۱۰ آوریل ۱۹۱۹ ـ روزی که زاپاتا انقلابی بزرک به قتل رسید

امیلیانو زاپاتا انقلابی معروف مکزیک دهم آوریل ۱۹۱۹ در آستانه ۴۰ سالگی در دامی که برای قتل او طراحی کرده بودند افتاد و کشته شد. زاپاتا برضد دیکتاتوری «دیاز» رئیس جمهور مکزیک، فساد اداری و قضایی، فئوالیسم و بی حق کردن هموطنانش بپاخاست و برای رسیدن به هدف سالها مبارزه مسلحانه کرد. زاپاتا می گفت: اگر به فساد و ظلم مهلت داده شود، به صورت عادت در خواهد آمد و همانند موریانه، وطن را از درون نابود خواهد کرد. ظلم و ستم چیزی جز سلب حق دیگران و بی اعتنایی به انسانیت نیست. آموزش ایستادگی و دفاع از حق، بزرگترین تکلیف یک انسان است. به مردم باید آموخت که از حق طبیعی خود دفاع کنند. کشاورز، کارگر و سرخپوست (بومی) چه گناهی کرده اند که نباید زمین، سواد، وسیله تولید و استفاده از استعداد خود نداشته باشند و زندگی کنند تا عمله عده ای انگشت شمار باشند که چیزی بیشتر از آنها ندارند (بهتر نیستند). پولدارشدن از جیب دیگران با توسل به تقلب بزرگترین گناه است و ....
امیلیانو عضو انتخابی انجمن یک روستا بود. وی هنگامی که دید دولت به پیشنهادهای انجمن اعتنا نمی کند دست به مبارزه مسلحانه زد و اعلام داشت که مبارزه مسلحانه با دولتی که به واقعیات و حقوق اتباع توجه ندارد امری مشروع و منطقی است. با این فلسفه، در اندک زمان بسیاری از کشاورزان و بومیان مکزیک از پیروان او شدند و دولت را وادار به غیر قانونی کردن فروش اراضی کشاورزی به بیگانگان، استرداد اراضی مصادره شده، تعدیل بهره مالکانه، دایر کردن آموزشگاه رایگان برای بی سوادان، درمان عمومی و بازنشستگی برای روستا نشینان کردند و ....
رادیکال شدن روز افزون زاپاتا و ترس از فراگیر شدن افکار او و وقوع انقلاب هایی در قاره آمریکا نظیر آنچه را که در سالهای پس از ۱۹۰۰ (عصیان های ۱۹۰۵ و ۱۹۰۶) در روسیه روی داده بود باعث شد که نقشه توطئه قتل او طرح شود. طبق این نقشه، یکی از افسران ارشد ارتش مکزیک ابراز تمایل کرده بود که به زاپاتا به پیوندد. سپس زاپاتا را دعوت کردند که با این فرد مذاکره کند و از شرایط او آگاه شود که هنگام نزدیک شدن زاپاتا به محل مذاکره، او را به گلوله بستند و چنین مرد بزرگی را که جان برکف نهاده بود تا از رنج زحمتکشان و ستمدیدگان بکاهد کشتند.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز