دو حرفی پردردسر

تنها دو حرف. كه با این وجود بلند گفتن آن برای خیلی ها سخت تر از گفتن جملات متعدد است، جملاتی مثل خواهش می كنم، خوشحال می شوم، چه كاری باید انجام دهم، افتخار می دهید و خلاصه تكرار جملات كلیشه ای كه تعداد حرف هایش بی شك چند برابر حروف به كار گرفته شده در «نه» است! اغلب ما از گفتن این دو حرف ساده پرهیز می كنیم و خود (و احتمالاً چندین و چند نفر بی گناه دیگر) را با یك مجموعه طولانی از دردسرها و مشكلات ناشی از نگفتن همین «نه» ساده روبه رو می سازیم. به عبارت دیگر پشت این مانع به ظاهر كوچك موفقیت در جا می زنیم، و كلی فرصت و امكان بزرگ و كوچك را از خودمان می گیریم. خیلی از ما طوری بزرگ شده ایم كه دائماً سعی می كنیم دیگران را راضی و خوشحال نگه داریم و با نگفتن این كلمه دو حرفی نیز فداكارانه و اغلب ساده لوحانه با تصور اینكه داریم دیگران را خوشحال می كنیم خود را گرفتار عواقب و پیامدهای سنگین نگفتن نه یا همان گفتن بله نابجا، می كنیم. در صورتی كه می توانیم راه های دیگری را برای راضی نگه داشتن و خوشحال كردن دیگران انتخاب كنیم.
به هر حال اگر شما هم از بله گفتن های نابجا (یعنی از همان عوارض ناشی از نه نگفتن ها)، خسته شده و به زبان ساده می خواهید نه گفتن را تجربه كنید، خوب است قبل از پاسخ دادن به درخواست های دیگران این موارد را در گوشه و كنار ذهنتان داشته باشید:
۱- وقتی كسی از شما درخواستی می كند، همیشه می توانید از او چند لحظه ای برای فكر كردن زمان بخواهید، و در این زمان تمام جوانب موضوع را در نظر بگیرید. می توانید از روش سئوال سازی كوتاه در مورد مسئله ای كه با آن مواجه شده اید كمك گرفته و از خود سئوالات روشنی بپرسید و جواب ها را هم به همان روش در ذهن خود به تصویر بكشید. این سئوال و جواب ها شما را به نتایج حاصل از انجام یا عدم انجام درخواست صورت گرفته، نزدیك تر می كند.
۲- در مرحله بعد اگر به این نتیجه رسیدید كه گفتن نه بهترین پاسخ، در شرایط موجود است پس با خیال راحت (البته به روشی درست) نه بگویید و از گفتن آن نگران نباشید.
۳- در هنگام گفتن كلمه «نه» مستقیم در چشم طرف مقابل نگاه كنید، و با صدایی واضح و بلند نه بگویید، حتی با حركت سر موضوع را كاملاً تاكید كنید.
۴- یادتان باشد، اگر بله را در حالی كه می خواهید نه بگویید به زبان بیاورید، علاوه بر اینكه از موضع راستی خارج شده اید، حسی از بی میلی و سنگینی برای انجام آنچه عهده دار انجامش شده اید را نیز خواهید داشت، پس فشارهای مضاعفی را هم در طول انجام عمل متحمل می شوید. این همان قیمتی است كه شما برای نگفتن یك نه ساده مجبورید بپردازید. (البته این تازه فقط بهای ظاهری موضوع است چون خلاصه بی صداقتی از موضع راستی خارج است و ناراستی را هم كه خودتان می دانید چه بلاها بر سر آدم می آورد!!!)
۵- اگر می خواهید به كسی كه در حال حاضر تحت فشار موارد مختلفی قرار دارد نه بگویید بهتر است این نه گفتن بسیار صمیمانه، نرم و ساده و در عین حال همراه با پاسخی از سر همدلی بوده و به شكلی باشد كه حداقل اگر فشار او را كم نمی كند، افزایش هم ندهد. سعی كنید در چنین مواقعی به راه حل های دیگری هم فكر كنید. برای مثال به دوستتان كه از شما می خواهد كودكش را نگه دارید تا به دكتر برود، می توانید بگویید نه! لطفاً مرا ببخش. می دانم كه پیدا كردن فرد دیگری برایت سخت است اما من كار مهمی دارم و به كسی قول داده ام، بیا با هم فكر كنیم شاید بتوانیم كس دیگری را پیدا كنیم، مثلاً همسایه تان چطور است؟! می خواهی من با او صحبت كنم؟!
۶- یادتان باشد، كه اولین كلمه نه باشد. یعنی جمله خود را با این كلمه دو حرفی شروع كنید. این كار موضوع را در طول گفت وگو ساده تر می كند پس به جای اینكه از ابتدا سعی كنید به بیراهه بزنید و آسمان و ریسمان ببافید خیلی ساده از همان اول نه بگویید.منظور این است كه اگر واقعاً بهترین پاسخ «نه» است پس همین كلمه را ادا كنید و به روش های متفاوت و دردسرساز آن روی نیاورید؛ روش هایی نظیر روش «محبوب بمانم». در این روش فرد با اینكه می خواهد نه بگوید اما تمام تلاش خود را نیز به كار می برد تا مبادا از محبوبیت اش در نزد طرف مقابل كم شود. در این روش كه خیلی هم شایع است نه گفتن معمولاً با معذرت خواهی و توجیهات پیاپی و تعارفات كلامی صورت می گیرد، همراه با یك رشته طولانی از من من كردن های مكرر و ادای كلماتی مانند: نمی دانم چه باید بگویم، عذر تقصیر مرا بپذیرید، واقعاً شرمنده ام، معذرت می خواهم، در فرصتی دیگر جبران می كنم و... خلاصه كلی كلمات قلمبه و تغییر رنگ و خم و راست شدن و وجدان درد و از این جور چیزها از علائم اولیه آن است. بعضی از روش های نه گفتن خیلی نامناسب اند. نه گفتن هایی از قبیل: دیوانه شده ای، چه شوخی بی مزه ای و... یا شكلی از نه گفتن كه معمولاً با نوعی حمله و تهاجم و گاهی اهانت به فرد درخواست كننده همراه است نظیر تو اصلاً نمی فهمی، حتی شرایط را هم درك نمی كنی، اگه فقط كمی فكر می كردی هرگز چنین درخواستی را نمی كردی، خوب معلوم است كه من هرگز وقتم را برای انجام كار بی اهمیتی مثل این هدر نمی دهم. یا باز هم مثل همیشه در خواست های نابجا، یك كم فكر كن جانم! و... بنابراین بهتر است از همان نه صادقانه استفاده كنیم، پس برای تمرین و در ابتدا توصیه می كنم از نه گفتن به چیزهای كوچك شروع كنید . مثلاً: وقتی به شما پیشنهاد خرید چیزی كه مورد نیازتان نیست می شود .به تلفنی كه درست وسط ساعت استراحت شما زنگ می زند. حتی درخواست تست كننده عطر در فروشگاه هم می تواند فرصت خوبی برای تمرین نه گفتن را در اختیارتان قرار دهد. پس این فرصت ها را از دست ندهید. نه گفتن را به عنوان یك پروژه برای خودتان اجرایی كنید.

نیوشا میربابایی

منبع : روزنامه شرق