نقرس و دلایل ایجاد آن

نقرس یکی از انواع بیماری های ورم مفاصل می باشد که با درد همراه است. نقرس در اثر افزایش اسید اوریک در خون به وجود می آید. یکی از عوامل افزایش دهنده ی اسید اوریک، دریافت زیاد مواد غذایی حاوی اسید آمینه ی "پورین" است.
اسید اوریک اضافی موجود در خون به شکل کریستال هایی در مفاصل ته نشین شده و باعث قرمزی، متورم و گرم شدن، درد و التهاب یک یا چند مفصل می گردد که بیشتر در انگشت شست پا، پاشنه پا، قوزک پا، زانو و آرنج ظاهر می شود.
حدود ۹۵ درصد از مردان و ۵ درصد از زنان دچار نقرس می شوند. زنان قبل از یائسگی، جزو گروه درگیر با نقرس می باشند.
عواملی که موجب افزایش اسید اوریک و ایجاد نقرس می شوند:
۱) افزایش تولید اسید اوریک به وسیله بدن
۲) کاهش خروج اسید اوریک توسط کلیه ها
۳) افزایش دریافت غذاهای پورین
۴) بیماری های حاد
۵) ضربه روحی
۶) جراحی
۷) تب
۸) کمبود آب بدن
۹) خوردن بیش از حد شام
۱۰) بعضی از داروها مانند: آسپرین
● آیا شما در معرض خطر هستید؟
بعضی مشکلات احتمال بروز نقرس را افزایش می دهند. این مشکلات و بیماری ها شامل: افزایش فشار خون ، دیابت نوع ۱ و ۲ ، کلسترول بالا ، مشکلات گوارشی ، کاهش توده عضلانی، چاقی ، مصرف غذاهای پورین دار، گرسنگی یا کم خواری، بیماری های کلیوی و لوسمی (سرطان خون) و پسوریازیس (نوعی بیماری پوستی) و ناهنجاری در هموگلوبین.
● توصیه به افراد مبتلا به نقرس:
▪ آب زیادی بنوشند( روزی ۲ تا ۳ لیتر). حتماً ۱ لیوان آب، قبل از خواب بنوشند، زیرا این کار به کم شدن اسید اوریک کمک می کند.
▪ وزن خود را ایده آل و ثابت نگه دارند.
▪ اگر اضافه وزن دارند، وزن خود را کم کنند، اما برای کاهش سریع وزن نباید گرسنه بمانند یا کم خواری کنند،، زیرا کاهش سریع وزن، باعث افزایش اسید اوریک و به دنبال آن بدتر شدن نقرس می گردد. حداکثر کاهش وزن مجاز ۵۰۰ گرم در هفته می باشد.
▪ از خوردن غذاهای پورین دار اجتناب کنند.
▪ از ریختن روغن زیاد در غذا جدا خودداری کنند.
● درمان های نقرس
۱) درمان با گیلاس وتوت فرنگی
گیلاس و توت فرنگی شیرین یا ترش، در درمان نقرس بسیار مهم است. شما در حدود ۱۰ تا ۲۵ عدد گیلاس یا توت فرنگی در روز مصرف کنید. این میوه ها اگر تازه باشند بهتر است، ولی کنسرو شده هم ایرادی ندارد.
۲) درمان با آب سبزیجات
آب هویج همراه با خیار و چغندر، بهترین درمان کننده نقرس می باشد. روزانه ۵۰۰ میلی لیتر آب سبزیجات (آب چغندر و آب خیار هر کدام ۱۰۰ میلی لیتر و آب هویج ۳۰۰ میلی لیتر) بنوشید.
۳) درمان با لوبیا
آب لوبیا را بگیرید و هر روز ۱۵۰ میلی لیتر از آن را بنوشید.
۴) درمان با سیب
سیب به عنوان یکی از بهترین درمان کننده های نقرس شناخته شده است. سیب دارای اسید مالیک می باشد که باعث خنثی کردن اثر اسید اوریک می گردد. پیشنهاد شده که بعد از هر وعده غذا، ۱ عدد سیب مصرف شود.
۵) درمان با موز
مصرف موز ۳ تا ۴ عدد در روز برای درمان نقرس پیشنهاد شده است.
۶) درمان با لیموترش
ویتامین C به عنوان درمانی برای مفصل دردناک شناخته شده است. نصف لیمو ترش را در ۱ لیوان آب بریزید و ۳ بار در هفته میل کنید.
۷) درمان با میوه
۳ تا ۴ عدد میوه در روز مصرف کنید.
۸) درمان با غذاهای طبیعی
میوه و سبزیجات و دانه ها و یا جوانه ها برای درمان نقرس بسیار مفید می باشد.
۹) درمان با آب ولرم
۱۰) درمان با حمام نمک
دو بار در روز پای خود را در آب و نمک بگذارید. برای این کار ۲۵۰ تا ۵۰۰ میلی گرم نمک را در آب داغ حل کنید.
۱۱) درمان با هوای تازه، ورزش کردن و کم کردن استرس
▪ غذاهایی که فاقد پورین می باشند:
ـ گیلاس، توت فرنگی و آلبالوی تازه (به میزان ۲۵۰ گرم در روز مجاز شناخته شده است)
ـ موز
ـ گوجه فرنگی
ـ کرفس،بامیه، کلم
ـ جعفری
ـ سبزیجات برگ سبز
ـ آناناس
ـ غذاهای دارای ویتامین C مانند: کلم قرمز، فلفل قرمز، نارنگی، پرتقال و دیگر مرکبات و سیب زمینی
ـ آب میوه و آب
ـ لبنیات کم چرب
ـ کربوهیدرات های پیچیده از قبیل: نان، ماکارونی، برنج، غلات، میوه ها و سبزیجات
ـ شکلات
ـ نوشیدن قهوه یا چای
ـ نوشیدن نوشابه های گازدار
ـ مصرف اسیدهای چرب ضروری از قبیل: تن، ماهی سالمون، آجیل و دانه ها
ـ مصرف سویا به جای گوشت قرمز
ـ کره و یا مارگارین کم چرب
ـ تخم مرغ
غذاهای پورین داری که باعث بروز نقرس نمی شوند، عبارتند از:
گل کلم، مارچوبه، قارچ ، نخود، اسفناج ، نان های سبوس دار ، مرغ، بوقلمون و لوبیا (این غذاها بهتر است هفته ای ۱ بار مصرف شوند، نه بیشتر!)
▪ غذاهای دارای پورین کم:
گوشت گوسفند ، گوشت گوساله، جگر، قلوه، سالمون، بوقلمون، ماهی قزل آلا و اردک.
▪ غذاهای دارای پورین زیاد:
قلب(دل گوسفند)، شاه ماهی، مخمر، ساردین و نان های شیرین
▪ توصیه های تغذیه ای:
- از زیاد مصرف کردن ویتامین C بپرهیزید، زیرا این ویتامین افزایش دهنده تولید اسید اوریک می باشد.
- از زیاد مصرف کردن ویتامین B۳ بپرهیزید (بیشتر از ۵۰ میلی گرم در روز) . زیادی نیاسین جلوی خروج اید اوریک را از بدن می گیرد.
- از مصرف کردن مکمل های آهن جدا بپرهیزید. زیادی آهن در خون باعث ورود اسید اوریک در مفاصل می باشد.

مریم سجادپور
کارشناس تغذیه

منبع : تبیان