حقوق و تکالیف ضابطان غذایی

كلیه متصدیان و كارگران موظفند كارت معاینه پزشكی معتبر در محل كار خود داشته و هنگام مراجعه بازرسین بهداشت ارائه نمایند.
یكی از اموری كه در جهت بهبود كیفیت فرآورده‌های غذایی نقش موثری عهده‌دار است، كارگران و پرسنلی هستند كه در كارخانجات، كارگاه‌ها، اغذیه‌فروشی‌ها و رستوران‌ها مشغول به كار بوده و مسلما سلامت و امنیت و رفاه آنها از لحاظ جسمی و روانی نقش مهمی در سلامت جامعه دارد. اما آیا كارگران این صنف و متصدیان و مدیران این اصناف حق و حقوق كارگران و پرسنل خود را از لحاظ بهداشتی و سلامت رعایت می‌كنند؟ و یا تا چه اندازه به سلامت محیط اطراف خود توجه دارند.
كارشناسان بهداشت از جمله مامورینی هستند كه جهت حفظ سلامت و بهداشت این مراكز به این محیط‌ها سركشی كرده و مواردی كه توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی و تحت عنوان قانون ماده ۱۳ تهیه و تدوین شده است را مورد بررسی قرار می‌دهند:
▪ كلیه متصدیان و كارگران و اشخاصی كه در مراكز تهیه، تولید و توزیع نگهداری و فروش و وسایط نقلیه حامل مواد خوردنی، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی و اماكن عمومی اشتغال دارند، موظفند دوره ویژه بهداشت عمومی را گذرانده و گواهینامه معتبر آن را دریافت دارند.
▪ استخدام هر یك از كارگران و اشخاص بدون داشتن گواهینامه فوق ممنوع است.
▪ اشخاصی مانند صندوقدار، باغبان، نگهبان، راننده و نظایر آنها كه در این اماكن شاغل بوده لیكن با مواد غذایی، آرایشی و بهداشتی ارتباط مستقیم ندارند از این قاعده مستثنی هستند.
▪ كلیه متصدیان و كارگران موظفند كارت معاینه پزشكی معتبر در محل كار خود داشته و هنگام مراجعه بازرسین بهداشت ارائه نمایند. مدت اعتبار كارت فوق برای اغذیه‌فروشی‌ها، بستنی، ساندویچی‌ها و آبمیوه‌فروشان و قنادان و مشاغل مشابه و نیز كارگران كارگاه‌ها و كارخانجات تولید مواد غذایی و بهداشتی فاسدشدنی شش ماه و برای سایر مشاغل یك سال است.
▪ كلیه اشخاصی كه در اماكن و مراكز فوق كار می‌‌كنند باید ملبس به لباس كار و روپوش تمیز و به‌رنگ روشن باشند.
▪ متصدیان و كارگران موظفند بهداشت فردی و نظافت عمومی محل كار خود را به‌طور كامل رعایت كرده و به دستوراتی كه از طرف بازرسین بهداشت داده می‌شود ، عمل نمایند.
▪ متصدیان اماكن و مراكز و كارگاه‌ها و كارخانجات موظفند برای هر یك از شاغلین خود جایگاه محفوظ و مناسبی به منظور حفظ لباس و سایر وسایل در محل تهیه نمایند.
▪ متصدیان اماكن و مراكز و كارگاه‌ها موظفند از ورود و دخالت افراد متفرقه به امور تولید، تهیه، طبخ، حمل و نقل و توزیع و فروش مواد غذایی جلوگیری نمایند.
▪ متصدیان همچنین موظفند به تناسب تعداد كارگران خود به ازای هر كارگر حداقل ۵/۲ متر مربع اطاق استراحت مطابق با موازین بهداشتی تهیه نمایند. در هر حال مساحت اطاق استراحت نباید كمتر از ۵/۷ متر مربع و ارتفاع سقف آن نباید كمتر از ۸/۲ متر باشد.
▪ متصدیان موظفند در صورت لزوم آشپزخانه، انبار موادغذایی اولیه و سالن غذاخوری با فضای كافی به تناسب تعداد كارگران و شاغلین با شرایط كاملا بهداشتی در محل كار یا كارخانه ایجاد نمایند.
▪ اشخاصی كه به نحوی با طبخ و تهیه و توزیع موادغذایی سر و كار دارند، در حین كار شخصا حق دریافت بهای كالای فروخته شده را از مشتری نخواهند داشت. شاغلین محل‌هایی مانند میوه و سبزی فروشی، عطاری، بقالی و فروشندگان مواد غذایی بسته بندی شده از این قاعده مستثنی هستند.
▪ جعبه كمك‌های اولیه با مواد و وسایل مورد نیاز باید در محل مناسب نصب گردد.
▪ كارگران كارگاه‌ها و كارخانجات و اماكنی كه با پخت و فرآوری موادغذایی سر و كار دارند همچنین كارگران كشتارگاه‌ها و محل‌هایی مانند آنها موظفند هر روز قبل از شروع و بعد از خاتمه كار ، استحمام نمایند.
▪ استعمال دخانیات توسط متصدیان و كارگران در حین كار ممنوع است.
▪ فروش و عرضه سیگار در كارگاه‌ها و كارخانجات ممنوع است.
▪ فروش سیگار به افراد كمتر از ۱۸ سال ممنوع است.
▪ متصدیان موظفند ضمن نصب تابلوهای هشداردهنده در نقاط مناسب و در معرض دید، از مصرف دخانیات جلوگیری كنند.
▪ برای كارگران باید دستشویی و توالت مجزا و مجهز به شیر آب گرم و سرد و با شرایط لازم بهداشتی در محل مناسب وجود داشته باشد.
▪ وجود توالت و دستشویی برای كارگران مرد و كارگران زن به صورت كاملا جدا و مستقل از هم اجباری است.
▪ در فصل گرما حداكثر درجه حرارت داخل اماكن نباید بیشتر از ۳۰ درجه سانتیگراد باشد.
▪ شدت روشنایی نور طبیعی یا مصنوعی در آشپزخانه ۱۰۰ تا ۲۰۰ لوكس، آرایشگاه ۲۰۰ تا ۵۰۰ لوكس، نانوایی ۱۰۰ تا ۳۰۰ لوكس، محل‌های فرآوری و تولید و بسته‌بندی ۱۵۰ تا ۲۰۰ لوكس (بسته به نوع كار) و در محوطه عمومی و انبار مراكز و اماكن كارگاه‌ها و كارخانجات حداقل ۱۰۰ لوكس و در راهرو، سرسرا، رختكن، توالت، دستشویی و حمام‌ها باید بین ۵۰ تا ۱۵۰ لوكس باشد.
▪ برای جلوگیری از حریق و انفجار و سایر خطرات احتمالی باید پیش‌بینی‌های لازم با توجه به حجم كار و نوع فعالیت و تعداد كارگران به عمل آید.
مامورین بهداشت كه برای نظارت بهداشتی اماكن و مراكز موضوع این ماده تعیین می‌شوند، موظفند متخلفان از مقررات بهداشتی را با ذكر موارد تخلف با تنظیم گزارشی به مسوول بهداشت محل معرفی نمایند.
▪ تخلف از مقررات بهداشتی نظیر عدم رعایت بهداشت فردی، وضع ساختمانی و وسایل كار ممنوع است. این مجازات‌ها به صورت جریمه نقدی به ازای هر مورد نقض مقررات بهداشتی خواهد بود.‌

مریم منصوری

منبع : روزنامه سلامت