چهارشنبه, ۲۶ دی, ۱۴۰۳ / 15 January, 2025
مجله ویستا
چگونگی آمار گردشگری در ایران
کشور ایران یکی از قطبهای مهم گردشگری در جهان به شمار میرود که با برخورداری از سابقه دیرین تمدن و فرهنگ، طبیعت و شرایط اقلیمی گوناگون و عوامل دیگر از این دست، توانایی قرار گیری در جایگاه مناسب نقاط پر جاذبه گردشگری در سطح آسیا و بینالمللی را داراست. اما با این توصیف با وجود در اختیار داشتن جاذبههای قابل توجه، از جایگاه مناسبی در بازارهای گردشگری برخوردار نیست.
امروزه گسترش فضاهای باز جمعی و ایجاد مراکز فراغتی به ویژه فضاهای گردشگری به یکی از اهداف برنامه ریزی فراغت تبدیل شده است که علاوه بر تامین اهداف اقتصادی و زیست محیطی، نقش موثری در تعادل بخشی به گذران فراغت و تامین سلامت جسمی و روانی مردم دارد.
گردشگری در میان فعالیتهای فراغتی از بیشترین تنوع و تحرک، از یک سو، و وسیع ترین پهنه مکانی و فضایی از سوی دیگر برخوردار است. شاید بتوان گفت که گردشگری به خصوص گردشگری شهری به گونه ای تمام فعالیت های فراغتی دیگر را باخود همراه دارد و بدین سبب برنامه ریزی و مدیریت گردشگری از امور حساس و پیچیده و چند وجهی است که توجه ویژه مسئولان دولتی را می طلبد.
اما برنامه ریزی دقیق علمی وکاربردی زمانی تحقق می یابد که بر مبنای آمار علمی تهیه و تدوین گردد تا واجد خصوصیات لازم برای پذیرش گردشگر شود. در حال حاضر وظایف برنامه ریزی و مدیریت توسعه گردشگری در کشور بر عهده نهادهای مختلفی است که هر یک دارای ساختار بخشی اند و از این نظر اقدامات آن فاقد هماهنگی و همکاری لازم است.
با توجه به نبود یک رویکرد جامع و مدیریت یکپارچه در سیاستهای کلان توسعه گردشگری در کشور، متاسفانه هنوز جایگاه گردشگری در نظام برنامه ریزی ما به درستی تعریف و تبیین نشده است. که نمونه ای از آنها ارائه آمار غیر علمی و غیر منطقی گردشگران تعطیلات نوروز امسال بود.
● هدف از آمارگیری در گردشگری:
ـ ارزیابی آثار گردشگری در اوضاع اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ساکنان یک مقصد: محل، شهر، منطقه یا استان
ـ برنامهریزی و سرمایهگذاری در امور زیربنائی و ایجاد تسهیلات اقامتی و رفاهی و امکانات تفریحی با توجه به تعداد مسافرانی که به یک کشور با یک محل و منطقه میآیند و میزان پولی که خرج میکنند و همچنین، با در نظر گرفتن ویژگیهای روحی، شغلی، فرهنگی، میتوان به ایجاد فرودگاهها، شرکتهای حملونقل، تعمیرگاه، غذاسرا، مهمانسرا، اماکن تفریحی و ... اقدام کرد یا امکانات موجود را توسعه داد.
ـ بالاخره کسب آمار و اطلاعات برای بررسی بازارهای گردشگری و رشد و توسعه آن ضرورت دارد؛ زیرا هنگامی گسترش هر فعالیت اقتصادی ـ اجتماعی امکان پذیر است که اطلاعات آماری دقیقی از بازارهای بالقوه و بالفعل و ویژگیهای آن بازارها وجود داشته باشد.
● تحلیلی از وضعیت آمار گردشگری داخلی ـ نوروزی
۱) آمار منتشر شده توسط سازمان گردشگری فاصله جدی با منطق و واقعیت دارد. البته در این زمینه در سال های گذشته نیز آماری کامل و همه جانبه وجود نداشته است که امکان مقایسه را ایجاد کند و نظام صحیحی برای گرفتن آمار گردشگران وجود ندارد.
۲) آمار صحیح از اصلیترین نیازهای مدیریت گردشگری برای تصمیمگیری است و اصلا نباید به نوروز ختم شود. در طول یک دوره یکساله آمارگیری، یک عدد پایه به دست میآید که در ماههای سال، هفتههای ماه و روزهای هفته، مبنای سنجش و مقایسه قرار میگیرد، متاسفانه در فصل تابستان که تقاضای گردشگری داخلی بیشتر است هیچ آمار منطقی وجود ندارد.
۳) با توجه به اعلام رسمی سازمان در تعطیلات نوروز ۱۳۸۸ اعلام کردند که ۹۰۸/۲۹۵/۹۹ نفر سفر داشتیم که این تعداد گردشگر نیست. بر این اساس، نتوانستند مشخص کنند که چند گردشگر در طول تعطیلات نوروز داشتیم و آمار سالانهای نیز منتشر نمیشود که چه تعداد گردشگر داخلی در سال گذشته داشتیم.
۴) با توجه به اینکه بخشی از نظام آمارگیری، نظام تعطیلات است لذا این نظام باید بسیار دقیق باشد این نظام به هم ریخته آماری، متأسفانه در سالهای اخیر تشدید شده و هیچ اقدام جدی برای اصلاح آن انجام نشده است. در نوروز که تعداد سفرهای انجامشده را اعلام کردند، ورودی و خروجی استانها اندازهگیری شد، یعنی تعداد افرادی را که وارد یا خارج شهرها شدند، محاسبه و آمار استانها را با هم جمع کردند که حاصل آن، تعداد سفرهای انجام شده است.
مشکل این سیستم آن است که مثلا یک گردشگر از شهر تهران بهسمت مشهد حرکت میکند و در این میان، از مسیرهای مختلفی عبور میکند و در شهرهای مختلف شمالی ثبت میشود (حتی بدون یک شب اقامت) و در عمل، این آمار تعداد سفر را نشان میدهد و تعداد افرادی را که سفر کردهاند، نشان نمیدهد و در کشور نیز به همین وضع آمار سفرهای نوروزی ارائه می شود. لذا با مجموعهای از آمارهای به هم ریخته غیر قابل اعتماد روبهرو هستیم که هرگونه ارزیابی و برنامه ریزی را با مشکل مواجه می کند.
۵) انواع متفاوت آمار برای برنامه ریزی گردشگری مورد نیاز است، مثلا باید بدانیم که در بخش تقاضا چه مقدار گردشگر وارد یک استان شده است، این گردشگران به چه بخشهایی رفته، در چه مکانی و به چه مدت زمانی اقامت و هزینه کردهاند و از چه وسیله حملونقلی استفاده کردهاند.
غلامحسین کریمی
مدرس دانشگاه و پژوهشگر رشته برنامه ریزی توریسم
مدرس دانشگاه و پژوهشگر رشته برنامه ریزی توریسم
منبع : سایت تابناک
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست