۴۰ سال حضور ناوگان تجاری در عرصه‌های حمل و نقل دریائی؛ چلچراغ روشن دریاها

پیشینیان ما که بر آب‌های پهناور جنوب و شمال کشورمان، خلیج فارس و دریای خزر نام نهادند. ایمان داشتند که آیندگان حرمت اسامی مبارک را حفظ کرده و از عظمت نام ایران و ایرانی صیانت خواهند کرد.
آنان اعتقاد راسخ داشتند روزی ایران باید به مرحله‌ای برسد که تمامی کالاهای ایرانی توسط کشتی‌های ساخت داخل و ناوگان ملی کشور و به‌دست دریانوردان خودمان به اقصی نقاط جهان حمل شود چرا که سال‌های دور ایرانیان پرچم‌دار کشتیرانی در جهان بودند و روزی ایران بزرگ‌ترین ناوگان کشتیرانی دنیا را در دست داشت و همین امر نیز موجب اقتدار ایران در پهنه خلیج فارس و دریای عمان بود، در واقع حضور پرقدرت دریانوردان، کشتی‌سازان و کشتیرانان ایران در این عرصه موجب شده بود که نام خلیج فارس به دلیل اقتدار کشورمان پابرجا بماند.
شاید امروز نیز اهمیت یافتن بخش دریا در اندیشه‌های اقتصادی و سیاسی دولت به دلیل لزوم رویکرد دوباره به افزایش اقتدار کشور در این پهنه است، اقتداری که شاید با افزایش یافتن میزان تردد کشتی‌های بزرگ خارجی در این دریا و از سوی دیگر تهدیدات مختلف نیروهای بیگانه نسبت به نام و کیان آن لازم است دوباره و بیش از گذشته تقویت شود.
متأسفانه در گذشته بعد از هخامنشیان و افول ایران پس از آن دوران اوج قدرت موجب شده بود تا سال ۱۳۴۰ دیگر نامی از کشتیرانی‌ها و دریانوردان ایرانی باقی نماند، دیگر دنیا ایران را با نام کشتی‌های آن نمی‌شناخت، دیگر بنادر ایران در خود، کشتی ایرانی نمی‌دیدند و هر چه بود را خارجی‌ها در اختیار گرفته بودند. از سوی دیگر افزایش درآمد نفت ایران در دوره پهلوی‌ها نیز موجب سرازیری کالاهای وارداتی به کشور و حضور یکباره کشتی‌های بیگانه در ایران شده بود.
در همین سال‌ها بود که بالاخره اهمیت تأسیس و تشکیل یک ناوگان کشتیرانی تجاری و ملی برای کشور احساس می‌شد و چند سال بعد در مرداد ماه سال ۱۳۴۶ طرح تشکیل یک شرکت مستقل کشتیرانی با نام کشتیرانی ملی آریا کلید خورد.
آن روزها این شرکت کوچک کشتیرانی تنها با دو فروند کشتی و آن هم با ظرفیت حداکثر ۱۵۰۰ تن در حوزه خلیج فارس و ۴ فروند کشتی اقیانوس‌پیما با ظرفیت ۶۱ هزار و ۲۵۲ تن در مسیر خلیج فارس ـ اروپا، آسیا و آمریکا فعالیت خود را آغاز کرد و کسی فکر نمی‌کرد ۱۰ سال بعد این شرکت صاحب ۴۲ فروند کشتی به ظرفیت کل ۵۲۵ هزار تن شود.
با پیروزی انقلاب اسلامی ایران و تغییر ساختار اقتصادی و سیاسی کشور در پانزدهم دی ماه ۱۳۵۸ بر اساس تصمیم مقامات دولتی کشور خطوط کشتیرانی آریا به کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران (سهامی عام) تغییر نام یافت و به‌عنوان یکی از شرکت‌های وابسته به وزارت بازرگانی به فعالیت‌ تجاری خود ادامه داد.
در آغاز جنگ تحمیلی و محاصره اقتصادی کشور حدود ۱۶ فروند از کشتی‌های ناوگان مورد اصابت موشک‌های دشمن قرار گرفت و خسارات عمده‌ای به ناوگان ملی کشور وارد گردید.
در راستای ارج نهادن به ایثارگران و تجلیل از نام شهدا و زنده نگه داشتن رشادت‌های آنان، مدیران شرکت بر آن شدند تا با تغییر نام شناورهای ناوگان که جملگی با پیشوند نام آریا نام‌گذاری و با این نام در سطح جهان معرفی گردیده بودند، به پیشوند نام مقدس ایران اسلامی و نام شهدا و شهرهائی که با رشادت‌های بی‌مانند مردم آن در برابر حملات ناجوانمردانه دشمن متجاوز قرار گرفته بودند نام‌گذاری شوند و در سطح آب‌های داخلی و بین‌المللی تردد و به فعالیت‌های تجاری خود ادامه دهند.
امروز اندیشه‌ دولتمردان حفظ اقتدار ایران در خلیج فارس و در تمامی آب‌های بین‌المللی است و همین امر رسالت شرکتی که در آستانه جشن چهلمین سالگرد خود به سر می‌برد را بیشتر می‌کند.
اهمیت فعالیت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران برای مردم میهن اسلامی به گونه‌ای است که با زندگی اکثریت آنان گره خورده و این ارزش کاری ناوگان را نمایان می‌سازد. متخصصان و کارشناسانی که با مسائل اقتصادی آشنا هستند به خوبی می‌دانند که جابه‌جائی بیش از ۲۰ میلیون تن کالا از چه اهمیتی برخوردار است.
در طول ۴۰ سال فعالیت ناوگان، دستاوردها و موفقیت‌های ارزنده‌ای حاصل گردیده است و بسیاری از مسئولان، متخصصان، اساتید، دست‌اندرکاران، کارشناسان و صاحبان کالا نقش و اهمیت ناوگان را در تجارت خارجی ستوده‌اند.
همین حمایت‌ها، پیشنهادها و اظهارنظرهای شفاف و راهنمائی‌های بی‌دریغ آنان باعث شده است تا چنین مجموعه‌ای به یکی از بزرگ‌ترین تشکیلات حمل و نقل تبدیل شود.
آن‌چه که در آئینه عملکرد و برنامه‌های این شرکت مشاهده می‌شود، تصویری روشن از تلاش‌های انجام شده و چشم‌اندازی امیدوار کننده از آینده است که مدیران و کارکنان آن با اهمیتی بلند و عزمی راسخ تصمیم گرفته‌اند به برنامه‌ها و اهداف تعیین شده جامه عمل بپوشانند.
آری چهلمین سال تأسیس شرکتی که دیگر کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران نامیده می‌شود در حال برگزاری است، شرکتی که هم اکنون ۱۱۶ فروند کشتی با ظرفیت بیش از ۷۶/۳ میلیون تن در اختیار دارد، شرکتی که در بیش از ۱۸۰ نقطه جهان دفتر نمایندگی دارد، شرکتی که ظرف تنها سه سال گذشته بیش از ۳ میلیارد دلار برای توسعه ناوگان خود سرمایه‌گذاری کرده است، شرکتی که بزرگ‌ترین ناوگان حمل و نقل دریائی منطقه خاورمیانه را در اختیار دارد و شرکتی که می‌خواهد در برنامه توسعه بلند مدت خود ده‌ها فروند کشتی اقیانوس‌پیمای کانتینری، فله‌بر، جنرال کارگو، حمل مواد پتروشیمی و شیمیائی و ال ان جی بر جدید را به ناوگان خود اضافه کند. در این میان آن‌چه که به درستی توسط دکتر محمود احمدی‌نژاد ریاست محترم جمهوری بر روی آن صحه گذاشته شده است اهمیت حضور مقتدرانه ایران در منطقه خلیج فارس به واسطه گسترش ناوگان کشتی‌های داخلی است و در همین راستا برنامه‌های متعدد کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران خواهد توانست به تحقق این خواست دولت کمک کند.
در هر صورت همان‌گونه که ریاست محترم جمهوری در پیام خود به همایش ارگان‌های دریائی آن را تأکید می‌کند، این‌که، امروز جمهوری اسلامی ایران با در اختیار داشتن بزرگ‌ترین ناوگان تجاری و نفتکش در سطح منطقه قادر خواهد بود نقشی بزرگ در تعامل با جامعه جهانی ایفا کند و از همین رو است که حفظ و ارتقاء نقش اساسی خلیج فارس در معاملات سیاسی و اقتصادی منطقه و جهان به لزوم حضور مقتدرانه ایران در این بخش از آب‌های بین‌المللی افزوده است.
از سوی دیگر هنوز چند صباحی از عمر دولت نهم نگذشته بود که رئیس‌جمهور در یکی از جلسات دولت بر اهمیت و جایگاه صنایع دریائی و کشتیرانی کشور در چارچوب اولیت‌بندی‌های اقتصادی تأکید کرد و چندی بعد سخنگوی دولت و وزیر صنایع و معادن ایران نیز در راستای این اعتقاد ریاست جمهوری و در کنار این تصمیم قاطعانه دولت دکتر احمدی‌نژاد بر تشکیل شورای عالی صنایع دریائی در ابتدای اردیبهشت سال جاری و از سوی دیگر درخواست کتبی وی از رئیس مجلس مبنی بر اولویت‌بخشی به بررسی لایحه توسعه و حمایت از صنایع دریائی در مجلس حکایت از جدی شدن وعده‌ها و اساساً عمل به وعده‌های دولتمردان دارد و حال سئوال اساسی این‌جاست که دلایل این اهمیت یافتن و حمایت‌ها چیست؟ چگونه می‌توان در چاچوب آن حرکت کرد تا منافع ملی کشور بیش از پیش تأمین شود؟
به هر حال نوک پیکان اعتقاد رئیس‌جمهوری، تقویت ناوگان ملی در عرصه‌های تجاری و نظامی به منظور صیانت از تقدس نام خلیج فارس را نشانه رفته است و کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران در آستانه سالگرد تولد چهلمین سال خود می‌تواند مدعی باشد که برنامه‌ریزی‌های خود را دقیقاً بر اساس منافع ملی کشور انجام داده و در آینده‌ای نه‌ چندان دور نقش مورد نظر دولت برای پاسداری از اقتدار کشورمان را در جهان به خوبی بازی خواهد کرد.
● چشم‌انداز توسعه فعالیت‌های کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران
با اتکال به قدرت لایزال الهی و با الهام از چشم‌انداز کلی و بلند مدت نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران و در پرتو اندیشه، دانش، تخصص، تعهد، ایمان و کوشش برنامه‌ریزی شده و مدبرانه جمعی کارکنان و مدیران، گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران در ۱۰ سال آینده سازمانی خواهد بود توسعه یافته، یاد گیرنده و دانش‌محور که با بهره‌گیری ویژگی‌های ذیل در افق چشم‌انداز مزبور، در صدد است تا علاوه بر حفظ موقعیت برتر خود در سطح منطقه، با حضور و تعاملی سازنده و اثربخش در شبکه جهانی به جایگاهی شایسته در منابع انسانی، ناوگان، کسب و کار و فن‌آوری در امور حمل و نقل دریائی و خدمات وابسته، دست یابد.
کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران سازمانی است توسعه یافته و پاسخگو که متناسب با مقتضیات محیطی و ارزش‌ها و شرایط منعطف و متحول، همواره به دنبال بهبود و تعالی می‌باشد.
سازمانی دانش‌محور و مسئله‌گرا و با استفاده از دانش روز در پی یافتن بهترین راهکارها است. علاوه بر این، تولید کننده دانش نیز هست. از دانش دیگران به نحو بهینه استفاده و به گسترش و اشاعه آن در گروه کمک می‌کند.
دارای سرمایه‌های انسانی دانا، فعال، مسئولیت‌پذیر، پر انگیزه، رضایت‌مند، مثبت‌اندیش، منضبط، مشتری‌گرا، ارزش‌آفرین، نوگرا و نوآور، با وجدان کاری و روحیه همکاری و تعاون، وفادار، با احساس تعهد و تعلق به گروه بالندگی آن و مؤمن و معتقد به توسعه و اعتلای کشور می‌باشد.
سازمانی است یادگیرنده که یاد می‌گیرد بهترین و برترین باشد، از این‌رو:
▪ جامع‌نگر و نظام‌گر است و خود را عضور مهم از نظام حمل و نقل دریائی کشور و جامعه جهانی می‌داند.
▪ تصویر و آرمانی مشترک از آینده‌ای مطلوب دارد که به همت کارکنان خود در پی تحقق آن می‌باشد.
▪ معتقد به کار گروهی است و از مهارت و توان هم‌فکری، گفت‌وگو و مفاهمه مشترک همه کارکنان با یکدیگر برخوردار است.
▪ در پی ارتقاء و غنا بخشیدن به واقع‌گرائی و مثبت‌اندیشی کارکنان خویش است.
▪ همواره در پی کشف روند شرایط محیط بیرونی و به ویژه محیط بین‌المللی کسب و کار خود بوده و در جهت دستیابی به بیشینه‌ترین سود برای گروه با بهینه‌ترین روش‌ها، در تجزیه و تحلیل محیط‌های مزبور توانمند است.

منبع : ماهنامه پیام دریا