مسئولیت کتابداران بیمارستان

● علت نیاز به كتابدار پزشكی، حرفه ای
آیا برای انجام امور حسابداری به جای مراجعه به حسابدار وارد از یك صندوقدار استفاده می كنید؟
البته خیر. همین مثال ساده میتواند در مورد كتابدار بیمارستانی صادق باشد علاوه بر احتمال خطر و ایجاد بی نظمی در بیمارستان بكارگیری فرد بدون تخصص در این پست باعث نارضایتی پرسنل پزشكی و بیمارن می شود.
اگر برای صرفه جویی در هزینه ها به فكر استفاده از فرد غیر حرفه ای در پست كتابدار بیمارستان هستید مواردی كه در زیر ذكر شده است مورد توجه قرار دهید.
از بخش اورژانس پیامی فرستاده شد كه كودك ۳ ساله ای با بیماری صرع كه داروی tegretol هفته قبل برای وی تجویز شده بود به دلیل غش مكرر به بیمارستان آمورده شد . اعتقاد پزشك این بود كه به اندازه كافی داروی tegretol برای بیمار تجویز نشده است با این حال پزشك به ارتباط بین افزایش غش و شروع ان پی برد.
وقتی كه كتابدار بیمارستان رسید پزشك این سوال را مطرح كرد می خواهم بدانم كه tegretol كه یك داروی ضد غش می باشد ایا میتواند دارای عوارض جانبی عكس آن باشد ؟ لطفا" اگر چنین گزارشی در جایی وجود دارد آن را برایم پیدا كن.
از آنجایی كه در پیدا كردن اطلاعات ، كتابدار مسلط بود می دانست كه چگونه دنبال كار را بگیرد در خواست را بصورت مناسبی مطرح كرد تحت عنوان "عوارض تگرتول " تاثیرات عكس ,كاربا مازپین افزایش غش " آشنایی وی با زبان كامپیوتر طی چند دقیقه ۶ مقاله در مورد غش در كودكان و تگرتول پیدا كرد و با اطلاعاتی كه در اختیار پزشك گذاشت پزشك سریعا" تگرتول را قطع كرد و سراغ دیگر داروهای ضد غش رفت و بنابراین مشكل كودك حل شد . اما اگر بیمارستان از فرد دیگر ی كه حرفه ای نبود استفاده می كرد ( غیر از كتابدار بیمارستان ) سناریو می توانست متفاوت باشد.
فرد بی تجربه نمی توانست مورد را صحیح پیدا كند و پزشك كه شواهدی از تاثیر عكس تگرتول در دست نداشت ممكن بود میزان مصرف دارو را بیشتر كند. و در نتیجه كودك بدتر می شد و در نهایت به مغز كودك آسیب می رسید یا ممكن بود منجر به مرگ كودك گردد. درآن صورت پزشك از طرف والدین بیمار مورد باز خواست قرار می گرفت و نهایتا" پزشك هم تقصیر را به گردن كتابدار بیمارستان می انداخت.
واضح است كه ككتابدار بیمارستان باید مهارت داشته باشد و بتواند در خواست برای اطلاعات را ارزیابی كند و تصمیم بگیرد كه كدام مركز اطلاعاتی در دسترس می باشد . درخواستها را به زبان اطلاعاتی مناسب ترجمه كند. نتایج را ارزیابی كند و مشخص كند كه آیا پاسخ پزشك داده می شود و یا باید در جای دیگر جستجو كند . كتابداران بیمارستان باید تصمیم بگیرند كه كدام راه سریعتر به سوال پاسخ می دهد زیرا در اكثر مواقع بیماران در حالت اضطراری هستند و زمان نقش مهمی در تعیین نوع درمان دارد. آنها باید در ترمینولوژی پزشكی مسلط باشند و اگر مفهومی را متوجه نشدند باید به اندازه كافی هوشیار باشند و بتوانند توضیحات را درك كنند و نتایج تحقیق اطلاعاتی خود را آنالیز و بررسی كنند و صحت كار آنها می تواند مشكل را به بهترین نحو حل كند و در صورت اشتباه كار بسیار وخیم تر خواهد شد.
● پایه و معیار شایستگی كتابدار
شكی نیست كه توسعه كامپیوتر و استفاده از این تكنولوژی اطلاعاتی همه جوانب زندگی بشر تاثیر گذار بوده و هرروز نقش آن بعنوان ابزاری در تصمیم گیری می شود. در نتیجه در زمینه پزشكی نیز نقش را ایفا میكند. سوكمن محقق كانادایی چنین گزارش می كند . نیاز به اطلاعات و استفاده از پیگاههای اطلاعاتی امروزه از حد سازمانها و مراكز دولتی گذشته و برای افراد معموملی حتی در مشاغل آزاد مثل تجارت نیز یك ضرورت می باشد.
در اینجا مسئولیت بیمارستانها بیشتر از بقیه بخشها می باشد زیرا اگر فرد مسئول عرضه اطلاعات در كار خود ناموفق باشد. و مهارت كافی در دستیابی ، دادن اطلاعات ، رسیدگی و بررسی اطلاعات نداشته باشد نتایج كار آسب و صدمه های جبران ناپذیر می باشد.(Sookman) در عین حال كتابداران بیمارستان مسئول غلط و یا درست بودن اطلاعات موجود در مقالات یا پایگاهها ی اطلاعاتی نیستند. آنها فقط مسئول بدست آوردن اطلاعات از راههای درست و منطقی مطابق با نظرGray مسئولیت بستگی به درك قانون عمومی دارد كه طبق آن گفته می شود.
" نادیده گرفتن و چشم پوشی از اطلاعات می تواند باعث صدمات و خطرات جانی گردد"
فردی كه اطلاعات غلط به دیگران می دهد نادانسته و ناخواسته مسئول خسارات جانی و مالی به دیگران می باشد و شخص دوم كه اطلاعات غلط دریافت میكند بر اساس آن دچار اشتباه می گردد.
مطابق با این قانون هر فردی كه اطلاعات می دهد باید متوجه باشد كه درست یا غلط بودن اطلاعات وی چه عواقبی را در پی خواهد داشت و همچنین از میزان اهمیت كار خود و شرایط كاملا " مطلوب آگاه باشد.
در مورد مثالی كه ذكر شد یعنی كودك و داروی ضد غش شخصی كه مسئول و كتابدار بیمارستان است باید متوجه باشد كه اشتباه وی می تواند چه صدماتی را به بیمار وارد كند هنگام جستجو ی الكترونیكی اطلاعات شخص كتابدار باید استراتژی های مهم را در جستجو ی اطلاعاتی كاملا بكار گرفته زیرا در صورت ندانستن روشها ممكن بود كتابدار نتیجه می گرفت كه هیچ گزارشی از تاثیر معكوس داروی تگرتول در كودكان مشاهده نشده در حالی كه چندین بار در سایت پزشكی و قسمتهای مربوطه اعلام گردیده بود. بنابراین از آنجای كه پزشكان در تصمیم گیری های بالینی بر اساس بودن یا نبودن اطلاعات عمل میكنند مسئولیت كتابداران بیمارستان كاملا" جدی و پر اهمیت می باشد.
اگر چه معمولا" اطلاعات مجانی مثل مورد اشاره شده معروف است كه زیاد قابل اعتماد نیست و انگیزه ای برای دقت آن وجود ندارد اما این دیدگاه در مورد ضررهای مالی می تواند صادق باشد اما مسائل جانی بسیار مهم است و از نظر قانون همیشه امنیت جانی افراد از امنیت مالی آنها مهمتر است .
در مجله انجمن كتابداران پزشكی Gray اشاره می كند كه نه تنها كتابداران بیمارستان و علوم بهداشتی بالقوه دارای مسئولیت هستند بلكه بیمارستان ها هم مسئول هستند . این مسئولیت گستره بر اساس اصول معروف مسئولیتها " به انسانها از بالا نگاه كن " می باشد بنابراین مسئولیت انتخاب شخصی كه متناسب كتابدار بیمارستان است مستقیما" بیمارستان و مسئولین آن می باشد.
● وظیفه و قابلیت پیش بینی
اگر قوانین ،كتابدار بیمارستان را مقصر بداند چه اتفاقی خواهد افتاد ؟ در نادیده گرفتن عناصر بیشماری می تواند موثر باشد . وظایفی كه توسط قانون شناخته شده باید تعریف شود برای این كار نیاز به افرادی هست كه بتوانند استاندارد هایی را تائید و تعریف كنند و بر اساس ان استاندارد ها نقایص را بررسی كنند در مثالی كه مطرح كردیم آیا كتابدار بیمارستان نسبت به درخواست پزشك و نسبت به بیمار مسئولیت دارد؟ در قرار دادهای مربوط به موضوع prosser و ‹Keeton توضیح می دهند كه تعیین وظیفه دامنه وسیعی دارد و تا كنون تست جهانی برای آن فرمول بندی نشده است . فقط بطور كلی میتوان گفت " افرادمنطقی و با مسئولیت با آن موافقت دارند و تا حدالامكان در جهت انجام آن می كوشند.
با برنامه ریزی و استاندارد كردن جستجوی كامپیوتری كتابدار بیمارستان چها چوب وظایف را در قبال مراقبت از بیمار تا حد زیادی در دست خواهد داشت . دادگاه مری لند قانونی را بررسی و تنظیم كرد كه وظایف تا حدودی مشخص شده و در صورت اشتباه و یا خسارات جانی محدوده وظایف قابل پیش بینی و سنجش می باشد.
در مجله قانون كتابداری اشاره شده كه بدترین شرایطی كه برای كتابدار ممكن است پیش آید پرداخت هزینه اشتباه بصئرت قانونی می باشد.
● كتابدار حرفه ای چه كسی است ؟
دادگاه مری لند چنین بیان می كند كه در حرفه هایی كه نیاز به مهارتهای خاص دارند وظایف قانونی متوجه افرادی است كه ادعای داشتن آن مهارتها را دارند . قانون كلی چنین توضیح می دهد كه شخصی كه در حرفه و یا كارهای تجاری مشغول می شود باید مهارت و دانش كافی را در آن قسمت در حد افراد آن حرفه داشته باشد بعنوان مثال كتابداران ماهر و مسلط هنگامی كه بدنبال اطلاعات كتابشناسی می باشند باید مراجع مهم و اصل را بدانند در حال كه ممكن است یك فرد جستجو گر معمو لی از استراتژی های ساده از سیستم user friendly باشد و خوشحال هم باشد كه توانسته تعدادی سایت خوب پیدا كند این استفاده كنندگان معمولی از سایتها معمولا"آگاه نیستند كه استراتژی دیگری هم وجود دارد كه می تواند اطلاعات كاملتری در دسترس قرار دهد و آنها را از دست داده اند.
آنچه باید دوباره بر روی آن تاكید كنیم این است كتابداری پزشكی یك حرفه است . به همین دلیل از طرف انجمن كتابداری امریكا برای این رشته فوق لیسانس قرار داده اند .و افراد آن جزءسازمان حرفه ای ، حرفه ی انجمن كتابداران پزشكی می باشند. كه اصطلاحا" (MLA) نامیده میشود. این سازمان مجله معروف بین المللی می بشاد به نام كتابداران پزشكی Medical librarians و مسئول اجرای صحیح اهداف و استانداردها می باشند. این نشریه متعلق به MLA می باشد و اخیرا" آكادمی حرفه های اطلاعات بهداشتی را تاسیس نموده است . آنها در دوره های آموزش پیوسته و گردهم آیی های حرفه ی در جهت تقویت مهارتهای خاص در جستجو ی اطلاعاتی و بالا بردن تجربیات تكنیكی خود شركت میكنند.
Prosser محقق این رشته می نویسد . افراد حرفه ای بطور كلی و افرادی كه در مهارتهای خاصی كار می كنند نه تنها باید در كاری كه انجام می دهند تمرین لازم را داشته باشند بلكه باید حداقل استاندارد و از لحاظ توان و دانش را در آن رشته خاص دارا باشند همچنین وی یادآور می شود كه اكثر كارها و قوانین در مورد پزشكان صورت گرفته در حالی كه این مقررات باید در مورد دندان پزشكان ، دارو سازان ، ارشیتكت ها ، مهندسین ، حسابداران و بسیاری از حرفه های دیگر از جمله كتابداران پزشكی انجام می گیرد.
●● نتیجه گیری
اگر شما هنوز متوجه اهمیت نقش كتابدار بیمارستان بعنوان فرد دوره دیده نگردیده اید نگاهی به كمیسون مشترك اعطای پستهای رسمی در سازمان مسئول مراقبتهای بهداشتی داشته باشید این سازمان اصطلاحا" (JCAHO) نامیده میشود.
در دستورالعمل برنامه بازنگری و بررسی مراحل و عملیات تخصیص پستهای مراقبتهای بهداشتی و درمانی در راس قرار گرفته است. در این بازنگری كتابدار بیمارستان در اولویت قرار گرفته است.در حقیقت عناصر كیفیت در كتابخانه بیمارستان توسط JCAHO بعنوان شاخص كلیدی در كیفیت بیمارستانها در نظر گرفته شده است . مطابق اظهار JCAHO افزایش اهمیت نقش كتابدار بیمارستان از نظر این سازمان خود نشانه ای در ایجاد تغییر در دیدگاههای سازمان می باشد . همچنین JCAHO از سازمان MLA درخواست نموده تا در پیشرفت مدیریت اطلاعاتی الكترونیكی كمك های لازم را انجام دهد و به این نتیجه رسیده اند كه مراقبتهای بهداشتی ازبیماران بستگی به اطلاع رسانی بهتر و كاملتر دارد. همچنین در گزارش آمده كه بیارستانها شاهد افزایش شاهد چشمگیر نیاز به اطلاعات و مدیریت اطلاعاتی بوده اند ودر سالها ی اخیر نقش كتابدار بیمارستان و كتابخانه بیمارستان در زنجیره سرویسها ی اطلاعاتی گسترده بیمارستانی بعنوان حلقه بسیار مهمی شناسایی و معرفی گردیده است.
همانطور كه اطلاعات بالینی در مورد بیمار توسط واحد ثبت پزشكی (Medical record) و اطلاعات مربوط به بیماری توسط آزمایشگاهها تهیه می شود. اطلاعات علمی و گزارشهای بالینی توسط كتابخانه انجام می گیرد مجموعه سیستم دارای یك هدف مشترك می باشد و آن در اختیار قرار دادن بهترین شرایط به نحوی كه پزشك بتواند به بهترین وجه ممكن مراقبتهای پزشكی را دراختیار بیمار قرار دهد. و آنچه كه برای بهترین است برای بیمارستان نیز بهترین می باشد.

منابع:
Gray, J. A. ۱۹۳۹ The health sciences librarian&#۰۳۹;s exposure lo malpractice liability because cf negligent provision of information Bulelin otfhe MRdical Library Associated ۷۷(۱]: ۳۳-۳۷
— ۱۹۸۸. Personal malpractice liability of reference librarians and information brokers. Journal of Library Administration ۹(۲). ۷۱-۸۳
Jacques u. First Nal&#۰۳۹;l Bank. ۱۹۸۶ ۳۰۷ Mi) ۶۲۷. JCAHO plans library standards (evision ۱B۹۰ MLA News January
Kirby, M., and N Miller. ۱۹۸۶ MEDLINE searching on Colleague. Reasons for failure or success of untrained end users Medical Reference Services Quarterly ۵(۳): ۱۷-۳۴
Leone. G ۱۹۸۰ Malpractice [lability of a law librarian Law Library Journal ۷۳.۴۴-۶۵ Prosser, W L. ۱۹۷۱. Handbook on thelaw of torts ۴th ed. St. Paul Minn.: West Pub. Cg
Prtisser, W. L and R. Keeton ۱۹۸۴ Prosssr and Keeton on the law of torts. ۵th ed St Paul. Minn : West Pub. Co
Restatement of the Law. Second, Torts. ۱۹۵۵ Pnifadelphia. American Law Institute
SoBen, P , ard E W Green. ۱۹S۸. GRATEFUL MED searching. A hospital library perspective Medical Reference Services Quarte.-ly ۷(۳]: S۵-۴۳
Soi>kman, B B ۱۹۸۹. The liability of information providers in negligence Computer Law & Practice ۵ ۱۴۱-۶.
این مقاله ترجمه‌ای است از:
Kerin. Nancy J. THE LIABILITY OF THE HOSPITAL LIBRARIAN. Hospital Topics OO۱B۵۶۶S, Summers ۹۱. Vol. ۸۹. Issue ۳
Database: Academic Search Premier
نوشته: Herin ,Nancy J, Hospital Topics
ترجمه : لیلا معصومی
دانشجوی کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع رسانی

منبع : نما مجله الکترونیکی پژوهشگاه اطلاعات و مدارک علمی ایران