یکشنبه, ۱۸ آذر, ۱۴۰۳ / 8 December, 2024
مجله ویستا

برگی از تاریخ ( ۱۸ اردیبهشت) (۲)


برگی از تاریخ ( ۱۸ اردیبهشت) (۲)
در سال ۱۸۲۳ جیمز میل کاری برای جان در کمپانی هند بریتانیایی دست و پا کرد. در دهه ۱۸۶۰ او نماینده مجلس عوام انگلستان شد و به دفاع از سیاست لیبرالی خاصه در مسائل قانونگذاری و آموزشی همت نهاد.
نوشته های سیاسی میل بر حول مسائل مربوط به حقوق و آزادی های سیاسی، حكومت پارلمانی و جایگاه و پایگاه زنان در جامعه می گشت.
در سال۱۸۶۸ پارلمان منحل شد و میل هم به زندگی خصوصی اش برگشت و بیشتر اوقاتش را در فرانسه و در جوار گور همسر و معشوقش گذراند.
در هشتم ماه مه سال ،۱۸۷۳ جان استوارت میل به دنبال یک حمله ناگهانی قلبی در آوینیون درگذشت. او را در گورستان سن وران و در کنار گور هریت به خاک سپردند.
جان استوارت میل در اواخر عمرش دست به کار نگارش کتاب اتوبیوگرافی اش شده بود که به زعم بسیاری ادیبان از مهمترین آثار دوره ویکتوریایی به شمار می‌رود.
این کتاب چند ماهی پس از مرگ میل منتشر شد. آخرین جمله‌ای که هنگام مرگ از دهان میل خارج شد این بود: «می دانید که کارم را کرده‌ام.»
● در گذشت گوستاو فلوبر
۱۲۷ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۸۸۰میلادی ، گوستاو فلوبر یکی از برجسته ترین نویسندگان فرانسوی در سن ۵۹ سالگی درگذشت.
فلوبر پس از تحصیلات مقدماتی به تحصیل حقوق پرداخت و بعد از مرگ پدر با ثروت بسیار پدر زندگی را سر کرد.
آثار فلوبر عمدتا حال و هوای رئالیسم دارند . فلوبر راز توصیف را این‎گونه شرح می‎دهد: «آن‎چه می‎خواهیم درباره‎اش سخن بگوییم، هر چه می‎خواهد باشد، بیش از یک اسم برای مشخص کردن آن ، بیش از یک فعل برای به جنبش درآوردن آن و بیش از یک صفت برای توصیف آن وجود ندارد.»
عناوین مهمترین اثر ادبی این نویسنده عبارت اند از :
▪ مادام بواری ،
▪ سالامبو ،
▪ وسوسه سن آنتوان ،
▪ تربیت احساساتی ،
▪ بواروپکوشه ،
▪ سرگذشت سن ژولین ،
▪ مهمان نواز
▪ نخستین عشق ساده .
● زادروز پُل گوگَن هنرمند و نقاش نوپردازفرانسوی
۱۰۴ سال پیش درچنین روزی در سال۱۹۰۳ میلادی ، پُل گوگَن هنرمند و نقاش نوپردازفرانسوی، و ازپیشتازان ساده سازی طراحی درنقاشی درپاریس بدنیا آمد.
پدر او روزنامه نگار و مادربزرگش یك انقلابی مشهور بود. گوگن نقاشی حرفه ای را از جوانی آغاز نکرد. او تا سی و پنج سالگی دلال سهام بود و یکشنبه ها در بازار نقاشی می کشید و می فروخت. بورس پاریس که ورشکست شد، گوگن خود را وقف نقاشی کرد.
به دعوت دوستی سه، چهار سالی به روستایی میرود به نام برتون(Breton) که در کشور خودش فرانسه واقع است و مدتی با چند نقاش از ملیتهای دیگر مراوده میکند و شیوه شخصیش را که متکی است به زمینه های خالص رنگی و خطوط مؤکد اما نازک در لبه ها و ساده کردن اشکال، پی ریزی میکند.
شیوه او بر بسیاری از شاخه های نقاشی مدرن در قرن بیستم و از جمله بر کار سوریالیستهای دهه ۱۹۲۰ و به بعد و آثار اکسپرسیونیستهای آلمانی تأثیرگذار بوده است.
در این دوره، گوگن دو شاهکار می آفریند که تحت تأثیر روحیه مذهبی مردم برتون، موضوعی مذهبی دارد و برداشتی شخصی از کتاب مقدس است؛ اولی بصیرت پس از وعظ : کُشتی یعقوب با فرشته(۱۸۸۸م.) و دومی مسیح زرد(۱۸۸۹م.)
اشتراک هر دو اثر علاوه بر تم مذهبی و نشانه های آشکار شیوه گوگن در نقاشی، بازتولید روایتی تاریخی است که به خاطر باور ژرف مردمان برتون پیش چشم آنها رخ میدهد. گوگن میگذارد تا آنان_آن چنان که هست_ بی واسطه در اعتقاد خویش حاضر باشند و این گونه ایمان قلبی آنها را می ستاید.
گوگن كه در اثر ضعف بینایی و تحلیل قوای جسمانی در اثر مصرف بیش از حد داروهای آرامبخش مرگ زودهنگامش را دریافته بود، در بخشی از خاطراتش می نویسد:«می خواستم پیش از مرگم به تصویر بزرگی كه در ذهن داشتم روی بوم جان دهم . »
پل گوگن در سال ۱۹۰۱ در سن ۵۴ سالگی در جزیره متروكه و دوردست تاهیتی درگذشت و از خود شهرتی ماندگار و اعتباری جهانی برجای گذاشت، آنچنان كه كماكان پس از گذشت یك قرن آثارش منبع الهام بسیاری از هنرمندان جوان و نیز پیشكسوت است.
پس از مرگ این نقاش بود كه مجموعه آثار او در پاریس مورد توجه محافل هنری قرار گرفت و آن چنان با تحسین مواجه شد كه سبك امپرسیونیستی و كاربرد رنگ در آثارش بر بسیاری از نقاشان قرن بیستم از «ماتیس» و «پیكاسو» تا «اكسپرسیونیستهای آلمانی» تأثیر گذاشت.
● خرید اولین كارخانه برق تهران
۷۳ سال پیش درچنین روزی در سال۱۳۱۳ه .ش ، مقدمات خرید اولین كارخانه برق ۶۰۰۰كیلوواتی برای شهرتهران فراهم شد.
حاج حسین آقای امین الضرب، تاجر و سرمایه‌دار اصفهانی هنگام سفر به روسیه در سال ۱۲۸۴ اولین كارخانه برق ایران را به مبلغ پانصد تومان خرید و در خیابان چراغ گاز كه بعدها به خیابان چراغ برق مشهور شد، نصب كرد. این كارخانه با نیروی بخار كار می‌كرد، ۱۱۰ وات قدرت داشت و ۱۰۰۰ آمپر نیروی برق تولید می‌كرد.
كارخانه فوق به محدوده اندرون شاهی یعنی محدوده بین خیابان آشپزخانه یا سر در شاهی و ناصریه، خیابان جباخانه(سه راه مسجد امام تا گلوبندك فعلی) و خیابان جلیل آباد، برق می‌رساند.
این کارخانه حدود ۶۵ سال به كار خود ادامه داد در كنار آن مولدهای كوچك در سایر شهرهای ایران شامل مشهد ، همدان ، شیراز ، یزد ، قزوین ، اهواز ، تبریز ، كرمانشاه و زاهدان نصب تا برای شهروندان خود روشنائی به ارمغان آورد.
در سال ۱۳۱۰ كارخانه برق دیگری نیز در میدان شاه(قیام فعلی) دایر شد. این كارخانه نیز خصوصی بود. سومین كارخانه كه دولتی بودن در میدان ژاله نصب شد. این كارخانه چهار هزاز وات قدرت داشت و می‌توانست بخشی از شهر تهران را در محدوده داخل خندق برق رسانی كند. البته این برق هر چه از كارخانه دور می‌شد افت ولتاژ پیدا كرده ضعیف‌تر می‌شد.
در سال ۱۲۸۴ در شهرداری اداره‌ای به نام اداره روشنائی معابر تاسیس تا سال ۱۳۱۵ به كار مشغول و در سال ۱۳۱۵ اداره روشنائی شهرداری به موسسه برق تهران تحت نظر شهرداری تبدیل گردید.به دلیل رشد جمعیت و افزایش تقاضای مصرف برق ، سازمان برق ایران در سال ۱۳۴۱ تاسیس گردید و همچنین موسسات برق ناحیه‌ای با سرمایه دولتی و همچنین موسسات برق منطقه‌ای به منظور ایجاد تاسیسات تولید و انتقال و فروش عمده به موسسات فوق و صنایع شروع بكار نمودند .
● سالروز درگذشت رشید یاسمی از استادان و مترجمان برجسته ایرانی
۵۶ سال پیش در چنین روزی در سال۱۳۳۰ه.ش ، رشید یاسمی از استادان و مترجمان برجسته ایرانی بدرود حیات گفت.
او با همكاری ملِكُ الشُّعراء بهار، مجله دانشكده را تأسیس كرد و دراین مجله و چند روزنامه دیگرهمچون نوبهار، آینده، ارمغان و مهر به نشراندیشه های والای خود پرداخت.
رشید یاسمی طی سالیان متمادی آثارمفید و ارزشمندی تألیف و ترجمه كرد كه ازآن جمله تاریخ ادبیات ایران، تاریخ ایران درزمان ساسانیان و تاریخ عمومی بصورت ترجمه را می توان نام برد. همچنین «كتابهای مِلَل ونَحل، آیین نگارش و تاریخ ادبیات معاصر»ازآثارتألیفی استاد بشمارمی رود.
● در گذشت آیت الله هاشم قزوینی
۴۷ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۳۸۱ ه ق ، آیت الله حاج شیخ هاشم قزوینی دیده از جهان فروبست . وی از مدرسان برجسته حوزه علمیه مشهد بود .
● انحلال مجلس به خواست علی امینی
۴۶ سال پیش در چنین روزی در سال ۱۳۴۰ ه.ش ، شاه به درخواست علی امینی نخست وزیر وقت كه تازه این سمت را به دست آورده بود دوره جاری مجلس را منحل كرد.
امینی در سخنرانی هایش گفته بود كه آن دوره مجلس را به دلایلی قبول ندارد و وعده انتخابات آزاد را داده بود.
وی در همین روز تشكیل اجتماعات در میدان جلالیه ( پارك لاله امروز ) را آزاد اعلام داشت. گفته شده است كه امینی از سوی حزب دمكرات آمریكا كه از سی ام دی ماه سال پیش (۲۰ ژانویه ۱۹۶۱) قدرت را در این كشور به دست گرفته بود برای انجام برخی اصلاحات پشتیبانی می شد.
جان اف كندی رئیس جمهور وقت آمریكا گفته بود كه پیشرفت دموكراسی و انجام اصلاحات پروگرسیو در كشورهای متحد آمریكا، منطق این دوستی را توجیه می كند.
به علاوه، اصلاحات اجتماعی باعث می شود كه تبلیغات كمونیستها در این ممالك خنثی شود. برخی اعتقاد داشتند كه به ابتكار آمریكایی ها (ازجمله راه اندازی تظاهرات معلمان) زمینه برای روی كار آمدن دكتر امینی در ایران فراهم آمده بود.
علی امینی سالها پیش از آن، در طول اقامت خود در واشنگتن به عنوان سفیر ایران با رجال آمریكایی دوستی برقرار كرده بود.
● در گذشت آیت الله طاهری خرم آبادی
۱۶ سال پیش درچنین روزی در سال ۱۳۷۰ه.ش ، آیت الله طاهری خرم آبادی از علمای بر جسته جهان تشیع دیده از جهان فروبست .
آیت الله سید حسن طاهری خرم آبادی از جمله افرادی بود که همواره با پیروی از امام خمینی، نهضت اسلامی ایران را یاری نمود.
ایشان متولد ۱۳۱۷ شمسی و از شاگردان مورد وثوق امام بوده است. در متن جریانات و رخدادهای نهضت اسلامی حضور داشته و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نیز در مسوولیت های مختلف انجام وظیفه کرده است که آخرین آنها عضویت در شورای نگهبان قانون اساسی و امامت جمعه موقت تهران بوده است.
وی از اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم بوده و به تدریس دوره خارج فقه و اصول اشتغال داشته است.
● آبراهی كه خشایارشا در یونان ساخت

۶ سال پیش در چنین روزی در سال ۲۰۰۱ میلادی ، گروه باستان شناسان انگلیسی، ایتالیایی و یونانی اعلام كردند كه آبراه خشایارشا را كه درسال ۴۸۰ پیش از میلاد در خاك یونان ساخته شده بود كشف كرده اند. خشایارشا در جریان لشكركشی خود به اروپا، برای تسهیل عبور كشتی های نظامی ایران از یك سوی شبه جزیره به سوی دیگر آن، این آبراه را ساخته بود كه به مروز زمان در زیر خاك پنهان شده بود.
باستانشناسانی كه این آبراه را كشف كرده اند گفته اند كه مهارت مهندسان آن زمان در ساختن این آبراه دست كمی از امروز نداشته است.
عرض آبراه در قسمت زیرین كمتر از بالا بوده و دو كشتی به راحتی از كنار هم می توانستند عبور كنند. طول این آبراه ۱۶۰۰ متر و عرض آن در بالا ۳۴ متر بوده است.
● روز جهانی هلال احمر و صلیب سرخ
همه ساله چنین روزی به عنوان روز جهانی صلیب سرخ در کشور های مختلف جهان گرامی داشته می شود . این امر به این دلیل است که در چنین روزی در سال۱۸۲۸میلادی ژان هانری دونان مؤسس صلیب سرخ جهانی درژنو به دنیا آمد .
هانری دونان ، از شهروندان كشور سوئیس ، از سلفرینوی ایتالیا، كه جنگ سختی میان ارتش های اتریش و فرانسه در آنجا درگیر بود، عبور كرد.
منظره هزاران سرباز كه به دلیل فقدان خدمات پزشكی كافی در صحنه جنگ رها شده بودند، دونان را سخت پریشان ساخت .
از این مردم محلی خواست به او در رسیدگی به آنان كمك كنند، پس از بازگشت به سوئیس ، كتاب خاطرات سلفرینو را منتشر ساخت و در خواست نمود كه جمعیت های امدادی در زمان صلح تشكیل شوند، با پرستارانی كه آماده باشند در زمان جنگ از زخمیان مراقبت نمایند، و نیز درخواست نمود كه این داوطلبان كه در زمان جنگ به یاری خدمات پزشكی نیزوهای مسلح فراخوانده می شوند بر پایه یك تواقفنامه بین المللی به رسمیت شناخته شوند و مورد محافظت قرار گیرند.
نهضت جهانی هلال احمر وصیلب سرخ یك سازمان بین المللی میباشد كه وظیفه كمك رسانی به افرادآسیب دیده ازحوادث طبیعی وساخته دست بشررادرسطح جهان برعهده دارد .
پس از پیروزی انقلاب اسلامی و بنا به تصویب شورای انقلاب، اداره کلیه مراکز درمانی جمعیت به وزارت بهداری وقت منتقل شد و نام جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران به جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران تغییر یافت.
در حال حاضر جمعیت درقالب پنج رکن اساسی شامل سازمان امداد ونجات ، سازمان داوطلبان، سازمان جوانان، سازمان تدارکات پزشکی و معاونت درمان و توانبخشی، وظیفه انجام فعالیت های امداد رسانی به آسیب دیدگان حوادث طبیعی و جنگ را برعهده دارد.
طبق اساسنامه و مقررات صلیب سرخ و هلال احمر جهانی , جمعیت های ملی كشورها باید ازمداخله در امور سیاسی و نظانی و تبعیض های قومی و فرقهای كاملاً بدور باشند. این جمعیتها می بایست براساس اصول هفتگانه صلیب سرخ و هلال احمر كه در كنفرانس جهانی این تشكیلات در سال ۱۳۴۹هجری شمسی به تصویب رسیده است عمل نماید.

منابع
۱- مهر
۲- صداوسیما
۳- روزنامک
۴- سایت باختر
۵- خبرگزاری دانشجویان ایران
۶- سایت بانک اطلاعات و نشریات کشور
۷- سایت میکروفارسی دات کام
۸- سایت مرکز اسناد انقلاب اسلامی
۹- سایت پویان
۱۰- خبرگزاری میراث فرهنگی
۱۱- دانشنامه رشد
۱۲-خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران
۱۳- خبرگزاری حیات
۱۴- سایت کتابخانه خوابگرد
۱۵- سایت امدادگر
۱۶- كمیته بین المللی صلیب سرخ
منبع : تبیان