طارق رومی

طاق رومی در گاهی است که بالای آن منحنی باشد. ملل دیگر هم پیش از رومیان آنرا بکار برده بودند ولی نه مانند ایشان.
اگر یک دایره بکشید و دایره کوچکتری در درون آن رسم کنید طرح یک طاق رومی بدست می‌آید. اگر یک خط از مرکز هر دایره بگذارید، نیم‌دایره بالائی حلقه طاق است.
شاید رومیان پیش از شروع بنای طاق، چنین طرحی رسم می‌کردند. در بالا دو خط مایل می‌کشیدند و قطعهٔ دایره‌آی بدست می‌آمد که مانند تکهٔ کیک مدوری بود که نوک تیز آن‌را بریده باشند. بقیهٔ حلقه با خطوط مایل دیگر تقسیم می‌شد، این خطوط راه تراشیدن هر یک از سنگ‌ها را نشان می‌داد.
در جائی که طاق‌نما می‌باید ساخته شود، یک قالب چوبی، به‌طوری کار می‌گذاشتند که قسمت خارجی آن درست به اندازه و شکل دایرهٔ داخلی حلقهٔ طاق‌نما باشد. در هر طرف این چهارچوبه جرزهای محکم ساخته می‌شد.
نخستین سنگ‌های طاق‌نما را روی هر جرز به ترتیب می‌چیدند و سرانجام قطعه سنگی را که به شکل تکهٔ کیک بود و سنگ اصلی نام داشت کار می‌گذاشتند. این سنگ درست قالب آنجا بود، و نیروی جاذبه که بر آن فشار می‌آورد، همهٔ طاق‌نما را ثبات نگه می‌داشت و چون سنگ‌ها را به‌طور مایل پهلوی هم کار می‌گذاشتند، از جای خود بدر نمی‌رفت هر قدر نیروی کشش زمین بیشتر بود، سنگ‌ها فشرده‌تر بهم تکیه داشت. فشار طاق‌نما یا نیروی جاذبه اول به جرزها، و سپس به‌زمین متصل می‌شد. طاق‌نما نمی‌افتاد ـ مگر آنکه جرزها را بر دارند و آنها را به‌هم بقدری سنگین و محکم می‌ساختند که هرگز حرکت نمی‌کرد.
بلندی طاق‌های رومی را یک برابر و نیم عرضشان می‌گرفتند و به این سبب ساختمان‌ها تا حدی کوتاه بود و ستون‌های کلفت طاق را نگاه می‌داشت. [۱ ]

۱ ـ شاهکارهای مهندسی ـ ترجمه محمدتقی مایلی

منبع : مطالب ارسال شده