سیاست‌ورزی حرفه‌ای

با نگاهی که به سیاست داریم و با شناختی که از عرصه و قلمرو سیاست وجود دارد، نمی‌توان از مفهومی به نام سیاستمدار حرفه‌ای دفاع کرد؛ چراکه به نظر می‌رسد با پذیرش مفهوم سیاستمدار حرفه‌ای، ضمن اینکه ما دیگران را از قلمرو سیاستمدار بودن و سیاست‌ورز بودن خارج کرده‌ایم، یک نگاه تقلیل‌گرا به سیاست داشته‌و پنداشته‌ایم سیاست از سایر عرصه‌های اجتماعی جدا است. ‌
اگر بپذیریم فلسفه سیاسی به‌طور عمده ناظر به مطلوب‌ترین رابطه فرد با جامعه و کاربرد مفاهیم اخلا‌قی در سپهر اجتماعی و طبعا بهترین شکل حکومت است، نمی‌توان نگاه محدودی به سیاست داشت چنانچه حتی در یکی ازدایره‌‌المعارف‌های فلسفی این بحث آمده است که فلسفه سیاسی، تاملی فلسفی در مورد بهترین شیوه تنظیم حیات اجتماعی اعم از نهادهای سیاسی و رفتارهای اجتماعی و حتی الگوهای مربوط به حیات خانوادگی است و با این تلقی از سیاست که به‌گونه‌ای با ارزش‌ها، مطلوب‌ها و فلسفه سیاسی پیوند خورده است، نمی‌توان از مفهومی به‌عنوان سیاستمدار حرفه‌ای دفاع کرد. ‌ ‌ به‌رغم اینکه تعریف سیاست، سخت است اما اگر به قدرتی اعم از دولتی و غیردولتی با ویژگی فراگیر بودن پیوند بخورد، به‌گونه‌ای نمودی در تمام عرصه‌های حیات اجتماعی خواهد داشت.
در این ‌باره حکمای اسلا‌می و حتی حکمای یونان باستان، دایره حکمت عملی را به اخلا‌ق و سیاست‌های مدن و به خانواده تسری می‌دادند و در واقع هرجا که پای یک تدبیر و حکمت عملی به میان می‌آید آنجا به گونه‌ای عرصه سیاست است. نگاه فوق، قدرت را فقط محصور در قدرت دولتی نمی‌کند و آن را در تمامی روابط و حیات اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی ما جست‌وجو می‌کند و نمی‌تواند با مفهومی به‌‌عنوان حرفه‌ای‌های سیاست کنار بیاید. اصلا‌ در نظام ما سیاست‌ورزی مختص به یک طایفه خاص نیست و حضرت امام(ره) نیز بارها تاکید کردند که مثلا‌ یکی از تجلیات سیاست بحث رای در انتخابات است و ایشان می‌فرمودند این حق همه است و هیچ‌کس نمی‌تواند مدعی شود که این حق منحصر به حزب و گروه و قشر خاصی است.
هر انسانی که در این عالم زندگی می‌کند یک حق و یک وظیفه دارد و به جهت نوع نگاه دینی همگی ما به‌گونه‌ای خلیفه خدا روی زمین هستیم بنابراین یک‌سری مسوولیت و وظایف داریم. برخی می‌گویند سیاست همچون سایر عرصه‌ها دارای دو عرصه عمومی و حرفه‌ای است و رفتار سیاستمداران ما بیشتر شبیه سیاست‌پیشگی در عرصه عمومی است اما در این راستا باید نسبت عقلا‌نیت با سیاست را مشخص کرد. باید دانست آیا باید با یک نگاه و رویکرد عاطفی، احساسی، ناشیانه، غیرروشمند و غیرمعقول وارد عرصه سیاست شد یا اینکه با یک نگاه عقلا‌نی و با توجه به فهمی که از سازوکار سیاست داریم وارد عرصه سیاست‌ورزی شویم.
اگر ارتباط سیاست‌ورزی حرفه‌ای با مفهوم عقلا‌نیت سیاسی پیوند داده شود در این ‌صورت می‌توان از سیاستمدار حرفه‌ای دفاع کرد، اما اگر بگوییم سیاستمدار حرفه‌ای سیاستمداری است که می‌تواند هر رفتاری را در عرصه سیاست انجام دهد و نوعی اباحه‌گرایی و توجیه وسیله به‌واسطه هدف را دستاویز خود قرار داده و بگوید که تنها عده‌ای خاص از عهده کارها در عرصه سیاست بر می‌آیند، غلط است. ‌

عماد افروغ

منبع : روزنامه اعتماد ملی