ضایعات و زخم‌های دهان

مهمترین کار دندان‌ها جویدن است. اگر بتوانیم غذا را خوب بجویم ‌از خوردن غذا بیشتر لذت خواهیم برد. اگر غذا خوب جویده شود هضم غذا راحت‌تر انجام می‌شود و مشکلات گوارشی کمتری خواهیم داشت. همه دوست دارند دندان‌های سالم و دهان خوشبویی داشته باشند. بوی بد دهان علاوه بر اینکه موجب دوری اطرافیان می‌شود برای خود ما نیز آزاردهنده است.
بسیاری از بیماری‌ها مثل گلودرد، سینوزیت و بیماری‌های داخلی موجب بوی بد دهان می‌شوند اما یکی از دلایل بوی بد دهان باقی ماندن ذرات غذا بین دندان‌ها و رشد میکروب روی آنهاست. اولین اقدام برای برطرف کردن بوی بد دهان پیشگیری از خرابی دندان‌ها و عفونت‌های لثه است.
با رعایت بهداشت دهان و دندان‌ها دچار عفونت‌های لثه و دندان‌ها نمی‌شویم. این نوع عفونت‌ها را نباید کم‌اهمیت دانست زیرا عفونت‌های لثه و دندان به دهان محدود نمی‌شوند و ممکن است از طریق خون به سایر قسمت‌های بدن مثل قلب برسند و باعث آسیب آنها بشوند.
برای داشتن دندان‌های سالم مراقبت از دندان‌ها باید از ابتدای زندگی آغاز شود. هریک از ما برحسب اینکه چقدر بهداشت دهان و دندان‌هایمان را رعایت کرده باشیم ممکن است تعدادی دندان سالم، پرکرده، روکش‌شده یا دندان مصنوعی داشته باشیم. در هر سنی با داشتن دندان طبیعی یا مصنوعی و حتی بدون دندان باید بهداشت دهان را رعایت کنیم.
ضایعات و زخم‌های دهان ممکن است نیاز به درمان‌های موضعی یا خوراکی داشته باشد. رژیم‌درمانی باید تغذیه مناسب، نوشیدن مایعات کافی، کاهش درد، حفظ بهداشت دهان، کنترل عفونت ثانوی و کنترل موضعی پیشرفت بیماری را در بربگیرد.
اصول زیر برای بهبود ضایعات دهان پیشنهاد می‌شود. در صورتی که سئوالی داشته باشید یا این راهنما با آ‌نچه شنیده‌اید فرق می‌کند حتما آن را با پزشک خود در میان بگذارید.
● کنترل موضعی ضایعه دهان
یک قاشق چایخوری جوش‌شیرین یا یک قاشق چایخوری نمک و یک قاشق چایخوری جوش‌شیرین را در یک لیتر آب ولرم حل کنید و هر دو ساعت دهان‌شویه کنید.
اگر درد دارید می‌توانید از مخلوط شربت دیفن هیدرامین همراه با شربت معده با ترکیب مساوی یک قاشق چایخوری ۵ دقیقه قبل از غذا دهان‌شویه و از دهان خارج کنید. مواظب باشید هنگامی که
غذا می‌خورید و حفره دهانتان بی‌حس است غذایی که نیاز به گاز گرفتن دارد خودداری کنید.
اگر دهانتان خشک است تمام روز و هر ۱۰ دقیقه مداوم آب خنک بنوشید. باید از دهان‌شویه‌های تجاری محتوی الکل یا نوشیدن قهوه و چای خودداری کنید زیرا این ترکیبات خشکی دهان را بیشتر می‌کند.
● مراقبت دندان‌ها و لثه
دقیق بهداشت دهان الزامی است زیرا ضایعات مخاطی دهان با پلاک‌ها و باکتری‌های دندان‌ها در تماس هستند که معمولا باعث عفونت ثانویه می‌شوند:
برای رساندن بهداشت دهان به سطح ایده‌آل با جرمگیری دندان‌ها به دندانپزشک مراجعه کنید.
دندان‌ها را بعد از هر غذا آهسته نخ بکشید، مواظب باشید لثه‌ها را زخم نکنید.
قبل از استفاده از نخ دندان دست‌ها را با آب و صابون بشویید. حدود ۳۵ سانتیمتر از نخ دندان را ببرید. دو طرف نخی را که بریده‌اید دور انگشت وسط هر دو دست بپیچید. سه انگشت آخر را ببندید و حدود ۲ تا ۵/۲ سانتیمتر از نخ را میان دو انگشت شست و سبابه قرار بدهید. نخ دندان را آرام به صورت رفت و برگشت در فضای بین دندان‌ها حرکت بدهید.
با باز کردن تدریجی نخ از دور انگشت وسط از قسمت‌های تمیز نخ استفاده کنید.
شیار بین لثه و دندان محل مناسبی برای گیر کردن مواد غذایی و تشکیل جرم دندانی است. تمیز کردن این ناحیه از دندان‌ها در پیشگیری از بیماری‌های لثه بسیار موثر است.
بعد از هر غذا مسواک کنید، از مسواک نرم و خمیر دندان‌های حاوی فلوراید استفاده کنید، سعی کنید از خمیر دندان‌های حاوی کلسیم پیروفسفات اجتناب کنید چون طبیعت آن سوزش‌آور است.
اگر مسواک بسیار تحریک‌کننده است می‌توان با گوش‌پاک‌کن‌های پنبه‌ای باقیمانده‌ نرم غذا را از روی دندان‌ها پاک کنید.
بعد از مسواک زدن آن را با آب بشویید تا بقایای خمیر دندان و مواد غذایی داخل آن نماند.
می‌توان برای نرم کردن بیشتر موهای مسواک آن را مدتی زیر آب گرم نگاه دارید.
گرداندن آب در دهان بعد از هر غذا یا خوردن هر مواد دیگر باقیمانده نرم مواد غذایی را پاک می‌کند.
هر چند وقت یکبار مسواکتان را عوض کنید. مسواکی که موهای آن خمیده یا نامنظم شده
یا رنگ آن تغییر کــرده اصلا مناسب نیست. معمولا از یک مسواک بیشتر از ۳ یا ۴ ماه نمی‌توان استفاده کرد.
اگر دندانپزشک محلول ضدپلاک مثل کلر هگزیدن تجویز کرده ۲ یا ۴ بار در روز و هنگامی دهان‌شویه کنید که نمی‌توانید از سایر روش‌های بهداشت دهان استفاده کنید.
برای جلوگیری از پوسیدگی دندان از ژل فلوراید یا دهان‌شویه فلوراید یک بار در روز بعد از مسواک استفاده کنید. در صورت امکان آدامس بدون قند بجویید.
پس از مسواک زدن لثه‌های خود را با انگشت ماساژ بدهید.
اگر موقع مسواک زدن لثه شما خونریزی می‌کند مسواک زدن را قطع نکنید ولی به دندانپزشک مراجعه کنید.
از نمک خشک یا جوش شیرین برای مسواک کردن یا شستن دندان‌ها با انگشت استفاده نکنید. این مواد خشک باعث ساییدگی دندان می‌شوند.
● تغذیه
خوردن غذا و مایعات کافی برای سلامت دهان و بدن بسیار مهم است. از مکمل‌های غذایی استفاده کنید.
اگر دهانتان زخم است و غذا خوردن مشکل است می‌توانید غذا را در مخلوط‌کن نرم کنید و کاملا سرد بخورید.
● نگهداری
در فواصل برنامه‌ریزی‌شده به دندانپزشک مراجعه کنید تا ارزیابی منظمی از سطح بهداشت دهانتان داشته باشید.
دارو را فقط باید پزشک یا دندانپزشک تجویز کند.

دکتر محمدمراد حاصلی

منبع : سلامت نیوز