما به دولت ها تذکر داده شد «که حکومت نقش اساسی را در ارتقای کیفیت آب سالم آشامیدنی به عهده دارد.»
والتر اردلن یک مقام رسمی یونسکو در هتل مکزیکو سیتی جایی که نمایندگان دولت ها برای اجلاس آب با یکدیگر ملاقات کردند گفت «بسیاری از مناطق نیازمند بالا بردن ظرفیت نگهداری آب به منظور تطابق با تغییرات آب و هوا هستند.» این در حالی بود که هر یک از سران که در این ملاقات صحبت می کرد- از چهره های تجاری تا مقامات دولتی- ادعا می کردند که «تاکنون بیش از آنچه که قانون در دهه ۱۹۹۰ تعیین کرده ما هیچ امکانات قانونی اضافی و هیچگونه حمایتی را به مجریان بخش خصوصی در گرفتن حاکمیت های محلی آب (برای توزیع آب ) ارائه نداده ایم.»
اعتراضات خیابانی در بولیوی و گواتمالا بنگاه های خصوصی را وادار کرد که از برخی قراردادها عقب نشینی کند و در مورد امضای قراردادهای جدید نیز محتاطانه تر عمل کند. درروز پایانی اجلاس حدود دو هزار معترض در پایتخت نیکاراگوئه - ماناگوئه - راهپیمایی کردند و از دولت خواستند خدمات بهداشتی آب را بهبود بخشد، نه آن که را به بخش خصوصی واگذار کند.
متاسفانه شرکت های خصوصی به شکل وسیعی توزیع و فروش آب های معدنی (بطری شده ) در کشورهای در حال توسعه را در سال های اخیر افزایش دادند و آنچه که دیده می شود به نوعی «دزدی آب» بخش خصوصی از خدمات آب در کشورهایی است که از آب لوله کشی غیرسالم برخوردارند.
نمایندگان دولت های بولیوی، کوبا و ونزوئلا پس از خواندن این بیانیه اظهارات جداگانه یی را مطرح کردند و بیان داشتند که «ما دسترسی عمومی به آب سالم را همچون حقوق بشر ضمانت خواهیم کرد و آب را از درگیر شدن در تعاملات بازار آزاد حفظ می کنیم و معتقدیم توجه اساسی باید نسبت به اثرات منفی صورت گیرد که ساز و کارهای بین المللی مانند بازار آزاد و توافقنامه های سرمایه گذاری می تواند بر منابع آب داشته باشد.» اما این گروه مجدداً تصریح کردند که هر کشوری در تنظیم و توزیع عادلانه آب برای همه مصرف کنندگانش اختیار مطلق را داراست. این اظهارات کشورهای عمدتاً چپ بود.
در مورد تغییر پروژه های عظیم سدسازی به سدهای کوچک در بخشی دیگر از این بیانیه آمده است؛ « سدها و پروژه های آبی -که در دهه های اخیر با مخالفت طرفداران محیط زیست روبه رو شده است- باید به شکلی تغییر یابند که از پروژه های دوستدار محیط زیست به شمار آیند. در برخی از مناطق این نوآوری ها در توسعه پروژه های آبی صورت گرفته است.»
دلیل مخالفت طرفداران محیط زیست با پروژه های عظیم سد سازی - که به منظور تولید نیروی برق ساخته شده اند- این است که؛ سدها منابع آب طبیعی را متلاشی می کنند و زمین ها را از بین می برند. آنها می گویند منافع مشترک گروه های فشار و ذی نفوذ متجاوز با بانک جهانی و همکاری این دو نهاد موجب افزایش روند سدسازی های عظیم در کشورهای در حال توسعه شده است. همچنین در پایان این اجلاس منابع رسمی سازمان ملل گزارشی را ارائه دادند که در آن نسبت به اثرات تغییرات آب و هوا و نیاز به سدهای بیشتر هشدار دادند. در گزارش توسعه آب جهانی سازمان ملل به کشورهای جهان توصیه شده است؛ «به جای احداث سدهای بزرگ، سدهای کوچک زده شود یا اینکه حداقل از پروژه های بزرگی بهره برداری شود که با اهداف حفظ محیط زیست سازگارتر بوده و دوستدار محیط زیست به شمار آید.»
در نیویورک دبیر کل سازمان ملل گفت؛ حدود ۶ هزار نفر که اغلب آنها کودک هستند روزانه از بیماری های وابسته به آب می میرند. او گفت؛ «هدف ما این است که تا سال ۲۰۱۵ تعداد افرادی که از عدم دسترسی به آب سالم و فاضلاب می میرند به نصف کاهش یابد.» اجلاس آب هر سه سال یک بار برگزار می شود. در کشور ما ایران نیز به رغم تبلیغ وسیع برای سد سازی و رساندن آب سالم به مردم متاسفانه شاهد گزارشاتی از انواع آلودگی های نفتی و میکروبی در مناطق مختلف کشور به ویژه نزدیک پالایشگاه ها و تاسیسات نفتی هستیم و این امر سبب شده که مردم بیش از پیش به مصرف آب های داخل بطری ها روی آورند. این امر سبب فراموشی دولت از وظیفه خود در تامین آب بهداشتی سالم در لوله ها شده و هزینه بسیار زیادی را بر مردم وارد کرده است. ضمن اینکه به بهداشتی بودن آب های داخل بطری نمی توان امید داشت به علاوه ضایعات این بطری ها را در هر کوی و برزن می توان دید.

منبع؛ کانون دیده بانان زمین

منبع : روزنامه اعتماد