چهارشنبه, ۲۲ اسفند, ۱۴۰۳ / 12 March, 2025
مجله ویستا
فقط چند میلیون ناقابل چرک دست!
شاید علت اصلی طرح این مساله را بتوان به ۲ میلیون متقاضی ورود به مراکز آموزش عالی کشور نسبت داد که دسترسی به آموزش عالی را حق مسلم خود می‌دانند.
بطوری که دکتر «حسن خالقی» معاون آموزش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری وظیفه اصلی این وزارتخانه را توسعه مرزهای دانش، تربیت نیروی انسانی متخصص و افزایش سطح دانش کشور می‌داند و می‌گوید: «دسترسی به آموزش عالی حقی است که تمام افراد جامعه باید از آن برخوردار باشند. براساس برنامه چهارم توسعه باید ظرفیت دانشگاه‌های کشور افزایش یابد و آمار دانشجویان به ۴ میلیون نفر برسد که براین اساس در مقطع کارشناسی رشد ۳ درصدی و در مقطع تحصیلات تکمیلی رشد ۱۵ درصدی خواهیم داشت. در طول برنامه چهارم توسعه، تعداد دانشجویان کارشناسی ارشد به ۷۰ هزار نفر و دانشجویان دکترا به ۱۵ هزار نفر افزایش می‌یابد.»
یکی از مسائلی که در بحث ادامه تحصیل دانشگاه‌ها مورد بحث و بررسی‌های فراوان قرار گرفته، شهریه دانشگاه‌های کشور است که با توجه به محورهای توسعه آموزش عالی کشور، ساماندهی شهریه دوره‌های شبانه ضروری به نظر می‌رسد.
معاون آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری درباره چگونگی ساماندهی شهریه دانشگاه‌های شبانه توضیح می‌دهد: «شهریه این دانشگاه‌ها با توجه به هزینه‌های آموزشی و پژوهشی، حقوق اعضای هیات علمی، تعداد دانشجویان و هزینه‌هایی مانند هزینه‌های رفاهی، آب، برق، سوخت و هزینه تجهیزات و مواد مصرفی و اعمال شاخص‌های کیفیت تعیین شده است. برای هر مقطع تحصیلی در هرگروه آموزشی یک شهریه حداقل و یک شهریه حداکثر تعیین شده است که می‌توان با صرفه‌جویی در هزینه‌ها، شهریه دانشگاه‌ها را کاهش داد.»
به گفته خالقی شهریه‌های جدید دانشگاه‌ها از بهمن‌ماه اجرایی می‌شود و دانشگاه‌ها موظف به بازگرداندن شهریه دریافتی مازاد به دانشجویان هستند. همچنین در صورت بروز تخلف در دریافت شهریه‌ها، دانشجویان می‌توانند موارد تخلف را به معاونت آموزش وزارت علوم خبر دهند.
●باید توان اقتصادی خانواده‌ها مورد توجه باشد
دکتر «امان‌الله قرایی مقدم» جامعه‌شناس و استاد دانشگاه درباره کاهش شهریه‌ها می‌گوید: «در تعیین شهریه دانشگاه‌ها باید به توان اقتصادی خانواده‌ها و وضعیت زندگی آنها توجه کرد. زیرا مطابق آماربخشی از مردم کشور زیر خط فقر زندگی می‌کنند. پس بنابراین باید برای دانشجویانی که بدسرپرست، بی‌سرپرست بوده یا در وضعیت نابسامان خانوادگی و اقتصادی زندگی می‌کنند، تسهیلاتی قایل شد. برای نمونه با توجه به پرونده دانشجویان می‌توان از کسانی که دارای درآمد بالا بوده و توان اقتصادی دارند، چند برابر شهریه دریافت کرد و در مقابل، دانشجویان بی‌بضاعت را از پرداخت شهریه معاف کرد. یکی دیگر از راه‌های دیگر اعطای بورس تحصیلی از سوی دولت و دانشگاه به این دانشجویان است.»
وی می‌افزاید: «یکی دیگر از مشکلات فراروی جوانان، دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه غیرانتفاعی است. زیرا دانشگاه آزاد اسلامی با بهره‌گیری از پول مردم روزبه‌روز بیشتر گسترش می‌یابد در حالی که مرجعی باید وظیفه رسیدگی به امور این دانشگاه را عهده‌دار شود و ریز هزینه‌های این دانشگاه نظیر هزینه استادان، کارمندان و هزینه‌های جاری را به صورت سرانه تعیین کند و از کسانی که توان مالی قوی دارند، شهریه‌ها را اخذ کنند.»
● کاهش شهریه دانشگاه‌ها به زیان آموزش عالی کشور
دکتر «جعفر توفیقی» وزیر سابق علوم، تحقیقات و فناوری درباره ساماندهی شهریه‌های دانشگاه‌های دولتی می‌گوید: «ضرورتی برای ساماندهی شهریه دانشگاه‌های دولتی وجود ندارد و این دانشگاه‌ها با کاهش شهریه با مشکل کسری بودجه مواجه می‌شوند که در این صورت مجبورند از ظرفیت پذیرش دانشجو بکاهند یا از اعتبارات دولتی هزینه کنند . در دانشگاه‌های دولتی با آمار و ارقامی که در اختیار دارم به حتم ضرورت ساماندهی شهریه دانشگاه‌ها وجود نداشت و بطوری که همین مقدار شهریه دانشگاه‌هایی مانند پیام نور، غیرانتفاعی و جامع علوم کاربردی پاسخگوی دوره‌های ارایه شده در این مراکز نیست. زیرا با مقایسه‌یی که با شهریه دانشگاه‌های خارج از کشور صورت گرفت، مشخص شد که شهریه دانشگاه‌های داخل کشور بسیار پایین‌تر از دانشگاه‌های خارج از کشور است.»
وی می‌افزاید: «با بررسی دقیق ارقام و مطالعات سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور مشخص می‌شود که امکان کاهش شهریه دانشگاه‌های دولتی وجود ندارد و اگر این کار صورت گیرد، ظرفیت پذیرش دانشجو در این دانشگاه با کاهش روبرو خواهد شد. زیرا اگر شهریه دانشگاه‌های دولتی کاهش یابد، دانشگاه‌ها مجبورند از اعتبارات دولتی هزینه کنند که این مغایر با قانون است که در نتیجه سبب افزایش کسری‌های دانشگاه‌ها خواهد شد.»● تقویت صندوق رفاه دانشجویان
عده‌یی تقویت صندوق رفاه دانشجویان را به عنوان یکی از راه‌حل‌های مشکل بالا بودن شهریه‌ها ذکر می‌کنند و براین باورند که در این صورت می‌توان به دانشجویان وام بدون بهره پرداخت کرد که این کار، مشکلی در تحصیل دانشجویان به وجود نخواهد آورد.
دانشگاه آزاد اسلامی نیز با استقبال از این روش مقرر کرده که به دانشجویان وام تحصیلی بدون بهره اختصاص یابد.
● کاهش شهریه‌ها از بهمن‌ماه اجرایی می‌شود
اما باتوجه به موافقان و مخالفان بسیار، دکتر خالقی از اجرایی شدن طرح کاهش شهریه دانشگاه‌ها از بهمن‌ماه جاری خبرداد. وی توضیح می‌دهد: «در حال حاضر ۱۲۰ هزار دانشجو در دوره شبانه دانشگاه‌های کشور تحصیل می‌کنند که تا قبل از ارایه طرح ساماندهی شهریه دانشگاه‌ها برای مقطع کارشناسی مبلغی معادل حداقل یک میلیون و ۵۰۰ هزارتومان و حداکثر شش میلیون تومان می‌پرداختند که با اجرایی شدن این طرح شهریه دوره‌های کارشناسی شبانه بین ۵ تا ۴۰ درصد کاهش می‌یابد و شهریه یک دوره کامل کارشناسی حداقل یک میلیون و ۴۰۰ هزارتومان و حداکثر ۳ میلیون و ۶۰۰ هزارتومان می‌شود.»
وی در ادامه می‌افزاید: «قبل از ارایه این طرح، حداقل شهریه در دوره کارشناسی ارشد شبانه ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان و حداکثر ۸ میلیون تومان بود که از این پس شهریه دوره مذکور حداقل دو میلیون و ۵۰۰ هزارتومان و حداکثر پنج میلیون و ۶۰۰ هزارتومان خواهد بود.
در سال جاری ۱۷۰ میلیارد تومان اعتبار ویژه به صورت وام برای حمایت از دانشجویان دوره شبانه در نظر گرفته شده که این میزان نسبت به سال گذشته ۱۰۰ میلیارد تومان افزایش داشته است.»
به گفته خالقی ، تمام دانشجویان دوره شبانه می‌توانند از این وام شهریه استفاده کنند. طبق پیشنهادهای ارایه شده، معادل ۵۰ درصد شهریه دانشجویان دوره شبانه به صورت وام در اختیار آنها قرار می‌گیرد که میزان آن برای دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد ۳ میلیون تومان است.
همچنین شهریه مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه‌های غیرانتفاعی بین صفر تا ۲۰ درصد کاهش می‌یابد و برای مقطع کاردانی این دانشگاه بین یک میلیون تا یک میلیون و ۲۰۰ هزارتومان، مقطع کارشناسی بین دو میلیون و ۱۰۰ هزارتومان تا دو میلیون و ۳۰۰ هزارتومان و در مقطع کارشناسی ارشد بین دو میلیون تا سه میلیون و ۵۰۰ هزارتومان شهریه در نظر گرفته شده است.»
معاون آموزش وزیر علوم با بیان اینکه در حال حاضر حدود ۴۰۰ هزار دانشجو در مقطع کارشناسی و ۳ هزار دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور تحصیل می‌کنند، توضیح می‌دهد: «مجموع شهریه‌یی که برای یک دوره پنج ساله کارشناسی از دانشجو اخذ می‌شود، ترمی ۷۰ هزارتومان است و به دلیل کمی دریافت شهریه این میزان کاهش نمی‌یابد، اما شهریه کارشناسی ارشد با ۱۰ درصد کاهش حداقل دو میلیون و ۹۰۰ هزارتومان و حداکثر ۳ میلیون و ۲۰۰ هزارتومان خواهد بود.
یکی دیگر از دانشگاه‌هایی که شهریه نسبتاً بالایی دارد دوره‌های پودمانی و ترمی دانشگاه جامع علمی کاربردی است که در حال حاضر ۱۸۰ هزاردانشجو در دوره‌های این دانشگاه مشغول به تحصیل هستند که این دانشجویان از این پس در دوره ترمی ۵ درصد کاهش شهریه و دوره پودمانی بین ۲۰ تا ۴۰ درصد کاهش را شاهد خواهند بود.»
● کاهش شهریه دانشگاه آزاد
شهریه دانشگاه آزاد اسلامی نیز براساس مناطق بین ۱۰ تا ۱۸ درصد کاهش می‌یابد. در حال حاضر یک میلیون و ۲۰۰ هزار دانشجو در این دانشگاه تحصیل می‌کنند که حدود ۳۰۰ هزار نفر آنها به عنوان ورودی سال ۸۴ این دانشگاه مشمول طرح کاهش شهریه‌ها قرار می‌گیرند. البته کاهش شهریه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی به صورت وام به این دانشجویان پرداخت می‌شود.
فرمهر آریا
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست