موشک هوا به هوای دوربرد AIM-۱۵۲ AAAM

در اواسط دههء ۱۹۸۰، نیروی دریایی ایالات متحده، نیاز خود را جهت یک موشک پیشرفنهء هوا به هوای دوربرد جهت جایگزینی موشکهای AIM-۵۴ Phoenix (فونیکس) اعلام کرد. پروژهء ساخت موشک تحت نام AAAM که مخفف عبارت Advanced Air-to-Air Missile آغاز شد. این موشک قرار بود به میزان قابل توجهی سبکتر و کوچکتر از موشک فونیکس باشد، اما پیش بینی شده بود که دارای برد بیشتر و سرعت کمتری باشد که میزان آن ۳ ماخ اعلام شده بود.
جهت انجام این پروژه، برخی تکنولوژی های کلیدی نظیر استفاده از یک موتور رم جت به همراه موتور معمول موشکها، و همچنین هدایت پذیری راداری / حرارتی توسط «مرکز تست سلاح نیروی دریایی ایالات متحده» (NWC = U.S Naval Weapons Center) در China Lake به سال ۱۹۸۳ مورد ارزیابی قرار گرفتند. این ارزیابی ها، تحت برنامه ای به نام ACIMD یا Advanced Common Intercept Missile Demonstration انجام شدند.
تحت برنامهء ACIMD، اولین موشکهای آزمایشی طراحی و ساخته شدند، اما تا زمان لغو این پروژه، هیچگاه مورد آزمایش قرار نگرفتند. به سال ۱۹۸۷، دو تیم پیمانکار جهت تکمیل ارزیابی های نهایی AAAM برگزیده شدند؛ این شرکتها عبارتند بودند از :
۱) هیوز – رایتئون
۲) جنرال داینامیکس – وستینگهاوس
موشک AAAM ساخت هیوز – رایتئون، بر پایهء طراح ACIMD بود، و از یک سیستم راکت هیبریدی با سوخت جامد به عنوان موتور بهره می برد که به این موشک، امکان دست یابی به سرعتهای بالاتر به هنگام رسیدن به حداکثر بردش را می بخشید.
سامانهء هدایت این موشک بر پایهء هدایت اینرسیایی بود که در میانهء راه با فرمانهای رادار تامکت، اصلاح مسیر می کرد؛ (شبیه به سیستم هدایت پذیری موشک AIM-۱۲۰ آمرام) همچنین جهت هدفیابی نهایی، از سیستم دوگانهء هدفیابی راداری و حرارتی بهره می برد.
تیم طراحی جنرال داینامیکس – وستینگهاوس، یک طرح کوچکتر ولی بسیار قابل توجه را پیشنهاد کردند. موشک طراحی این تیم از پیشرانه چندضربه‎ای (multiple-pulse) با سوخت جامد بهره می‏برد. سامانهء هدایت پذیری این موشک بر پایهء یک سیستم اینرسیایی به همراه یک هدفیاب نیمه فعال راداری بسیار پیشرفته برای پیمودن مسیر تا نیمهء راه و از یک سنسور الکترواپتیکالی جهت هدفیابی مستقل از میانه تا انتهای مسیر بهره می‏برد. همچنین یک سیستم ثانویه و پشتیبان جستجوکنندهء حرارت نیز پیش‏بینی شده بود تا عمل هدفیابی را به هنگامی که جستجوگر الکترواپتیکالی از یافتن هدف ناکام شود، به انجام برساند.
تامکت شلیک کنندهء این موشک، از یک غلاف هدفیاب بهره می‏برد که مجهز به یک رادار جلونگر و عقب نگر بود که بدین جهت به هواپیما این امکان را می‏داد که بدون نیاز به پرواز به سمت هدف، آن را مورد شناسایی قرار دهد.
در اواخر دههء ۱۹۸۰، مقرر شد از موشک AAAM بر ضد هواپیماهای ساخت شوروی Tu-۲۲M Backfire و Tu-۱۶۰ Blackjack که بمب‏افکن‏های دوربرد و مافوق‏صوت به شمار می‏رفتند، استفاده شود. با این حال، پس از پایان دوران جنگ سرد، برنامهء ساخت این موشک به سال ۱۹۹۲ قبل از آنکه طرح و نقشه‏ای برای تولید انبوه در نظر گرفته شود، برای همیشه کنار گذاشته شد.
اندک زمانی قبل از لغو ساخت این موشک، طرح رسمی ساخته شده به نام YAIM-۱۵۲A جهت ساخت موشک درنظر گرفته شده طبق برنامهء AAAM اختصاص یافت. قبل از خاتمه یافتن طرح AAAM، نیروی دریایی ایالات متحده، نگاه مثبت خود را به نوع دوربرد موشک هوا به هوای AIM-۱۲۰ AMRAAM (شاید موشک AIM-۱۲۰C-۷) جهت جایگزینی موشکهای AIM-۵۴ Phoenix ابراز داشت. موشکهای دوربرد آمرام ویژهء نیروی دریایی، قرار است پس از به موزه فرستاده شدن جنگنده‏های موفق اف۱۴ تامکت، از سال ۲۰۰۷ وارد سازمان خدمت در این نیرو شوند.
● خصوصیات
▪ هیوز – رایتئون
▪ عملکرد: موشک هوا به هوای دوربرد
▪ سازنده: هیوز – رایتئون
▪ کشور سازنده: ایالات متحده امریکا
▪ پیشرانه: multiple-pulse solid-propellant rocket
▪ طول: ۳.۶۶ متر
▪ قطر: ۲۳ سانتی متر
▪ وزن: ~۳۰۰ کیلوگرم
▪ برد: +۱۸۰ کیلومتر
▪ سر جنگی: ۱۴-۲۶ کیلوگرم ترکشی
▪ موشک های مشابه: AIM-۱۲۰ AMRAAM/AIM-۵۴ Phoenix
● خصوصیات
▪ جنرال داینامیکس – وستینگهاوس
▪ سازنده: جنرال داینامیکس – وستینگهاوس
▪ پیشرانه: integral rocket/ramjet engine
▪ طول: ۳.۶۶ متر
▪ قطر: ۱۴ سانتی متر
▪ وزن: ۱۷۲ کیلوگرم
▪ برد: +۱۸۰ کیلومتر
▪ سر جنگی: ۱۴-۲۶ کیلوگرم ترکشی

امیرحسام ملائی یگانه
http://moshaki-nezami.blogfa.com
منبع: www.centralclubs.com
منبع اصلی: designation-systems