معین‌الدین/کمال‌الدین حسین کاشفی سبزواری هروی

جنسیت: مرد
نام پدر: علی
تولد و وفات: ( ... - ۹۱۰) قمری
محل تولد: ایران - خراسان - سبزوار
شهرت علمی و فرهنگی: فقیه ، محدث ، واعظ ، صوفی ، ادیب و شاعر
مشهور به ملاحسین کاشفی یا ملاحسین واعظ. دورهٔ جواتنی را در سبزوار گذراند و در آنجا و نیشابور و هرات نشو نما یافت. در زمان سلطان حسین میرزای بایقرا در هرات و نیشابور به وعظ و ارشاد می‌‌پردراخت و با صوتی خوش آیات قرآن و احادیث نبوی را با عبارات و اشارات مناسب بیان می‌کرد. وی از ملازمان امیر علیشیر نوائی بود. پس از ملاقات مولانا جامی و معاشرت با وی طریقت نقشبندیه را پذیرفت. دربارهٔ مذهب وی اختلاف است ، وی را به جهت گرایش به تصوف ، ملازمت ، با امبر علیشیر نوائی و نسبت خانوادگی نزدیک با ملا عبدالرحمان جامی و سنی مذهب و به جهت نگارش کتاب "روضهٔ الشهداء" و محل رشد و تربیتش سبزوار که از شهرهای اهل تشیع بوده ، شیعه مذهب دانسته‌اند. به هر حال وی در هرات به شیعه بودن و در سبزوار به تسنن اشتهار داشت. کاشفی در هرات درگذشت. از آثار وی: "جواهر‌التفسیر لتحفهٔ‌الامیر" ، به نام امیر علیشیر نوائی؛ "مختصر الجواهر" ، تفسیری دیگر در حدود بیست‌هزار سطر؛ "جام‌الستین" در تفسیر سورهٔ یوسف"؛ "المواهب‌العلیهٔ ، معروف به "تفسیر حسینی" ، به نلام سلطان حسین بایقرا؛ "روضهٔ الشهداء" در مقاتل و ذکر مصیبت اهل بیت (ع) و واقعه کربلا ، که چون اهل منبر این کتاب را می‌خواندند به روضه‌خوان مشهور شدند. "الاربعین" ، در احادیث موعظه؛ "المرصد‌الاسنی" ، در شرح اسماء‌الله‌الحسنی؛ "اخلاق محسنی"؛ "مخزن‌النشاء" ، در فن ترسل که برای سلطان حسین بایقرا و امیر علیشیر نوائی ، در ۹۰۷ق تألیف نموده؛"انوار سهیلی" ، در تدابیر حکم و آداب از زبان حیوانات ، بازنویسی از "کلیله و دمنه" نصرالله منشی ، که آن را برای امیر شیخ احمد سهیلی از امراء عهد سلطان حسین بایقرا نوشت؛ "اسرار قاسمی" ، در سحر و طلسمات و کیمیا؛ "بدایع‌الافکار فی صنایع‌الاشعار"؛ در ذکر صناعات ادبی ، شرح "مثنوی" مولوی؛ "لب‌المثنوی" ، "لب‌اللب مثنوی"؛ "اختیارات‌النجوم" ، به نام "الواح‌القمر"؛ "السبعهٔ‌الکاشفیهٔ" ، شامل هفت وسیله در نجوم.

منبع : مطالب ارسالی