چهارشنبه, ۲۶ دی, ۱۴۰۳ / 15 January, 2025
مجله ویستا
بزهکاری جوانان و نو جوانان
بزه، اولین پدیده‌ای بود كه با تجمع افراد به دور یكدیگر و شكل گرفتن جامعه، تظاهر پیدار كرد، زیرا گردهم آمدن افراد موجب سرپیچی از برخوردهای گوناگونی بین آنها گردید و به همین دلیل دستورات و مقرراتی پدید آمد تا قدری آزادی افراد را به سود جامعه مقید گرداند و حدود هر یك از افراد جامعه مشخص گردد بررسی‌های جرم شناسی نشان می‌دهد كه هر معلولی، علتی داردو هیچ چیز بر خودی خود به وجود نمی‌آید بنابراین هر جرمی هم دارای علل سازنده‌ای است كه بر روی فرد اثر می‌گذارد و او را بسوی ناسازگاری و نابهنجاری سوق می‌دهد.
بزهكاری اصولاً از مجموعه‌ای از جرائمی به وجود می‌آید كه در یك زمان و مكان معین به رقوع می‌پیوندد و به همین جهت زمانی كه مورد بررسی قرار می‌گیرند، در حقیقت كلیه پدیده‌های اقتصادی فرهنگی، بهداشتی، سیاسی، مذهبی، خانوادگی و... یك جامعه عمیقاً مورد مطالعه واقع می‌شوند در وحله اول بزهكاران از جهات مختلف، سن، میزان تحصیلات، جرم، مشكلات خانوادگی و... تقسیم بندی می‌شوند و بدنبال آن علل و عوامل مؤثر بزهكاری اطفال و نوجوانان و پیشگیری از این عامل را اشاره خواهم كرد.
۱ ) مجموعه افراد بررسی شده از لحاظ گروه سنی در بند اصلاح و تربیت اردبیل در ۳ طبقه به شرح ذیل قرار گرفته‌اند:
(توزیع فراوانی افراد بررسی شده بر حسب گروه سنی)
سن/ فراوانی/ درصد
۱۷ / ۱۵/ ۱۰/ ۴۰/۱۵
۲۰ / ۱۸/ ۳۵/ ۸۰/۵۳
۲۳ / ۲۱/ ۲۰/ ۸۰/۳۰
جمع/ ۶۵/ ۱۰۰
براساس نتایج بدست آمده از این بررسی‌هایی كه در بند اصلاح و تربیت اردبیل صورت گرفته است. سن نوجوانی یعنی ۲۰ ـ ۱۸ سالگی بیشترین رقم بزهكاری با (۸/۵۳ درصد) را داشته است. بزهكاریها در نوجوانان از این جهت چشمگیر است كه آنان نیروی فوق العاده‌ای دارند و می‌توانند مشكلی جدی برای خانواده و اجتماع خود ایجاد كنند.
۲ ) مجموع افراد بررسی شده از لحاظ سطح تحصیلات در بند اصلاح و تربیت اردبیل در ۴ طبقه به )رح ذیل تقسیم شده‌اند:
(توزیع فراوانی افراد بررسی شده بر حسب سطح سواد)
تحصیلات/ فراوانی/ درصد
بیسواد/ ۱۶ / ۶۰/۲۴
ابتدایی/ ۲۱ / ۳۰/۳۲
راهنمایی/ ۲۰/ ۸۰/۳۰
متوسطه/ ۸ /۳۰/۱۲
جمع/ ۶۵/ ۱۰۰
همانطوری كه جدول فوق نشان می‌دهد كه از مجموع افراد مورد بررسی، بیشترین فراوانی مربوط به افرادی است كه دارای تحصیلات ابتدایی (با ۳۰/۳۲ درصد) و كمترین فراوانی نیز به افراد با سطح تحصیلات متوسطه (با ۳۰/۱۲ درصد) تعلق دارد. به عبارت دیگر با افزایش سطح تحصیلات از تعداد اینها كاسته شده و در مواقع اغلب آنان را مددجویان كم سواد تشكیل می‌دهند.
۳) مجموع افراد بررسی شده از لحاظ جرم در بند اصلاح و تربیت اردبیل در ۴ طبقه به شرح ذیل تقسیم شده‌اند.
(توزیع فراوانی افراد بررسی شده بر حسب نوع جرم)
جرم/ فراوانی/ درصد
سرقت/ ۲۸/ ۰۷/۴۳
ایراد ضرب/ ۱۹/ ۲۵/۲۹
اعتیاد/ ۱۵/ ۰۷/۲۳
قتل/ ۳/ ۶۱/۴
جمع / ۶۵/ ۱۰۰
همانطوری كه جدول فوق نشان می‌دهد كه از مجموع افراد مورد بررسی، بیشترین فراوانی مربوط به جرایم سرقت (با ۰۷/۴۳ درصد) و كمترین فراوانی نیز مربوط به جرایم قتل (با ۶۱/۴ درصد) می‌باشند. بقیه افراد بزه اعتیاد و مواد مخدر و ایراد ضرب و جرح ذكر كرده‌اند.
۴) مجموع افراد مورد بررسی شده از لحاظ تعداد خانوار در ۴ طبقه به شرح ذیل تقسیم شده‌اند.
(توزیع فراوانی افراد بررسی شده بر حسب تعداد خانوار)
تعداد خانوار / فراوانی/ درصد
۵ / ۲/ ۱۰/ ۴۰/۱۰
۹ / ۶/ ۳۲/ ۲۳/۴۹
۱۳ / ۱۰/ ۲۱/ ۳۰/۳۲
۱۷ / ۱۴/ ۲/۰۷/۳
جمع/ ۶۵/ ۱۰۰
همانطوری كه جدول فوق نشان می‌دهد بیشترین فراوانی مربوط به افرادی هستند كه تعداد خانوار آنان از ۶ تا ۹ نفر باشند. در واقع، این نشان دهنده اینست كه خانواده پرجمعیت بیشتر مرتكب جرم می‌شوند شاید علتش نیز این است كه بخاطر پرجمعیت بودن خانواده، والدین نمی‌تواند به فرزندانشان از نظر عاطفی رسیدگی نمایند.
۵) مجموعه افراد بررسی شده از لحاظ مدت تحمل كیفری در ۴ طبقه به شرح ذیل تقسیم شده‌اند.
(توزیع فراوانی افرا بررسی شده بر حسب مدت تحمل كیفری)
مدت تحمل كیفری به ماه /فراوانی/ درصد
۶ / ۱/ ۳۷/ ۹۲/۵۶
۱۲ / ۷/ ۱۶ / ۶۱/۲۴
۱۸ / ۱۳/ ۷ / ۷۷/۱۰
۲۴ / ۱۹/ ۵ / ۷۰/۷
جمع/ ۶۵/ ۱۰۰
با توجه به جدول فوق ملاحظه میشود كه اكثر افراد بررسی شده، مدت تحمل كیفری كوتاهی داشته یعنی از بین ۶۵ نفر افراد بررسی شده ۳۷ نفر آنان (با ۹۲/۵۶ درصد) تحمل حبس تا ۶ ماه می‌باشد در واقع این نشان دهنده اینست كه هر چه بر میزان تحمل كیفری افزوده می‌گردد از تعداد آنان كاسته میشود.
۶) مجموع افراد بررسی شده از لحاظ سابقه كیفری در ۴ طبقه بشرح ذیل تقسیم شده‌اند.
(توزیع فراوانی افراد بررسی شده بر حسب سابقه كیفری)
سابقه كیفری/ فراوانی/ درصد
۱/ ۴۵/ ۲۵/۶۹
۲/ ۱۵/ ۰۷/۲۳
۳/ ۲/ ۰۷/۳
۴/ ۳/ ۶۱/۴
جمع/ ۶۵/ ۱۰۰
همانطوری كه جدول فوق نشان می‌دهد از بین افراد بررسی شده در بند اصلاح و تربیت اردبیل افراد با سابقه به مراتب كمتر از افراد بدون سابقه است از بین ۶۵ مورد بررسی شده ۴۵ مورد آنان یعنی (۲۵/۶۹ درصد) دارای یكبار سابقه هستند بقیه افراد بررسی شده دارای ۲ بار یا بیشتر سابقه دارند.
۷) جدول زیر وضعیت خانوادگی بزهكاران در بند اصلاح و تربیت اردبیل را نشان می‌دهد.
(توزیع فراوانی افراد بررسی شده بر حسب مشكل خانوادگی)
مشكل خانوادگی/ فراوانی/ درصد
فوت والدین/ ۱۵/ ۰۷/۲۳
طلاق/ ۱۰/ ۳۸/۱۵
ازداوج مجدد / ۱۱/ ۹۲/۱۶
اعتیاد والدین/ ۱۵/ ۰۷/۲۳
ناسازگاری والدین/ ۳۵/ ۱۵/۵۳
عدم محبت/ ۲۵/ ۴۷/۳۸
از اطلاعات فوق می‌توان استنتاج نمود ه خانواده بزهكاران دچار نوعی اختلال و اشكال است. ۱۵/۵۳ درصد ناسازگاری در خانواده‌هایی كه پدر و مادر زنده بود و با هم بوده‌اند نمایانگر ارتباط نادرست خانوادگی است كه می‌تواند باعث اقدام به بزه در نوجوانان گردد. و ۴۷/۳۸ درصد آنان از محبت لازم كه اعضاء خانواده را بیكدیگر نزدیك می‌كند محروم بوده‌اند. بطور كلی می‌توان چنین استنتاج كرد كه روابط خانوادگی در این بزهكاران مطلوب نبوده و اشكالات مختلف خانوادگی وجود داشته است.
بررسی انجام شده در بند اصلاح و تربیت اردبیل نشان می‌دهد كه در بزهكاری نوجوانان روابط و اشكالات خانوادگی وجود داشته و بصورت زیر بوده است.
۱ ) نداشتن سرپرست و جدا بودن پدر و مادر از یكدیگر
۲ ) ناهنجاریهای خانوادگی و وجود اختلاف بین پدر و مادر
۳ ) عدم توجه به تربیت فرزندان و فقدان راهنمایی لازم به آن
۴ ) سخت‌گیری پدر و مادر و بدرفتاری آنان با فرزندان خود
۵ ) ظلم و ستم نا پدری یا نامادری
گلوك‌ها در مقایسه بین، ۵۰۰ جفت پسر بزهكار یا غیر بزهكار به این نتیجه رسید كه ۶۰% از بزهكاران در مقابل ۳۴% و غیر بزهكاران از خانواده‌هایی هستند كه از یكدیگر جدا شده، طلاق گرفته، یكی از اعضاء فوت شده، یا غیبت طولانی از خانه داشته‌اند.
بولبی اطلاعات حاصله از بسیاری از كشورها در مورد خانواده‌های از هم پاشیده را مورد مطالعه قرار داد و نتیجه گرفت كه از دست دادن مادر در اوائل كودكی بیش از دست دادن پدر زیان بار است.● علل و عوامل موثر در برهكاری :
علت بروز بزهكاری معمولاً علت واحدی نیست بلكه همیشه چندین علت دست به دست یكدیگر داده و باعث بروز بزه در افراد می‌گردند. اینك علل مهمی را كه می‌توان نسبت به سایر عوامل اساسی‌تر تشخیص داد در زیر اشاره می‌نمایم.
▪ عوامل اجتماعی:
جامعه شناسان به عوامل مستقیم و غیر مستقیم محیط و تراكم جمعیت، وضع سكونت، آلودگی هوا و غیره توجه كرده‌اند. نقش شرایط اجتماعی و تعارضاتی كه در چهارچوب آن به وقوع می‌پیوندد، انكارناپذیر است. مع ذلك نه می‌توان بزهكاری را تنها بر اساس عوامل اجتماعی بررسی كرد و نه یافته‌های مستقل این زمینه قبلی همواره هماهنگ است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد وقتی كه در جامعه‌ای ثبات و پایداری اجتماعی و جود نداشته باشد، جامعه در شرایط دشواری چون شورش، جنگ یا انقلاب باشد و یا پاره‌ای شرایط غیر عادی و ناسازگاری عمومی در جامعه رواج داشته باشد، میزان بزهكاری رو به افزایش می‌گذارد. و به عكس، هر قدر جامعه به سوی پایداری سوق داده شود، میزان بزهكاری كاهش می‌یابد.
▪ طبقه اقتصادی:
فقر یكی از عوامل مهم از انواع انحرافات از جمله دزدی و انحراف جنسی در مردم، به ویژه اطفال و نوجوانان است. فقر بی‌گمان به وجود آورنده سختی‌ها و ناملایماتی است كه اگر نتوان با آنها مبارزه كرد، خواه ناخواه انسان را به زانو در می‌آورد. بیشتر محرومیتها و برآورده نشدن تمایلات كه موجب عدم اطمینان اجتماعی میشود، ناشی از عامل فقر است و نمی‌توان آن را نادیده گرفت. بیكاری، كمبود مواد غذایی و پوشاكی، بی‌سوادی و عقب افتادگی، جهل و خرافات، عدم بهداشت كافی و انواع بیماریهای روحی و جسمی و حتی در سطح جهانی، جنگها و خونریزیها، ریشه در نیازهای مادی و ترس از فقر دارد. فقدان مسكن، زندگی در زاغه‌ها، سوء تغذیه و بهداشت ناكافی نیز كه با فقر، ارتباط دارند. از عوامل مهم بزهكاری به شمار می‌آیند.
▪ روابط والدین و نوجوان:
احتمال می‌رود مهمترین عامل مؤثر در بزهكاری، روش تربیتی نارس یا اختلال در شبكه ارتباطی خانواده باشد. تقریباً تمام پژوهشها نشان داده‌اند. والدین كه با كودكان خود مهربان نیستند بیشتر احتمال دارد كه فرزندانی بزهكار داشته باشند.
افزایش احتمال بزهكاری در خانواده‌هایی وجود دارد كه :
۱) والدین از روشهای انضباطی بسیار سخت گیرانه یا بسیار بی‌بند و بار و فریبنده استفاده می‌كنند.
۲) شیوه انضباطی به جای آنكه مبتنی بر استدلال باشند مبتنی بر تنبیه بدنی است.
۳) والدین نسبت به فرزندان خود به جای آنكه گرم و صمیمی و عاطفی باشند، بی‌توجه، غافل و تمسخر كننده هستند آشكار شده است كه كودكان بزهكار رابطه بسیار ضعیفی با پدران خود داشته و آنها را به عنوان الگوهای غیر قابل پذیرش ارزیابی می‌كنند. خانواده‌های كودكان بزهكار اغلب فاقد پدر بوده و با پدر غیبت طولانی دارد در حالی كه بزهكاری با جدایی و طلاق در خانواده همستگی دارد، ثابت شده است كه داشتن مشكلاتی در مدرسه با بزهكاری رابطه بالایی دراد هم چنین، والدین كه از مشكلات عاطفی رنج می‌برند یا آنهایی كه سابقه جنایی دراند بیشتر احتمال دارد كه كودكان بزهكار داشته باشند تنبیه والدین تأثیری بر تقلیل بزهكاری ندارد و موجب تشدید و گاهی انتقامجو می‌گردد. چنانچه روسو می‌گوید آنقدر كتك خوردم كه حساسیتم نسبت به آن كم شد و سر انجام كتك به نظرم به صورت پاداشی برای دزدیهایم در آمد. با خود می‌گفتم وقتی مثل یك دزد كتك می‌خورم حق دارم مثل یك دزد هم رفتار كنم متوجه شوم كه دزدیدن و كتك خوردن به هم مربوط هستند.
▪ نقش دوستان و همسالان:
همانند سازی شدید با همسالان با وابستگی به آنها، صرف نظر از طبقه اجتماعی ـ اقتصادی، عامل مهمی در بزهكاری است نوجوانی كه توسط والدینشان مورد طرد قرار گرفته‌اند برای كسب حمایت و تأیید به سوی همسالان كشانده می‌شوند. چنین نوجوانی در مدرسه ضعیف هستند و به دنبال افرادی می‌گردند كه مانند خودشان باشند از این رو احتمال دارد كه دست به اعمال ضد اجتماعی زنند و همدیگر را برای این اعمال مورد تشویق قرار دهند. در سؤال از بزهكاران در بند اصلاح و تربیت اردبیل در این باره كه از چه كسی بزه را فرا گرفته‌اند اظهاراتی داشتند. از اظهارات بزهكاران بر می‌آید كه دوستان بالاترین منبع یادگیری بوده‌اند مسئله توجه بیشتر والدین و مربیان را به كنترل و نظرات بر دوستان فرزندان و مربیان می‌طلبد.
افرادی كه از آنان یاد گرفته‌اند/ فراوانی/ درصد
دوستان/ ۴۰/ ۵۳/۶۱
خود شخص / ۱۵/ ۰۷/۲۳
اتفاقی و بدون تقصیر/ ۱۰ / ۷۰/۱۵
جمع/ ۶۵/۱۰۰
همانطور كه در جدول بالا مشهود است بیشترین فراوانی در مورد افراد بررسی شده در بند اصلاح و تربیت اردبیل مربوط به افرادی است كه از دوستان فرا گرفته‌اند با (۵۳/۶۱ درصد)
▪ عوامل روان شناختی:
روان شناسان علل مختلفی را برای بزهكاری بر شمرده‌اند گاهی بزهكاری را نتیجه ناكامی و تعارضات شدیدی می‌دانند كه كودك در حال رشد به شدت از آنها رنج می‌برد، روان شناسان اهمیت زیادی به روابط مادر و فرزند داده‌اند. محرومیت از وجود مادر عامل بزرگی است كه باعث بزهكاری یك نوجوان میشود. بزهكاری با صفات روان شناختی مختلفی همراه است كه برخی از آنها عبارتند از هوش كمتر از متوسط سطوح بالای خشم درونی و رفتار پرخاشگرانه، ناشكیبایی، نیاز به هیجان، فقدان هم حسی با دیگران و سطوح یا بین استدلال اخلاقی ثابت شده است كه بزهكاران نسبت به غیر بزهكاران عزت نفس پائین‌تری داشته است بعضی از دانشمندان، ضعف و كم خونی و خستگی زیاد و كمی تغذیه را نیز جزو عوامل بزهكاری ذكر نموده‌اند. مهمترین اختلالات روانی كه منجر به بزهكاری می‌گردد و به آنها نام بیماریهای شخصیت نیز داده‌اند عبارتند از :
۱) بیقراری: فرد فاقد قدرت تشخیص خیر از شر می‌گردد.
۲) كژخوئی: یكنوع تمایل ذاتی است به فساد و بدی
۳) پارانوئیهایها: كه اشخاص بد بین، خود پرست، خود خواه و متنفر از اجتماع می‌باشند
۴) صرع: اشخاصی هستند دروغ پرداز، گیج و متظاهر و اغلب در اثر حمله ناگهانی مرتكب ضرب و جرح و قتل می‌گردد.
۵) هپستری: كه مهمترین علائم آن بی‌حسی، كار نكردن یك عضو، گرفتگی صدا، تهوع و تنگی نفس
۶) كاتاتونی: كه یك حالت منفی بافی و لجاجت، خشم و فریاد و ناگمانی و گاهی حمله به دیگران از علائم آن می‌باشند.
۷) برخی اختلالات روانی: كه مهمترین علائم آن عبارتند از وسواس، انزوا، رفتار كودكانه و توهم از اینكه دشمنان می‌خواهند او را از بین ببرند بنابراین احتمال ارتكاب جنایت دارند.
عوامل دیگری كه با میزان بالا بزهكاری همراه است عبارتند از، تغییرات سریع اجتماعی، مهاجرت، زندگی در شهرهای شلوغ و پرجمعیت و تماشای مكرر برنامه‌های خشونت بار
بسیار ی از روان شناسان معتقدند كه شروع زودرس رفتار بزهكارانه نشان دهنده رفتار ضد اجتماعی شدید و طولانی مدت خواهد بود. از قبل اعتقاد بر این بود كه سه علامت در اوائل كودكی ایجاد آتش سوزی ـ شب ادراری، آزار حیوانات نشان دهنده رفتارهای ضد اجتماعی در سالهای بعد زندگی خواهد بود. پژوهش نشان می‌دهد عوامل دیگر عبارتند از: جنگجو بودن، جار و جنجال به راه انداختن، داشتن مشكلاتی در مدرسه و گریز از مدرسه و ناتوانی سازگاری با دیگران.● علتهای دیگر بزهكاری عبارتند از:
۱) خانواده‌های ستیزه‌گر و متلاشی شده، چنین خانواده‌هایی یكی از عوامل اصلی و اولیه گرایش به بزهكاری محسوب شده است. زیرا اكثر ناراحتی‌های نوجوانان زائیده امر و نهی و سخت‌گیریهای والدین و بی‌مهری در كودكی و محرومیت و عدم رفاه و امنیت، عصبانیت والدین سستی اصول اخلاقی، حمایت زیاد از نوجوانان، آرزوهای جاه طلبانه والدین برای نوجوانان می‌باشد كه گاهی هم به جنون منتهی می‌گردد. نوجوانانیكه در كودكی و در نوجوانی از آزادی و وسایل اولیه زندگی محروم بوده و نتوانسته‌اند به تحصیلات خود ادامه دهند مسلماً می‌خواهند حقوق از دست رفته را بدست آورند و انتقام خود را از والدین و اجتماع بگیرند اینست كه بطور عمدمی به دنبال اعمالی می‌روند كه برای آنها منع شده است بنابراین به طغیان و تجاوز برعلیه حقوق دیگران از طریق ارتكاب بزهكاری اقدام می‌نمایند، تا بدین‌وسیله فشارهای درونی و ناراحتی‌های خود را تسكین داده باشند. غافل از اینكه دردی بر دردهای خود خواهند افزود. منازعات خانوادگی اعم از مشاجرات والدین و یا مشاجرات بین فرزندان، اعتیاد والدین به مواد مخدر و مشروبات الكلی، از رواجهای مكرر بوجود آوردن برادران و خواهران ناتنی، حسادت و تبعیض بین فرزندان، طلاق و غیره، همگی از عوامل معم بزهكاری نوجوانان و اطفال محسوب می‌گردند. اینگونه خانواده‌ها سازمانهائی بدون رخ هستند كه هیچگونه عاطفه و محبتی بر آن حكمفرما نیست و بهمین جهت نوجوان احساس ناامنی می‌كنند و همین اضطراب و نگرانی و عدم تأمین زندگی اجتماعی او را وادار به خدافكاری می‌نماید. اینگونه نوجوانان به شدت از والدین خود ناراضی بوده و در عین حال چون نمی‌توانند با آنها ستیزه كنند، به ناچار شورش و طغیان خود را در خارج از خانواده و نسبت به هم ردیفان والدین خود كه اولیای اجتماع باشند به ظهور می‌رسانند، كودكی كه دائماً در خانواده با بی‌مهری و خشونت روبرو بوده است نه تنها در نوجوانی احساس خشم نسبت به آنها می‌نماید بلكه خشم خود را به خارج از خانواه نیز انتقال خواهد داد كه به آن می‌توان نام بزهكاری داد.
همچنین خانواده‌ایكه خاطر یكی از والدین باشد احتمالاً موجب ناراحتی و طغیان نوجوانان آن خانواده می‌گردد. زیرا اگر مادر نباشد نوجوان یا اطفال از كودكی احساس كمبود نموده و عواطف ناخوشایندی در او ایجاد میشود كه عامل مهم بزهكاری به شمار می‌رود.
۲) مدرسه: مدرسه بعد از خانواده نقش بسیار مهمی در زندگی اجتماعی كودك و نوجوانان به عهده دارد زیرا دانش‌آموز اغلب بیشتر وقت زنده و فعال خود را در مدرسه می‌گذراند بنابراین اولیاء آموزشگاه بخوبی می‌توانند ضمن مراقبت و كنترل رفتارهای نوجوانان به مشكلات و ناسازگاری آنها پی‌ببرد. از طرف دیگر موقعیت و رفتار و برنامه‌های مدرسه اثر مهمی در علاقمندی و یا فرار از نوجوانان از مدرسه دارد. مدرسه همچنین رشد فكری، عاطفی و اجتماعی كودكان میشود و با آموزش حرفه‌ای خاص آنها را برای وارد شدن به دنیای بزرگسالان آماده می‌سازد.
۳) مهاجرت: عامل دیگر كه امروزه افزایش بزهكاری اطفال و نوجوانان گردیده مهاجرت از روستا به شهر و مشكلات مربوط به حاشیه نشینی دست وضع مساعد و مطلوب مراكز شهری و تمركز امكانات رفاهی در شهرها باعث شده همه ساله عده‌ای از روستائیان به نقاط شهری و عده‌ای از كشورهای فقیر به كشورهای پیشرفته مهاجرت كنند. كمبود مسكن مناسب و عدم انطباق با قواعد و معیارهای حاكم بر جوامع شهری باعث می‌گردد كه اینگونه مهاجرین با سكونت در زاغه‌های حاشیه شهر، عملاً زندگی مجرمانه‌ای را آغاز نمایند.
افزایش جرایمی نظیر سرقت، خرید و فروش استعمال مواد مخدر در این گونه، افراد، امروزه، به صورت معضلی بزرگ در آمده است بدیهی است سهم افراد خردسال در این میان بیش از سایرین می‌باشد. مهاجرین برای كسب درآمد، اطفال خردسال را نیز وادار به كارهای كاذب نموده، عملاً راه سوء استفاده از آنها را برای دیگران باز می‌گذارند و خود با دیگران آنان را به تكدی، سرقت، جیب بری و با خرید و فروش مواد مخدر وادار می‌كنند.
بعضی از دانشمندان و اساتید معتقدند كه مهاجرتهای داخلی و بین المللی، امروز یكی از دلایل عمده افزایش نرخ بزهكاری مخصوصاً در ماین نسل اول مهاجرین می‌باشد
۴) گسترش و توسعه وسایل ارتباط جمعی: پیشرفت و توسعه وسایل ارتباط جمعی علی رغم تمامی مزایا كه داشته است دارای معایبی نیز می‌باشد. با توسعه وسایل تصویری از قبیل تلویزیون یا مجلات، سینما، رایانه و اینترنت اینگونه وسایل تبدیل به مدارس آموزشی مجرمانه‌ای برای افراد اطفال و نوجوانان گردیده است كه استعداد یادگیری و تقلید آنه بسیار زیاد می‌باشند. نمایش فیلمهای رزمی و جنگی، افزایش صحنه‌های سرقت ماهرانه و افزایش صحنه‌های قبیح هر كدام در نوع خود باعث تأثیر منفی بر اینها و گرایش آنان به اعمال مجرمانه مذكور گردیده است.
بدیهی است آشنایی با اینگونه مسائل هر روز بر میزان و گستره جرایم اطفال و نوجوانان می‌افزاید.
در ارزیابی برنامه‌های سه شبكه تلویزیون آمریكا یعنی ABC و NBC و CBS معلوم شده است كه این شبكه‌ها در برنامه‌های خود در هر هفته ۹۲ مورد حمله با اسلحه گرم، ۱۱۳ صحنه تجاوز به عنف، ۹ صحنه خفه كردن، ۱۶۸ صحنه نزاع با مشت و لگرد و ۱۷۹ مورد تخلف از قانون را نمایش می‌دهند. از سوی دیگر، هر كودك تا رسیدن به سن ۱۴ سالگی جمیعاً ۱۳۰۰۰ مورد قتل و تجاوز را مشاهده می‌كنند.
به علاوه، چون بیشتر تماشاچیان تلویزیون را طبقات فقیر و محروم جامعه تشكیل می‌دهند كه به علت نداشتن سرگرمی متنوع دیگر به تلویزیون پناه می‌برند، بنابراین تأثیر تلویزیون در ترغیب آنان به دزدی بیشتر بوده است.
● پیشگیری و بازداری اطفال و نوجوانان در مقابل بزهكاری:
روشهای درمانی بسیار زیادی برای درمان و كاهش بزهكاری مورد استفاده قرار گرفته است اعتقاد عمومی بر اینست كه گسترش برنامه‌های اجتماعی نظیر: گواهی پیش از ازدواج، تأسیس درمانگاههای ویژه برای زنان باردار و ایجاد زایشگاهها و درمانگاههای ویژه نوزادان، برقراری و كمك هزینه‌های خانوادگی و بالا بردن سطح آموزش و پرورش، روان درمانی فدی و گروهی، خانواده درمانی، اصلاح رفتار، كارآموزی، تفریح و مطالعه كتاب و چندین عوامل دیگر، متناسب‌ترین راه برای پیشگیری از ارتكاب بزهكاری اطفال و نوجوانان می‌باشد ذیلاً نكاتی به عنوان راهكارهای پیشگیری و مقابله با زمینه‌های بروز ارتكاب جرم و بزه، بصورت تیتروار مورد اشاره قرار می‌گیرند.
الف) ایجاد محیطی آرام و سالم در خانواده برای اینكه خانواده از محیطی آرام و سالم بر خوردار باشد رعایت نكاتی ضروری است.
۱) برقراری دوستی و تفاهم بین والدین.
دوستی و تفاهم پدر و مادر موجب آسایش خاطر و اطمنیان كودك و نوجوانان در خانواده می‌گردد. از هنگامی كه نوزاد چشم به جهان می‌گشاید به محبت، لبخند، مواظبت و نگهداری نیازمند است. از این رو اگر در مواردی مشكلات و مسائلی در روابط پدر و مادر وجود داشته باشد، لازم است این مسائل را نزد فرزندان آشكار نكنند یا احیاناً یكی در غیاب دیگری به انتقاد و بدگویی از طرف مقابل نپردازد. اگر پدر نزد فرزندان، مادر را مورد اهانت داشت؟ پس باید در روابط خانواده سعی شود با گذشت و سازش روابط عمومی صمیمانه را روز به روز مستهكم‌تر ساخته و انتظارات نامعقول و سخت گیری صمیمت را به سردی و درگیری تبدیل نكنیم كه در این صورت اولین كسی كه ضربه خواهد خورد، فرزندان معصوم و بی‌گناه می‌باشد.۲) همبازی شدن با كودك و نوجوان:
والدین باید امكان سرگرمی، استراحت و تفریحات سالم را برای فرزندانشان فراهم كنند. شركت در مسابقات ورزشی، رفتن به پارك و ترتیب دادن مسافرتهای دسته‌جمعی، رفتن به باشگاههای ورزشی و تفریحی، فرهنگی و مجامع دینی می‌تواند از بروز بزهكاری جلوگیری كند. تفریح و ورزش با كودكان و نوجوانان همیشه لذت بخش و شادی آفرین است.
۳) احترار از رقابت در جلب محبت فرزندان:
اگر والدین بخواهند كه فرزندان آنها در كنارشان باقی بمانند و مسائل ساده باعث قطع ارتباط روحی آنان نشود، باید بتوانند رابطه‌ای صمیمانه با فرزندان خود داشته باشند.
علاوه بر این، وجود رابطه صمیمانه میان والدین و فرزندان محیط خانه را به پناهگاهی عاطفی و امن برای فرزندان تبدیل می‌كند كه آنها می‌توانند در آن آرام گیرند، احساس امنیت كنند.
اگر محیط خانواده برای اعضای آن یك محیط دوستانه باشد و دختر بتواند در مواقع حساس كه با یك بحران روحی روبر میشود، موضوع را با پدر و یا مادر خود مطرح كند، قطعاً از بسیاری از انحرافات كه درسر راه دختران نوجوان قرار می‌گیرد، جلوگیری خواهد شد.
۴) عدم ایجاد ناسازگاری در محیط خانواده:
ناسازگاری محیط خانواده، كودكان و نوجوانان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. اگر اختلافات والدین به طلاق و جدائی منتبح گردد و طفل از محبت و توجه والدین یا یكی از آنها محروم شود، از محیط زندگی گریزان و اصولاً دلسرد و افسرده خواهد شد و این وضع او را به راه انحراف، لغزش و بزهكاری خواهد كشانید.
۵) عدم پرخاشگری والدین نسبت به خود و یا نسبت به فرزندان:
پرخاشگری والدین نسبت به یكدیگر و یا نسبت به فرزندان خود، كودك را از محیط خانواده فراری و ناراضی می‌سازد و ممكن است این عدم رضایت او را به سمت بزهكاری سوق دهد.
۶) پرورش حس اعتماد به نفس:
از دست دادن اعتماد به نفس موجب فلج شدن فكر و روح انسان میشود، او را از خود مأیوس و متكی وابسته به دیگران‌بار می‌آورد. والدین به جای اینكه همواره روی نقاط ضعف فرزند خود انگشت بگذارد و بخواهند از طریق سرزنش او را اصلاح كنند، باید در كنار نقاط ضعف بیشتر به نقاط مثبت و امتیازات او توجه كنند و در این زمینه او را تأیید و تشویق نمایند تا اعتماد به نفس او بیشتر و شود. توجه به نقاط مثبت باعث ایجاد و اعتماد نسبت به والدین و برقرار ارتباط روحی و عاطفی با آنها میشود.
۷) حفظ شخصیت فرزندان:
جوانان و نوجوانان دوست دارند ه به شخصیت او مورد توجه و احترام قرار گیرد و به هیمن سبب به صورتهای مختلف به ابراز شخصیت می‌پردازد.
اگر روزی دست به خطا زد، سعی می‌كند كه آن را از دید دیگران پنهان سازد تا خوار نشود. از این حیث شایسته است:
ـ اولاً: از هر عملی كه باعث خدشه‌دار كردن عزت و كرامت فرزندان میشود، اجتناب كنیم. اهانت، تحقیر، بكار بردن الفاظ طعن‌آلود، سركوفت زدن، شكست‌ها را به رخ او كشیدن، سرزنش بی‌جا، عواملی هستند كه باعث از میان رفتن احساس شخصیت در فرزندان میشود.
ـ ثانیاً: برای اصلاح و معایب فرزندان خود از روشهای غیر مستقیم استفاده كنیم.
ـ ثالثاً: اگر لازم آید كه خطائی را بخواهیم بطور مستقیم یادآوری كنیم بهتر است این تذكر بصورت علنی و آشكار در حضور دیگران نباشد.
و یا اگر فرزند خودش عذرخواهی كرد باید عذر او را به راحتی پذیرفت.
۸) مشورت با فرزندان: این مشورتها سبب میشود:
اولاً آنها احساس كنند كه در خانواده به حساب می‌آیند بدین ترتیب آنچه را كه در دل دارند با والدین خود در میان بگذارند و همین امر سبب پیدایش صمیمت و همدلی در خانواده می‌گردد.
ثانیاً: اگر فرزندان مورد مشورت قرار گیرند این امر سبب میشود ه والدین به تدریج راه و روش فكر كردن و تصمیم‌گیری را به آنان بیاموزند برخی از افراد با وجود برخورداری از تحصیلات عالی، در تصمیم گیری بسیار ناتوان بوده و در زندگی اجتماعی و خانوادگی با مشكلات جدی روبرو می‌شوند.
اینگونه افراد كسانی هستند كه در محیط خانوادگی به درستی پرورش نیافته‌اند.
۹) ابراز مهر و محبت به فرزندان:
باید فرزندان را از مهر و محبت سیراب كرد. محبتی كه فرزندان در خانواده می‌بیند، موجب آرامش روانی آنها شده و همین آرامش روان آنها را از تمایل به بسیاری از لغزش‌های اخلاقی باز می‌دارد. البته باید خاطرنشان نمود كه تأكید بر محبت به معنای افراط نیست محبت باید چنان باشد كه:
ـ اولاً: فرزندان بیش از حد وابسته بار نیایند و بتوانند در غیاب والدین روی پای خود بایستند و همواره خود را محتاج توجه و یاری آنها نبینند.
ـ ثانیاً محبت افراطی باعث میشود كه فرزند از خود راضی، پرتوقع داری بار بیاید هنگامی كه وارد اجتماع میشود چون توقعات او برآورده نمی‌شود، سر خورده و مأیوس و افسرده می‌گردد.
خلاصه والدین باید در رفتارهای خود به نكات زیر توجه داشته باشند:
ـ با كودك و نوجوان ارتباط گرم و عاطفی برقرار كند.
ـ برای نوجوان ارزش قائل شوند واز به كار بردن صفاتی كه بی ارزش را القاء می‌كند، پرهیز كنند
ـ در حل مسایل به جای پرخاشگری بر خرود منطقی داشته باشند تا برای نوجوان الگو شود.
ـ نوجوان را از توجه به لذات زودگزر مسخ كنند و نظر آنان را را به لذات دراز مدت و منطقی جلب كنند.
ـ زمینه استفاده از تفریحات سالم و ارزشهای مناسب را برای فرزندان خود فراهم كنند.
ـ از تنبیه نوجوان پرهیز كنند و از پاداشهای مناسب در مقابل رفتارهای مطلوب استفاده نمائید.
از تماشای فیلمهای غیر اخلاقی توسط كودكان و نوجوانان جلوگیری به عمل آورند.
در همین راستا، افزایش مراكز خدمات روان شناختی و مشاوره و ارتقاع سطح فرهنگی عمومی برای مراجعه به این گونه مراكز در همه مقاطع زندگی، مخصوصاً در دورانهای بحرانی كمك موثری در جهت مصون نگهداشتن افراد در برابر ارتكاب بزهكاری و اعمال مجرمانه محسوب می‌گردد.
تهیه و تنظیم: بهرام پیراسته
منابع :
۱ ـ آسیب شناسی اجتماعی، هدایت‌ا... ستوده
۲ ـ بزهكاری اطفال و نوجوانان، دكتر هوشنگ شامبیاتی
۳ ـ روان شناسی اجتماعی، دكتر یوسف كریمی
۴ ـ روان شناسی نوجوانان، دكتر اسماعیل بیابانگرد
۵ ـ روان شناسی نوجوانان و جوانان
۶ ـ مبانی جامعه شناسی، ترجمه منوچهر صبوری
۷ ـ مجرم كیست و جرم شناسی چیست؟ تألیف دكتر تاج زمان دانش
منابع :
۱ ـ آسیب شناسی اجتماعی، هدایت‌ا... ستوده
۲ ـ بزهكاری اطفال و نوجوانان، دكتر هوشنگ شامبیاتی
۳ ـ روان شناسی اجتماعی، دكتر یوسف كریمی
۴ ـ روان شناسی نوجوانان، دكتر اسماعیل بیابانگرد
۵ ـ روان شناسی نوجوانان و جوانان
۶ ـ مبانی جامعه شناسی، ترجمه منوچهر صبوری
۷ ـ مجرم كیست و جرم شناسی چیست؟ تألیف دكتر تاج زمان دانش
منبع : قوه قضائیه
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست