گازهای گلخانه ای فاجعه ای نه چندان دور

می‌دانیم که کره زمین به طور طبیعی در اثر تابش خورشید گرم می‌شود، اما اینجا منظور ما از گرم شدن زمین، پدیده دیگری است.این پدیده نسبتا جدید عبارت است از تغییر دمای زمین در اثر فعالیتهای بشری که با تغییرات طبیعی آن فرق دارد. در طول ۱۰۰ سال گذشته، کره زمین به طور غیرطبیعی ۴/۰ درجه سانتیگراد گرمتر شده که این موضوع دانشمندان را نگران کرده ‌است. آنها حدس می‌زنند فعالیت‌های صنعتی در ایجاد این مشکل بسیار موثر است و به گرم شدن کره زمین کمک می‌کند.
به عبارت دیگر«گرم شدن زمین» افزایش میانگین دمای زمین است. «تغییر آب و هوا» در اثر این افزایش دما به وجود می‌آید. گرم شدن زمین موجب تغییر الگوی بارش، افزایش سطح آب دریاهای آزاد و کاهش سطح آب دریاچه‌ها و تاثیرات وسیع بر گیاهان، حیات وحش و انسانها می‌شود.
آلودگی هوا به عنوان بزرگترین مشکل دنیای امروزی ، همچنان مشکلی بدون هیچ گونه راه حل عملی برای بشر باقی مانده است.
بسیاری از دانشمندان معتقدند که فعالیت های انسان و دخالت های نابجای او در طبیعت موجب افزایش سرعت تغییر شرایط آب و هوایی شده است و می تواند موجب بی ثباتی سرتاسر کره زمین شود.
هزاران هزار سال عدم تغییر تراکم گازهای گلخانه ای در جو بالای سر ما، محیط مناسبی برای رشد تمدن بشر تولید کرد؛ ولی با پیشرفت همین تمدن و پس از انقلاب صنعتی در حدود سال ۱۸۰۰ میلادی ، دنیا به مکانی برای تجمع گاز دی اکسیدکربن تبدیل شد و ما هر روز شاهد کشف تاثیرات جدیدی از اثرات مستقیم و غیرمستقیم گازهای گلخانه ای هستیم.
● ماهیت و نحوه عمل گازهای گاخانه ای :
▪ چرا به این گازها، گازها‌ی‌ گلخانه‌ای می‌گوییم ؟
گلخانه یک اتاق شیشه‌ای است که نور خورشید از شیشه‌های آن به داخل می‌تابد و هوای گلخانه را گرم می‌کند. اما شیشه‌های گلخانه اجازه نمی‌دهند که این هوای گرم از گلخانه خارج‌شود. جو یا هوایی که در اطراف ماست، شبیه یک گلخانه است. گازهای گلخانه‌ای در جو درست مثل شیشه‌های گلخانه عمل می‌کنند. نور خورشید پس از عبور از لایه‌های گازهای گلخانه‌ای وارد جو زمین می‌شود. زمانی که نور خورشید به سطح زمین می‌رسد، مقداری از انرژی گرمایی آن توسط خاک، آب و سایر موجودات جذب می‌شود. مقداری هم در جو زمین می‌ماند و باقیمانده آن به فضا برمی‌گردد. اگر مقدار گازهای گلخانه‌ای در جو از حد طبیعی آن بالاتر باشد ،بجهت جذب تشعشعات مادون قرمز منعکس شده از سطح زمین توسط این گازها گرما در اتمسفر زمین محبوس می شود و انرژی کمتری به فضا برمی‌گردد، در نتیجه جو زمین گرم تر می‌شود و به دنبال آن دمای کره زمین بالا می‌رود.
وجود این گازها بخودی خود و به میزان طبیعی برای ادامه حیات لازم می باشد درصورت عدم وجود این گازها گرمای منعکس شده به فضا برمی گردد و هوا آن قدر سرد می شود که ادامه حیات را مختل می کند. اگر این گازها در جو نبودند، انرژی گرمایی خورشید که مجددا به فضا بر می‌گشت باعث می شد هوای زمین ۳۳ درجه سانتیگراد سردتر از دمای کنونی باشد .
حدود ۷۰% تشعشعات مرئی مادون قرمز که به زمین می رسد جذب آن می شود و مابقی منعکس می گردد. مولکولهای گاز گلخانه ای و ابرها بخشی از این گرما که ناشی از جذب نور مرئی مادون قرمز توسط سطح زمین است را جذب نموده و در کلیه جهات منتشر می کنند. بخشی از این تشعشعات مجددا" جذب سطح زمین شده و مابقی به خارج از اتمسفر می رود.
▪ گازهای گلخانه ای چه گازهایی هستند؟
به مجموعه‌ای از گازها که مقداری از انرژی خورشید را در جو زمین نگه می‌دارندو باعث گرم شدن جو می‌شوند، گازهای گلخانه‌ای می‌گویند . این گازها شامل: بخار آب، دی اکسید کربن، متان، اکسید نیتروژن، فلوروکربنها و ازن. در این میان دی اکسید کربن پر صحبت ترین و بخار آب بجهت در صد بالای آن که حدود ۳% کل گازهای گلخانه ای اتمسفررا تشکیل میدهد مهم ترین گازهای گلخانه ای می باشند که هردو عمده ترین محصول احتراق سوختهای هیدروکربنی هستند. بخار آب اولین جذب کننده تشعشعات خورشیدی ورودی به زمین می باشد که نقش عمده ای در اثر گلخانه ای طبیعی دارد.
اثر گازهای گلخانه ای که در قرن نوزدهم توسط Jean Fourier برای اولین بار معرفی شد عبارت است ازگرم شدن اتمسفرزمین دراثرعبورنورخورشیداز میان این گازها ( GHG= گازهای گلخانه ای) و جذب یا پخش مجدد گرمای حاصل از گرم شدن سطح زمین توسط این گازها.
دی اکسید کربن CO۲اصلی ترین گاز گلخانه ای است که توسط بشر تولید می شود . این گاز حاصل خیلی از فعالیتهای انسان و دیگر موجودات است و روزانه به مقدار زیادی تولید می شود . یک نیروگاه ۱۰۰۰ مگاواتی با سوخت مایع در فرآیند احتراق بطور متوسط ۱۵ تن گاز دی اکسید کربن (CO۲) در ساعت و معادل ۲/۲ تن اکسیدهای اذت (NOX ) و حدود ۱۰۵ کیلوگرم هیدرو کربن های نیم سوخته و آلاینده های دیگر وارد محیط و اتمسفر می نماید .
بررسی های انجام شده در کشورهای جامعه همکاری های اقتصادی و توسعه (۱) OECDحاکی از آن است که ۴۰% تا ۵۰% از اکسیدهای گوگردی و ۲۵% از اکسیدهای ازت و بیش از ۵۰% از گازهای گلخانه ای به ویژه CO۲ سهم نیروگاه های بخاری است که حدودا ۳۰% از کل انرژی جهان را مصرف می نمایند .
دی اکسید کربن ٦٠ درصد سهم عمده را در تخریب چرخه اقلیمی زمین دارد. و تولید آن نیز به صورت روز افزون ادامه دارد.
بخار آب در جو فوقانی می تواند بواسطه تحریک در تشکیل ابرهای قطبی که عامل کمک به آلاینده هایی نظیر اکسیدهای نیتروژن و هالو کربن ها در تخریب لایه ازن می باشند برای این لایه مضر باشد. برخی از دانشمندان معتقدندبخارآب درجو میانی tropopause) = ۲ تا ۱۶ کیلومتری سطح زمین) عامل اثر گلخانه ای است و برخی دیگر بخار آب در جو تحتانی (سطح زمین) را عامل این اثر می دانند. ولی اعتقاد عموم بر این است که بخار آب کمترین اثر را در اثر گلخانه ای آنتروپوژنیک(حاصل از احتراق سوخت ها)دارد.
گاز متان که حاصل فرایند پوسیدگی است علیرغم در صد کم آن در مقایسه با دی اکسید کربن، ۵ تا ۱۰ برابر مستعد تر از این گاز در جذب حرارت می باشد. متان در اتمسفر بطور سالانه۱ درصد افزایش می یابدکه دو برابردرصد افزایش دی اکسید کربن است. گاز متان در اثر فعالیتهایی نظیر شالیکاری، دفع زباله ها، سوخت های biomass ، دامداری، تخلیه گازهای طبیعی در هنگام استخراج و حمل و نقل و استخراج زغال سنگ، تولید می شود. تقریبا" ۹۰ درصد متان موجود در جو تحتانی در فعل و انفعالات شیمیایی با hydroxyl radicals نابود می شود. اگرچه میزان این ماده در جو زمین بسیار کم است ولیکن اصلی ترین عامل از بین رفتن متان جو می باشد. ماده hydroxyl radicals در اثر تجزیه بخار آب و واکنش شیمیایی بین بخار آب و سایر گازهای موجود در جو تولید می شود.
N۲O نیز از گازهای گلخانه ای مؤثر می باشد که ۱۵۰ تا ۱۸۰ سال در اتمسفر باقی می ماند و بطور طبیعی تا جو فوقانی بالا رفته باعث تخریب لایه ازن می گردد. در صد افزایش آن در سال ۰.۲ تا ۰.۳درصد است و بیشتر در مناطق حاره تولید می شود ولی بطورتخمینی ۲۰ درصد آن در اثر کودها و محصولات شیمیایی و احتراق سوخت های فسیلی می باشد. استفاده از کاتالیستها برای کنترل انتشار این گاز نقش مؤثر تری یافته است. استفاده از کودها برای رشد ذرت در تولید سوخت اتانول یکی از عمده ترین عوامل انتشار اکسیدهای نیتروژن می باشد.
کلرو فلوروکربن ها (CFC) با وجود این که محصول احتراق موتورها نیستند ولی بواسطه این که محصول فرآیند خنک سازی هوا برای وسائل مختلف می باشند مورد توجه قرار می گیرند. این گازها در سال ۰.۵ درصد افزایش می یابند و بین ۷۵ تا۱۸۰ سال در اتمسفر باقی می مانند. همچنین ۲۰۰۰۰ برابر مستعد تر از دی اکسیدکربن در جذب گرما هستند ولی در کل بعضی از دانشمندان معتقدند اثر گلخانه ای آن ها در تعادل با اثر خنک سازی آنهاست.
● عوامل به وجود آورندهء گازهای گلخانه ای:
اکثر فعالیت‌های انسان‌ها گاز گلخانه‌ای تولید می‌کند. پس از انقلاب صنعتی و اختراع انواع ماشین آلات صنعتی، انسانها بافعالیتهای کشاورزی و صنعتی چهره زمین و آب و هوای آن را دگرگون ساختند. با شروع انقلاب صنعتی روش زندگی مردم عوض شد. قبل از آن مقدار گازهای گلخانه ای در جو کم بود، اما با رشد جمعیت و افزایش استفاده از نفت و زغال سنگ ترکیب گازهای اتمسفر نیز تغییر کرد. بطوریکه در حال حاضر، غلظت گازهای گلخانه ای از حدود ۲۷۰ ppm به ۳۶۷ ppm رسیده است. اکثر انرژی‌های لازم برای کارهای روزمره ما به طور مستقیم یا غیر مستقیم از سوخت‌های فسیلی مثل نفت و گاز و زغالسنگ بدست می‌آید.اینهاسوختهایی هستند که سوزاندن آنها گاز گلخانه‌ای آزاد می‌کند . چون ما برای انجام این کارها به برق و سوخت نیاز داریم ، نیروگاهها زغالسنگ و نفت را می سوزانند تا برق تولید کنند و پالایشگاهها نیز برای تصفیه نفت خام و تولید نفت و بنزین، سوخت مصرف می‌کنند. سوزاندن نفت و زغالسنگ هم گاز گلخانه‌ای تولید می کند .
سوزاندن بقایای کشاورزی نیز در تولید دی اکسید کربن بی تاثیر نیست وعلاوه بر تشدید پدیده گلخانه ای باعث می شود که کربن موجود در زنجیره های غذایی ، از این زنجیره ها خارج شود ودیگر وارد زنجیره نشود.که خود اثرات سوءی بر محیط و اکوسیستم ها می گذارد.
زباله ها ،حیواناتی مثل گاو، گوسفند و ... ، شالیزارها ، استخراج زغالسنگ اینها همه به افزایش متان کمک میکنندوهمچنین اتومبیلها و کارخانه‌هایی هم که مایحتاج روزانه ما را تولید می‌کنند، مقادیر زیادی از انواع گازهای گلخانه‌ای را به هوا میفرستند.
در هر سال ضایعات ناشی از سوخت‌های فسیلی ۲۵ میلیارد تن دی‌اکسید کربن به جو زمین اضافه می‌کند. این مقدار برابر است با ۷۰ میلیون تن در هر روز و یا ۸۰۰ تن در هر ثانیه. وهمچنین مقادیر زیادی NO۲ و SO۲ و بخار آب نیز با سوختن این مواد آزاد می شوند که در آلودگی هوا و بخصوص پدیده آثر گلخانه ای تاثیر زیادی دارند
● تاثیرات گازهای گلخانه ای بر محیط :
آلودگی هوا به عنوان بزرگترین مشکل دنیای امروزی ، همچنان مشکلی بدون هیچ گونه راه حل عملی برای بشر باقی مانده است.
طبق آمار ارائه شده از سوی سازمان ملل متحد هر ساله ۳میلیون نفر در سرتاسر جهان بر اثر بیماری های ناشی از آلودگی هوا می میرند که این آمار حدود ۵ درصد از کل مرگ و میر سالانه مردم جهان را تشکیل می دهد و همین امر باعث حساستر شدن مردم سرتاسر جهان نسبت به مسائل زیست محیطی شده است.
در دهه های پایانی قرن بیستم بشریت با این واقعیت تلخ مواجه شد که آلودگی هایی که توسط وی به وجود آمده است به طور بی سابقه ای تمام زمین را به عنوان زیستگاه بشر با خطر مواجه کرده است.
بنابر آمار سازمان ملل متحد نزدیک به ۵۰ هزار گونه از موجودات زنده طبیعت در حال نابودی هستند که بیش از ۱۰۰۰برابر نرخ طبیعی نابودی گونه است.
کارشناسان پیش بینی می کنند که دمای زمین در این قرن می تواند حدود ۸/۵ درجه سانتی گراد افزایش یابد. گرم شدن کره زمین باعث افزایش بیماری های عفونی می شود که این بیماری ها به مدت زمان طولانی تری برای درمان نیاز دارند. . از تبعات مهم دیگر این پدیده می‌توان به بالا آمدن سطح دریاها، وقوع طوفان‌های بزرگ منطقه‌ای، خشکسالی و نهایتاً تغییر الگوهای گردش آب و هوا اشاره کرد که نمونه های آن را در چند سال اخیر به وضوح مشاهده می کنیم .
بعضی وقتها مسائل کوچک می‌توانند به مشکلات بزرگی تبدیل شوند! این همان چیزی است که برای زمین اتفاق می‌افتد. اگر دمای هوا فقط چند روز، بالاتر از حد طبیعی باشد، چندان مهم نیست- چون دمای زمین تقریبا ثابت می‌ماند. اما اگر دمای هوا مدت زیادی بطور مداوم بالا برود، کره زمین با مشکلاتی مواجه خواهد شد . دمای متوسط زمین در طول قرن گذشته تقریبا ۵/۰ درجه سانتیگراد افزایش یافته‌است؛ دانشمندان انتظار دارند که در طول ۱۰۰ سال آینده متوسط دمای زمین ۵/۱ تا ۵/۳ و شاید تا ۵/۸ درجه سانتیگراد افزایش یابد. همین مقدار می‌تواند آب و هوای زمین را به طور بی سابقه‌ای تغییر دهد. زمانیکه این پدیده رخ دهد، ممکن است تغییرات بزرگی در سطح آب اقیانوسها، مزارع کشاورزی و هوایی که تنفس می‌کنیم یا آبی که می‌نوشیم، رخ دهد. در صورتیکه آب و هوا تغییر کند، آب و هوای جایی مثل شهرکرد- که هوای سرد و کوهستانی دارد- گرمتر می‌شود یا مثلا هوای بندر عباس گرم و خشک تر می‌شود. البته ممکن است تغییر آب و هوا برای شهرکردی ها خوشایند باشد، اما همه تاثیرات ناشی از آن خوشایند نیست. زیرا ممکن است این تغییرات با افزایش بلایای طبیعی مثل سیل و طوفان همراه باشد. اگر دمای کره زمین زیاد شود، تعداد روزهای گرم سال افزایش می‌یابد و در نتیجه بیماریهای ناشی از گرما مثل گرمازدگی و مالاریا زیاد می‌شود.
در حال حاضر شرایط آب و هوایی جاهای مختلف در اثر گرم شدن کره زمین در حال تغییر است. مثلا شهری مثل تهران را در نظر بگیرید، تهران در نزدیکی رشته کوه البرز قرار دارد. بنا به تعریف آب و هوا، تهران باید هوای سرد بارانی یا برفی داشته باشد، اما می‌بینید که به علت تغییر آب و هوا، از هوای سرد بارانی یا برفی چندان خبری نیست!
تغییر و تحولات شدید جوی، زمستان های ملایم ، تابستان هایی که قسما با فازهایی از گرمای شدید از یک سو و ابر و باران شدید و سیل از سوی دیگر نمود می‌یابند و نیز تفاوت‌های فاحش جوی همزمان در نقاط مختلف، از شاخص های وضعیت اقلیمی جهان در سال ها و دهه های معاصر هستند. مثلآ در تابستان سال ۲۰۰۲، هم اروپای شرقی و مرکزی، هم بخشی از ایران و هم شرق آسیا با سیلاب های شدید دست به گریبان شدند. این در حالی است که در نقاطی مانند ترکیه و یونان هوای شرجی و شدت گرما به ابعاد بی سابقه ای رسیده بود. در سیلاب های یادشده علاوه بر ویرانی و تخریب شهرها، روستاها، مزارع و محصولات زراعی، ١٧٠٠ نفر نیز جان خود را از دست داده اند.که آمارهایی این چنین نیز در سالهای بعد از آن نیز اتفاق افتاد و با ادامه این روند باید انتظار این چنین مواردی را در آینده نیز داشته باشیم.
گرچه هنوز بحث و جدل بر سر عامل اصلی این تغییر و تحولات جوی میان هواشناسان و کارشناسان محیط زیست به شدت جریان دارد، لیکن این توافق عمومی در حال قوت گرفتن است که تخریب چرخه ی اقلیمی زمین عمدتا ناشی از تشدید فزاینده گازهای گلخانه‌ای است.
با گرم شدن آب و هوا و تاثیر آن بر مزارع کشاورزی، منابع غذایی انسانها کاهش می‌یابد، آب بیشتری بخار می‌شود و در نتیجه انسانها با کمبود آب شیرین مواجه خواهندشد. این تغییرات بر روی حیوانات و گیاهان هم تاثیر منفی می‌گذارد. اگر این تغییرات به آرامی اتفاق بیفتد، جانوران و گیاهان خود را با آن وفق می‌دهند، اما اگر این تغییرات خیلی سریع اتفاق بیفتد، حیات وحش با خطرات جدی روبرو می‌شوند. مثلا پرندگان و جانورانی که در فصلهای مختلف سال به جاهای دیگر مهاجرت می‌کنند، ممکن است مکان مناسبی را برای مهاجرت پیدا نکنند و یا غذایی برای خوردن نداشته‌باشند.
اگر دمای کره زمین افزایش ناگهانی داشته باشد اثرات مخرب و غیرقابل جبران برای جانوران- گیاهان- محصولات کشاورزی و غذایی و... در پی خواهد داشت. به این صورت که در بعضی از مناطق زمان برداشت محصولات، کوتاه و کوتاهتر می شود. اگر به خاطر همین تغییرات آب و هوایی، بیابانها هم گسترش یابند با کاهش چشمگیر زمین ها و دشت های حاصلخیز دیگر جایی برای کشت محصولات باقی نخواهد ماند.
مقدار آب دریاها در اثر ذوب شدن یخهای قطبی افزایش می‌یابد و از سوی دیگر بر اثر افزایش دما، آب دریاها و اقیانوسها منبسط می‌شود. اگر آب اقیانوس منبسط شود، فضای بیشتری را اشغال می‌کند و در نتیجه سطح آب دریاها بالا می‌آید. سطح آب دریا ممکن است در قرن آینده چند سانتیمتر یا حداکثر ۱ متر بالا بیاید. در اینصورت مزارع ساحلی به زیر آب می‌روند. در اثر بالا آمدن آب دریا منابع آب شیرین نیز غیرقابل استفاده می‌شوند.
از دیگر اثرات مضر گرم شدن کره زمین، تأثیر آن بر روی جنگلها می باشد. زمانی که درجه حرارت کره زمین بیش از اندازه بالا رود، بسیاری از جنگلها طاقت این گرما را نخواهند داشت و رشد درختان به سختی ممکن خواهد شد و چه بسا که اتفاق ناخوشایند «مرگ درختان» رخ دهد. می دانیم که درختان دی اکسید کربن هوا را گرفته و آن را به اکسیژن تبدیل می کنند، در صورت افزایش درجه حرارت دیگر درختی زنده نمی ماند که اکسیژن مورد نیاز را تأمین کند، خاک نیز دچار فرسایش می شود و حیات گونه های مختلف انسانی، جانوری و گیاهی به خطر می افتد.
همچنین دیگر اثر زیان بار گرم شدن کره زمین، تأثیر مخرب آن بر روی جانوران می باشد. این گرمای زیاد بسیاری از گونه های جانوری را که توان انطباق با دگرگونی سریع آب و هوایی را ندارند، نابود می کند. اگر گرمای کره زمین به طور ناگهانی افزایش یابد زیستگاه حیوانات نیز تهدید خواهد شد، بدین سان که وقتی کوههای یخ شناور ذوب شوند پناهگاه حیوانات در ساحل دریا وجزایر پر از آب خواهد شد و حیات آنها به مخاطره می افتد.
دیگر اثر مضر گرم شدن کره زمین، آتش سوزی بوته زارها، درختچه ها و جنگلهاست که در نهایت منجر به انقراض نسل گیاهان و جانوران می شود.
گاز دی اکسید کربن که مهمترین و بیشترین گازهای گلخانه ای است متواند تاثیرات منفی قابل توجه ی روی آب دریاها داشته باشد. با توجه به تحقیقات و مطالعات انجام شده روی اتمسفر، دانشمندان بتازگی فهمیده اند که بیش از ۵۰ درصد از دی اکسیدکربنی که انسان ها به اتمسفر وارد کرده اند در طول ۲۰۰ سال گذشته توسط دریاها و اقیانوس ها جذب شده است و این مقدار زیاد دی اکسیدکربن باعث تغییر ساختار شیمیایی آب دریاها شده است و همین موضوع باعث سخت تر شدن شرایط زندگی برای تعدادی از جانوران آبزی شده است.
از زمان آغاز عصر صنعتی (حدود سال ۱۸۰۰ میلادی) مقدار دی اکسید کربن در اتمسفر از ۲۸۰قسمت به ۳۸۰قسمت افزایش پیدا کرده است. هر چند مقدار فوق نشان دهنده غلظت زیاد دی اکسیدکربن در جو زمین است ، اما دانشمندان تعجب کرده اند که مقدار دی اکسیدکربن موجود در جو زمین فقط نیمی از آنچه بوده است که آنها محاسبه کرده اند و بعد از ۱۰سال تحقیقات بین المللی به این نتیجه رسیده اند که مقدار دی اکسیدکربن گمشده توسط دریاها و اقیانوس ها جذب شده است. براساس اظهارات آقای ریچارد فیلی و همکارانش از موسسه (NOAA) هر چند جذب گازهای گلخانه ای توسط دریااز مقدار تراکم اصلی گازها در جو زمین کاسته است ، ولی همین امر موجب تغییر ساختار شیمیایی آب دریا شده است و روند زندگی برای بسیاری از موجودات آبزی که دارای پوسته آهکی هستند مشکل شده است. مرجان ها نرم تنان و تعدادی از پلانکتون ها از موجودات دریایی هستند که از یونهای کربنات آب دریا برای ساخت پوسته آهکی کربناتی بدن خود استفاده می کنند؛ اما به علت افزایش دی اکسیدکربن در آب دریا مقدار یونهای کربنات در آب دریا کاهش می یابد و این بدان معنی است که این جانوران با کمبود مواد برای ساخت صدف هایشان مواجه می شوند و حیات آنها مورد تهدید قرار می گیرد.تا چند سال قبل دلایل نابودی تپه های مرجانی برای دانشمندان کاملا مشخص نبود، اما هیچ دانشمندی تصور نمی کرد که دی اکسیدکربن یکی از علتهای اصلی از بین رفتن تپه های مرجانی باشد. همچنین آقای فیلی و تیم او ادعا می کنند که در مناطقی از آب دریا که مقدار دی اکسیدکربن بیشتری وجود دارد، صدفهای آهکی این جانوران در خطر حل شدن در آب هستند. در این رابطه آقای ویکتور فابری از دانشگاه کالیفرنیا می گوید براساس دانش امروز ما به نظر می رسد که با افزایش CO۲ آب دریا، سرعت ساخت صدف برای این جانوران کاهش خواهد یافت.
به هر حال این امر گواه تغییرات ثابت در تمام اقیانوس ها نیست. بررسی های به عمل آمده نشان می دهد که دی اکسیدکربن حل شده در آب اقیانوس ها به طور پراکنده حل شده است و شامل تمام اقیانوس ها نمی شود.
طبق اظهارات پروفسور سابین از موسسه NOAA نیمی از دی اکسیدکربن توسط فعالیت های انسان که در طول ۲۰۰ سال گذشته وارد جو شده است ؛ بیش از ۱۰ درصد آن توسط دریاها جذب شده است و این بدان معنی است که موجوداتی که در سطح آب دریا زندگی می کنند در معرض خطر بیشتری قرار دارند و هنوز تاثیری که این گاز گلخانه ای روی شرایط آب و هوایی و اکوسیستم این موجودات می گذارد، به طور کامل برای ما مشخص نشده است.
البته اثرات مخرب این گازها چه به صورت منفرد و چه به صورت گروهی که پدیده گلخانه ای را باعث میشوند در این چند مورد خلاصه نمی شوند و ازدیاد آنها اثرات مخرب بیشتری که فعلآ از چشم ما پنهان است را با برهم زدن چرخه های زیستی باعث می شوند.

سعید شیخه پور
دانشجوی زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه رازی

منبع : مجله کشاورز جوان