وداع - Farewell

سال تولید : ۱۹۸۱
کشور تولیدکننده : شوروی
محصول : موس‌فیلم
کارگردان : الم کلیموف
فیلمنامه‌نویس : لاریسا شپیتکو، رودولف تیورین و جرمن کلیموف، برمبنای رمانی نوشته والنتین راسپوتین.
فیلمبردار : الکسی رودیونوف، یوری اسخیر تلادزه و سرگئی تاراسکین.
آهنگساز(موسیقی متن) : و. آرتیوموف و آ. شنیتکه.
هنرپیشگان : استفانیا استایوتا، لف دوروف، الکسی پترنکو، لئونید کریوک، وادیم یاکوونکو، یوری کاتین - یارتسف، دنیس لوپوف و مایا بولگاکووا.
نوع فیلم : رنگی، ۱۲۶ دقیقه.


راه‌اندازی یک طرح هیدروالکتریک در سیبری، باعث شده تا ساکنان دهکده‌های منطقه که زیر آب خواهد رفت، از جمله دهکده قدیمی «ماتیورا» مجبور به تخلیه محل سکونت‌شان شوند. پیرزنی به‌نام «داریا» (استایوتا) با این کار مخالف است، در حالی که پسرش «پاول» (دوروف) مأمور تخلیه دهکده است. یک کارمند حکومتی همه را به این کار ترغیب می‌کند اما دهقانان بین وفاداری به سنت‌های قدیمی و استفاده از وسایل رفاهی دنیای مدرن، تلویزیون، رادیو و موسیقی پاپ گیر کرده‌اند. در اینجا به آنان می‌گویند که کار تخلیه یک ماه جلو افتاده و باید هرچه زودتر محل را ترک کنند. به‌زودی خانواده‌ها شروع به حرکت می‌کنند و طبق دستور خانه‌های‌شان را می‌سوزانند. «پاول» پس از بازدید از بلوک‌های ساختمانی که برای سکونت دهقانان در نظر گرفته شده، دچار عذاب وجدان می‌شود، اما پس از صحبت با مأمور حکومتی با بی‌میلی قبول می‌کند که کار را ادامه می‌دهد. در اینجا «داریا» پیش از سوزاندن خانه‌اش، آن را تمیز می‌کند و با گل‌های وحشی می‌آراید. در روز آخر تخلیه، «داریا» و تعداد کمی از اهالی ترجیح می‌دهند که بمیرند تا اینکه محل را ترک کنند. حالا «پاول»، خواهرزاده‌اش و کارمند حکومتی که با قایقی برای بردن «داریا» و دیگران آمده‌اند، در مه‌گم می‌شوند...
* وداع را ابتدا قرار بود لاریسا شپیتکو، همسر کلیموف، بسازد که مرگ امانش نداد. فیلم مثل پُرآوازه کلیموف، بیا و ببین (1985) درامی است که گرچه بیشتر در صحنه‌های خارجی می‌گذرد ولی به کشمکشی درونی می‌پردازد. نکته کنایه‌آمیز این است که سیری، سرزمین تبعیدی‌ها، در حکم سرزمین مادری مورد تأمل قرار می‌گیرد. اندیشه‌های فیلم بسیار اجمالی می‌نماید، با این همه کارگردانی کلیموف هوشمندانه است و سبکی نقاشی گونه دارد. تصویرپردازی او با استفاده از چهار عنصر طبیعی دود، مه، شعله‌های آتش و باران که احساس بی‌ثباتی را القا می‌کنند، سنجیده و ظریف است. تأمل او در تصاویر، شیوه‌ای است که ترکیب‌بندی بصری را آرام‌آرام شکل می‌دهد.