جمعه, ۲۱ دی, ۱۴۰۳ / 10 January, 2025
مجله ویستا
ماهی گلی‌ها آزمایش سلامت می‌شوند
ماهیانی كه تنها برای چند روز عید به صورت غیرانسانی در یك ظرف با تراكم بالا و توسط افراد غیرمتخصص به فروش می‌رسد و در نهایت هیچ‌گونه نظارتی بر تولید، پرورش و حتی فروش این ماهیان از سوی دامپزشكی و شهرداری صورت نمی‌گیرد. روزهای پایانی عید نیز به گفته دامپزشكان ورود این ماهیان قرمز به محیط زیست، صدمات جبران‌ناپذیری را به اكوسیستم وارد می‌كند.
امسال دستورالعملی از سوی سازمان دامپزشكی مبنی بر نظارت بر اماكن فروش ماهیان قرمز و رعایت بهداشت در این مراكز به شهرداری ابلاغ شده و این در حالی است كه مانند سالهای پیش ماهیان قرمز را در هر نقطه از شهر و در میادین میوه و تربار، كنار خیابان‌ها و... می‌توان در ظروف غیراستاندارد مشاهده كرد.
مهندس چراغعلی مدیرعامل سازمان میادین میوه و تربار شهرداری تهران درباره دستورالعمل دامپزشكی می‌گوید: اداره كل دامپزشكی دستورالعملی مبنی بر ممنوع شدن فروش ماهیان قرمز در میادین به شهرداری ابلاغ كرده بود، كه ما نیز خیلی سریع فروش این ماهیان را ممنوع كردیم. ولی سازمان دامپزشكی باید این دستورالعمل را ۳ یا ۴ ماه پیش برای ما ابلاغ می‌كرد. وقتی ما فروش ماهیان قرمز را در میادین ممنوع كردیم، بلافاصله دستفروشان سر خیابان‌ها مشغول به فروش این ماهیان شدند. ولی هم‌اكنون ۲ دكتر دامپزشك از طرف سازمان دامپزشكی انتخاب شده است و مشغول بررسی ماهیان از لحاظ بهداشتی هستند و مجوز فروش آنها را در میادین صادر می‌كنند.
ولی من در این زمینه معتقد به كار كارشناسی و فرهنگ‌سازی در میان مردم هستم، فروش ماهیان قرمز یا باید ممنوع شود و هیچ‌كس اجازه توزیع آن را نداشته باشد یا اینكه فرهنگ‌سازی در رابطه با این كار صورت بپذیرد.
دكتر بابایی و مصیبی هم‌اكنون در میدان بعثت مستقر هستند و به فروشندگان ماهی مجوز می‌دهند و در میادین نیز مدیر بازار و بازرسان نیز نظارت ویژه‌یی بر فروش ماهیان قرمز دارند.
هرچند بیماری‌های مشترك اندكی بین ماهی‌ها و انسان‌ها وجود دارد، ولی امكان انتقال بیماری به انسان در صورت رعایت نشدن بهداشت وجود دارد و باید نكاتی را در این زمینه رعایت كرد.
دكتر محمد ترحمی دامپزشك در این باره می‌گوید: انواعی از باكتری‌ها مثل آنتروباكتریاسه‌ها و برخی از انگل‌ها مثل سستودها می‌توانند برای ماهی و حیوانات خونگرم و انسان بطور مشترك تولید بیماری كنند. به همین دلیل باید از دست بردن در تنگ ماهی كه بیشتر توسط كودكان انجام می‌شود، پرهیز كرد.
همچنین پس از خرید ماهی برای انتقال آن حتما باید به موضوع همدمایی دقت كرد، ماهی‌ها خونسرد هستند و تغییرات ناگهانی دمای آب برای آنها بسیار مضر است و باعث صدمات زیادی به اندام‌های مختلف آنها مثل كیسه شنا می‌شود، بنابراین هنگامی كه ماهی را به منزل بردید، كیسه حاوی ماهی را ابتدا بدون اینكه آن را باز كنید، در داخل تنگ یا ظرفی كه پر از آب است، قرار دهید. طبیعتا كیسه بر روی آب معلق می‌ماند و دمای آب تنگ بعد از مدتی با آب داخل كیسه یكسان خواهد شد، سرعت تغییر درجه حرارت در محدوده‌یی كه برای ماهی قابل تحمل باشد برای هر ساعت ۵ درجه سانتی‌گراد است.
آب تنگی كه ماهی را در آن قرار می‌دهیم نباید دارای كلر باشد چرا كه ماده كلر برای ماهی‌ها بشدت سمی است و علت اصلی مرگ ماهی‌ها درون تنگ استفاده از آب لوله‌كشی شهری است كه حاوی مقادیر زیادی كلر است. می‌توان از آب جوش خنك شده یا آبی كه به مدت ۲۴ ساعت در شرایط طبیعی نگهداری شده است برای تنگ ماهیان استفاده كرد. دمای مناسب برای ماهی حوض ۲۵۲۲ درجه سانتی‌گراد است كه عملا در فضاهای مناسب برای سكونت انسان هم یافت می‌شود. ظروف و تنگ‌های سر باریك و تعداد زیاد ماهیان موجب خفگی مزمن ماهی‌ها خواهد شد.
ماهی بخشی از عناصر مورد لزوم خود را از آب و از طریق پوست و آبشش جذب می‌كند، به همین جهت لازم است میزان املاح محلول در آب به میزان استاندارد باشد و باید به آب مقدار جزیی نمك طعام بدون عنصر ید اضافه كرد.
ماهی‌های قرمز همه چیز خوار هستند، اما در تهیه غذا باید دقت كرد كه قطعات غذایی هم اندازه با دهان ماهی باشد تا بتواند آنها را ببلعد، بیش از اندازه غذا دادن به ماهی‌ها سبب كثیف شدن آب تنگ می‌شود. هرچه تعداد وعده‌های غذایی به ماهیان بیشتر باشد مثلاص روزی ۳ بار، بهتر است.
بهترین غذا برای ماهیان قرمز تخم ارتیما و گاماروس است. مقدار غذایی كه در هر وعده به ماهی می‌دهید باید به اندازه‌یی باشد كه ماهی حداكثر ۵ دقیقه آن را خورده باشد. در صورت مسافرت رفتن اگر تا ۳ روز از ماهی‌ها دور هستید می‌توانید به آنها غذا ندهید، زیرا ۳ روز گرسنگی برای ماهیان براحتی قابل تحمل است، اما در صورت مسافرت طولانی، بهتر است تغذیه ماهی را به شخصی كه وارد است واگذار كرده و از عادات غذایی ماهی خود او را مطلع كنید.
بسیار مشاهده شده است كه ماهی‌های قرمز تا چند سال می‌توانند در همان تنگ و در شرایط مناسب زنده بمانند.ولی اگر نتوانستید از ماهیان قرمز خود نگهداری كنید، بهتر است از رها كردن ماهی‌ها در منابع آبی، جویبارها و رودخانه‌ها بپرهیزید، زیرا جدا از ضرری كه از لحاظ تعادل اكوسیستم به منطقه ایجاد می‌كند، این ماهیان تعداد قابل توجهی از انواع اجرام (پاتوژن‌ها) را به همراه دارند كه باعث آلوده شدن ماهی‌های دیگر آن اكوسیستم شده و تلفات شدیدی را در برخواهد داشت. ماهی‌ها را باید ترجیحاً در حوضچه‌های مخصوصی كه شهرداری تدارك می‌بیند رها كرد یا اینكه آنها را معدوم ساخت. معدوم كردن ماهی‌ها بسیار بهتر از آسیب رساندن به محیط زیست به صورت غیرقابل جبران خواهد بود.
بنابرآنچه ذكر شد رعایت بهداشت در زمینه نگهداری ماهیان قرمز بسیار مهم و حیاتی است و شاید زمان آن فرا رسیده است كه متولیان نظارت بر فروش ماهیان قرمز وظایف خود را به درستی انجام دهند.
زیرا هیچ‌گونه نظارتی بر تولید و پرورش و فروش این ماهیان صورت نمی‌پذیرد و حتی مساله تولید این ماهیان در هاله‌یی از ابهام وجود دارد.
تمام سازمان‌ها و ارگان‌ها معتقد هستند كه نظارت براین موارد در حوزه وظایف سازمان دامپزشكی كشور است. متاسفانه علی‌رغم پیگیری‌های بسیار در این خصوص سازمان دامپزشكی و شخص دكتر مقصودفر، مدیركل دفتر بهداشت و مبارزه با بیماری‌های آبزیان كه از سوی این سازمان برای ارایه پاسخ معرفی شده بودند، هیچ‌گونه همكاری با ما نداشتند.
ذكر این نكته ضروری است كه هرساله میلیون‌ها تومان سرانه كشور صرف ماهیان قرمز در بخش خصوصی می‌شود و در سیاست‌های شیلات، وظیفه تولید و توزیع این ماهیان ذكر نشده است.
دكتر ابوالفضل سپهداری، عضو هیات علمی موسسه تحقیقات شیلات در این باره می‌گوید: ماهی شب عید خورده و دستكاری نمی‌شود و بعد از مدتی طبق سنت‌های ایرانیان در حوضچه‌ها و پارك‌ها رهاسازی می‌شوند، همه نگران كننده نیستند، علاوه بر آن با توجه به‌سیستم‌های پرورش و تكثیر، حداكثر ممكن است این ماهیان یكسری آلودگی‌های انگلی داشته باشند كه آنها هم در حد انتقال به انسان نگران كننده نیستند.
البته ممكن است این ماهیان مشكل‌ساز باشند، آلودگی‌های استروپتوككی كه باكتریایی هستند، ممكن است از ماهیان قرمز به انسان سرایت كنند. در این مورد گزارش‌هایی از مناطق مختلف كشور ارسال شده است.
در این زمینه شیلات به هیچ وجه نقش نظارتی ندارد و سازمان دامپزشكی ناظر است و طبعاً توصیه‌ها و دستورالعمل‌های مربوطه را تهیه، تدوین و به رسانه‌ها و وزارت بهداشت برای آگاهی عموم مردم ابلاغ می‌كند.
خریداری ماهیان قرمز سالیان سال یك سنت بوده است و یك عده نیز از این راه، ارتزاق می‌كنند.
اگر بگوییم مكان‌های خاص و مكانیزم‌هایی برای تولید این ماهیان باید وجود داشته باشد، امكان‌پذیر نیست، زیرا این كار زیر نظربخش خصوصی است و در نهایت دولت اگر ضرورت داشته باشد و خطری احساس كند باید براین موضوع نظارت داشته باشد.
شیلات وظیفه تولید و توزیع ماهیان قرمز را ندارد و در این رابطه قرار است یك بخش خصوصی فعال و گسترش یابد و ما شاهد تبعات تولید بخش خصوصی باشیم، ولی با این حال این موضوع نفی كننده حضور سازمان‌های ناظر در صورتی كه تهدیداتی وجود داشته باشد، نیست.
با این حال باید به راه‌های انتقال بیماری توجه كرد؛ خوردن، تماس و چرخه‌های زیستی كه باعث رشد انگل می‌شود شامل ماهیان حوض نیست. با این وجود باید نظارت‌های كنترلی در این زمینه صورت بگیرد و خریداران ماهی قرمز باید در این زمینه آگاهی داشته باشند و در پایان عید نوروز ماهیان را در آب‌های بسته؛ پارك‌ها و حوض‌خانه‌ها رها كنند تا از این طریق باعث انتقال بیماری نشوند.
كتایون دارابی
منبع : روزنامه اعتماد
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست