استامینوفن

استامینوفن مدت هاست که به عنوان داروی استاندارد ضد تب و درد برای کودکان شناخته شده است . شما استامینوفن را به نوزادان تب دار هم می دهید دارویی که میتوانید در هر سوپر مارکت و مغازه ای بدون نسخه آن را بخرید .اما بیش از حد بودن چیزهای خوب هم می تواند به شما صدمه بزند .این اصل خصوصا در مورد استامینوفن و کودکان صادق است .
● استامینوفن ،یک داروی عمومی
استامینوفن عمومی ترین مسکن درد و تب بری است که به طور گسترده در ایالت متحده استفاده می شود و در بسیارینقاط دنیا نیز به آسانی در دسترسی است .
در طی دو دهه ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ ، این دارو به عنوان کالای اصلی و ثابت کمد داری هر خانه ای جای آسپرین را گرفت .
استامینوفن زمانی عمومیت پیدا کرد که رابطه بین آسپرین و بیماری نادری در کودکان –که خون کبد و مغز را تحت تاثیر کشنده قرار می دهد – مورد توجه قرار گرفت .
● استفاده بیش از حد (overdose )
شاید تا اندازهای در دسترس بودن دارای استامینوفن بیش از هر داروی دیگری موجب اوردوز ( overdose ) و مرگ ناشی از آن است .
این دارو معمولا انتخاب جوانان برای خود کشی نیز هست .موارد دیگر نیززمانی اتفاق می افتد که افراد سمی بودن استامینوفن را نا چیزمی شمارند و یا این که ازآن آگاه نیستند .
استامینوفن می تواند هم در کودکان وهم در بزرگسالان به کبد آسیب برساند .
اشخاصی که بر حسب عادت الکل می نوشد نیز بیش از دیگران در خر آسیب کبد در اثر استفاده از استا مینوفن هستند.
● خطر آسیبب کبد
شما بدون کبد نمی توانید زنده بمانید . کبد برای کمک به هضم غذای شما ، صفرا تولید می کند و فاکتورهای لختگی خون را می سازد که وقتی انگشتانتان را می برید ، خون را بند می آورد .
کبد ، انرژی و اندوخته آهن را نیز ذخیره می کند و بسیاری از داروها و مواد شیمیایی که وارد جریان خون شما میشوند را تجزیه می کند.
استامینوفن بیش از حد ، توانایی کبد را در به عمل آوردن بدون خطر دارو ، زیاد می کند.
محصول فرعی این فرایند ، سمی است و هم به کبد آسیب می رساند و هم می تواند نقص کلیه را به دنبال داشته باشد .
اوردوز شدید می تواند مرگ آور باشد پاد زهری نیز به نام (nac ) وجود دارد که باید هشت تا ده ساعت بعد از استفاده بیش از حد استامینوفن ،استفاده شود
● اوردوز چه طور اتفاق ی افتد
موارد شدید اوردوز استامینوفن زمانی اتفاق می افتد که والدین سهوا مقدار بیشتری از دارو را به کودک می دهند .علایم اوردوز یعنی دل درد ، تهوع واستفراق که معمولا در اثر بسیاری از بیماری ها غالبا آنقدر آشکار نیستند که شما بفهمید فرزندتان به معالجه فوری نیاز دارد .
والدین ممکن است در مقدار دارویی که به کودک می دهند ، اشتباهات متنوعی کنند .
گاهی از نتیجه دادن مقدار توصیه شده دارو راضی نیستند ، تصمیم می کیرند که مقدار بیشتری استفاده کنند .بعضی والدین هم قرص های بزرگسالان را به اشتباه به کودکان می دهند .
همان طور که حالت های مختلفی برای کودکان در نظر گرفته شده ، مقدار دارو نیز برای آنها متفاوت است .
برای مثال ، فرمولاسیون یک قرص مخصوص کودکان ، سه برابر غلیظ تر از شربتی است که معمولا به کودکانی داده می شود که هنوز تاتی می کنند .
به آسانی دیده شده که والدین گرفتار ممکن است فرض کنند که هردوی این مواد مقدار یکسانی دارو در خود دارند .
اما جانشین کردن شربت با قرص یعنی سه برابر آنچه که باید ، دارو مصرف می شود . بسیاری از دارو های مربوط به سرما خوردگی نیز حاوی مقداری استامینو فن هستند ، بنابراین ممکن است والدین کاملا اتفاقی موجب اوردوز شوند ، یعنی در کنار داروهای ضد سرما خوردگی ، استا مینوفن نیز به کودک بدهند .
● کنجکاوی های خطرناک
اوردوز ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که بچه ها طی کنجکاوی ها ی غیر مجازشان در کمد دارو ها یا کیف مادرشان ، با دارو برخورد می کنند و ممکن است آن را با شکلات یا آب میوه اشتباه بگیرند .این اتفاق خصوصا زمانی خطرناک است که دارویی می یابد ، استامینوفن مخصوص بزرگسالان باشد . قرص های مخصوص بزرگسالان حاوی ۳۲۵ یا ۵۰۰ میلی گرم استامینوفن هستند ، در حالی که قرص های کودک حاوی ۸۰ یا ۱۶۰ میلی گرم از این دارو ها هستند .
خوشبختانه در این اکتشاف ها ، معمولا توجه کودکان به شربت ها جلب می شود . در این موار به ندرت کودکی آنقدر از دارو می نوشد که برای او خطرناک باشد و به کبدش صدمه بزند .
● چه مقدار یعنی «زیاد» ؟
عوامل بسیاری مانند سن کودک ، مشخص می کند که چه مقدار از دارو و استفاده بیش از حد آن می تواند به کبد صدمه بزند .
برای مثال ، کودکان زیر ۵ سال نسبت به بزرگسالان و کودکان دیگر به آسیب کبد کمتر حساسند . مقدار غذای موجود در معده کودک نیز عامل دیگری است .
برای تخمین میزان خطر ، پزشکان وزن کودک را و مقدار استامینوفنی را که بلعیده باید بداند .
به طور کلی اگر کودک به ازای هر کیلو گرم وزنش ، ۱۵ میلی گرم استامینو فن اضافی مصرف کرده باشد ، پزشکان درمان اورژانسی را توصیه می کنند .
● بر چسب دارو را بخوانید
استامینوفن زمانی یک داروی بی خطر و مؤثر است که آن را همان مقدار که توصیه شده مصرف کنید . بر چسب روی دارو را با دقت بخوانید و بیش از آنچه که به شما کفته شده ، به کودک دارو ندهید . اگر دارویی را به راحتی و بدون نسخه می توان خرید ، بدان معنی نیست که اصلا نمی تواند به کودک شما صدمه بزند .

منبع :www. Mayoclinic. Com
مهناز چناری

منبع : سازمان آموزش و پرورش استان خراسان