پاسخ به سوالهای شما ؛اختلا‌فات و راه‌حلهای حقوقی

▪ اگر یک متهم که کلا‌هبرداری زیادی از افراد مختلف کرده از زندان بیرون باشد و در این مدت با همدستانش برای تضییع حقوق مردمی که سرشان کلا‌ه گذاشته توطئه و تبانی کند و اموال و دارایی‌هایشان را پنهان کند چه باید کرد؟
بعد از اعلا‌م این موضوع به دادگاه و احراز آن توسط مقام رسیدگی کننده، قرار بازداشت موقت صادر شده و وی روانه زندان می گردد. ضمن اینکه دلیل بازداشت موقت، یعنی جلوگیری از تبانی نیزدر برگ اعزام وی به زندان درج می گردد.
▪ سوالی داشتم. آیا می شود شاهد را احضار کرد؟ یعنی برایش احضاریه فرستاد؟
قاضی، اشخاصی را که برای روشن شدن اتهام لا‌زم بداند، برابر اصول قانونی احضار می‌کند. حال این احضار به هر طریقی که قاضی مقتضی بداند انجام می شود از جمله ابلا‌غ از طریق مامورین ابلا‌غ یا توسط ضابطین دادگستری.
▪ من یک شاهد دارم که نظامی است می‌گوید چون من خودم پلیسم نمی‌توانم برای تو شهادت بدهم. آیا واقعا همین‌طور است؟ چگونه می‌توانم او را به دادگاه بیاورم ؟
گر یکی از شهود یا مطلعین از تابعین نیروهای مسلح باشد باید حداقل ۲۴ ساعت قبل از جلسه دادگاه از طریق فرمانده یا رئیس او از او دعوت شود. پس نظامی بودن ایشان مانعی سر راه شهادت نیست.
▪ چند وقت قبل یکی از اوباش محل مزاحم خـواهر من شد و او را در خیابان اذیت کرد. هم محله‌ای‌ها هم شاهد بودند ولی می گویند که اگر متهم (همان فرد شرور) در دادگاه باشد ما شهادت نمی دهیم . به نظر شما چه کار کنیم تا حاضر به شهادت شوند؟
تحقیق از شهود، بدون حضور متهم انجام می‌‌گیرد. لذا جای نگرانی نیست ضمن اینکه می‌توانید با مقام رسیدگی کننده نیز صحبت کرده و موضوع را در میان بگذارید تا در صورت صلا‌حدید از افشای نام شهود خودداری نماید. البته قبول داریم که بسیاری از مردم از دادن شهادت علیه اشرار نگران هستند که باید راهی برای رفع این نگرانی پیدا کرد.
▪ آیا موردی وجود دارد که در آن حالت، شاهد را سوگند ندهند؟
در مواردی که احقاق حق متوقف به شهادت شاهد عادل باشد و شاهد از اتیان سوگند استنکاف نماید، بدون سوگند شهادت وی استماع خواهدشد.
▪ آیا این صحت دارد که می توان در بعضی موارد شاهد را جلب کرد؟
مطابق ماده ۱۵۹ قانون آئین دادرسی کیفری هر یک از شهود تحقیق و مطلعین باید در موعد مقرر حاضر شوند. در صورت عدم حضور برای باردوم احضار می شوند. چنانچه بدون عذر موجه حضور نیابند به دستور دادگاه جلب خواهد شد. رعایت ماده ۸۶ همین قانون نیز الزامی است.
▪ شنیده ام که شاهد می تواند برای حضور در در دادگاه مطالبــــــــه پول نماید. آیا این صحیح است؟
اگر مدعی ضرر و زیان از حیث شغل و کار خود شوند یا مطالبه هزینه ایاب و ذهاب نمایند می‌توانند آن را مطالبه نمایند که به تشخیص دادگاه توسط متقاضی احضار شاهد، پرداخت می گردد.
‌اگر مطلعین از یک واقعه یا شاهدان تعدادشان زیاد باشد و امکان حـضـورشـان بـه طـور همزمـــــــان در دادگاه میسر نباشد چه باید کرد؟ آیا می‌شود به دفعات در دادگاه حاضر شوند؟
اگر تعداد شهود یا مطلعین زیاد بوده و در یک محل مقیم باشند مثل کارگران یک کارخانه، قاضی به محل اقامت آنان رفته و تحقیق می کند.
▪ ‌ شاهدی که در یک شهـــــــر دیگر ساکن اســـــت و امکان آمدن به تهران را هم ندارد، چطور می شود از شهادتش استفاده کرد؟
چنانکه مطلعین، خارج از حوزه ماموریت قاضی و در حوزه دادگاه دیگر ساکن باشند، قاضی در دادگاه محل سکونت آنان نیابت می دهد تا اظهارات مطلعین را صورت جلسه نموده، اوراق تحقیق را برای دادگاه ارسال کند.
▪ خیلی از اوقات لا‌زم است که قاضی یا خودش یا کسی را بفرستد که در محل در مورد یک متهم یا شاکی تحقیق کند تا ذهنش روشن شود. آیا قانون چنین اجازه‌ای داده است؟
قانون در مورد متهم چنین حکمی دارد. امادر مورد شاکی خیر. آنهم زمانی که برای کشف جرم و روشن شدن موضوع و نکات لا‌زم در مورد شغل و خصوصیات اخلا‌قی متهم و سوابق زندگی او تحقیقات محلی ضرورت داشته باشد و همچنین در مواردی که متهم یا شاکی از اطلا‌عات اهل محل استفاده نمایندو یا قاضی، تحقیق از اهل محل را ضروری بداند اقدام به تحقیقات محلی می نماید.
▪ اگـــــــر شاهــــد یکــــــی از شرایط اساسی را برای شهادت نداشته باشد چطور می توان به دادگاه اعلا‌م کرد؟
اگر شاهد یکی از شرایطی را که قانون برای شاهد مقرر کرده نداشته باشد باید وی را جرح کرد. جرح یعنی ادعای فقدان یکی از شرایطی که قانون برای شاهد مقرر کرده است و از ناحیه طرفین دعوا صورت می گیرد.
▪ آیا اگر شاهدی شهادت داد، ولی یک شرط را نداشت باز هم می توان ایراد گرفت؟
جرح شاهد یعنی اعلا‌م فقدان یکی از شرایط شهادت باید قبل از ادای شهادت به عمل آید مگر اینکه موجبات جرح پس از شهادت معلوم شود. در هر حال دادگاه موظف است به موضوع جرح رسیدگی و اتخاذ تصمیم نماید.
▪ ‌راه جرح چیست؟ چطور می شود به دادگاه ثابت کرد یک شاهد یکی از شرایط را ندارد؟
برای اثبات فقدان یکی یاتعدادی از شرایط شهادت باید گواهی شود یعنی اشخاصی جرح را گواهی نمایند.
▪ ‌ آیا فقط طرفین باید شرایط شهود را اعلا‌م کنند تا حقیقت کشف شود یا راه دیگری هم هست. آیا خود دادگاه هم می تواند در این زمینه اقدامی نماید؟
خود دادگاه هم می‌تواند در این زمینه تصمیم گیرنده باشد. یعنی اگر دادگاه، شهود معرفی شده را واجد شرایط قانونی تشخیص دهد، شهادت آنان را می پذیرد. در غیر این صورت رد می کند. اگر هم از وضعیت آنها اطلا‌ع نداشته باشد تا زمان احراز شرایط و کشف وضعیت که نباید بیش از ده روز طول بکشد، رسیدگی را متوقف و پس از آن دادگاه حسب مورد، اتخاذ تصمیم می نماید.
▪ ‌ اگر صلا‌حیت شاهد رد شد ولی واقعیت نداشت راه اثبات صلا‌حیت چیست؟
اگر صلا‌حیت شاهد از طرف دادگاه رد شود یا ایراد جرح از طرف مقابل مطرح شود، مدعی می تواند برای اثبات صلا‌حیت شاهد، اقامه دلیل نماید. در این صورت دادگاه مکلف به رسیدگی به درخواست اوست.
▪ ‌ من از اقلیت مذهبی هستم. پدرم وصیت کرده تمام اموال او به مادرم برسد. الا‌ن باید چه کار کرد؟
ابتدا باید اقدام به اخذ گواهی حصروراثت نمایید. بعد بر اساس آن و به استناد وصیت نامه پدرتان، مادر شما باید تقاضای تحویل ترکه به خود را نماید.
▪ ‌پدرمان حدود یک سال است که فوت کرده، همسر پدرمان تقاضای تقسیم ترکه کرده ولیکن به شهرستان رفته وخبری هم از او نیست. ما می‌خواهیم سهمش را بدهیم ولی اورفته و هیچ آدرسی هم نداریم. به نظر شما چه کار می توانیم انجام دهیم؟
باید از دادگاه تقاضای تحریر و تقسیم ترکه نمایید. بعد وقتی زمان تقسیم شد، سهم همسرپدرتان را باید به صندوق دادگستری بسپارید تا هر زمان که تمایل داشت بیایند و دریافت کنند.
▪ ما دو برادریم که مالک سرقفلی هستیم. به پول احتیاج داریم . به مالک می گوییم بیا و سرقفلی را بخر نمی آید. مشتری می آوریم می آید و دعوا می کند و اجازه فروش نمی دهد. به نظر شما باید چه کار کرد؟
باید از دادگاه تقاضای تجویز انتقال منافع دهید. در این صورت یا مالک در دادگاه برای خرید سرقفلی اعلا‌م آمادگی می کند یا اگر هم بدون دلیل اجازه انتقال نداد، دادگاه این اجازه را به شما خواهد داد.

منبع : روزنامه آفتاب یزد