نهضت تیکه‌پرانی!

انتخابات ریاست جمهوری نهم ویژگی‌های جالبی داشت. مهمترین ویژگی آن تعدد و تکثر کاندیداها بود. هر یک از نامزدهای مطرح مستظهر به پشتیبانی یک ستادی از نخبگان بودند و ستاد و صف آنها را از میزان آرایی که به خود اختصاص دادند می‌توان به خوبی دید. ریاست جمهوری نهم اولین انتخاباتی از این دست بود که به دور دوم کشید. رقابت جدی، کامل و مشارکت در حد فوق‌العاده قابل قبول بود.
مفهوم متکثر بودن نامزدها علاوه بر اینکه نوعی توزیع قدرت را تداعی می‌کرد نوعی فهم برای مدیریت کشور و تلاش برای کارآمدی نظام را نیز واتاب می‌‌نمود. پس از انتخابات رقابت به شکلی دیگر تداوم یافت اکنون سه سال از آن هیاهو و کشمکش گذشته است. علی‌رغم اینکه در نوع ترکیب نخبگان موجود در اتاق‌های فکر ستادهای هر یک از کاندیداها تغییر محسوسی دیده می‌شود اما هر یک از اتاق‌ها همچنان بر طبل گفتمان خود می‌کوبند.
اولین صدایی که از ستادها از دیدگاه انتقادی برخاست این بود که دولت حمایت و پشتیبانی نخبگان فکری جامعه را ندارد و یا به تعبیر دیگر تصمیمات آن فاقد پشتوانه کارشناسی است. این صدا به مثابه، “آنچه می‌رود در جوی آب است” می‌نمود. چرا که طبیعی بود هیچ یک از نخبگان موجود در صف و ستاد نامزدهای مطرح به جمع نخبگان گرد آمده حول محور منتخب ملت در انتخابات نهم ریاست جمهوری نپیوستند. لذا دیدگاه فکری آنها طبیعی بود مورد استقبال رئیس دولت نباشد اما آیا همه صداها علیه دولت دلخراش، بی‌منطق و فاقد عقلانیت می‌باشد؟ طبیعی است که پاسخ این سوال منفی است.
دولت نهم همانند دولت‌های پیشین ادعای عصمت در اجرا و تئوری ندارد. او هم به ناچار از شیوه آزمون و خطا بهره جست. سطح تغییرات در سطوح عالی و میانی مدیران بیانگر درک آن خطاها است.
بی‌تردید برخی از حملات و نقدهای بی‌رحمانه و فاقد استدلال و عقلانیت به دولت ناشی از تداوم اصل رقابت بود.
ا‌ز سوی دیگر دشمنان قسم خورده نظام در برخورد با هر دولتی از جمله دولت کنونی چیزی از دشمنی و خصومت و تخطئه کم نگذاشتند. به نظر می‌رسد وجوه مشترک و موارد همسان حملات به دولت از سوی منتقدین خودی و منتقدین غیر خودی رو به افزایش است و این یک رویکرد انحرافی است.
لذا مقام معظم رهبری بارها در مورد مرزبندی با دشمن در همه قلمروها تذکر دادند. امروزه در برخی محافل و بویژه بعضی اتاق‌های فکر نامزدهای مطرح در انتخابات نهم یک “نهضت تیکه پرانی” علیه دولت به راه افتاده است. طراحان پیام‌های این جنبش، اثبات ناکارآمدی دولت به طور اخص و نظام به طور اعم را دنبال می‌کنند. جلسات عمدتا با “تیکه پرانی” علیه رئیس جمهور در یکی از حوزه‌های اقتصاد، فرهنگ و یا سیاست شروع می‌شود که عمدتا با شوخی و خنده همراه است و نشاط جلسات را تامین می‌کند. اخیرا هفته نامه شهروند با ابتکار جالبی دو تن از اعضای حزب مشارکت را به بهانه گمانه زنی پیرامون انتخابات آینده ریاست جمهوری به گفتگو واداشته است (۱) این گفتگو در نوع خود بسیار بدیع است و ابعاد جالبی از طراحی پیام سیاسی برای انتخابات آینده دارد. نکته جالب‌تر از همه دراین گفتگو بسته‌بندی پیام‌ها و شعارها و اهداف نهضت یا “جنبش تیکه‌ پرانی” علیه دولت نهم است که عمدتا عدم کارآمدی دولت و نظام را هدف قرار داده است. بخشی از پیام‌های این گفتگو که در لابه‌لای مصاحبه در هر سوال و در هر پاسخ طراحی شده، به شرح زیر است:
▪ دولت در حال تلاشی و فروپاشی است
▪ اوضاع حسین‌قلی‌خانی است
▪ سنگ روی سنگ بند نیست
▪ در هاویه افتاده‌ایم
▪ دولت می‌خواهد لمپن پرولتاریا را همراه داشته باشد
▪ اوضاع مرتب بدتر می‌شود
▪ هیچ چشم‌اندازی وجود ندارد
▪ و ...
واقعا فهم مردم ما و نخبگان بیرون از برخی اتاق‌های فکر نامزدهای مطرح در انتخابات ریاست جمهوری همین است که در نهضت “تیکه پرانی” تبلیغ و ترویج می‌شود. نظرسنجی‌ها در قبل و بعد از انتخابات نهم این گزاره را تائید نمی‌کند. به نظر می‌رسد آقایان آب در هاون می‌کوبند!
مسیر افکار عمومی در ساحت سیاست داخلی و خارجی و تحولات منطقه و جهان برعکس طراحی‌های پیام آنان در حرکت است. تردستی دولت در خدمت رسانی به مردم بویژه طبقات ضعیف جامعه و عزم آنان در مبارزه با فساد نوعی درجه مقبولیت دارد که هنوز مورد حمایت صریح مقام معظم رهبری است. بعید می‌رسد “جنبش تیکه‌ پرانی” بتواند فارغ از واقعیت‌های امروز جامعه ما معادله‌ای را که اکنون در ذهنیت و افکار مردم است تا انتخابات بعدی تغییر محسوسی دهد.

محمدکاظم انبارلویی
پی‌نوشت:
-۱ مصاحبه عباس عبدی با سعید حجاریان، شماره ۵۰ شهروند، یکشنبه ۲۶ خرداد ۸۷

منبع : روزنامه رسالت