قلمکار

پس از آنکه شهر اصفهان به پایتختی صفویان انتخاب شد هنرمندان و صنعتگران از اقصی نقاط ایران به این شهر روی آوردند و به تولید و عرضه محصولا‌ت مختلف پرداختند. یکی از این هنرها قلمکــار است. در این هنر با استفــاده از قالبهای ویژه که هر یک نقـش و نگار زیبا و دلنشینی دارنــد نقش اندازی بــر روی پارچه صورت می گیرد. این هنر در عصر صفویه به اوج خود رسید. بدانگونه که در این دوره بیشتر لباسهای زنانه و مردانه از پارچه های قلمکار تهیه می شد. این پارچه ها در آن عهد شهرت فراوان داشتند. نقشهای قلمکار در ابتدا شامل نقوش سنتی ایران همانند اسلیمی و گلهای چند پر مجلسی می شد که از مینیاتور برگرفته می شد. اما در اواخر دوران قاجار با تحولی که در نقاشی آن زمان به وجود آمد عده ای بر آن شدند تا نقاشی های عامیانه و مردمی رایج آن روزگار را نیز وارد قلمکار کنند و به جای استفاده از نقش های سنتی از نقوش مذهبی یا حماسی آن زمان در قلمکار استفاده کنند. بدین ترتیب پارچه های قلمکار قهوه خانه ای ابداع شد. در کنار این پارچه ها پرده های مذهبی نیز بوسیله هنرمندان قلمکار ساز بوجود آمد. پرده هائی از شرح جنگها و حماسه های ائمه اطهار بخصوص حماسه سالا‌ر شهیدان زینت بخش تکایا و حسینیه ها و مساجد شدند و قلمکارهای اصفهان در شهرهای دیگر نیز طالبان فراوان یافت شهرهای بزرگ و مهمی مانند شهر ری و یزد و کاشان و سیرجان و کرمان علا‌وه بر پرده های مذهبی و تصاویر قهوه خانه ای خریدار جانماز و سفره و رومیزی و دستمال و انواع لباس هایی شدند که در اصفهان تهیه می شدند. با پیروزی انقلا‌ب و تاسیس رشته های هنر در دانشکده هائی مانند دانشگاه فارابی، استادان سنتی این هنر مورد توجه قرار گرفتند و از تجربیات آنان بهره برداری گردید. از اساتید معروف و مشهور قلمکار ساز اصفهان مرحومین پورصناعی، گیاهی و عطریان هستند که آثار آنان طی نمایشگاههای متعدد در معرض بازدید عموم قرار گرفته است.

منبع : روزنامه سیاست‌روز