اگر ویندوز اوپن سورس شود، چه می‌شود؟

یکی از موضوعاتی که این روزها ورد زبان اکثر محافل کارشناسی فناوری اطلاعات شده است، نهضت متن باز (Opensource) می باشد.گاه گاه در رسانه ها و نشریات مشاهده می شود یا می شنویم که در رقابت بین ویندوز و گنو/لینوکس برخی کارشناسان و حتی مدیران عنوان می کنند که «مایکروسافت بیکار نمی نشیند و وقتی ویندوز را متن باز کند، بازار گنو/لینوکس کاملا خراب شده و گنو/لینوکس به تاریخ خواهد پیوست!»
این تفکر ناشی از عدم شناخت چند موضوع مهم است که در این مقاله سعی داریم آنها را بررسی نماییم.
۱) نکته اولی که طرفداران «ویندوز متن باز» از آن غافلند مفهوم «متن باز» و قوانین حاکم بر مجوزهای متن باز است.
این قوانین کاملاً با روش کسب و کار فعلی مایکروسافت در تضاد است. در روش فعلی، مایکروسافت از هر pc و laptop و server و به ازای هر نسخه ، وجه دریافت میکند. بنابراین به محض متن باز شدن ویندوز، تمام این بازار دستخوش تحول بزرگی میشود که ممکن است مایکروسافت را به ورطه ورشکستگی بکشاند.
برای متن باز شدن ویندوز، مایکروسافت ابتدا باید روش بازار و درآمد زائی خود را عوض کند و این به دلیل بزرگی شرکت و تعدد کاربران و مشتریانش چندین سال به طول خواهد انجامید و مطمئنا جامعه متن باز فعلی که حول گنو/لینوکس شکل گرفته است بیکار نخواهند ماند و پیشرفتهای چشمگیری همانند سالهای اخیر خواهد داشت.
۲) متن باز شدن یک محصول نرم‌افزاری برای یک شرکت تجاری به این دلیل می تواند جذاب باشد که نرم‌افزار مورد نظر تعداد کاربر بیشتری پیدا می کند و نقاط قوت و ضعف بیشتری از آن محصول نمود پیدا کرده و تولید کننده و جامعه متن باز (Community) شکل گرفته حول آن محصول با کمک هم نسخه های بعدی را بهبود ببخشند.
▪ اولا: مایکروسافت مشتریان کافی دارد که حاضرند پول پرداخت کنند و نرم‌افزار او را استفاده کنند و عیبهایش را گزارش نمایند.
▪ ثانیا: حول یک نوع نرم افزار (مانند سیستم عامل) در سطح دنیا دو اجتماع قوی شکل نخواهد گرفت و جامعه متن‌باز فعلی که حول گنو/لینوکس شکل گرفته است حاضر نخواهد بود یک سیستم عامل غیر استاندارد(مثل ویندوز) را مجدداً عیب یابی و آزمایش نماید و حتی ممکن است به مایکروسافت پیشنهاد شود که بهتر است از ویندوز دست کشیده و نسخه گنو/لینوکس خود را به بازار عرضه کند.
۳) در حال حاضر دلیل عمده کندی رویکرد به گنو/لینوکس ، ناسازگاری برخی سخت‌افزارها و نبود راه‌انداز برای آنها در سطح کامپیوترهای شخصی و همچنین ناسازگاری برنامه‌های کاربردی خاص که تحت ویندوز نوشته شده‌اند با گنو/لینوکس می باشد.
به محض باز شدن کد ویندوز اجتماع متن‌باز شکل گرفته حول گنو/لینوکس ، آن روالهای برنامه‌ای را که در ویندوز نوشته شده است بهینه کرده و به گنو/لینوکس اضافه می کنند و یک سیستم عامل تمام عیار که روی تمام سکوهای سخت‌افزاری و نرم‌افزاری اجرا می‌شود برپایه گنو/لینوکس ایجاد خواهد شد که این یعنی پایان عمر ویندوز
۴) شرکت مایکروسافت ادعاهای زیادی در مورد استاندارد بودن کدهای هسته ویندوز نموده و می نماید. با این حال اکثر کاربران و برنامه نویسان آگاهند که اینطور نیست و چه بسا پس از باز شدن کد ویندوز، شاهد یک رسوائی علمی از مایکروسافت باشیم.
۵) مایکروسافت از رقبای دیگر درس می گیرد. مثلا از sun که محصول solaris خود را متن‌باز کرد. و بعنوان opensolaris در اختیار عموم قرار داد. اما همانطور که همه می دانیم استقبال خوبی از باز شدن کد solaris در دنیا نشد و خود sun با هزینه بسیار زیاد اجتماع سولاریس متن‌باز را زنده نگه داشته است.
مایکروسافت نیز در یک برهه زمانی ،کد ویندوز NT ۴.۰ خود را باز کرد. اما کاربران و برنامه نویسان هیچ رغبتی به کارکردن بر روی یک کد منسوخ شده نشان ندادند.
۶) روش جذب بازار و مشتری در مایکروسافت «محصول محور» می باشد. در صورتی که روش کسب و کار متن‌باز «خدمات محور» است. بنابراین شرکتی با حجم و اندازه مایکروسافت نیاز به صرف هزینه و اعمال تغییرات بنیادی در ساختار خود دارد تا بتواند به این نوع کسب و کار بپردازد و با وجود رقبایی چون گوگل ، ردهت و آی بی ام در این بازار موفقیت چشمگیری نخواهد داشت. همانطور که می بینیم و در خبرها خوانده‌ایم مایکروسافت به سمت آنچه که می شود بعنوان محصول عرضه کرد، می رود مانند Xbox برای بازیهای کامپیوتری و ابزارهای سخت‌افزاری دیگری که نرم‌افزار در آنها جاسازی شده باشد. چون می داند که به مرور کسی نرم‌افزار را نخواهد خرید و همه انواع مشتریان نرم‌افزار از کاربران عادی در منازل تا دولتها و شرکتهای بزرگ برای «خدمات» هزینه می کنند نه «محصول».
همچنین همانطور که میدانیم تولید کننده های pc و laptop در دنیا (مانند Dell, IBM, HP, Asus و...) در بخشی از محصولات خود بجای ویندوز از گنو/لینوکس استفاده می‌کنند، که این امر هم در کاهش هزینه تمام شده محصولشان اثر دارد و هم در افزایش تعداد مشتریان در سراسر جهان.

محمد تشکری عضو کمیته فنی طرح ملی نرم افزارهای آزاد/متن باز

منبع : سایت الف