نکته‌های قبل از جیم فنگ شدن

در مورد خانم ۴۱ ساله‌ای صحبت شد که با تغییر وضعیت شناختی و ابتلا به عفونت ادراری به بیمارستان آورده شد. در آزمایشات انجام شده، بیمار شمارش پلاکت چهار هزار عدد در هر میلی‌متر مکعب داشت که در نهایت مشخص نشدبه علت تغییر شیفت، این عدد هشداری به اطلاع چه کسی رسید تا درمان مناسب شروع شود. اینک ادامه ماجرا...



در مورد فوق، دو اشکال عمده موجب تاخیر در شروع درمان بیمار شد: ۱) اشکال ارتباط در رساندن نتیجه خطیر آزمایش به پزشکان و ۲) اشکال در شناخت و تشخیص بیماری TTP.
درهنگام تعویض شیفت، جواب پلاکت بیمار هنوز آماده نشده بود. پزشک اولا باید با دیدن آماده بودن جواب CBC، به این موضوع مشکوک می‌شد که حتما در جواب شمارش پلاکت مشکلی وجود داشته و آزمایشگاه مشغول بررسی و انجام کنترل‌های نهایی است و با این سوءظن، واضحا تاکید می‌کرد که پیش از انتقال بیمار به بخش، حتما جواب آزمایش پلاکت وی بررسی شود. ثانیا، پزشکی که نوبت کاریش تمام شده بود، باید کاملا اطمینان حاصل می‌کرد که گروه جایگزینش حتما از این خواسته وی مطلع شده و دلیل این درخواست را کاملا درک کرده‌اند. نقطه ضعف دیگری که در مورد فوق به چشم می‌خورد و جنبه سازمانی دارد، فقدان فرآیند مشخص و ثابتی برای رساندن اطلاعات لازم به درمان‌گران است.
● روش چهره به چهره
برای رساندن اطلاعات مهم مانند نتایج خطیر آزمایشگاهی در بخش‌های اورژانس، می‌توان از روش‌های متعددی سود جست. بهترین روش، روش چهره به چهره است که در آن انتقال اطلاعات به صورت صحیح و موثر به اطلاع درمانگر بعدی می‌رسد. اگر چه روش‌های غیرمستقیم نیز مانند هشدارهای ای‌میلی، فرستادن پیغام‌های کتبی به وسیله پیجر و یا استفاده از کاغذهایی به رنگ خاص در چارت بیمار، در رساندن این نتایج مورد استفاده قرار می‌گیرد. از هر روشی که برای رساندن اطلاعات استفاده شود، نیاز است تا تفسیر مشترکی در مورد خطیر بودن نتیجه وجود داشته باشد. چنین تفاهمی به دست نخواهد آمد، مگر با شناخت وضعیت منحصر به فرد بیمار. به عنوان مثال هموگلوبین ۲۴ درصد در بیمار دچار بیماری عروق کرونر، یک اورژانس طبی به شمار می‌رود، ولی همین عدد در یک بیمار جوان دچار نارسایی مزمن کلیه، از اهمیت چندانی برخوردار نیست.
در مورد معرفی شده فوق خطاهای متعددی در مراحل زمانی تعویض نوبت‌کاری به وقوع پیوست. خطای اول که در زمان پیش از تعویض اتفاق افتاد، این بود که پزشک به تشخیص قبلی عفونت ادراری بیمار تکیه کرد و اختلال ذهنی او را به حساب همین بیماری گذاشت و سایر شواهدی را که به ضرر این تشخیص بود، نادیده گرفت. در حقیقت بر بیمار از پیش برچسب UTI زده شد. در هنگام تعویض شیفت نیز مشخص نبود که چه کسی مسوول پیگیری نتیجه آزمایش و تفسیر آن است؛ خطایی که بیشتر منشأ سازمانی دارد و دست آخر در زمان پس از تعویض نیز پزشکان معالج به جای اینکه با به دست آوردن اطلاعات جدید، از ابتدا بیمار را بدون پیش داوری مورد بررسی قرار دهند، با پذیرفتن تشخیص عفونت ادراری وکم خونی همه علایم را با این تشخیص توجیه می‌کردند.
یک پزشک متخصص طب اورژانس کانادایی گفته‌ای مشهور دارد: «هنگامی که تشخیص گذاشته می‌شود، فکر کردن متوقف می‌شود.»
● اما عاقبت بیمار ما...
با وجود تمامی اقداماتی که انجام شد، حال بیمار همچنان رو به وخامت رفت و در نهایت بیمار ۴۸ ساعت پس از ورود به بیمارستان جان سپرد. درمان TTP بسیار وابسته به زمان است. مانند بسیاری از تشخیص‌های دیگر در بخش اورژانس، اقدام به موقع در مورد این شرایط، به فرآیندها و عوامل متعددی بستگی دارد که درست و دقیق انجام شدن تحویل نوبت‌کاری، یکی از آنها است. در یک مطالعه اخیر در میان دستیاران جراحی، یادداشت‌های کتبی (کامپیوتری) برای تحویل بیماران به همکار جانشین بر روش شفاهی برتری جست و از سوی بسیاری مورد استفاده قرار گرفت؛ چرا که قادر بود اطلاعات را به صورت متمرکز و سازمان‌یافته به فرد بعدی انتقال دهد. در مطالعه دیگری، بحث و تبادل‌نظر میان دو طرف و مورد بررسی قرار دادن تصمیمات یکدیگر موجب بالا رفتن ضریب اطمینان در زمان تعویض نوبت‌کاری شده بود. به هر حال تعویض شیفت در مراکز درمانی امری اجتناب‌ناپذیر است و دقت در انجام صحیح آن می‌تواند موجب نجات جان بیماران شود.
● چه باید کرد؟
برای بالا رفتن ضریب اطمینان بخش هنگام تعویض نوبت کاری:
از تعویض‌های غیرضروری بکاهید. حتما به صورت واضح مقام یا فردی را که از او می‌خواهید کاری را انجام بدهد و مسوولیتی را که بر عهده وی می‌گذارید، مشخص کنید. برای مثال «دکتر اسمیت، لطفا جواب پلاکت را پیگیری کنید، چون در حال حاضر هنوز آماده نشده است.»
در صورت امکان، از نقاط پایانی جداگانه و واضح استفاده کرده و آن را به اطلاع همکارتان برسانید. برای مثال «اگر پلاکت زیر ۳۰ هزار بود، لطفا با هماتولوژی تماس بگیرید.»
از توصیف علایم بیمار و نتایج بررسی‌هایتان برای حمایت از تفسیر و برداشت خودتان استفاده کنید؛ به‌خصوص در زمانی که بررسی هنوز ادامه دارد. هیچ گاه برچسب یک تشخیص را در این هنگام به بیمار نزنید؛ مگر زمانی که همه یافته‌ها به وضوح به این تشخیص اشاره دارند. برای مثال: «این بیمار به تازگی تحت درمان عفونت ادراری قرار داشته و در حال حاضر با علایم تغییر در وضعیت ذهنی، هماچوری و کم‌خونی مراجعه نموده است» به جای: «این بیمار دچار عفونت ادراری و کم‌خونی است.»
هم‌فکری متقابل و پرس‌وجو در مورد تشخیص‌های یکدیگر را بپذیرید و تشویق کنید.
چگونگی صحیح تعویض نوبت‌کاری و تحویل بیماران، مانند هر فرآیند مهم دیگری باید به دانشجویان پزشکی تعلیم داده شود و مورد نظارت قرار گیرد.
تا جای ممکن میزان مزاحمت‌ها و وقفه‌های ایجاد شده به دنبال آنها را در زمان تحویل کاهش دهید. در صورتی که وقفه‌ای ضروری پیش آمده، تحویل را به تعویق بیندازید.
از شیوه‌های گفتاری و نوشتاری برای تقویت روند انتقال اطلاعات به هنگام تعویض نوبت‌کاری استفاده کنید.

دکتر ارغوان حاج‌شیخ‌الاسلامی
منبع:
www.webmm.ahrq.gov

منبع : هفته نامه سپید