شنبه, ۵ خرداد, ۱۴۰۳ / 25 May, 2024
مجله ویستا
قالیبافی هنر دست زنان ترکمن
قالی یا فرش ترکمن از دیرباز در میان مردم ایران زمین و جهان زبانزد بوده است. خیلی پیشترها یعنی در حدود سال ۵۸۰ هجری شمسی مارکوپولو، جهانگرد معروف ایتالیایی، قالی ترکمن را تحسین کرده ودر مورد آن می نویسد: «زیباترین فرش های دنیا، پارچه هایی از ابریشم قرمز و رنگ های بسیار زیبا و دلپسند را زنان ترکمن می بافند.». فرش ترکمن در همان سالها و پس از آن، بهترین فرش آسیای مرکزی بوده است. تمام فرشهای ترکمن که اکثرا"ترکیب هنرمندانه و زیبایی از رنگهای سرخ و سرخ تیره، سبز غلیظ و سنگین، زرد تیره، رنگ نارنجی، رنگ سفید و لاکی و رنگهای سورمهای می باشند، امروزه نیز همچون گذشته زینت بخش خانه ها و سالنهای مجللی می باشندکه جلوه ای خاص و زیبایی شایسته ای به منازل می بخشد و تحسین همگان را بر می انگیزد.
هنر قالی بافی در بین مردم ترکمن چکیده ای است از ذوق ، صنعت ، سلیقه ، حوصله و بردباری مردم این دیار که با خون آنها عجین شده و از نسل های گذشته به نسل امروزی رسیده است. هنر قالیبافی در ترکمنصحرا تنها به دست زنان زحمتکش و هنرمند انجام میشود. این هنر از مادر به دختر منتقل میشود و به مثابه ثروتی در دست زنان و دختران است. البته هنر زن ترکمن تنها محدود به قالیبافی نمی باشد بلکه نمدمالی، سوزندوزی، خورجین و گلیمبافی، از جمله هنرهای این زنان توانمند می باشند.
از میان این هنرها، قالیبافی در اقتصاد خانواده نقش مهمتری دارد. به همین دلیل در بیشتر خانهها یا آلاچیق ترکمنها یک دستگاه قالیبافی دیده میشود که زنان یا دختران خانواده بر روی آن به قالیبافی مشغولند. به این ترتیب زنان هنرمند ترکمنی در نتیجه مساعی و مهارت و استعداد هنریشان نقش بسیار بارز و گستردهای در اقتصاد خانواده خود دارند و در حقیقت به طور گسترده و فزایندهای به درآمد خانوار خود میافزایند. نخی که برای تار قالی مصرف میشود از شهر خریداری میشود اما پشم قالی را که گرههای قالی را با آن میبافند، خود از پشم گوسفند میچینند.آنان پشم را در ابتدا شسته و بعد از خشک کردن با شانه پایهدار شانه میکنند. پشم شانه شده را با دوک سادهای میریسند.
معمولاً زنان مسن به ریسیدن و تابیدن و گاهی رنگآمیزی پشم میپردازند و دختران کوچک و دختران و زنان جوان که چشمانی حساس و انگشتانی ظریف و باریک دارند به بافتن قالی مشغول میشوند. تبحر دختران و زنان در قالیبافی به حدی است که بدون نیاز به نقشه محل شروع و انجام هر نقش را در زمینه قالی می دانند و با مهارت و ظرافت خاصی شروع به نقش آفرینی می کنند که امروزه در اندازه ها و انواع مختلف بصورت قالی و قالیچه و گلیم و ... در سراسر دنیا داد و ستد می شود.
قالی هایی که به دست زنان ترکمن بافته می شود موارد استفاده فراوانی دارد. «خالی» نوعی قالی برای تزیین و آرایش خانه است، «نمازلیق» قالیچه های بسیار کوچکی است که روی آن نماز می خوانند ، «قاپی گلیم» قالی هایی نه چندان بزرگ است که بر جلوی در ورودی خانه ها می اندازند و ده ها نام دیگر بر انواع قالی هایی که به دست زنان و دختران ترکمن بافته می شود که موارد استفاده گوناگونی دارد. از طرح های معروفی که زنان ترکمن با آن قالی خود را زینت می دهند می توان به «ماری گل»، «تکه گل»، «درنق گل»، «قفسه گل» اشاره کرد. «امبری» در این باره می نویسد: «یکی از صنایع مهم آسیای میانه که محصول آن از راه ایران و قسطنطنیه به اروپا می رسد قالی است که مرهون ذوق و مهارت زنان ترکمن است و گذشته از درخشندگی و استحکام بافت، شگفت انگیزتر آن است که زنان چادرنشین تا این اندازه در طراحی و قرینه سازی صاحب ذوق هستند و در بسیاری از موارد نسبت به کارگران اروپایی برتری دارند و قالیبافی سبب ایجاد کار برای گروه زیادی از دختران و زنان جوان شده است.»
قالی ترکمن معرف نبوغ ذاتی وهنر واستعداد سرشار بانوان این دیار می باشدو می تواند در صادرات غیرنفتی کشور واشتغال زایی سهم بسزایی داشته باشد. شایسته است رکودی را که طی دو دهه اخیر در بازار فرش دستبافت ایران به دلیل برخی مشکلات ایجاد شده و از درخشش آن کاسته، با حمایت و هدایت این صنعت از سوی دولت و مسئولین دوباره رونق یابد و بانوان ترکمن با اطمینان خاطر و با صلابتتر بتوانند موسیقی زندگی ترکمن که همان صدای ضربات یک نواخت شانه بر تار و پود قالی است، را بنوازند.
اذر هیو جی
منبع : مطالب ارسال شده
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
سیدابراهیم رئیسی ایران رئیس جمهور رئیسی سید ابراهیم رئیسی شهید جمهور سقوط بالگرد رئیسی ابراهیم رئیسی مشهد رهبر انقلاب شهادت رئیسی شهید خدمت
قتل تهران فضای مجازی سازمان هواشناسی پلیس بارش باران بازنشستگان زمین زلزله سیل شهر تهران شهرداری تهران
قیمت خودرو حقوق بازنشستگان یارانه خودرو قیمت طلا قیمت دلار تورم بازار خودرو مسکن ایران خودرو دلار بازار مسکن
اصغر فرهادی سریال پایتخت سینما تلویزیون جشنواره کن موسیقی خرمشهر زنان نماهنگ
حسین امیرعبداللهیان شهدای خدمت اسرائیل روسیه جنگ غزه غزه رژیم صهیونیستی فلسطین چین حماس لبنان طالبان
پرسپولیس فوتبال استقلال استقلال خوزستان لیگ برتر نساجی بارسلونا والیبال باشگاه پرسپولیس باشگاه استقلال تیم ملی والیبال ایران جواد نکونام
هوش مصنوعی ایلان ماسک کهکشان سامسونگ ناسا مایکروسافت اپل جنگنده
خواب دیسک کمر ویتامین استرس فشار خون کاهش وزن