میرزا محمد شفیع وصال شیرازی

جنسیت: مرد
نام پدر: محمد اسماعیل
تولد و وفات: (۱۱۹۷ -۱۲۶۲) قمری
محل تولد: ایران - فارس - شیراز
شهرت علمی و فرهنگی: عالم ، ادیب ، شاعر ، عارف ، خطاط
مکنی به ابواحمد. مشهور به میرزای کوچک. وی از هنرمندان ذوفنون بود که در شیراز به دنیا آمد. خاندانش در دورهٔ صفویه و افشاریان و زندیان دارای مناصب دیوانی بودند و خود نیز از بزرگان دانش و ادب و هنر در دورهٔ فتحعلی‌شاه قاجار و محمد شاه قاجار بود. او در آغاز جوانی به تحصیل دانش پرداخت و از علوم و فنون عصر خویش بهرهٔ کافی یافت و چون دارای ذوق و مشرب عرفانی بود ، دل در صحبت مشایخ صوفیه بست و به میرزا ابوالقاسم سکوت سرسپرد. میرزا محمد شفیع در نوشتن خطوط سبعه استاد بود و بویژه ، در خط نستعلیق و نسخ مهارت بسزایی داشت. از شاگردان وی در خط نستعلیق ، میرزا فتحعلی حجاب شیرازی است در شعر ، عمدهٔ شهرت وی به واسطهٔ غزلیات عارفانه و مراثی شورانگیزی است که به پیروی از محتشم کاشانیسروده است. همچنین قصایدی نیز در مدح شاهان قاجار و بزرگان شیراز دارد. وی در تنخستیت اشعار خود مهجور تخلص می‌کرد ، اما پس از آشنایی با میرزا ابوالقاسم سکوت تخلص وصال را برگزید. وصال علاوه بر این فضایل ، صدایی خوش داشت و مشهور است که سه تار می‌نواخته است. وی گویا در نقاشی و تذهیب و صحافی متبحر بوده و آورده‌اند هنگامی که فتحعلی‌شاه برای بازدید خطهٔ فارس به شیراز رفته بود ، وصال قرآنی را که با هفت خط نوشته شده بود و در تذهیب و تجلید آن هنرمندی بسیار به کار برده بود ، به شاه تقدیم کرد. و فتحعلی‌شاه نیز کمالات وی را ستود. از مصاحبان و معاشران او قاآنی شیرازی است. وصال در طول حیاتش ، یک بار عازم سفر هنذدوستان ، از زادگاه خود به بوشهر رفت ، لیکن در آنجا از سفر خود منصرف شد و دوباره به شیراز بارگشت. وی در اواخر عمر نابینا شد و در شیراز درگذشت و در بقعهٔ شاه‌چراغ دفنن گردید. از آثار او: "مثنوی بزم وصال" ، در هفت هزار بیت؛ تکمیل "فرهاد و شیرین" وحشی بافقی؛ ترجمهٔ "اطواق‌الذهب" زمخشری ، به فارسی؛ "سفینه" ، در تفسیر احادیث قدسیه ، "صبح وصال" ، به سبک "گلستان" سعدی؛ "دیوان" شعر. از خطوط او: یک نسخه "اوصاف‌الاشراف" خواجه نصیر ، به قلم کتابت متوسط؛ با رقم: "حرره‌العبد الاقل محمد شفیع‌المشهور بمیرزا کوچک ، المتخلص بوصال سنهٔ ۱۲۳۹"؛ ادعیهٔ نیم ربعی ، نسخ کتابت و نستعلیق کتابت خفی خوش ، با رقم: "اقل...میرزا کوچک مسمی بمحمد شفیع متخلص بوصال... ۱۲۴۳" ، یک نسخه "کلیات" سعدی ، به قلم نستعلیق کتابت خفی خوش ، با رقم: "حرره‌العبد...میرزا کوچک ابن‌المرحوم میرزا محمد اسمعیل‌الشیرازی...سنهٔ ۱۲۴۵"؛ یک نسخه دفتر اول "مثنوی" مولانا ، به قلم کتابت خفی عالی ، با رقم: "...محمد شفیع المشتهر به میرزا کوچک المتخلص بوصال فی دارالعلم شیراز ۱۲۴۶"؛ یک نسخه :"حدیقهٔ الحقیقهٔ" سنائی ، به قلم کتابت جلی خوش ، با رقم: "کتبه العبد‌العاصی محمد شفیع متخلص به وصال الشیرازی...سنهٔ هزار و دویست و پنجاه و پنج"؛ چند نسخه از کلام‌الله مجید ، به خط نسخ و رقاع عالی و خوش ، با تاریخ‌های ۱۲۳۶ ، ۱۲۵۴ ، ۱۲۵۵ ، ۱۲۵۹ق و قطعات مختلف دیگر.

منبع : مطالب ارسالی