دیدگاه علمی تغذیه در اسلام

(فلینظر الانسان الی طعامه)
از اسلام مطالب بسیاری درباره غذا و تغذیه موجود است که چون بررسی علمی در آنها به عمل نیامده، بعضی را این تصور پیش می‌آید که نیروهای ذخیره شده نزد اسلام فقط برای صفای روح و تغذیه روان به مصرف رسیده و غذاشناسی اسلامی نمی‌تواند در میان کتابهای علمی غذایی جایی برای خود باز کند! و حال آنکه چنین نیست! و ما در این مقاله و مقالات آینده برآنیم که با وجود عدم توانایی و دانایی در مقابل بیکران دانایی و توانایی خالق انسان، اندکی را از لابه‌لای کتابها و... و با توجه به آیات و روایات، اندکی در این وادی قدمی برداریم و در ادامه در ماه مبارک رمضان درباره فلسفه روزه نیز مطالبی چند برصفحه آوریم؛
پس از ستایش خدای متعال و درود بر نبی گرامی اسلام باید بگوییم در بدن انسان دستگاهی قرار گرفته که خود دنیایی عظیم است چنان‌که حضرت علی(ع) درباره انسان فرموده که:
اتزعم انک جرم صغیر و فیک انطوی العالم الاکبر و انت الکتاب المبین...
چه بسیار بزرگ و شگفت‌انگیز می‌باشد آنچه را دستگاه آفرینش در ساختمان بدن آدمی بویژه در دستگاه گوارشش قرار داده است.
ناف: سوراخ نیم بسته‌ای، اولین حفره‌ای که حیات از آن وارد می‌شد یعنی به جای دهان راه تغذیه و ورود عامل بقای حیات (غذا) بود.
محلی که مادر آنچه را برای نوزاد سود دارد از آن وارد می‌کند و هر چیز که زیان‌آور است از آن خارج می‌کند. پشت و بالای ناف- شکم-دستگاه گوارش و عضو هاضمه شناخته شده، دستگاهی است که طب در شناسایی آن از هر عضو دیگری برای درمان، عقب‌ماندگی بیشتری نشان داده است. نبی‌اکرم(ص) و همه دانشمندان متخصص آن را طلیعه‌دار و مبدا و خانه تمام بیماری‌ها می‌دانند (المعده راس کل داء)، (المعده بیت کل داء.)
با تغییر دادن ماهیت آنچه به آن (معده)می‌توان وارد کرد دخل و تصرف در صفات و اخلاق می‌توان نمود!
با اندکی زعفران خندید! با خوشه‌ای انگور شادمان گردید! به وسیله دانه‌هایی از عدس ترشحاتی از بدن بویژه اشک را زیاد نمود و...
آیا تا به حال چنین تصوری برایتان پیش آمد که فکر کنید آب در عین حال که مرطوب می‌کند از رطوبت جلوگیری کند یا آتش در آن واحد که می‌سوزاند مانع از سوختن شود! ولی در دستگاه گوارش می‌بینیم چنین وضع ظاهر متضادی هم هست!
اسید معده با آنکه باید بر قطعه‌ای از جدار معده سفت و سخت گاوی را که بلعیده‌ایم اثر کند بر جدار معده ظریف آدمی نباید کوچکترین آزاری برساند.
اینکه نبی گرامی فرمود:‌معده سر تمام بیماری‌هاست، زیرا معده گیرنده است و اولین ظرفی است که برای ادامه حیات بر آنچه ریخته می‌شود فعالیت آغاز می‌کند!
این ظرف (معده) به قدری مورد احترام است که پروردگار دوست می‌دارد آنجا که ظرف به دوستانش تعلق دارد همیشه از پاکیزه‌ها و سازگارها پر شود!
(والطیبات من الرزق قل هی الذین آمنوا( )سوره اعراف)
غذای خوب و رزق طیب را پروردگار برای مومنین می‌خواهد.
● توجه اسلام به مطالب غذایی
اسلام نه تنها با خوردن و لذت بردن از غذاهای خوب وسازگار مخالف نیست بلکه با اختصاص دادن آن به مومنین چنین تغذیه‌ای را مورد ترغیب قرارداده است.
(کلوا من طیبات ما رزقناکم و اشکروالله ان کنتم ایاه تعبدون( )سوره بقره)
رزق و روزی‌های پاکیزه را برای خوردن برگزینید و خدا را شکر کنید اگر خداپرستید.
مومنین باید خوب بخورند، شکرگزاری کنند، خدا را عبادت نمایند، هدف اصلی آفرینش جن وانس برای عبادت است (و ما خلقت الجن و الانس الا لیعبدون( )سوره ذاریات)
لذا خوب خوردن و شکرگزاری کردن قسمتی از عبادت می‌باشد، مگر ممکن است خوب غذا خوردن عبادت نباشد و حال آنکه آنگاه که پروردگار می‌خواهد پیامبران خود را آنچنان معرفی نماید که حق معرفی دارند می‌فرماید آنها احتیاج به غذا داشتند. (ما جعلناهم جسد الا یاکلون الطعام( )سوره انبیا)
(لیاکلون الطعام و یمشون فی الاسواق) و می‌خورند و در بازارها راه می‌رفتند. (سوره فرقان)
به علاوه اطاعت از مفاد این دستور به ظاهر کوچک قرآن؛ فلینظر الانسان الی طعامه
۱)فلینظر الانسان الی طعامه:
مگر حسن انجام وظیفه و عبادت نیست؟ هست! انسان باید نظر کند به طعامش باید بگوییم که نظر و رویت هر دو دیدن است اما نظر یک دیدن و بررسی علمی است و حالات زیر در قلمرو آن.
۲) فلینظر الانسان الی طعامه:
باید توجه داشت که این غذا از چه راهی به‌دست آید. حلال نه حرام، تا همه به یکدیگر اعتماد داشته، در نتیجه امور اجتماعی بویژه بازرگانی به هرج و مرج نیفتد.
۳) فلینظر الانسان الی طعامه:
باید نظر کند این غذا که از مواد چربی و قندی و سفیده‌ای درست شده چگونه بدل مایتحلل می‌شود و در معده و روده‌اش چه می‌کند و چرا او را از فساد و تباهی و لاغری نجات می‌دهد و چه می‌شود که یک قسمت از آن ناخن و یکجا مو و جایی به مصرف گوشت واستخوان می‌رسد. خون می‌شود. رگ و پی و چشم و گوش و.... می‌شود. خلاصه اینکه مسلمان باید بداند شرایطی به علم فیزیولوژی و معرفه‌الاعضاء وقوف حاصل کند.
۴) فلینظر الانسان الی طعامه:
انسان باید نگاه کند به غذایش یعنی باید هنگام غذا خوردن به خوراک خود چشم بدوزد تا به سوءهاضمه دچار نشود.
۵) فلینظر الانسان الی طعامه:
به طعام نگاه کنید تا مهمان ناراحت نشود و به رغبت مشغول خوردن باشد.
۶) فلینظر الانسان الی طعامه:
به غذای خود بنگرید تا هسته‌ای و مویی و اجزایی غیرقابل هضم در میانش نباشد.
۷) فلینظر الانسان الی طعامه:
باید توجه داشته باشد آب و خاک و خورشید چگونه در خدمت تهیه غذا دست کمک به یکدیگر داده‌اند.
۸) فلینظر الانسان الی طعامه:
به غذایتان بنگرید که گاه کمبود یک عنصر از آن (کلسیم) باعث تغییر شکل اندام می‌شود، کار دختران را هنگام زایمان به جراحی می‌کشاند و کمبود عناصر دیگر نیز هر کدام اثر مخصوصی بر بدن دارند!
۹) فلینظر الانسان الی طعامه:
آیا غذایی که می‌خوردید سبب طول عمر و شادابی است یا اثر سویی بر بدن دارد؟
۱۰) فلینظر الانسان الی طعامه:
درباره موریانه نوشته‌اند که چون کمبود نفرات در یکی از قسمت‌ها (سرباز، انباردار، نظافت‌چی) مشاهده کند بادادن غذای مخصوص همان عده به‌وجود می‌آیند و امروز این فرضیه مطرح است که آیا بشر می‌تواند با غذا به دلخواه خود فرزندانی هوشیارتر و شجاع‌تر به وجود آورد؟ اما در اسلام این موضوع حل شده و سابقه چهارده قرنی دارد که انسان می‌تواند با انتخاب بعضی از غذاها اوصاف بخصوصی برای فرزندان خود در نظر بگیرد و در بهداشت نسل خود سعی نماید.
۱۱) فلینظر الانسان الی طعامه:
آدمی را غدد کوچکی است که اثرات بزرگی دارند یکی از آنها تیروئید است که اگر خوب کار نکند شخص کودن و خمود بوده، به گوشه‌نشینی و عزلت رغبت می‌کند و به نظافت خود نمی‌پردازد و در نقاطی که آب و غذایشان ید ندارد این ابتلا پیش می‌آید.
هر غده‌ای اثر مخصوصی داشته و اعمال چندی از بدن با آنهاست و چون می‌توان بر هر کدام از غدد واعصاب به نوعی به وسیله غذای مخصوصی اثری گذاشت لذا غذا اثر غیرقابل انکاری بر شخصیت و دگرگونی آن دارد.
خلق وخوی بی‌ارزش هیتلر را کارشناسان تغذیه و روانپزشکان از افراط در خوردن شیرینی جات دانسته و در کتابهای چندی که درباره زندگی وی نوشته‌اند مانند ظهور و سقوط رایش سوم و مذاکرات محرمانه هیتلر و... به علاقه بی‌حد و حصرش به شیرینی اشاره گردیده است. می‌دانیم رژیم قندی نامبرده ذخایر ویتامین گروه ویتامین‌های (ب) را از بین برده و در نتیجه با انهدام و عناصر آرام‌بخش اعصاب که قسمتی از آن ویتامین‌‌های گروه (ب) هستند شاید علت هیجان و ستیزه‌جویی وی بوده است.
۱۲) فلینظر الانسان الی طعامه:
به غذای خود بنگرید که اگر می‌خواهید بخندید محرک آن در غذاست (با خوردن زعفران و...)، طالب اشک ریزش هستید از آن (با خوردن عدس و...)، می‌خواهید غمتان برطرف شود (انگور شیرین و...)، مایلید روح شجاعت داشته باشید (خربزه شیرین و...)
۱۳) فلینظر الانسان الی طعامه:
به غذای مخصوصا کودکتان بنگرید که اثر آن بر روحیه وی قطعی است. اگر مرتب غذای حرام و نجس به او داده شود در اخلاق و صفاتش اثر بدی می‌گذارد و لذا می‌توان گفت تا حدی سعادت و شقاوت در انتخاب غذاست.
۱۴) فلینظر الانسان الی طعامه:
به غذایتان بنگرید که اسلام و علم هر دو را عقیده است که در هنگام آبستنی، خوردن غذای مخصوص قیافه را تغییر می‌دهد و حتی در مواردی به تغییر جنسیت اشاره شده است!
۱۵) فلینظر الانسان الی طعامه:
امروز بعضی دردها را با غذا درمان می‌کنند و در اروپا و آمریکا مراکزی به همین منظور وجود دارد و در قرآن است که همسر حضرت ابراهیم به فرشتگان گفت نازا هستم، اتفاقا سخن از خوردن گوشت گوساله‌ای که بریان شده بود به میان آمد (باشد که علم دنیای آینده، چگونگی اثر گوشت گوساله را بر نازایی که علت مخصوصی دارد معین نماید.)
۱۶) فلینظر الانسان الی طعامه:
به غذایتان بنگرید از لحاظ کمیت و کیفیت. توجه نمایید معده شما به اندازه چند دهان پر شده شما باید فضا داشته باشد!
آیا حاضرید هرچه را بر یک سفره می‌خورید از نان، سوپ، کباب، برنج،‌دسر، شیرینی و غیره همه را قبلا برداشته در ظرفی بریزید چند دقیقه به آنها نگاه کنید با ظرفیت معده‌تان بسنجید و سپس مشغول خوردن شوید!
از لحاظ کیفیت نیز متوجه باشید نسج معده خیلی ظریف و لطیف و زودرنج است! آیا با ادویه‌های زننده و الکل او را پر خواهید نمود؟
۱۷) فلینظر الانسان الی طعامه:
غذا در وضع چهره و زیبایی که خواسته همگانی است موثر می‌باشد!
۱۸) فلینظر الانسان الی طعامه:
در میان همه خوبیها و نیکی ها آدمی سعی می‌کند دو تا را مقدم بر همه انتخاب کند! تندرستی و زیبایی: و هر دو با غذا ارتباط دارند.
۱۹) فلینظر الانسان الی طعامه:
آمار دقیقی نشان داده که ۷۵ درصد مردم آمریکا که سنشان از پنجاه تجاوز می‌کند به هفت یا هشت بیماری مبتلا می‌شوند که سرچشمه آن بی‌نظمی و آشفتگی در نوع غذاست یعنی معده‌شان همان‌گونه که نبی گرامی فرمود، خانه همه دردهاست (المعده بیت کل داء.)
۲۰) فلینظر الانسان الی طعامه:
گروهی از زیست شناسان آمریکا وابسته به مجمع تحقیقاتی دانشگاه رات جوس تحت سرپرستی دکتر جیمز لیت‌هام پس از دو سال زحمت دریافتند که بین رژیم غذایی انسان و غریزه جنسی وی رابطه انکارناپذیری وجود دارد و آزمایشات لابراتواری ثابت کرد که عقیده قدما درست بوده که اکثر ناتوانی مردان و سردمزاجی زنان با نوع غذای آنها بستگی دارد.
۲۱) فلینظر الانسان الی طعامه:
به عقیده بعضی پزشکان حماقت و سفاهت علل تغذیه‌ای دارد و هم اکنون علم پزشکی به ۲۲ مورد ناهماهنگی‌های مغزی پی برده که ریشه و عامل اصلی‌اش در تبدیل و استحاله غیرعادی مواد غذایی نهفته است.
۲۲) فلینظر الانسان الی طعامه:
شاید یک روزی دانشمندی بتواند از کودکان عادی مردانی بزرگ بسازد، همان‌طور که زنبورهای عسل از یک تخم، به کمک غذاهای مخصوصی که خود می‌شناسند ملکه کندو را پرورش می‌دهند.
۲۳) به غذایت بنگر که:
روانشناسان می‌گویند رغبت یا تنفر از بوی غذا یک حالت انفعال یا روحی دارد. دکتر لوئی مانک روانشناس معروف فرانسوی به سفره و غذای مردم نگاه می‌کند و می‌گوید طرف چگونه آدمی است آیا خونسرد است یا ماجراجو! احساساتی است یا استقلا‌ل‌طلب.
۲۴) به غذایت بنگر که:
زیرا لازم است بداند، چه باید برای تهیه غذا به منزل آورد؟‌چگونه باید پخت؟ چگونه باید خورد؟ چه وقت باید خورد؟‌کجا باید خورد؟ با چه باید خورد؟‌با که باید خورد؟‌در چه باید خورد؟ چه وضع باید خورد؟ با چه عضوی باید خورد؟ چه مقدار باید خورد؟ و چه و چه...؟
۲۵) به غذایت بنگر که:
ترشحات معده سه مرحله دارند:
۱) ‌مرحله مغزی
۲) مرحله معده‌ای
۳) مرحله روده‌ای
در مرحله مغزی با دیدن، بوییدن، فکر کردن، چشیدن ترشح شروع می‌شود و حتی ممکن است ترشح تا نیم‌لیتر هم برسد، در این مرحله مقدار زیادی پپسین و اسید ترشح می‌شود. ترشح موکوس نیز زیاد می‌گردد و بدین سبب جدار معده در برابر ترشح اسید بهتر و زیادتر حفاظت می‌شود، عجب‌تر آنکه در مرحله مغزی معدی، مرحله مغزی لوزالمعده‌ای هم وجود دارد که با یکدیگر همزمانند و ترشحات ذخیره می‌شود تا غذا وارد روده کوچک شود و به‌کار آید پس نگاه به غذا یک عامل تحریکی آغاز ترشحات است.
۲۶) به غذایت بنگر که:
بعضی از علما کلمات حلال، طیب و از جمله کلمه (ازکی طعاما) را در قصه اصحاب کهف قرآن دیده؛ اظهار می‌دارند منظور تطهیر واقعی مال است به وسیله اخراج حقوق‌الله که همان حقوق مستمندان است و با این مطلب می‌توان توجه اسلام را به یک اصل گرانمایه اجتماعی به‌خاطر آورد.(فلینظر الانسان الی طعامه)
از اسلام مطالب بسیاری درباره غذا و تغذیه موجود است که چون بررسی علمی در آنها به عمل نیامده، بعضی را این تصور پیش می‌آید که نیروهای ذخیره شده نزد اسلام فقط برای صفای روح و تغذیه روان به مصرف رسیده و غذاشناسی اسلامی نمی‌تواند در میان کتابهای علمی غذایی جایی برای خود باز کند! و حال آنکه چنین نیست! و ما در این مقاله و مقالات آینده برآنیم که با وجود عدم توانایی و دانایی در مقابل بیکران دانایی و توانایی خالق انسان، اندکی را از لابه‌لای کتابها و... و با توجه به آیات و روایات، اندکی در این وادی قدمی برداریم و در ادامه در ماه مبارک رمضان درباره فلسفه روزه نیز مطالبی چند برصفحه آوریم؛
پس از ستایش خدای متعال و درود بر نبی گرامی اسلام باید بگوییم در بدن انسان دستگاهی قرار گرفته که خود دنیایی عظیم است چنان‌که حضرت علی(ع) درباره انسان فرموده که:
اتزعم انک جرم صغیر و فیک انطوی العالم الاکبر و انت الکتاب المبین...
چه بسیار بزرگ و شگفت‌انگیز می‌باشد آنچه را دستگاه آفرینش در ساختمان بدن آدمی بویژه در دستگاه گوارشش قرار داده است.
ناف: سوراخ نیم بسته‌ای، اولین حفره‌ای که حیات از آن وارد می‌شد یعنی به جای دهان راه تغذیه و ورود عامل بقای حیات (غذا) بود.
محلی که مادر آنچه را برای نوزاد سود دارد از آن وارد می‌کند و هر چیز که زیان‌آور است از آن خارج می‌کند. پشت و بالای ناف- شکم-دستگاه گوارش و عضو هاضمه شناخته شده، دستگاهی است که طب در شناسایی آن از هر عضو دیگری برای درمان، عقب‌ماندگی بیشتری نشان داده است. نبی‌اکرم(ص) و همه دانشمندان متخصص آن را طلیعه‌دار و مبدا و خانه تمام بیماری‌ها می‌دانند (المعده راس کل داء)، (المعده بیت کل داء.)
با تغییر دادن ماهیت آنچه به آن (معده)می‌توان وارد کرد دخل و تصرف در صفات و اخلاق می‌توان نمود!
با اندکی زعفران خندید! با خوشه‌ای انگور شادمان گردید! به وسیله دانه‌هایی از عدس ترشحاتی از بدن بویژه اشک را زیاد نمود و...
آیا تا به حال چنین تصوری برایتان پیش آمد که فکر کنید آب در عین حال که مرطوب می‌کند از رطوبت جلوگیری کند یا آتش در آن واحد که می‌سوزاند مانع از سوختن شود! ولی در دستگاه گوارش می‌بینیم چنین وضع ظاهر متضادی هم هست!
اسید معده با آنکه باید بر قطعه‌ای از جدار معده سفت و سخت گاوی را که بلعیده‌ایم اثر کند بر جدار معده ظریف آدمی نباید کوچکترین آزاری برساند.
اینکه نبی گرامی فرمود:‌معده سر تمام بیماری‌هاست، زیرا معده گیرنده است و اولین ظرفی است که برای ادامه حیات بر آنچه ریخته می‌شود فعالیت آغاز می‌کند!
این ظرف (معده) به قدری مورد احترام است که پروردگار دوست می‌دارد آنجا که ظرف به دوستانش تعلق دارد همیشه از پاکیزه‌ها و سازگارها پر شود!
(والطیبات من الرزق قل هی الذین آمنوا( )سوره اعراف)
غذای خوب و رزق طیب را پروردگار برای مومنین می‌خواهد.
● توجه اسلام به مطالب غذایی
اسلام نه تنها با خوردن و لذت بردن از غذاهای خوب وسازگار مخالف نیست بلکه با اختصاص دادن آن به مومنین چنین تغذیه‌ای را مورد ترغیب قرارداده است.
(کلوا من طیبات ما رزقناکم و اشکروالله ان کنتم ایاه تعبدون( )سوره بقره)
رزق و روزی‌های پاکیزه را برای خوردن برگزینید و خدا را شکر کنید اگر خداپرستید.
مومنین باید خوب بخورند، شکرگزاری کنند، خدا را عبادت نمایند، هدف اصلی آفرینش جن وانس برای عبادت است (و ما خلقت الجن و الانس الا لیعبدون( )سوره ذاریات)
لذا خوب خوردن و شکرگزاری کردن قسمتی از عبادت می‌باشد، مگر ممکن است خوب غذا خوردن عبادت نباشد و حال آنکه آنگاه که پروردگار می‌خواهد پیامبران خود را آنچنان معرفی نماید که حق معرفی دارند می‌فرماید آنها احتیاج به غذا داشتند. (ما جعلناهم جسد الا یاکلون الطعام( )سوره انبیا)
(لیاکلون الطعام و یمشون فی الاسواق) و می‌خورند و در بازارها راه می‌رفتند. (سوره فرقان)
به علاوه اطاعت از مفاد این دستور به ظاهر کوچک قرآن؛ فلینظر الانسان الی طعامه
۱)فلینظر الانسان الی طعامه:
مگر حسن انجام وظیفه و عبادت نیست؟ هست! انسان باید نظر کند به طعامش باید بگوییم که نظر و رویت هر دو دیدن است اما نظر یک دیدن و بررسی علمی است و حالات زیر در قلمرو آن.
۲) فلینظر الانسان الی طعامه:
باید توجه داشت که این غذا از چه راهی به‌دست آید. حلال نه حرام، تا همه به یکدیگر اعتماد داشته، در نتیجه امور اجتماعی بویژه بازرگانی به هرج و مرج نیفتد.
۳) فلینظر الانسان الی طعامه:
باید نظر کند این غذا که از مواد چربی و قندی و سفیده‌ای درست شده چگونه بدل مایتحلل می‌شود و در معده و روده‌اش چه می‌کند و چرا او را از فساد و تباهی و لاغری نجات می‌دهد و چه می‌شود که یک قسمت از آن ناخن و یکجا مو و جایی به مصرف گوشت واستخوان می‌رسد. خون می‌شود. رگ و پی و چشم و گوش و.... می‌شود. خلاصه اینکه مسلمان باید بداند شرایطی به علم فیزیولوژی و معرفه‌الاعضاء وقوف حاصل کند.
۴) فلینظر الانسان الی طعامه:
انسان باید نگاه کند به غذایش یعنی باید هنگام غذا خوردن به خوراک خود چشم بدوزد تا به سوءهاضمه دچار نشود.
۵) فلینظر الانسان الی طعامه:
به طعام نگاه کنید تا مهمان ناراحت نشود و به رغبت مشغول خوردن باشد.
۶) فلینظر الانسان الی طعامه:
به غذای خود بنگرید تا هسته‌ای و مویی و اجزایی غیرقابل هضم در میانش نباشد.
۷) فلینظر الانسان الی طعامه:
باید توجه داشته باشد آب و خاک و خورشید چگونه در خدمت تهیه غذا دست کمک به یکدیگر داده‌اند.
۸) فلینظر الانسان الی طعامه:
به غذایتان بنگرید که گاه کمبود یک عنصر از آن (کلسیم) باعث تغییر شکل اندام می‌شود، کار دختران را هنگام زایمان به جراحی می‌کشاند و کمبود عناصر دیگر نیز هر کدام اثر مخصوصی بر بدن دارند!
۹) فلینظر الانسان الی طعامه:
آیا غذایی که می‌خوردید سبب طول عمر و شادابی است یا اثر سویی بر بدن دارد؟
۱۰) فلینظر الانسان الی طعامه:
درباره موریانه نوشته‌اند که چون کمبود نفرات در یکی از قسمت‌ها (سرباز، انباردار، نظافت‌چی) مشاهده کند بادادن غذای مخصوص همان عده به‌وجود می‌آیند و امروز این فرضیه مطرح است که آیا بشر می‌تواند با غذا به دلخواه خود فرزندانی هوشیارتر و شجاع‌تر به وجود آورد؟ اما در اسلام این موضوع حل شده و سابقه چهارده قرنی دارد که انسان می‌تواند با انتخاب بعضی از غذاها اوصاف بخصوصی برای فرزندان خود در نظر بگیرد و در بهداشت نسل خود سعی نماید.
۱۱) فلینظر الانسان الی طعامه:
آدمی را غدد کوچکی است که اثرات بزرگی دارند یکی از آنها تیروئید است که اگر خوب کار نکند شخص کودن و خمود بوده، به گوشه‌نشینی و عزلت رغبت می‌کند و به نظافت خود نمی‌پردازد و در نقاطی که آب و غذایشان ید ندارد این ابتلا پیش می‌آید.
هر غده‌ای اثر مخصوصی داشته و اعمال چندی از بدن با آنهاست و چون می‌توان بر هر کدام از غدد واعصاب به نوعی به وسیله غذای مخصوصی اثری گذاشت لذا غذا اثر غیرقابل انکاری بر شخصیت و دگرگونی آن دارد.
خلق وخوی بی‌ارزش هیتلر را کارشناسان تغذیه و روانپزشکان از افراط در خوردن شیرینی جات دانسته و در کتابهای چندی که درباره زندگی وی نوشته‌اند مانند ظهور و سقوط رایش سوم و مذاکرات محرمانه هیتلر و... به علاقه بی‌حد و حصرش به شیرینی اشاره گردیده است. می‌دانیم رژیم قندی نامبرده ذخایر ویتامین گروه ویتامین‌های (ب) را از بین برده و در نتیجه با انهدام و عناصر آرام‌بخش اعصاب که قسمتی از آن ویتامین‌‌های گروه (ب) هستند شاید علت هیجان و ستیزه‌جویی وی بوده است.
۱۲) فلینظر الانسان الی طعامه:
به غذای خود بنگرید که اگر می‌خواهید بخندید محرک آن در غذاست (با خوردن زعفران و...)، طالب اشک ریزش هستید از آن (با خوردن عدس و...)، می‌خواهید غمتان برطرف شود (انگور شیرین و...)، مایلید روح شجاعت داشته باشید (خربزه شیرین و...)
۱۳) فلینظر الانسان الی طعامه:
به غذای مخصوصا کودکتان بنگرید که اثر آن بر روحیه وی قطعی است. اگر مرتب غذای حرام و نجس به او داده شود در اخلاق و صفاتش اثر بدی می‌گذارد و لذا می‌توان گفت تا حدی سعادت و شقاوت در انتخاب غذاست.
۱۴) فلینظر الانسان الی طعامه:
به غذایتان بنگرید که اسلام و علم هر دو را عقیده است که در هنگام آبستنی، خوردن غذای مخصوص قیافه را تغییر می‌دهد و حتی در مواردی به تغییر جنسیت اشاره شده است!
۱۵) فلینظر الانسان الی طعامه:
امروز بعضی دردها را با غذا درمان می‌کنند و در اروپا و آمریکا مراکزی به همین منظور وجود دارد و در قرآن است که همسر حضرت ابراهیم به فرشتگان گفت نازا هستم، اتفاقا سخن از خوردن گوشت گوساله‌ای که بریان شده بود به میان آمد (باشد که علم دنیای آینده، چگونگی اثر گوشت گوساله را بر نازایی که علت مخصوصی دارد معین نماید.)
۱۶) فلینظر الانسان الی طعامه:
به غذایتان بنگرید از لحاظ کمیت و کیفیت. توجه نمایید معده شما به اندازه چند دهان پر شده شما باید فضا داشته باشد!
آیا حاضرید هرچه را بر یک سفره می‌خورید از نان، سوپ، کباب، برنج،‌دسر، شیرینی و غیره همه را قبلا برداشته در ظرفی بریزید چند دقیقه به آنها نگاه کنید با ظرفیت معده‌تان بسنجید و سپس مشغول خوردن شوید!
از لحاظ کیفیت نیز متوجه باشید نسج معده خیلی ظریف و لطیف و زودرنج است! آیا با ادویه‌های زننده و الکل او را پر خواهید نمود؟
۱۷) فلینظر الانسان الی طعامه:
غذا در وضع چهره و زیبایی که خواسته همگانی است موثر می‌باشد!
۱۸) فلینظر الانسان الی طعامه:
در میان همه خوبیها و نیکی ها آدمی سعی می‌کند دو تا را مقدم بر همه انتخاب کند! تندرستی و زیبایی: و هر دو با غذا ارتباط دارند.
۱۹) فلینظر الانسان الی طعامه:
آمار دقیقی نشان داده که ۷۵ درصد مردم آمریکا که سنشان از پنجاه تجاوز می‌کند به هفت یا هشت بیماری مبتلا می‌شوند که سرچشمه آن بی‌نظمی و آشفتگی در نوع غذاست یعنی معده‌شان همان‌گونه که نبی گرامی فرمود، خانه همه دردهاست (المعده بیت کل داء.)
۲۰) فلینظر الانسان الی طعامه:
گروهی از زیست شناسان آمریکا وابسته به مجمع تحقیقاتی دانشگاه رات جوس تحت سرپرستی دکتر جیمز لیت‌هام پس از دو سال زحمت دریافتند که بین رژیم غذایی انسان و غریزه جنسی وی رابطه انکارناپذیری وجود دارد و آزمایشات لابراتواری ثابت کرد که عقیده قدما درست بوده که اکثر ناتوانی مردان و سردمزاجی زنان با نوع غذای آنها بستگی دارد.
۲۱) فلینظر الانسان الی طعامه:
به عقیده بعضی پزشکان حماقت و سفاهت علل تغذیه‌ای دارد و هم اکنون علم پزشکی به ۲۲ مورد ناهماهنگی‌های مغزی پی برده که ریشه و عامل اصلی‌اش در تبدیل و استحاله غیرعادی مواد غذایی نهفته است.
۲۲) فلینظر الانسان الی طعامه:
شاید یک روزی دانشمندی بتواند از کودکان عادی مردانی بزرگ بسازد، همان‌طور که زنبورهای عسل از یک تخم، به کمک غذاهای مخصوصی که خود می‌شناسند ملکه کندو را پرورش می‌دهند.
۲۳) به غذایت بنگر که:
روانشناسان می‌گویند رغبت یا تنفر از بوی غذا یک حالت انفعال یا روحی دارد. دکتر لوئی مانک روانشناس معروف فرانسوی به سفره و غذای مردم نگاه می‌کند و می‌گوید طرف چگونه آدمی است آیا خونسرد است یا ماجراجو! احساساتی است یا استقلا‌ل‌طلب.
۲۴) به غذایت بنگر که:
زیرا لازم است بداند، چه باید برای تهیه غذا به منزل آورد؟‌چگونه باید پخت؟ چگونه باید خورد؟ چه وقت باید خورد؟‌کجا باید خورد؟ با چه باید خورد؟‌با که باید خورد؟‌در چه باید خورد؟ چه وضع باید خورد؟ با چه عضوی باید خورد؟ چه مقدار باید خورد؟ و چه و چه...؟
۲۵) به غذایت بنگر که:
ترشحات معده سه مرحله دارند:
۱) ‌مرحله مغزی
۲) مرحله معده‌ای
۳) مرحله روده‌ای
در مرحله مغزی با دیدن، بوییدن، فکر کردن، چشیدن ترشح شروع می‌شود و حتی ممکن است ترشح تا نیم‌لیتر هم برسد، در این مرحله مقدار زیادی پپسین و اسید ترشح می‌شود. ترشح موکوس نیز زیاد می‌گردد و بدین سبب جدار معده در برابر ترشح اسید بهتر و زیادتر حفاظت می‌شود، عجب‌تر آنکه در مرحله مغزی معدی، مرحله مغزی لوزالمعده‌ای هم وجود دارد که با یکدیگر همزمانند و ترشحات ذخیره می‌شود تا غذا وارد روده کوچک شود و به‌کار آید پس نگاه به غذا یک عامل تحریکی آغاز ترشحات است.
۲۶) به غذایت بنگر که:
بعضی از علما کلمات حلال، طیب و از جمله کلمه (ازکی طعاما) را در قصه اصحاب کهف قرآن دیده؛ اظهار می‌دارند منظور تطهیر واقعی مال است به وسیله اخراج حقوق‌الله که همان حقوق مستمندان است و با این مطلب می‌توان توجه اسلام را به یک اصل گرانمایه اجتماعی به‌خاطر آورد.(فلینظر الانسان الی طعامه)
از اسلام مطالب بسیاری درباره غذا و تغذیه موجود است که چون بررسی علمی در آنها به عمل نیامده، بعضی را این تصور پیش می‌آید که نیروهای ذخیره شده نزد اسلام فقط برای صفای روح و تغذیه روان به مصرف رسیده و غذاشناسی اسلامی نمی‌تواند در میان کتابهای علمی غذایی جایی برای خود باز کند! و حال آنکه چنین نیست! و ما در این مقاله و مقالات آینده برآنیم که با وجود عدم توانایی و دانایی در مقابل بیکران دانایی و توانایی خالق انسان، اندکی را از لابه‌لای کتابها و... و با توجه به آیات و روایات، اندکی در این وادی قدمی برداریم و در ادامه در ماه مبارک رمضان درباره فلسفه روزه نیز مطالبی چند برصفحه آوریم؛
پس از ستایش خدای متعال و درود بر نبی گرامی اسلام باید بگوییم در بدن انسان دستگاهی قرار گرفته که خود دنیایی عظیم است چنان‌که حضرت علی(ع) درباره انسان فرموده که:
اتزعم انک جرم صغیر و فیک انطوی العالم الاکبر و انت الکتاب المبین...
چه بسیار بزرگ و شگفت‌انگیز می‌باشد آنچه را دستگاه آفرینش در ساختمان بدن آدمی بویژه در دستگاه گوارشش قرار داده است.
ناف: سوراخ نیم بسته‌ای، اولین حفره‌ای که حیات از آن وارد می‌شد یعنی به جای دهان راه تغذیه و ورود عامل بقای حیات (غذا) بود.
محلی که مادر آنچه را برای نوزاد سود دارد از آن وارد می‌کند و هر چیز که زیان‌آور است از آن خارج می‌کند. پشت و بالای ناف- شکم-دستگاه گوارش و عضو هاضمه شناخته شده، دستگاهی است که طب در شناسایی آن از هر عضو دیگری برای درمان، عقب‌ماندگی بیشتری نشان داده است. نبی‌اکرم(ص) و همه دانشمندان متخصص آن را طلیعه‌دار و مبدا و خانه تمام بیماری‌ها می‌دانند (المعده راس کل داء)، (المعده بیت کل داء.)
با تغییر دادن ماهیت آنچه به آن (معده)می‌توان وارد کرد دخل و تصرف در صفات و اخلاق می‌توان نمود!
با اندکی زعفران خندید! با خوشه‌ای انگور شادمان گردید! به وسیله دانه‌هایی از عدس ترشحاتی از بدن بویژه اشک را زیاد نمود و...
آیا تا به حال چنین تصوری برایتان پیش آمد که فکر کنید آب در عین حال که مرطوب می‌کند از رطوبت جلوگیری کند یا آتش در آن واحد که می‌سوزاند مانع از سوختن شود! ولی در دستگاه گوارش می‌بینیم چنین وضع ظاهر متضادی هم هست!
اسید معده با آنکه باید بر قطعه‌ای از جدار معده سفت و سخت گاوی را که بلعیده‌ایم اثر کند بر جدار معده ظریف آدمی نباید کوچکترین آزاری برساند.
اینکه نبی گرامی فرمود:‌معده سر تمام بیماری‌هاست، زیرا معده گیرنده است و اولین ظرفی است که برای ادامه حیات بر آنچه ریخته می‌شود فعالیت آغاز می‌کند!
این ظرف (معده) به قدری مورد احترام است که پروردگار دوست می‌دارد آنجا که ظرف به دوستانش تعلق دارد همیشه از پاکیزه‌ها و سازگارها پر شود!
(والطیبات من الرزق قل هی الذین آمنوا( )سوره اعراف)
غذای خوب و رزق طیب را پروردگار برای مومنین می‌خواهد.
● توجه اسلام به مطالب غذایی
اسلام نه تنها با خوردن و لذت بردن از غذاهای خوب وسازگار مخالف نیست بلکه با اختصاص دادن آن به مومنین چنین تغذیه‌ای را مورد ترغیب قرارداده است.
(کلوا من طیبات ما رزقناکم و اشکروالله ان کنتم ایاه تعبدون( )سوره بقره)
رزق و روزی‌های پاکیزه را برای خوردن برگزینید و خدا را شکر کنید اگر خداپرستید.
مومنین باید خوب بخورند، شکرگزاری کنند، خدا را عبادت نمایند، هدف اصلی آفرینش جن وانس برای عبادت است (و ما خلقت الجن و الانس الا لیعبدون( )سوره ذاریات)
لذا خوب خوردن و شکرگزاری کردن قسمتی از عبادت می‌باشد، مگر ممکن است خوب غذا خوردن عبادت نباشد و حال آنکه آنگاه که پروردگار می‌خواهد پیامبران خود را آنچنان معرفی نماید که حق معرفی دارند می‌فرماید آنها احتیاج به غذا داشتند. (ما جعلناهم جسد الا یاکلون الطعام( )سوره انبیا)
(لیاکلون الطعام و یمشون فی الاسواق) و می‌خورند و در بازارها راه می‌رفتند. (سوره فرقان)
به علاوه اطاعت از مفاد این دستور به ظاهر کوچک قرآن؛ فلینظر الانسان الی طعامه
۱)فلینظر الانسان الی طعامه:
مگر حسن انجام وظیفه و عبادت نیست؟ هست! انسان باید نظر کند به طعامش باید بگوییم که نظر و رویت هر دو دیدن است اما نظر یک دیدن و بررسی علمی است و حالات زیر در قلمرو آن.
۲) فلینظر الانسان الی طعامه:
باید توجه داشت که این غذا از چه راهی به‌دست آید. حلال نه حرام، تا همه به یکدیگر اعتماد داشته، در نتیجه امور اجتماعی بویژه بازرگانی به هرج و مرج نیفتد.
۳) فلینظر الانسان الی طعامه:
باید نظر کند این غذا که از مواد چربی و قندی و سفیده‌ای درست شده چگونه بدل مایتحلل می‌شود و در معده و روده‌اش چه می‌کند و چرا او را از فساد و تباهی و لاغری نجات می‌دهد و چه می‌شود که یک قسمت از آن ناخن و یکجا مو و جایی به مصرف گوشت واستخوان می‌رسد. خون می‌شود. رگ و پی و چشم و گوش و.... می‌شود. خلاصه اینکه مسلمان باید بداند شرایطی به علم فیزیولوژی و معرفه‌الاعضاء وقوف حاصل کند.
۴) فلینظر الانسان الی طعامه:
انسان باید نگاه کند به غذایش یعنی باید هنگام غذا خوردن به خوراک خود چشم بدوزد تا به سوءهاضمه دچار نشود.
۵) فلینظر الانسان الی طعامه:
به طعام نگاه کنید تا مهمان ناراحت نشود و به رغبت مشغول خوردن باشد.
۶) فلینظر الانسان الی طعامه:
به غذای خود بنگرید تا هسته‌ای و مویی و اجزایی غیرقابل هضم در میانش نباشد.
۷) فلینظر الانسان الی طعامه:
باید توجه داشته باشد آب و خاک و خورشید چگونه در خدمت تهیه غذا دست کمک به یکدیگر داده‌اند.
۸) فلینظر الانسان الی طعامه:
به غذایتان بنگرید که گاه کمبود یک عنصر از آن (کلسیم) باعث تغییر شکل اندام می‌شود، کار دختران را هنگام زایمان به جراحی می‌کشاند و کمبود عناصر دیگر نیز هر کدام اثر مخصوصی بر بدن دارند!
۹) فلینظر الانسان الی طعامه:
آیا غذایی که می‌خوردید سبب طول عمر و شادابی است یا اثر سویی بر بدن دارد؟
۱۰) فلینظر الانسان الی طعامه:
درباره موریانه نوشته‌اند که چون کمبود نفرات در یکی از قسمت‌ها (سرباز، انباردار، نظافت‌چی) مشاهده کند بادادن غذای مخصوص همان عده به‌وجود می‌آیند و امروز این فرضیه مطرح است که آیا بشر می‌تواند با غذا به دلخواه خود فرزندانی هوشیارتر و شجاع‌تر به وجود آورد؟ اما در اسلام این موضوع حل شده و سابقه چهارده قرنی دارد که انسان می‌تواند با انتخاب بعضی از غذاها اوصاف بخصوصی برای فرزندان خود در نظر بگیرد و در بهداشت نسل خود سعی نماید.
۱۱) فلینظر الانسان الی طعامه:
آدمی را غدد کوچکی است که اثرات بزرگی دارند یکی از آنها تیروئید است که اگر خوب کار نکند شخص کودن و خمود بوده، به گوشه‌نشینی و عزلت رغبت می‌کند و به نظافت خود نمی‌پردازد و در نقاطی که آب و غذایشان ید ندارد این ابتلا پیش می‌آید.
هر غده‌ای اثر مخصوصی داشته و اعمال چندی از بدن با آنهاست و چون می‌توان بر هر کدام از غدد واعصاب به نوعی به وسیله غذای مخصوصی اثری گذاشت لذا غذا اثر غیرقابل انکاری بر شخصیت و دگرگونی آن دارد.
خلق وخوی بی‌ارزش هیتلر را کارشناسان تغذیه و روانپزشکان از افراط در خوردن شیرینی جات دانسته و در کتابهای چندی که درباره زندگی وی نوشته‌اند مانند ظهور و سقوط رایش سوم و مذاکرات محرمانه هیتلر و... به علاقه بی‌حد و حصرش به شیرینی اشاره گردیده است. می‌دانیم رژیم قندی نامبرده ذخایر ویتامین گروه ویتامین‌های (ب) را از بین برده و در نتیجه با انهدام و عناصر آرام‌بخش اعصاب که قسمتی از آن ویتامین‌‌های گروه (ب) هستند شاید علت هیجان و ستیزه‌جویی وی بوده است.
۱۲) فلینظر الانسان الی طعامه:
به غذای خود بنگرید که اگر می‌خواهید بخندید محرک آن در غذاست (با خوردن زعفران و...)، طالب اشک ریزش هستید از آن (با خوردن عدس و...)، می‌خواهید غمتان برطرف شود (انگور شیرین و...)، مایلید روح شجاعت داشته باشید (خربزه شیرین و...)
۱۳) فلینظر الانسان الی طعامه:
به غذای مخصوصا کودکتان بنگرید که اثر آن بر روحیه وی قطعی است. اگر مرتب غذای حرام و نجس به او داده شود در اخلاق و صفاتش اثر بدی می‌گذارد و لذا می‌توان گفت تا حدی سعادت و شقاوت در انتخاب غذاست.
۱۴) فلینظر الانسان الی طعامه:
به غذایتان بنگرید که اسلام و علم هر دو را عقیده است که در هنگام آبستنی، خوردن غذای مخصوص قیافه را تغییر می‌دهد و حتی در مواردی به تغییر جنسیت اشاره شده است!
۱۵) فلینظر الانسان الی طعامه:
امروز بعضی دردها را با غذا درمان می‌کنند و در اروپا و آمریکا مراکزی به همین منظور وجود دارد و در قرآن است که همسر حضرت ابراهیم به فرشتگان گفت نازا هستم، اتفاقا سخن از خوردن گوشت گوساله‌ای که بریان شده بود به میان آمد (باشد که علم دنیای آینده، چگونگی اثر گوشت گوساله را بر نازایی که علت مخصوصی دارد معین نماید.)
۱۶) فلینظر الانسان الی طعامه:
به غذایتان بنگرید از لحاظ کمیت و کیفیت. توجه نمایید معده شما به اندازه چند دهان پر شده شما باید فضا داشته باشد!
آیا حاضرید هرچه را بر یک سفره می‌خورید از نان، سوپ، کباب، برنج،‌دسر، شیرینی و غیره همه را قبلا برداشته در ظرفی بریزید چند دقیقه به آنها نگاه کنید با ظرفیت معده‌تان بسنجید و سپس مشغول خوردن شوید!
از لحاظ کیفیت نیز متوجه باشید نسج معده خیلی ظریف و لطیف و زودرنج است! آیا با ادویه‌های زننده و الکل او را پر خواهید نمود؟
۱۷) فلینظر الانسان الی طعامه:
غذا در وضع چهره و زیبایی که خواسته همگانی است موثر می‌باشد!
۱۸) فلینظر الانسان الی طعامه:
در میان همه خوبیها و نیکی ها آدمی سعی می‌کند دو تا را مقدم بر همه انتخاب کند! تندرستی و زیبایی: و هر دو با غذا ارتباط دارند.
۱۹) فلینظر الانسان الی طعامه:
آمار دقیقی نشان داده که ۷۵ درصد مردم آمریکا که سنشان از پنجاه تجاوز می‌کند به هفت یا هشت بیماری مبتلا می‌شوند که سرچشمه آن بی‌نظمی و آشفتگی در نوع غذاست یعنی معده‌شان همان‌گونه که نبی گرامی فرمود، خانه همه دردهاست (المعده بیت کل داء.)
۲۰) فلینظر الانسان الی طعامه:
گروهی از زیست شناسان آمریکا وابسته به مجمع تحقیقاتی دانشگاه رات جوس تحت سرپرستی دکتر جیمز لیت‌هام پس از دو سال زحمت دریافتند که بین رژیم غذایی انسان و غریزه جنسی وی رابطه انکارناپذیری وجود دارد و آزمایشات لابراتواری ثابت کرد که عقیده قدما درست بوده که اکثر ناتوانی مردان و سردمزاجی زنان با نوع غذای آنها بستگی دارد.
۲۱) فلینظر الانسان الی طعامه:
به عقیده بعضی پزشکان حماقت و سفاهت علل تغذیه‌ای دارد و هم اکنون علم پزشکی به ۲۲ مورد ناهماهنگی‌های مغزی پی برده که ریشه و عامل اصلی‌اش در تبدیل و استحاله غیرعادی مواد غذایی نهفته است.
۲۲) فلینظر الانسان الی طعامه:
شاید یک روزی دانشمندی بتواند از کودکان عادی مردانی بزرگ بسازد، همان‌طور که زنبورهای عسل از یک تخم، به کمک غذاهای مخصوصی که خود می‌شناسند ملکه کندو را پرورش می‌دهند.
۲۳) به غذایت بنگر که:
روانشناسان می‌گویند رغبت یا تنفر از بوی غذا یک حالت انفعال یا روحی دارد. دکتر لوئی مانک روانشناس معروف فرانسوی به سفره و غذای مردم نگاه می‌کند و می‌گوید طرف چگونه آدمی است آیا خونسرد است یا ماجراجو! احساساتی است یا استقلا‌ل‌طلب.
۲۴) به غذایت بنگر که:
زیرا لازم است بداند، چه باید برای تهیه غذا به منزل آورد؟‌چگونه باید پخت؟ چگونه باید خورد؟ چه وقت باید خورد؟‌کجا باید خورد؟ با چه باید خورد؟‌با که باید خورد؟‌در چه باید خورد؟ چه وضع باید خورد؟ با چه عضوی باید خورد؟ چه مقدار باید خورد؟ و چه و چه...؟
۲۵) به غذایت بنگر که:
ترشحات معده سه مرحله دارند:
۱) ‌مرحله مغزی
۲) مرحله معده‌ای
۳) مرحله روده‌ای
در مرحله مغزی با دیدن، بوییدن، فکر کردن، چشیدن ترشح شروع می‌شود و حتی ممکن است ترشح تا نیم‌لیتر هم برسد، در این مرحله مقدار زیادی پپسین و اسید ترشح می‌شود. ترشح موکوس نیز زیاد می‌گردد و بدین سبب جدار معده در برابر ترشح اسید بهتر و زیادتر حفاظت می‌شود، عجب‌تر آنکه در مرحله مغزی معدی، مرحله مغزی لوزالمعده‌ای هم وجود دارد که با یکدیگر همزمانند و ترشحات ذخیره می‌شود تا غذا وارد روده کوچک شود و به‌کار آید پس نگاه به غذا یک عامل تحریکی آغاز ترشحات است.
۲۶) به غذایت بنگر که:
بعضی از علما کلمات حلال، طیب و از جمله کلمه (ازکی طعاما) را در قصه اصحاب کهف قرآن دیده؛ اظهار می‌دارند منظور تطهیر واقعی مال است به وسیله اخراج حقوق‌الله که همان حقوق مستمندان است و با این مطلب می‌توان توجه اسلام را به یک اصل گرانمایه اجتماعی به‌خاطر آورد.

دکتر سیدصمد آقامیری
فاطمه رمضانی
دکتر سهیلا صادقی

منبع : روزنامه رسالت