پنجشنبه, ۶ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 25 April, 2024
مجله ویستا
مارکو گریگوریان تصویرگر خاک کهن
خالق بومهای کویری و تصویرگر زمین کهن پارسیان، هنرمند زندهیاد، مارکو گریگوریان، روز دوشنبه ۵ شهریور دارفانی را وداع گفت و اینک جامعه هنرمندان ایران بار دیگر در سوگ یکی از اساتید برجسته و چهرههای نامدار خود مینشیند. او با وجود سالها اقامت در آمریکا و ارمنستان، آنقدر در ایران بود که جایگاه و تاثیر خود را در هنر نوگرای ایران محرز نماید.
مارکو گریگوریان بی شک ردپایی بزرگ در تاریخ هنر ایران بر جای گذاشت؛ نهتنها به خاطر خلق آثار ارزشمندی که در شمار شاخصترین آفرینشهای سده اخیر ایرانیان میباشند، بلکه به خاطر دستیابی به کیفیتی خالص و ناب در نیل به الگویی ایرانی از هنر مدرن که الهامبخش بسیاری از هنرمندان نسلهای بعد از او واقع گردید.
مجموعه کارهای خاکی یا زمینی او در پی رویکردی مدرنیستی، سطح بوم نقاشی را تا حد ماده محض خاک، گل و کاه و بنیادیترین فرمهای هندسی همچون مربع و دایره مختصر کردهاند اما در همین سادگی بیان و مادهگرایی، ذهنیتهایی آکنده از استعاره و معنا در این آثار بهوضوح جاری است.
دامنه مطلق خاک، که مارکو با تکنیک مثالزدنیاش در اشکال فوقالعاده متنوعی پدیدار ساخته، اشاره مستقیمی است به عرصه پهناور کویر در قلب سرزمین ایران و در عین حال حاوی استعارههایی چون خلوص، وقار و فروتنی.
ماده گل و کاه که از ابتدای دهه ۱۳۴۰ در نقاشیهای مارکو ظاهر شد، هم خاطره ماندگار روستاها، کوچه باغها وشهرهای حاشیه کویر ایران است و هم نمادی از وجود همیشگی انسان و تلاشزیستی او. به خاطر همین ویژگی دوگانه، این آثار به نحو بدیعی واجد کیفیات متباین بازنمایی و انتزاع میباشند؛ هم تصویری شکلگرا از فراوانی جدارههای کاهگلی و همسطحی آبستره در بافت مادهگرای مینیمالیستی.
دقیقا در همین نقطه آثار برجسته مارکوگریگوریان را باید خیلی فراتر از یک نوستالژی سرزمینی تفسیر کرد. اتحاد ماده و روح، همچون پیوند زمین و آسمان، نخستین گام در خلقتاست؛ جاییکه انسان از خاک برخاسته و آخرالامر نیز به خاک میپیوندد.
آثار مارکو، سرشار از اشارات؛ هندسه مقدس و تعالیم اسرارآمیز در کاربست اشکال بنیادین چون مربع و دایره است؛ مربع، نماد زمین و شاکله چهار عنصر مقدس آب، باد، آتش و خاک و دایره سرشار از انرژی و حرکت. مارکو خود به اتحاد سه عنصر انسانی اراده، عشق و خرد در تکامل بشری نیز کرارا اشاره دارد. بدین ترتیب کارهای خاکی مارکو را باید به عنوان تجسم نمادهای اسرارآمیز اتحاد ذاتی جهان قرائت نمود. این آثار اکنون در تعدادی از مهمترین مجموعههای هنری جهان از جمله موزه هنرهای مدرن نیویورک و موزه هنرهای معاصر تهران نگهداری میشوند.
مارکو گریگوریان بسیار مسحور فرهنگ و تمدن ایران بود و آن را در همه اشکالش عمیقا ستایش میکرد. توجه او به قالی و گلیم و طرحهای بیبدیل آنها، در کنار شیفتگیاش به نقاشی قهوهخانه بهعنوان دو جلوه متفاوت از هنر مردمی ایرانیان، بر سراسر عمر هنریاش سایه افکنده بود.
وی این توجه را با جمعآوری این آثار، نمایش آنها در فرصتهای مختلف و فراتر از آن، بهکارگیری عناصر هنری آنها در آفرینش خود، دنبال میکرد.
اشارات صادقانه او به اصالتهای ایرانی و پافشاریاش بر ارزشهای نمایان در هنرهای سنتی، تا حد زیادی باعث ترغیب هنرمندان مدرنیست و حتی مقامات فرهنگی به حفظ و احیای آنها گردید.
مارکو از اوایل دهه ۱۳۵۰ به تدریس در دانشکده هنرهای زیبا و تربیت شاگردانی پرداخت که اکنون در شمار برترین هنرمندان معاصر کشور محسوب میشوند. او سپس به همراه شش چهره صاحبنام دیگر؛ مرتضی ممیز، فرامرز پیلارام، غلامحسین نامی، مسعود عربشاهی، سیراک ملکونیان و عبدالرضا دریابیگی، گروه هنری <آزاد> را پایهگذاری و نمایشگاههای متعددی با آنها برگزار کرد. مارکو پس از ترک ایران و اقامت در آمریکا، یک گالری با نام هنرمند پرآوازه ارمنیالاصل آرشیل گورکی، در نیویورک دایر نمود سپس به ارمنستان رفت و به نقاشی، تدریس و تاسیس موزه در آنجا پرداخت اما در تمامی این سالها، سودای بازگشت به ایران را در سر میپروراند و آن را کرارا به دوستان و یاران قدیمیاش میگفت لیکن هر بار به دلایلی از جمله بیماری از این کار باز میماند. یاد او همیشه ارجمند و دستاورد گرانسنگ هنریاش ماندگار خواهد ماند.
علیرضا سمیعآذر
منبع : روزنامه اعتماد ملی
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید میز و صندلی اداری
خرید بلیط هواپیما
گیت کنترل تردد
ایران توماج صالحی امام خمینی سریلانکا حجاب دولت پاکستان کارگران رهبر انقلاب مجلس شورای اسلامی رئیسی سید ابراهیم رئیسی
کنکور هواشناسی سیل تهران اینترنت سازمان سنجش شهرداری تهران پلیس فراجا قتل سازمان هواشناسی قوه قضاییه
قیمت خودرو قیمت طلا قیمت دلار خودرو دلار بانک مرکزی بازار خودرو ارز قیمت سکه ایران خودرو سایپا تورم
تلویزیون فیلم سحر دولتشاهی سینمای ایران ترانه علیدوستی مهران مدیری کتاب شعر تئاتر سینما صدا و سیما رادیو
کنکور ۱۴۰۳
اسرائیل غزه فلسطین رژیم صهیونیستی آمریکا روسیه جنگ غزه چین طوفان الاقصی اتحادیه اروپا اوکراین ترکیه
فوتبال پرسپولیس استقلال فوتسال بازی تیم ملی فوتسال ایران باشگاه استقلال باشگاه پرسپولیس تراکتور بارسلونا رئال مادرید والیبال
هوش مصنوعی ناسا مریخ انرژی اپل فیلترینگ فناوری تبلیغات همراه اول ایلان ماسک
سلامت روان استرس داروخانه پیری سرکه سیب دوش گرفتن