۸ روش برای اینکه فرزندتان بتواند ابراز وجود کند

یکی از مهمترین مسائل تربیتی این است که والدین فرزندان خود را طوری تربیت کنند که بتوانند به‌راحتی احساسات و عواطف خود را بروز دهند. در اینجا برای شما نکات مهمی را ذکر می‌کنیم که با توجه و عمل به آنها می‌توانید فرزندانتان را تشویق کنید تا در عین حال که کاملاً مؤدب هستند، ابراز وجود نیز بکشند.
۱. با علاقه و محبت به نیازهای کودکتان پاسخ دهید.
کودکی که بتواند نیازهای خود را از همان ابتدا ابراز کند، در آینده به‌راحتی قادر است احساسات درونی خود را نشان دهد. به همین دلیل است که به اهمیت پاسخگوئی به نیازهای کودک بسیار تأکید شده است. نوزاد یک ماهه برای غذا و در آغوش مادر رفتن گریه می‌کند و والدین به محض دیدن این علائم، دلسوزانه به او پاسخ می‌دهند. نوزاد متوجه می‌شود با گریه کردن می‌تواند نیازهای خود را برآورده کند و آرام شود. داشتن توانائی ابراز نیازهای خود در آینده نیز برای کودک بسیار مفید است. هنگامی که والدین به نیازهای نوزاد پاسخ می‌دهند، با این عمل به او یاد می‌دهند که به‌راحتی ابراز وجود کند. اگر والدین به نیازهای کودک بیش از آنکه گریه کند پاسخ دهند، کودک راه‌های دیگری را برای بیان نیازهای خود به‌کار می‌برد و متوجه می‌شود لازم نیست برای هر کاری گریه کند. او از اینکه می‌بیند والدین تمام نیازهای او را برآورده می‌کنند، بسیار خوشحال و راضی به‌نظر می‌آید. این نوزاد در آینده کودکی می‌شود که به‌راحتی قادر است احساسات درونی خود را نمایان کند.
این موارد برای کودک آشفته صدق نمی‌کند. والدینی که از ترس لوس شدن کودکشان به او توجه کافی نمی‌کنند و می‌گذارند که نوزاد گریه کند، به او این طور نشان می‌دهند که در این دنیا کسی پاسخگوی نیازهای او نیست. او یاد می‌گیرد که از دیگران چیزی نخواهد از همان ابتدای کودکی احساسات خود را نادیده می‌گیرد. نه می‌داند که چه می‌خواهد و نه می‌تواند آن را ابراز کند. در ظاهر، این کودک بسیار خوب است، کسی را اذیت نمی‌کند و خود را با دیگران تطبیق می‌دهد، شب‌ها می‌خوابد و مشکل‌ساز نیست. این کودک به ظاهر آرام، به‌نظر می‌رسد که بسیار خوب تربیت شده است ولی در حقیقت در معرض گوشه‌گیری، خشم درونی و در نهایت در بزرگسالی در معرض افسردگی قرار دارد. هنگامی که به نیازهای کودک آشفته پاسخ داده نمی‌شود، سخت‌تر گریه می‌کند و به شدت خشمگین می‌شود. این کودکان، نوجوانانی می‌شوند که به‌سختی می‌توان آنها را مهار و کنترل کرد و حتی این احساسات را با خود به بزرگسالی نیز می‌برند.
۲. به احساسات کودکتان توجه کنید
برای داشتن کودک نوپائی که بتواند به‌راحتی احساسات خود را بیان کند، لازم است در سال اول زندگی به تمام نیازهای او پاسخ داده شود. اکنون کودک نوپای شما فردی بزرگتر با نیازهای بیشتری شده است. نوزادی که به نیازهایش پاسخ داده شده باشد، در دوران نوپائی نیز راحت‌تر ابراز وجود می‌کند. مادری می‌گفت: ”کودک من لغات زیادی نمی‌داند، سخت می‌توانم با او ارتباط برقرار کنم. ”ولی او به زودی یاد گرفت از طریق چشم‌های او احساساتش را درک کند. هنگامی که متوجه نمی‌شوید کودکتان چه می‌خواهد بگوید، به چشمان او نگاه کنید تا منظور او را درک کنید. با این عمل، شما به او کمک می‌کنید تا او بتواند احساسات خود را بروز دهد. کودک نوپای شما دقیقاً می‌داند چه می‌خواهد بگوید. در این حالت چشم‌هایش بهتر از زبانش با شما ارتباط برقرار می‌کنند. هنگامی که با دقت به چشمان او نگاه می‌کنید، ناگهان لغات نامفهوم او معنی‌دار می‌شوند.
۳. با او خوش‌رفتار باشید
کودکان نوپا انسان‌های کوچک با نیازهای بزرگ هستند که حتی این توانائی را ندارند تا نیازهایشان را به‌طور کامل ابراز کنند. هنگامی‌که کودکتان با شما صحبت می‌کند به چشم‌هایش نگاه کنید. حتی اگر متوجه حرف‌های او نمی‌شوید با تکان دادن سر، دست، شانه و ارتباط چشمی به او توجه نشان دهید. اگر مشغول انجام کاری هستید و نمی‌تواید کارتان را متوقف کنید، حداقل با او ارتباط کلامی برقرار کنید. بهتر است بدانید که او متوجه نمی‌شود که کار شما از کار او مهم‌تر است، ولی وقتی می‌بیند که شما با او صحبت می‌کنید و می‌گوئید: ”به مامان بگو که چه می‌خواهی“ قطعاً علاقه و توجه شما را نسبت به خود احساس می‌کند.
انگشت ”لورن“ فرزند دوساله‌ام آسیب دیده بود. آن را به من نشان داد و گفت: ”بابا، انگشتم را بوس کن“. البته من متوجه شدم که آسیب او جدی نیست، زیرا اگر خیلی درد می‌کرد، بیشتر گریه و زاری می‌کرد. به این موضوع اهمیت ندادم و از دید کودکم به این قضیه نگاه کردم. لورن یاد گرفته بود که احساسات خود را بروز دهد و مسائل خود را به‌راحتی بیان کند. با این عمل می‌خواست توجه مرا به خود جلب نماید. من هم به اندازه او به انگشتش اهمیت دادم و علاقه خود را به او نشان دادم تا او یاد بگیرد نیازهای خود را به‌راحتی مطرح کند. با دلسوزی و حساسیت خاصی در حالی که به چشمانش نگاه می‌کردم، به او گفتم: ”کجای انگشتت درد می‌کند؟ ناراحت نباش، من خوبش می‌کنم“. سپس باندی دور انگشتش بستم و او را چند دقیقه‌ای بغل کردم تا حواسش به چیز دیگری پرت شود. برخی والدین ممکن است چنین کاری را بی‌فایده بدانند، در صورتی‌که والدین باتجربه می‌دانند که بچه‌ها چقدر در مورد کوچکترین درد و ناراحتی بدن خود حساسیت نشان می‌دهند. از دید یک بچه، کوچکترین خراش مانند یک سوراخ است و برای خوب شدن نیاز به باندپیچی دارد.
۴. احساسات او را سرکوب نکنید.
خصوصیات رفتاری بچه‌ها به‌گونه‌ای است که هنگامی‌که با مانع و شکستی در زندگی مواجه می‌شوند، بسیار بداخلاق، عصبی و خشمگین می‌شوند و مانند این است که نمایش غم‌انگیزی را برای تماشاچیان اجراء می‌کنند، مسائل و مشکلات بسیار کم‌اهمیت در نظر آنان بسیار مهم و بزرگ جلوه می‌کند.
هرگز کودک خود را مجبور نکنید تا احساساتش را سرکوب کند. هر وقت کودکتان ناراحت و آزرده است بنشینید و به چشمانش نگاه کنید و به او فرصت دهید تا مسائل خود را مطرح کند. در اینجا نیازی نیست که شما عکس‌العمل از خود نشان دهید. مثلاً عصبانی شوید، قضاوت کنید و یا بگوئید چه کاری درست و چه کاری نادرست است. کودک شما آمادگی پذیرش هیچ‌یک از نظریات شما را ندارد. هرگونه پیشنهادی از جانب شما، این‌طور به کودک نشان می‌دهد که باید احساسات خود را سرکوب کند. در این حالت تصور می‌کند که شما احساسات درونی او را قبول ندارید و برای آن هیچ‌گونه ارزشی قائل نیستید، بنابراین آرام می‌شود و در خود فرو می‌رود. با این عمل، شما به او این‌طور نشان دادید که توانائی ابراز احساسات خود را ندارد و و شما هم در نظر او پدر و مادری هستید که او را قبول ندارید. بنابراین یاد می‌گیرد هرگز با شما راحت و دوست نباشد. در این مرحله فاصله بین شما و کودکتان افزایش می‌یابد.
اگر شما کودک بالای شش سال دارید، مسئولیتان برای ایجاد آرامش در خانه بسیار زیاد است. در صورتی‌که کودک هفت ساله شما با نفرت و عصبانیت به شما نگاه کند و حاصر به گفت‌وگو با شما نباشد، به آرامی از او بخواهید به اتاقش برود تا رفتار تند او آرامش شما را بر هم نزند.

مترجم: مهتاب علیمرادی

منبع : مجله موفقیت