تعاریف بسیار خلاصه برق و الکترونیک

● شبكه به هم پیوسته
شبكه ملی یا فرا ملی را یک شبكه بهم پیوسته گفته و می‌تواند سیستم‌های شبكه‌ای مختلفی را به هم در سرتاسر كشور ارتباط دهد . شبكه بهم پیوسته می‌تواند انرژی برق را بنحو اقتصادی توزیع نماید . این شبكه می‎تواند در بعضی نقاط به سیستم برق كشورهای همسایه هم متصل گردد .
● خارج از شبكه
شبكه‌های منطقه‌ای یا استانی و یا شبكه‌های جزیره‌ای كه به شبكه‌های مجاور یا شبكه بهم پیوسته سراسری ارتباط و اتصال نداشته باشند .
● پست یا ایستگاه برق
محلی است كه با مجموعه ای از تاسیسات و تجهیزات برقی شامل ترانسفورماتورها ، كلیدها ، سكسیونرها ، وسایل اندازه گیری ، خطوط ورود و خروج راكتور و كاپاسیتور و ... برای انتقال و توزیع برق از آن استفاده می‎شود .
● انواع پست از نظر جغرافیائی
۱) پست GIS (كمپكت فشرده) :
به پستی گفته می‌شود كه عایق استفاده شده در آن گاز SF۶ است . یعنی تمام اجزای پست (بریكر - باس‎بار - سكسیونر و …) با فضای آزاد ارتباطی ندارد Gas Isolated Substation و به همین دلیل فضای كمی را اشغال می‌نماید و سرپوشیده است (indoor)
۲) پست متعارف (AIS ):
به پستی گفته می‌شود كه كلیه تجهیزات اصلی در فضای باز قرار می‌گیرند و با توجه به شرایط آب و هوائی سطح اشغال شده توسط آن در مقایسه با پست فشرده بزرگتر است.
۳) پست سیار :
به پستی گفته می‌شود كه در مواقع اضطراری و به طور موقت با نصب یک ترانسفورماتور سیار در محدوده خطوط انتقال به صورت T-off یا ورود و خروج برق بخشی از مصرف كنندگان تامین می‎گردد .
● انواع پست از نظر تجهیزات
۱) پست (SS :Switch Station) (کلید خانه) :
این پست فقط شامل خطوط انتقال و كلید و سكسیونر و راكتور می باشد . مثال : پست رودشور - جلال – تیران و غیره
۲) پست ( GS :Generator station) یا ( پست بلافصل نیروگاهی) :
این پست متصل به یك نیروگاه می‌باشد و به آن دسته از پست‌هایی اتلاق می‌گردد كه انرژی تولیدی نیروگاه را به شبكه انتقال می‎دهند ، این پست‎ها جزء پست های انتقال نیستند و مالكیت آنها با نیروگاه می باشد .
۳) پست های معمولی انتقال و فوق توزیع :
این پست ها دارای دو یا چند سطح ولتاژ می‌باشد که توسط ترانسفورماتور به یکدیگر متصل‌اند .
● نسبت تبدیل
▪ نسبت ولتاژ اولیه به ثانویه (ثالثیه)
▪ حداكثر بار اكتیو ( توان موثر )
▪ حداكثر توان حقیقی كه از ترانسفورماتورهای پست در طول یكدوره یكساله می گذرد .
▪ حداكثر بار راكتیو ( توان غیر موثر )
▪ حداكثر توان راكتیو كه از ترانسفورماتورهای پست در طول یكدوره یكساله می گذرد .
● ظرفیت پست
ظرفیت نامی یك ایستگاه برق بر اساس مجموع قدرت ظاهری ترانسفورماتورهای نصب شده در آن بر حسب مگا ولت آمپر و یا بر اساس ظرفیت حرارتی شینه بر حسب كیلو آمپر .
● ظرفیت راكتور
ظرفیت نصب شده نامی راكتور ، حک شده بر روی پلاك مشخصه آن بر حسب كیلووار یا مگاوار .
● ظرفیت خازن
ظرفیت نصب شده نامی هر مجموعه خازنی به كیلووار یا مگاوار كه بر روی پلاك مشخصه آن حك شده است .
● طول مدار
عبارتست از میانگین طول واقعی هادی یك مدار از پست مبدا تا پست مقصد به کیلومتر
● طول مسیر
عبارتست از مجموع فاصله دكلهای خط بین دو نقطه مبدا خط و مقصد آن یا اولین پست بعد از پست مبدا به كیلومتر .
● نام هادی
نام تجاری – فنی هادی كه در خط انتقال مورد استفاده قرار گرفته است .
● طول كابل خط
طول تعداد رشته كابل های بكار گرفته شده در طول مسیر
● نوع غلاف
جنس غلاف كابل مورد استفاده قرار گرفته شده مسی – آلومینیومی است.
● سطح مقطع
سطح مقطع موثر كابل خط زمینی (بر حسب میلیمتر مربع)
● جریان مجاز
حداكثر شدت جریانی كه هادی در آن زمان به حد حرارتی می‌رسد . حداكثر جریانی كه بدون صدمه زدن به هادی بطور دائمی می تواند از هادی عبور نماید .
● تعداد باندل
عبارتست از تعداد هادیهای هر فاز كه می تواند ۲و۳و۴ سیم باشد كه به وسیله جداساز با فاصله معین و موازی با یكدیگر نگاه داشته می شود و با یكدیگر در ارتباط می‎باشند .
● سیم محافظ
سیمی است كه معمولاً برای محافظت هادیهای فاز و سایر تجهیزات در مقابل برخورد مستقیم صاعقه مورد استفاده قرار می‎گیرد و در بالاترین قسمت برج نصب می گردد و از طریق برج به زمین اتصال دارد . جنس آنها فولاد گالوانیزه یا با پوشش آلومینیوم و یا از نوع آلومینیوم فولاد است كه جدیداً از نوع با هسته فیبرنوری نیز استفاده می‌شود .
● كد دیسپاچینگ خط
شماره شناسایی خط بر اساس دستورالعملهای دیسپاچینگ . در شماره گذاری خطوط انتقال از دو حرف و سه رقم استفاده می‌گردد ، حرف اول و دوم به ترتیب علامت شناسایی پست ابتدا و پست انتهای خط و اولین رقم بعد از حروف شناسایی ، نشان‎دهنده سطح ولتاژ و دو رقم بعدی نشانگر شماره خط می باشند .
● خط چند مداره
خطی است كه دارای چندین مدار برق با یك ولتاژ یا ولتاژهای مختلف می‎باشد .
● خط تكمداره
خطی است كه تنها یك مدار الكتریكی پست ابتدا را به پست انتها متصل نماید .
● برج زاویه ای یا دكل كششی (Tension Tower)
دكلی است كه زاویه مجاز انحراف خط در آن زیاد است و با توجه به نوع آن می تواند اختلاف كشش در دو طرف را تحمل كند . زنجیره مقره‎ها در امتداد سیم قرار می‎گیرند . از این نوع دكل در مسیر مستقیم یا نقاط زاویه استفاده می شود .
● برج آویزی یا دكل آویزی (Suspension Tower)
دكلی است كه زاویه مجاز انحراف خط در آن از چند درجه تجاوز نمی‌كند و زنجیره مقره بصورت I یا V تك یا چند تائی می‌باشد و كشش افقی سیم در دو طرف آن مساوی است .

منبع : وب سایت برق و الکترونیک