شیزوفرنی و دستگاه بطنی

● سابقه و هدف:
امروزه شیزوفرنی را نه تنها یک ناهنجاری در انتقال عصبی بلکه ناشی از تغییرات ساختمانی کلی مغز هم می دانند. با توجه به امکان بررسی بالینی مایع مغزی نخاعی از روشهای مختلف و با توجه به امکانات درمانی و تشخیصی محدود شیزوفرنی به نظر می رسد که با بررسی ارتباط بین صدمات ساختمانهای مجاور دستگاه بطنی و مایع مغزی نخاعی با وقوع شیزوفرنی می توان به نکات تشخیصی مهمی دست یافت.
● مواد و روشها:
این مطالعه بصورت مروری انجام گرفت و با استفاده از کلمات کلیدی schizophrenia -ventricular system -lateralventricle- -third ventricle fourth ventricle sylvian canal-- -cerebrospinal fluid mesencephalic duct caudate nucleus- amygdaloid- به جستجوی مقالات در سایتهای Google و Yahooو Pub.Med در سالهای ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۳ پرداخته و پس از یافتن متن کامل مقالات با استفاده از سایتهای Google و ovid و Proquest بررسی کامل مقالات بخصوص با تکیه بر یافته های آناتومیک انجام گرفت.
● نتیجه گیری و توصیه ها:
با توجه به مطالعات صورت گرفته از روش سی تی اسکن و تشریح پس از مرگ، بیشترین تغییرات ساختمانی را، در دستگاه بطنی مشاهده کرده اند. این تغییرات شامل تغییر در جسم بطنهای طرفی بخصوص شاخ تمپورال آن، افزایش حجم و طول بطن سوم، افزایش اندازه بطن چهارم و بافت اپاندیم تغییر یافته می باشد. در ساختمانهای مجاور این حفرات نیز تغییراتی مانند افزایش شیوع فقدان رابط بین تالاموسی، تغییرات سلولی تالاموس و کاهش حجم بخش خلفی، داخلی آن، افزایش کلسیفیکاسیون اپی تالاموس، جابجایی و افزایش انحنای جسم پینه ای، کاهش (Fractional Anisotropy) FA در آن وتغییر در هسته های قاعده ای مثل هسته دم دار دیده شده است.
کاهش در متابولیسم لوب آهیانه و لوب پیشانی، هایپوفرونتالیتی، کاهش حجم لوب تمپورال و کاهش سلولی آن، کاهش حجم هایپوکامپ و تغییرات سلولی آن و تغییر در اندازه و ساختمان شکنج پاراهیپوکامپال نیز از تغییرات ماده سفید و خاکستری است. حساسیت شدید بافت مخچه (Supersensitivity) و کاهش حجم کرمینه و کاهش میزان خونرسانی آن در ناحیه حفره مغز خلفی نیز در این بیماران گزارش شده است. احتمال وجود آنتی بادی ضد مغز (antibrain) و افزایش لنفوسیت در مغز نیز نشاندهنده تغییرات دستگاه ایمنی این بیماران است. بین تغییرات فوق و سن وجنس و مرحله رشد بیماری، تفاوت معنی دار کمی مشاهده شده است. در ایجاد وقایع فوق دو روند نورودژنراتیو و تکامل عصبی را دخیل می دانند. روند دوم احتمالا تحت تاثیر پدیده Multifactorial- Multigene قابل توضیح است و در روند نورودژنراتیو کاهس حجم نوروپیل و اندازه نرون اخیرا مورد بحث قرار می گیرد.

فرشته مظفریان
محمدرضا صفری نژاد
بهشته ابوحمزه
مریم فتاحی

منبع : پایگاه اطلاعات علمی