مختصری از زندگینامه امام هادی(ع)

زندگی ابو الحسن علی الهادی ابن محمد الجواد ابن علی الرضا ابن موسی الكاظم ابن جعفر الصادق بن محمد الباقر بن علی زین العابدین بن الحسین بن علی بن ابی طالب علیهم السلام.
شیخ در مصباح می‏نویسد: روایت‏شده است كه حضرت ابو الحسن علی بن محمد عسكری (ع) در روز ۲۷ ذی حجه به دنیا آمد. سپس وی می‏گوید: ابن عیاش گفته است: میلاد ابو الحسن ثالث روز دوم رجب بوده است. همچنین وی تولد آن حضرت را روز پنجم هم ذكر كرده است. شیخ گوید: ابراهیم بن هاشم قمی گفته است: ابو الحسن عسكری (ع) در روز سه شنبه سیزدهم رجب از سال ۲۱۴ هجری دیده به دنیا گشود».
كلینی در كافی نویسد: آن حضرت در نیمه ذی حجه از سال ۲۱۲ به دنیا آمد. البته برخی نیز روایت كرده‏اند كه تولد آن حضرت در ماه رجب و در سال ۲۱۴ بوده است. در كشف الغمهٔ نیز گفته شده است كه آن حضرت در روز جمعه پا به دنیا گذارد.
شیخ مفید گوید: «محل تولد آن حضرت در صریا، یكی از قرای مدینه بود».
نگارنده: در بسیاری از نسخ جای ولادت آن حضرت را همین قریه و با همین املا نوشته‏اند و در برخی از نسخ ضبط آن به صورت‏«صربا» بوده است. البته نام چنین محلی نه در معجم البلدان و نه در هیچ یك از كتب لغت ذكر نشده است. تنها ابن شهر آشوب در مناقب، در بخش الجلاء و الشفاء، گفته است: صریا قریه‏ای است كه موسی بن جعفر آن را به فاصله سه میلی از شهر مدینه بنا كرده است.
امام هادی (ع) به قولی در بیست و پنجم جمادی الاخره و به قول دیگر، در سوم رجب و به دیگر قول در روز دوشنبه بیست و هفتم جمادی الاخره در نیمه روز و در سال ۲۵۴ هجری، در شهر سامراء دیده از جهان فروبست. آن حضرت در روزگار خلافت معتز وفات یافت و بنابراین، عمر آن حضرت اندكی كمتر از چهل سال یا ۴۱ سال و شش و یا هفت ماه بوده است. از این مدت، شش سال و پنج ماه با پدرش و ۳۳ سال و چند ماه، به قولی نه ماه، پس از وی زیسته كه این مدت را دوران امامت و خلافت آن حضرت محسوب كرده‏اند. آن امام (ع) دنباله خلافت معتصم و سپس خلافت واثق ، متوكل ، منتصر ، مستعین و معتز را درك كرد و در پایان حكومت معتمد، به شهادت رسید.
مدت اقامت آن حضرت در سر من رای، بیست ‏سال و چند ماه بود و پس از وفات، در خانه‏اش واقع در سر من رای به خاك سپرده شد.
●مادر آن حضرت
مادر آن حضرت كنیزی بود به نام سمانه مغربیه. و در مناقب است كه مادرش معروف به سیده ام الفضل بود.
●كنیه آن حضرت
كنیه وی ابو الحسن بود. برخی نیز وی را ابو الحسن ثالث می‏خواندند.
●لقب آن حضرت
ابن طلحه گوید: القاب آن حضرت عبارت بودند از: ناصح، متوكل، فتاح، نقی، مرتضی و مشهورترین القاب وی متوكل بود. اما آن حضرت این لقب را مخفی می‏كرد و به اصحابش می‏فرمود از یاد كردن وی با این لقب بپرهیزند. زیرا متوكل، لقب خلیفه عباسی بود.
نگارنده: همچنین آن حضرت به دو لقب هادی و نقی نیز شهرت داشت.
در مناقب در این باره آمده است: القاب آن حضرت عبارت بودند از: نجیب، مرتضی، هادی، نقی، عالم، فقیه، امین، مؤتمن، طیب و عسكری. وی معروف به عسكری بود و خود و فرزند بزرگوارش به عسكریین معروفیت دارند. شیخ صدوق در علل الشرایع و معانی الاخبار گوید: از استادان خود رضی الله عنهم، شنیدم كه می‏گفتند: محله‏ای كه علی بن محمد و حسن بن علی علیهما السلام در آن در سر من رای ساكن بودند، عسكر نامیده می‏شد از این رو به هر یك از این دو امام عسكری گفته می‏شود».
در نساب سمعانی است كه عسكری منسوب به عسكر در سر من رای است. سر من رای را معتصم بنا نهاد. بدین ترتیب كه چون شمار سپاهیانش بسیار شد و بغداد برای آنها تنگ بود و مردم مورد آزار و اذیت قرار می‏گرفتند، همراه با سپاهیانش بدین موضع نقل مكان كرد و در آنجا كاخی زیبا ساخت و آن را سر من رای نامید كه بدان سامرهٔ و سامرا گفته می‏شود. و از آنجا كه پادگان نظامی معتصم در این شهر جای گیر شد، آن را عسكر نیز می‏خوانند. تاریخ این واقعه در سال ۲۲۱ هجری بوده است.
گفته سمعانی حاكی از آن است كه عسكر نامی بوده كه بر تمام سامرا اطلاق می‏شده است.
●نقش انگشتری آن حضرت
بنا بر قولی گفته‏اند نقش انگشتری آن حضرت عبارت: «حفظ العهود من اخلاق المعبود» بوده است. همچنین طبق قولی دیگر نقش انگشتری وی عبارت: «الله ربی و هو عصمتی من خلقه‏» و مطابق نظر برخی دیگر عبارت: «من عصی هواه بلغ مناه‏» بوده است.
●فرزندان آن حضرت
آن حضرت چهار پسر به نامهای: ابو محمد حسن، حسین، محمد و جعفر داشت. از این میان حسن (ع) پس از وی به امامت رسید و حسین و محمد در زمان حیات آن امام از دنیا رفتند و جعفر نیز همان كسی است كه بعد از وفات برادرش، امام عسكری (ع) ، ادعای امامت كرد و به جعفر كذاب شهرت یافت. همچنین یك دختر از آن حضرت بر جای ماند كه نامش عایشه یا علیه بود.

كتاب: سیره معصومان، ج ۵، ص ۲۳۳
نویسنده: سید محسن امین
ترجمه: علی حجتی كرمانی

منبع : تبیان